Ένας Σαρακηνός στην αυλή των Παλαιολόγων H πορεία του σαρακηνού ibn Baṭūṭah από τις ρώσσικες στέπες της «Χρυσής Ορδής» του Khan στην Κωνσταντινούπολη των Παλαιολόγων.

Ένας Σαρακηνός στην αυλή των Παλαιολόγων

 H πορεία του σαρακηνού ibn Baṭūṭah από τις ρώσσικες στέπες της «Χρυσής Ορδής» του Khan στην Κωνσταντινούπολη των Παλαιολόγων.

Πριν όμως, κάποιοι προηγούμενοι Άραβες περιηγητές.

Ο al-Jazarī περιλαμβάνει την περιγραφή της Αγίας Σοφίας από τον έμπορο Abdallāh:

«Η εκκλησία είναι από τα πιο σημαντικά και θαυμάσια που αξίζει κανείς να δει...Στους τοίχους της εκκλησίας εικονίζονται όλες οι πόλεις του κόσμου και όλα τα επαγγέλματα. Όταν κάποιος θέλει να διαλέξει επάγγελμα για τον γιο του, τον πηγαίνει μπροστά στους τοίχους και του δείχνει τις τέχνες».

O Yāqūt περιγράφει την 70 μέτρων στήλη του Ιουνστανιανού που φαίνοταν, μακριά, από την Προποντίδα:

«Ο Βασιλιάς των Rûm σηκώνει το δεξί του χέρι του σα να δείχνει τα μέρη του πιστών του Προφήτη. Στο αριστερό χέρι κράτα μία σφαίρα. Η σφαίρα άλλοι λένε ότι έχει την εξής επιγραφή: 'Κατέκτησα τον κόσμο και κράτησα στο χέρι την οικουμένη· έφυγα χωρίς τίποτα'.»

Ο al-Qazwini περιγράφει το Ωρολόγιον που εντυπωσιάζει τους Άραβες επισκέπτες:

«Στο φάρο της Κωνσταντινούπολης είναι ένα ρολόι που αποτελείται από 12 πύλες. Κάθε ώρα μία πόρτα ανοίγει και ένα διαφορετικό άγαλμα βγαίνει. Οι Rûm λένε ότι είναι έργο του Απολλώνιου. »

»Στο Παλάτι του Βασιλιά, ένα θαύμα του κόσμου, περπάτησα ανάμεσα σε δύο σειρές από όμορφα μπρούντζινα αγάλματα με ανθρώπους, άλογα και λιοντάρια...Στο Παλάτι υπάρχει μεγάλη ποικιλία από καταπληκτικά αυτόματα (`ajā`ib al-masnū`at).»

Πλησιάζοντας την Πόλη

«Κάθως φτάναμε κοντά στη πόλη των Rûm μετά 75 ημέρες, η πριγκήπισσα σταμάτησε να παρίσταται στις προσευχές, επίνε κρασί και ακόμα έτρωγε χοιρινό!»

Ο Ibn Baṭūṭah ξεκίνησε αυτό το ταξίδι από τη αυλή του Uzbeg Khan. Υποσχέθηκε να συνοδεύσει την Μαρία - Δέσποινα (Bayalun) από τις ρωσσικές στέππες στον πατέρα της Ανδρόνικο Γ' Παλαιολόγο για την ώρα της γέννησης. Οι Μογγόλοι μόλις είχαν ασπαστεί το Ισλάμ και ο γάμος της Ρωμιάς είχε διπλωματικά ωφέλη.

«Ο αδελφός της, ονομαζόταν Kifali Qaras, έφτασε να μας προϋπαντίσει με 5.000 ιππείς, πλήρει εξαρτήσει.

Ήταν ντυμένος στα λευκά, πάνω σε ένα γκρι άτι και μία τιάρα διασκόσμημένη με πετράδια.

Στο δεξί του χέρι είχε πέντε πρίγκηπες, τον ίδιο αριθμό και στα αριστερά του. Όλοι ντυμένοι στα λευκά με καλύματα από χρυσό και πολύτιμους λίθους.

Εκατό στρατιώτες πεζοί ήταν μπροστά του και εκατό ιππείς με μακρείς χιτώνες και θώρακα. Καθείς με ένα σελλωμένο άλλογο και ένα ακόμα που έφερε τα όπλα· ένα πολυποικιλτο κράνος, θώρακα, ένα τόξο, ξίφος και στα χέρια δόρυ με μενταγιόν στην άκρη. Δόρατα καλυμένα από φύλλα χρυσού και ασημιού.

Αυτά ήταν τα άλογα του γιού του Βασιλέα [Sultan].

»Oi Ιππείς ήταν χωρισμένοι σε ίλες, διακόσιοι ιππείς σε κάθε ίλη. Προείχε ένας διοικητής σε κάθε μια, που είχε μπρστά του δέκα ιππείς πλήρως εξοπλισμένους [κατάφρακτους] και ξεζεμένους.

Πίσω ερχόταν τυμπανιστές και έξι ακόμα με τρομπέτες, σαλπιγγες και φλογέρες.

Η Bayalun, καβάλησε ένα άλογο που έφεραν καλυμένο με πέπλο στολισμένο με χρυσό και σέλλα με πετράδια και απεμακρύθηκε με τη συνοδεία της.

Ο αδελφός της [Ιωάννης Παλαιολόγος] και η Bayalun συναντήθηκαν αργότερα σε ένα πλάτωμα ένα μίλι μακριά από την πόλη.

Επειδή ήταν μικρότερος, ξεπέζεψε πρώτος και τη φίλησε στον αναβολέα του αλόγου της. Αυτή τον φίλησε στο κεφάλι.

Οι ίλαρχοι με τους πρίγκηπες και αυτοί τη φίλησαν στον αναβολέα του αλόγου και μετά έφυγε με τον αδελφό της.

»Ξενυχτίσαμε δέκα μίλια έξω από την Κωνσταντινούπολη και την επόμενη μέρα πλήθος από άνδρες, γυναίκες και παιδία έφτασαν ντυμένοι με τη πιο πλούσια φορεσιά. 'Σαρακηνοί, Σαρακηνοί' έλεγαν μεταξύ τους, που σημαίνει Μουσουλμάνοι»

«Μπήκαμε στη Κωνσταντινούπολη τη Μεγάλη το απογεύμα της επόμενης ημέρας και χτύπαγαν τις καμπάνες τους ως να σείοταν οι ουρανοί από το ανακάτεμα των ήχων.

»Ἐνας από τη συνοδεία της Bayalun έφθασε με μήνυμα ότι είναι με τον πατέρα της Βασιλιά Takfur [Ανδρονικος].

Μας ανέθεσαν μία συνοδεία με ιππείς, τυμπανιστές και σαλπιγκτές που άνοιγαν δρόμο και κύρηταν πως κανείς δεν έπρεπε να μας πειράξει. Ο κόσμος γύρω ψυθίριζε 'Sarakinū, Sarakinū'.

Η πόλη είναι τεράστια σε μέγεθος, χωρισμένη σε δύο μέρη από ένα μεγάλο ποτάμι [Κεράτιος] στο οποίο τρέχει παλίρροια.

Παλαιότερα υπήρχε μία πέτρινη γέφυρα, αλλά τώρα oi Rûm πηγαινοέρχονται με βάρκες. Άνατολικά ονομάζεται Πόλη· είναι η κατοικία του Βασιλιά, των αρχόντων και του υπόλοιπου πληθυσμού.

Τα παζάρια και οι δρόμοι είναι ευρύχωροι και στρωμένοι με καλντερίμι. Το κάθε παζάρι έχει πύλες που κλείνουν τη νύχτα και η πλειοψηφία των τεχνιτών και των εμπόρων είναι γυναίκες.

»Η πόλη απλώνεται σε λόφους περίπου εννιά μίλια ως τη θάλασσα και άλλο τόσο από τη άλλη πλευρά ή και περισσότερο.

Γύρω από τους λόφους ελίσεται το τείχος που είναι πολύ ισχυρό και αδύνατο να πορθηθεί από τη θάλασσα. Περικλείει επτά χωριά με τη μητρόπολη στο κέντρο.

»Το άλλο μέρος δυτικά του ποταμού, ονομάζεται Γαλατάς και κατοικείται από φράγκους χριστιανούς που είναι εδώ.

Είναι διαφόρων ειδών, Γενοβέζοι, Βενετοί, Ρωμανοί ακόμα και από το βασίλειο της Γαλλίας.

Υπάγονται στον Βασιλιά των Rûm και πληρώνουν φόρους κάθε χρόνο. Μερικές φορές όμως επαναστατούν και γίνονται μάχες με το Βασιλιά· μέχρι ο Πάπας να φέρει ειρήνη μεταξύ τους.

»Είναι όλοι έμποροι και το λιμάνι τους από τα μεγαλύτερα του κόσμου. Είδα περίπου εκατό γαλέρες και άλλα μεγάλα πλοία και τα μικρά είναι παρα πολλά για να μετρήσει κανείς. Τα παζάρια σε αυτό το μέρος της πόλης είναι καλά αλλά βρώμικα και ένα μικρό αλλά πολύ ρυπαρό ποτάμι τρέχει ανάμεσα τους. Οι εκκλησίες τους είναι απεριποίητες επίσης και επίβουλες.»