Κωνσταντίνου Γρηγοριάδη ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ. ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ «Θαυμαστός ό Θεός εν τοις 'Αγίοις αυτού»

Κωνσταντίνου Γρηγοριάδη

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ. ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ

«Θαυμαστός ό Θεός εν τοις 'Αγίοις αυτού»

Τό πέρασμα του γέροντος Πορφύριου από αυτόν τον κόσμο, από τη ζωή της δικής μας εποχής, ήταν μια πραγματική ευλογία τού Θεού. Παρόλο το ψυχικό μπέρδεμα του καθενός μας και τη γενική ηθική και πνευματική αναστάτωση της κοινωνίας μας, όμως ό Θεός μάς φανέρωσε την άπειρη Αγάπη πού τρέφει για όλους μας και τον καθένα μας προσωπικά μέσα από την όσιακή μορφή του γέροντος Πορφύριου.

Ή Αγάπη τού Θεού είναι πάντα ένυπόστατη, λέγουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Δηλ. προσφέρεται μέσα από συγκεκριμένα πρόσωπα και γεγονότα. Ή κατ’ εξοχήν φανέρωση της Αγάπης τού Θεού έγινε στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού. «Εν τούτω έφανερώθη ή αγάπη τού Θεού εν ήμϊν, ότι τον Υιόν αυτού τον Μονογενή απέσταλκεν ό Θεός εις τον κόσμον, ίνα ζήσωμεν δι’ αύτού» (Α' Ίω. δ' 9).

Είναι μια θεμελιώδης αλήθεια της σωτηρίας μας, πού ό Γέροντας πάντα μάς υπενθύμιζε όχι τόσο μέσα από τη διδαχή του, όσο μέσα από τον εξαγιασμένο εαυτό του. Ό Γέροντας δεχόταν την Αγάπη του Θεού μέ την άρρηκτη κοινωνία πού είχε μέ τον Χριστό. «Ό Χριστός — έλεγε — είναι το πάν, το Α και το Ω, ή αρχή και το τέλος, ή αληθινή ζωή μας». Ή ύπαρξή του ήταν πλημμυρισμένη από την Αγάπη του Χριστού σε όλους μας. Γι’ αυτό και αγκάλιαζε τούς ανθρώπους μέ στοργή, σεβασμό, επιείκεια και απέραντη καλοσύνη.

Στον γέροντα Πορφύριο ό καθένας μας — έστω και μέ την απλή περιέργειά του — μπορούσε να αισθανθεί την παρουσία τού Χριστού. Ένιωθε ανυψωμένος και θαρραλέος, παρόλο πού έσερνε το δυσβάστακτο φορτίο των αμαρτιών του. Ζούσε τη ζεστασιά μιας προσωπικής κοινωνίας, πού ήταν γεμάτη από την Αγάπη τού Χριστού.

Ό γέροντας Πορφύριος, σε σχέση μέ άλλες πνευματικές φυσιογνωμίες πού έχουν περάσει από τον τόπο μας, διακρίνεται για το άτι από πολύ μικρή ηλικία είχε ελκυσθεί από την Αγάπη τού Θεού. Αυτό ακριβώς έγραψε και στην τελευταία επιστολή - διαθήκη του στα πνευματικά του παιδιά.

Από το βιβλίο του Κλείτου Ιωαννίδη, Ό Γέρων Πορφύριος Μαρτυρίες και εμπειρίες, Αθήνα 2009, σελ. 241-244.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό το στοιχείο της Αγάπης του Γέροντος, γι’ αυτό και την ευλογία του τη δέχθηκε όλος ό κόσμος, ό λαός του Θεού. Και μάλιστα όχι μόνο στις περιοχές πού έζησε ό Γέροντας — στην ' Αθήνα, στα Καλλίσια, στο Μήλεσι και αλλού —, αλλά σ’ όλη την ελληνική επικράτεια, ακόμη και στο εξωτερικό. Πολλοί άνθρωποι από όλα τά μέρη του κόσμου τηλεφωνούσαν μέ τις ώρες στον Γέροντα και προσπαθούσαν να επιλύσουν τά τόσα προβλήματα πού τούς απασχολούσαν.

Όταν κανείς στο πρόσωπο του γέροντος Πορφύριου αισθάνεται την παρουσία του Χριστού, τότε έχουμε τη φανέρωση της μορφής ενός οσίου, ενός εξαγιασμένου ανθρώπου ανάμεσα μας. Έτσι εξηγείται πώς έτρεχαν οι άνθρωποι στον Γέροντα σε τόσο μεγάλο πλήθος, για να πάρουν την ευλογία του και να φωτιστούν πνευματικά. Μόνο πού δεν μπορούσε όλους να τούς ευχαριστήσει, λόγω και της φοβερός κοπώσεως, αλλά και των ποικίλων ασθενειών του, ιδίως τά τελευταία χρόνια.

Ή ακτινοβολία της ευλογίας τού Θεού Ό γέροντας Πορφύριος δεν δίδασκε μέ λόγια, αλλά κυρίως ακτινοβολούσε την παρουσία του Χριστού μέ το ίδιο του το παράδειγμα. Άφηνε τον εαυτό του ελεύθερο και διάφανο, ώστε αυτή την Αγάπη να την ακτινοβολεί στούς άλλους ανθρώπους. Γι’ αυτό και μπορούμε να πούμε πώς υπήρξε ό κατ’ εξοχήν άνθρωπος τού Θεού.

Άνθρωπος του Θεού σημαίνει άνθρωπος της Αγάπης, της προσφοράς, της διακονίας και της θυσίας. Παρόλη την ασθένεια του — αυτή ήταν και ή αίτια πού οι Γέροντές του στο Άγιον Όρος τον είχαν στείλει πίσω στούς γονείς του — όμως εργάστηκε πολύ σκληρά τριάντα και περισσότερα χρόνια στην Πολυκλινική στον ιερό ναό του Αγίου Γερασίμου, μέσα στην καρδιά της Αθήνας, στην πλατεία της Ομονοίας.

Αυτή την Αγάπη του Χριστού την προσέφερε όχι μόνο στούς ασθενείς της Πολυκλινικής, αλλά σε όλους τούς ανθρώπους, πού έτρεχαν να τον συναντήσουν, να εξομολογηθούν και να ζητήσουν τις φωτισμένες συμβουλές του για τά τόσα προβλήματα πού αντιμετώπιζαν.

Παρόλες τις αρρώστιες του ό Γέροντας λυπόταν τούς ανθρώπους και τούς έδέχετο, για να τούς συμπαρασταθεί στα προβλήματά τους. Παραμέριζε τη δική του δοκιμασία, για να βοηθήσει τούς πονεμένους. Όταν όμως έφτανε στο απροχώρητο, τότε περνούσαν όλοι από το κελλάκι του και έπαιρναν την ευλογία του, πού ήταν αρκετή για να στηρίζει και να ανακουφίζει τον πόνο τών ανθρώπων.

Τά χαρίσματα τού γέροντος Πορφύριου Ό Γέροντας είχε λάβει πολλά χαρίσματα από τον Θεό και μάλιστα από τη μικρή του ηλικία. Είχε το μεγάλο χάρισμα της βαθύτατης συναισθήσεως της ανθρωπινής άμαρτωλότητός. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μάς βοηθούν να καταλάβουμε ότι δεν είναι εύκολο πράγμα να παραδέχεσαι την άμαρτωλότητά σου. Αμαρτωλός αισθάνεται εκείνος, πού έχει γνωρίσει τά όσα ό Θεός του αποκαλύπτει μέσα στην κοινωνία της αγάπης Του.

Ό γέροντας Πορφύριος ήταν εντυπωσιασμένος από τά όσα θαυμαστά ό Θεός τού απεκάλυπτε. Αυτήν την πνευματική του ανύψωση την έδειχνε με την αίσθηση της δικής του μηδαμινότητας. Μέ πολύ συγκινητικό τρόπο υπογραμμίζει αυτή την πραγματικότητα στην επιστολή του, στα πνευματικά του παιδία: «Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ό πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου... Έχω ένα συναίσθημα απ τά πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι μέ έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα, διότι και εγώ, όταν ζούσα, πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σάς».

Αυτό είναι άλλωστε και το γνώρισμα της άγιότητας. Να αισθάνεσαι αμαρτωλός, να σηκώνεις τη θλιβερή κατάσταση της αμαρτίας του κόσμου. Συνάμα να εξυψώνεις τούς άλλους ανθρώπους σε τέτοιο σημείο, ώστε να ζουν τη δική σου ακτινοβολία του αγιασμού. Να έχουν δε τη συναίσθηση της παρουσίας ενός πραγματικού άγιου ανάμεσα τους.

"Ο γέροντας Πορφύριος είχε πολλά χαρίσματα. Είχε το χάρισμα της επιεικείας, το χάρισμα της αγρυπνίας. Δεν κοιμόταν τις νύκτες, γιατί τις διέθετε για προσευχή για όλους τούς ανθρώπους και κατ’ εξοχήν για όσους υπέφεραν από σοβαρές ασθένειες.

Ό ίδιος πάντα έλεγε: «Εγώ θα προσευχηθώ. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει ή προσευχή μου να βρίσκει κι από σάς μιαν ανταπόκριση. Γιατί ό Θεός, πού θέλει να στείλει τη Χάρη Του σ’ εμάς, πρέπει να βρει την αγκαλιά μας ανοικτή, ώστε να δεχθεί τη Χάρη Του. Και είτε μάς θεραπεύσει από την αρρώστα μας, είτε επιτρέψει να συνεχιστεί ή δοκιμασία της ασθένειας μας, ή ενέργεια Του θα είναι για το ψυχικό μας όφελος».

«Όταν ασθενώ, τότε δυνατός ειμί»

Ό γέροντας Πορφύριος θεωρούσε τις ασθένειες πολύ μεγάλη ευλογία του Θεού. Όλοι γνωρίζουμε ότι ήταν μια ασθενική φύση. Ό Θεός επέτρεψε, ώστε ό μακαριστός Γέροντας να δοκιμαστεί από πολλές ασθένειες. Υπεράνω όλων υπέφερε από φοβερούς πονοκεφάλους, πού δημιουργούσαν αφόρητη κατάσταση μέ λιποθυμικά συμπτώματα, ώστε να μη μπορεί να συνεχίσει την επικοινωνία του μέ τούς ανθρώπους. Πολλές φορές όμως εξακολουθούσε μέ τη Χάρη του Θεού να καθοδηγεί τις επείγουσες εκείνες περιπτώσεις, παραμερίζοντας μέ αυτό τον τρόπο τον εαυτό του και ενδιαφερόμενος για την προκοπή και τη σωτηρία τών άλλων.

Ό γέροντας Πορφύριος έβλεπε μέσα από τον πόνο και τις ασθένειες την παρουσία του Θεού στον άνθρωπο. Όταν ό άνθρωπος υποφέρει, αισθάνεται έντονα την αδυναμία του. Δεν μπορεί να στηριχτεί στον εαυτό του, γιατί βλέπει πώς οι δυνάμεις του καταρρέουν. Θέλει όμως και να ξεπεράσει αυτές τις δυσκολίες. Γι’ αυτό και εμπιστεύεται στην Αγάπη και τη φιλανθρωπία του Θεού. 'Η διά της αδιάλειπτου προσευχής επικοινωνία μέ τον Θεό και ή ανάθεση της ζωής του ανθρώπου στην πρόνοια του Θεού διοχετεύουν στην ύπαρξή του την πραγματική δύναμη, πού εκπηγάζει από τον Θεό και οδηγεί στη σωτηρία. Δηλ. στην μετά του Θεού ένωση και μετοχή στη ζωή της Τριαδικής ' Αγίας Θεότητος.

Όταν ρωτούσαμε τον Γέροντα για την υγεία του, μάς έλεγε μερικά πράγματα. Έβρισκε την ευκαιρία μέσα από την προσωπική δοκιμασία του να μάς προσφέρει τη μεγάλη αλήθεια: «Ό Θεός μάς ύπεραγαπά και θέλει να γίνουμε δικοί Του, μέχρι πλήρους παραδόσεως σ’ Αυτόν τού εαυτού μας». «Πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα». Αυτό γίνεται π ιό εύκολα, όταν ή αρρώστια δεν μάς αφήνει να εμπιστευόμαστε στις δικές μας δυνάμεις. Και τότε ή ασθένεια γίνεται πραγματική ευεργεσία. Γι’ αυτό και έλεγαν ό Γέροντας: «Να μην παρακαλάτε τον Θεό να σάς κάνει καλά. Εκείνος ξέρει τί είναι το καλό σας. Και θα ενεργήσει μέ την άπειρη Αγάπη Του, πού έχει για τον άνθρωπο».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ

Θεολόγος, Διδάκτωρ Θεολογίας, Συγγραφέας

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ 108. ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2016