ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΙΕΖΕΚΙΗΛ ΜΕ ΤΑ ΞΗΡΑ ΟΣΤΑ ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ

Αρχιμανδρίτη Νεκτάριου Πάρη

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΙΕΖΕΚΙΗΛ ΜΕ ΤΑ ΞΗΡΑ ΟΣΤΑ ΚΑΙ Η

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ

 Ο προφήτης Ιεζεκιήλ, του οποίου τό όνομα σημαίνει «Θεός ισχυρός ή Θεός ισχύων», άνήκε σε Ιερατική οικογένεια και ήταν άπόγονος τού Σαδώκ. Αίχμαλωτίσθηκε τό 597 π.Χ. από τόν Ναβουχοδονόσορα, κατά τήν δεύτερη έλευσή του στην Ιερουσαλήμ, μαζί με χιλιάδες έπίσημα πρόσωπα, καί γι’ αυτό έδρασε καί άπεβίωσε στήν Βαβυλώνα. Εκεί κλήθηκε στό προφητικό άξίωμα, τό όποιο άσκησε γιά είκοσι δύο χρόνια Ό Ιεζεκιήλ έζησε στήν Βαβυλώνα τίς τραγικές στιγμές τής καταστροφής τής Ιερουσαλήμ.

Τό έργο τού Ιεζεκιήλ ήταν μεγαλειώδες καί Ιδιαίτερα δύσκολο. Ό Προφήτης έλεγε ότι οί Ιουδαίοι έβασανίζοντο άπό δύο μεγάλα ψυχικά πάθη, τά όποια δέν τούς άφηναν νά μετανοήσουν. Τό ένα ήταν ό εγωισμός, έπειδή πίστευαν ότι άδίκως έτιμωροΰντο γιά τίς άμαρτίες των προγόνων τους, καί τό δεύτερο ήταν ή άπελπισία, γεγονός τό όποιο τούς οδηγούσε στό νά κλίνουν πρός τήν ειδωλολατρία.

Στήν άκολουθία τού Επιταφίου, άναγινώσκεται ή προφητεία του Ιεζεκιήλ (λζ' 1-14) ή οποία άναφέρεται στήν άνάσταση τών νεκρών.

«Ό Κύριος έθεσε τήν χείρα του επάνω μου καί διά τού Πνεύματός του μέ έθεσεν ωσάν έν μέσω μιας πεδιάδος. Αυτή δέ ή πεδιάδα ήταν γεμάτη άπό άνθρώπινα οστά, τά όποια ήσαν πολλά καί ξηρά. Ό Κύριος είπε πρός έμέ: «υιέ άνθρώπου, είναι δυνατόν νά άποκτήσουν ζωήν τά οστά αυτά;» Καί έγώ είπα: «Κύριε, σύ γνωρίζεις τί μπορεί νά συμβή μέ αύτά».

Ό Κύριος μού είπε: «προφήτευσε γιά τά οστά αύτά καί είπε: Τά οστά τά ξηρά άκούσατε τόν λόγον τού Κυρίου».

Αύτά λέγει ό Κύριος είς αύτά τά ξηρά οστά: Ιδού, έγώ φέρω σέ εσάς πνεύμα ζωής, θά δώσω σέ έσάς νεύρα, θά σάς καλύψω μέ σάρκα, θα άπλώσω έπάνω σέ έσάς δέρμα καί θά σάς δώσω τό Πνεύμα μου. Θα άποκτήσετε ζωήν και θά ζήσετε. Μέ τόν τρόπο αύτό θά μάθετε ότι έγώ είμαι ό Κύριος».

Έγώ προφήτευσα σύμφωνα μέ τήν έντολήν τού Κυρίου. Όταν δε προφήτευσα, έγινε σεισμός, τά οστά έρχονται τό καθένα στήν φυσική του θέση, έναρμονίζονται πρός τά άλλα όστα, ώστε νά αποτελεστούν ολόκληροι σκελετοί. Καί έφύτρωσαν έπάνω στους σκελετούς νεύρα και σάρκες. Επάνω δε στίς σάρκες καί τά νεύρα, άπλώθηκε δέρμα, αλλά πνοή ζωής δέν υπήρχε άκόμη σέ αυτά τά σώματα

'Ο Κύριος είπε τότε πρός έμέ- «προφήτευσον πρός τό Πνεύμα, υιέ άνθρώπου, προφήτευσε καί είπέ στό ζωογόνον Πνεύμα, έσύ Πνεύμα, έμφύσησε στά νεκρά αυτά σώματα, γιά νά λάβουν ζωήν».

Έπροφήτευσα, όπως ό Κύριος μέ διέταξε, καί είσήλθε πράγματι στα σώματα τό Πνεύμα τής ζωής καί έζησαν καί έστάθησαν όρθια. 'Ο Κύριος ομίλησε καί πάλιν πρός έμέ καί είπε: «υίέ άνθρώπου, αυτά τά οστά υποδηλώνουν τόν ισραηλιτικό λαόν, διότι οί Ισραηλίτες λέγουν, ό καθένας γιά τον εαυτό του καί γιά ολόκληρο τόν λαό, ότι τα οστά μας έγιναν κατάξηρα, χάθηκε πλέον κάθε έληίδα γιά έμάς' έχομεν όριστικώς χαθή».

Γι’ αυτό προφήτευσε καί είπέ πρός αυτούς αυτά λέγει ό Κύριος:

Ιδού έγώ θά ανοίξω τούς τάφους καί θά σάς βγάλω άπό τά μνήματά σας, θά σάς δώσω τό ζωοποιόν μου Πνεύμα, θά άναστηθήτε καί θα άποκτήσετε ζωήν, καί θά σάς έπαναφέρω εις τήν χώραν τού Ισραήλ.

Καί τότε θά μάθετε ότι έγώ είμαι ό Κύριος».

'Ο Κύριος μεταφέρει τόν προφήτη "Ιεζεκιήλ σέ μία πεδιάδα γεμάτη  ανθρώπινα οστά Καί ένω ό Προφήτης βλέπει τά οστά περίλυπος, φωνή Κυρίου τόν έρωτά:

«Υιέ άνθρώπου, τά οστά αυτά μπορούν νά ξαναζήσουν;».

«Σύ γνωρίζεις, Κύριε», άπαντά ό Προφήτης.

'Ο Κύριος τόν διατάζει νά κηρύξη στά οστά κι αυτός κάνει τό κήρυγμα.

«Τά οστά τά ξηρά», λέει, «άκούσατε λόγον Κυρίου...».

Καί γίνεται σεισμός, τά άναρίθμητα εκείνα σκορπισμένα οστά τρίζουν, τρέχουν τά ένα πρός τό άλλο, συναρμολογούνται σέ σκελετούς,

φυτρώνουν πάνω τους σάρκες καί νεύρα καί καλύπτονται μέ δέρμα. Ή πεδιάδα γέμισε άπό σώματα, άλλά δίχως πνεύμα.

Κατ’ έντολήν τού Κυρίου ό Προφήτης κηρύττει πάλι, καί τότε έρχεται πνεύμα, τά σώματα ζωντανεύουν, κινούνται, σηκώνονται καί παρατάσσονται όρθια, σχηματίζουν στρατιές.

Τό όραμα αυτό τού προφήτου "Ιεζεκιήλ αποτελεί εικόνα τής μελλοντικής άναστάσεως των νεκρών.

Ό προφήτης Ησαΐας (κςΊ9) κηρύττει ότι «Άναστήσονται οι νεκροί, καί έγερθήσονται οί εν τοις μνημείοις, καί εύφρανθήσονται πάντες οί εν τη γη».

'Ο Κύριος μάς άπεκάλυψε: «Αμήν άμήν λέγω ύμΐν δη έρχεται ώρα, καί νϋν έστιν, οτε οί νεκροί άκούσονται τής φωνής του υιού του Θεού, καί οί άκούσαντες ζήσονται... Μή θαυμάζετε τούτο ότι έρχεται ώρα έν ή πάντες οί έν τοις μνημείοις άκούσονται τής φωνής αυτού, καί έκπορεύσονται οι τά αγαθά ποιήσαντες εις άνάστασιν ζωής, οί δέ τά φαύλα πράξαντες είς άνάστασιν κρίσεως» (Ίω. ε'25-29).

Ό άπόστολος Παύλος κήρυξε την άλήθεια τής άναστάσεως των νεκρών άπό τό βήμα του ’ Αρείου Πάγου, ένώ οί υλιστές έπικούρειοι τον ειρωνεύονταν (Πράξ. ιζ'16-34), διότι άκριβώς ό θάνατος ύπερβαίνεται μόνο με τήν Ανάσταση του Κυρίου μας. Ό Χριστός με τόν θάνατό του νίκησε τόν θάνατο καί με τήν ανάστασή του χάρισε στόν άνθρωπο την αιώνια ζωή. Ό ύμνος τής άναστάσεως «Χριστός άνέστη έκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας...» παρουσιάζει τό άνθρωπολογικό νόημα το θανάτου καί τής άναστάσεως του Χριστού. Ό θάνατος καταργείται με τόν ίδιο τόν θάνατο καί ό διάβολος νικιέται μέ τό Ιδιο τό όπλο του (Γ. Μαντζαρίδης, Χριστιανική Ηθική, 1991, σ. 473).

"Αλλά καί τά θαύματα τής Καινής Διαθήκης έπιβεβαιώνουν τήν ανάσταση. Οί τρεις νεκροί πού άνέστησε ό Κύριος (ό υίός τής χήρας, ή κόρη τού Ίαείρου, ό τεταρταίος Λάζαρος), εκείνοι πού αναστήθηκαν τήν Μεγάλη Παρασκευή «και ένεφανίσθησαν πολλοίς» (Ματθ. κζ'53), ή Ταβιθά και ό Εύτυχος πού έν όνόματι τού Χριστού τούς άνέστησαν ό Πέτρος καί ό Παύλος, ολοι αυτοί είναι οί προάγγελοι τής κοινής άναστάσεως.

Εκείνο ομως πού περισσότερο άπ’ ολα βεβαιώνει ότι οί νεκροί θ’ άναστηθούν είναι ή Άνάστασις τού Χριστού. Εκεί στηρίζονται ολες οι προσδοκίες τών πιστών. Γι’ αύτό ό άπόστολος Παύλος γράφει: «Νυνί Χριστός έγήγερται έκ νεκρών, απαρχή τών κεκοιμημένων έγένετο» (Α'Κορ. ιε'20). Ό Χριστός άναστήθηκε πρώτος καί μέ τήν άνάστασή του βεβαιώνει ότι θά άκολουθήσει ή άνάστασή τών νεκρών άνθρώπων.

Θεμελιώδες άρθρο στό Σύμβολο τής Πίστεως, τό οποίο διαμορφώθηκε άπό τίς Οικουμενικές Συνόδους, είναι τό «Προσδοκώ άνάστασιν νεκρών καί ζωήν τού μέλλοντος αίώνος». Περιμένω μέ πόθο τήν άνάσταση τών νεκρών. Ανάσταση νεκρών σημαίνει άνάστασή τών νεκρών σωμάτων. "Ανάσταση τού συγκεκριμένου σώματος, αυτού πού μας έδωσε ό Θεός, μέ τό όποιο ζήσαμε καί εξελιχθήκαμε στή γή. Καί τούτο θά πραγματοποιηθεί κατ’ εντολήν τού Θεού.

Ή Εκκλησία, διά τού Ίωάννου τού Δαμασκηνού, μάς υπενθυμίζει τό όραμα τού Ιεζεκιήλ στήν Έξόδιο Ακολουθία, υπομνηματίζοντας ταυτοχρόνως καί τήν άνάστασή τών σωμάτων, μέ τό ιδιόμελο τού πλ. α' ήχου:

Έμνήσθην τού Προφήτου βοώντος Εγώ είμι γή καί σποδός. καί πάλιν κατενόησα έν τοις μνήμασι καί ειδον τά οστά τά γεγυμνωμένα καί ειπον:

Τι Αρα τίς έστι, βασιλεύς ή στρατιώτης, ή πλούσιος η πένης, ή δίκαιος η αμαρτωλός;

Αλλά άνάπαυσον, Κύριε, μετά δικαίων τόν δούλάν σου ως φιλάνθρωπος. Ό Προφήτης σημειώνει με έμφαση τήν ματαιότητα τού κόσμου τού- του, «είμαι γη καί στάκτη». Βλέποντας κάποιος τά γεγυμνωμένα οστά των ανθρώπων, άσφαλώς δεν είναι σε θέση νά αντιληφτεί σέ ποιόν άνήκει κάθε ένα άπό αυτά. Δέν μπορεί νά αντιληφτεί τήν ιδιότητα του προσώπου, στό όποιο άνήκουν τά οστά Ανήκουν άραγε σέ βασιλέα ή στρατιώτη, σέ πλούσιο ή πτωχό, σέ δίκαιο ή άμαρτωλό; Έτσι παρακαλείται ό φιλάνθρωπος Κύριος νά άναπαύσει μετά δικαίων τόν κοιμηθέντα. Άνάπαυσις σημαίνει αίωνία μνήμη, παρουσία στήν μνήμη του Θεού, σημαίνει Ανάσταση, σημαίνει μετοχή στήν Βασιλεία τού Θεού.

'Η άνάσταση τού Χριστού είναι βασικό άνθρωπολογικό γεγονός, το όποιο δημιουργεί μία νέα προοπτική στόν άνθρωπο. Ή άνάσταση του Χριστού ανήκει σέ όλη τήν άνθρωπότητα Ό θάνατος καί ή ανάσταση τού Χριστού δέν έχουν νόημα γιά τό πρόσωπο τού Λόγου τού Θεού, άλλά γιά τήν άνθρώπινη φύση. Άνάσταση τού Χριστού είναι ή άνάσταση τού άνθρώπου. Καί ή άνάσταση τού άνθρώπου είναι ή διατήρηση τής ζωής του έν Χριστώ. Είναι ή μετοχή του στήν αιώνια καί άκατάλυτη ζωή (Γ. Μαντζαρίδης, σ. 478).

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΑΡΗΣ

Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου

Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας