Τα Θεοφάνια στα μέρη που γεννήθηκε, περπάτησε και βαπτίστηκε ο Χριστός | π. Ιγνάτιος, ηγούμενος Μονής Ποιμένων

Έγραφε ένας στοχαστής των καιρών μας πως “Η ευθύνη μας απέναντι στον άλλον υπερέχει της ελευθερίας μας μέσα στον κόσμο”. Μοναχοί που αφιέρωσαν την κοσμική τους ελευθερία στον Ουρανό, τολμώντας να βαστάξουν την πνευματική ευθύνη των αδελφών τους, ουσιαστικά ακολουθούν τον δρόμο που χάραξε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος. Ακολούθησε την πρόταση του Χριστού να τον βαπτίσει και από τότε ξεκινά η γιατρειά της Ανθρωπότητας. Κομμάτι της χριστιανικής θεραπευτικής κοινότητας, του σύμπαντος κόσμου, αποτελεί και ο σημερινός μοναχισμός στην Αγία Γη, κάτω από την πνευματική εποπτεία του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεοφίλου του Γ΄.

Τα Θεοφάνια στην Αγία Γη

Ο ηγούμενος π. Ιγνάτιος της πόλεως της Μπετζάλας, στην περιοχή της Βηθλεέμ και του Ιερού Προσκυνήματος των Ποιμένων στο Μπετ Σαχούρ, το Χωριό των Ποιμένων, ο οποίος πεινά και διψά για το αιώνιο επί 27 χρόνια στα μέρη που γεννήθηκε και περπάτησε ο Χριστός, μας έδωσε με γενναιοδωρία για την Ορθόδοξη Αλήθεια στοιχεία για τη μεγάλη γιορτή των Θεοφανίων των περασμένων ετών. Αναφέρθηκε και στον επικείμενο εορτασμό στις μέρες της καραντίνας στα Ιεροσόλυμα.

Ο Ηγούμενος θα ξεκινήσει αναλύοντας τη σημασία της γιορτής:

«Με την εορτή των Αγίων Θεοφανίων τιμάμε την πρώτη και τη μοναδική εμφάνιση της Αγίας, Αδιαιρέτου και Ομοουσίου Τριάδας. Του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Είναι γνωστή ως «η εορτή των Φώτων» και, όπως αναφέρει σε παρελθούσα προσφώνησή του ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος Γ΄, «[…] αποτελεί προέκταση και ολοκλήρωση της Μεγάλης εορτής των Χριστουγέννων, η οποία εορτάζεται κάθε χρόνο με μεγαλοπρέπεια στον τόπο της Γεννήσεως του Χριστού στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας.

Όπως όλες οι Δεσποτικές εορτές, έτσι και η εορτή των Θεοφανίων-Φώτων έχει χαρακτήρα Τριαδικό, Χριστολογικό, ανθρωπολογικό και αφορά όλη την κτίση.

Έχει Τριαδικό χαρακτήρα, γιατί έχουμε καθαρά τη φανέρωση-εμφάνιση της Αγίας Τριάδος. Έχει Χριστολογικό χαρακτήρα, γιατί το κύριο Πρόσωπο στο μυστήριο αυτό είναι ο Δεσπότης Χριστός. Και, τέλος, έχει ανθρωπολογικό χαρακτήρα, γιατί αφορά και τον άνθρωπο.»

Πάτερ Ιγνάτιε κατά πόσο τα Θεοφάνια επιδρούν στη ζωή του ανθρώπου, αλλά και πώς θα καταφέρει ο πιστός να αντιληφθεί με τις δυνάμεις του, που στην πραγματικότητα είναι ελάχιστες, τι ακριβώς συνέβη εκείνη την ημέρα που βαπτίστηκε ο Χριστός;

«Ο Χριστός μας κατεβαίνει στη γη ως ταπεινός άνθρωπος. Ο Θεάνθρωπος μπαίνει μέσα στα νερά του Ιορδάνου ποταμού γυμνός, για να πάρει τον γυμνό -από τη Χάρη του Θεού- άνθρωπο, να τον αναστήσει και να τον ενδύσει, μέσα από το Μυστήριο του Βαπτίσματος, τη νέα στολή της αφθαρσίας.

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός βαπτίσθηκε για να τηρήσει τον Νόμο και να φέρει τη Χάρη Του στο νερό, στα ύδατα του Ιορδάνου ποταμού, και έτσι να αγιάσει όλη την κτίση και κυρίως τον άνθρωπο, αλλά και ολόκληρη την πάνσοφη δημιουργία.

Προσφέρει ο Χριστός μας τη δυνατότητα στον καθέναν από εμάς να αποκτήσει τη Χάρη της υιοθεσίας, τα Θεοφάνια στην προσωπική του ζωή.

Αυτή η φανέρωση του Θεού συνιστά σε εμάς τη γνώση του Θεού. Και η γνώση του Θεού -βιωματικά μέσα από τα Άγια Μυστήρια- προξενεί τη θέωση, προξενεί τη σωτηρία μας».

Το μυστήριο της Θέωσης του ανθρώπου, στο οποίο αναφέρεστε περιέχει μια γνώση στην οποία ο άνθρωπος αδυνατεί από τη φύση του –εκτός εξαιρέσεων, των σοφών και των Αγίων– να προσλάβει. Όμως η Εκκλησία δημιούργησε τις τελετές και κάποιες πράξεις για να παρηγορείται ο πιστός και να εισβάλλει απαλά στο μυστήριο και να μη χάνει την ελπίδα;

«Φυσικά. Γι’ αυτό και στους Αγίους Τόπους, κάθε χρόνο την παραμονή των Θεοφανίων-Φώτων, κατεβαίνουμε στον Ιορδάνη ποταμό, εκεί όπου πραγματοποιήθηκε το άρρητο μυστήριο της καθόδου του Αγίου Πνεύματος επί του Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, κατά τη βάπτισή Του από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Ο Ιορδάνης ποταμός παρέμεινε πασίγνωστος και φημισμένος στην ιστορία, από το κήρυγμα και την παρουσία του Τιμίου Προδρόμου, κυρίως όμως από το Βάπτισμα του Χριστού μέσα σε αυτόν.

Κάθε χρόνο, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος με τη συνοδεία Αρχιερέων και Αγιοταφιτών Πατέρων και με την παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στα Ιεροσόλυμα, αλλά και άλλων επισήμων και των αρχών, μεταβαίνουμε στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, όπου με πορεία λιτανείας, με πομπή φτάνουμε στην εξέδρα, δίπλα ακριβώς στα Ιορδάνεια ρείθρα και εκεί τελείται ο Εσπερινός και ο καθαγιασμός των υδάτων του Ιορδάνου ποταμού.

«Φέτος θα είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα, αλλά η τελετή θα γίνει»

Η ιστορία φέρνει ανατροπές. Ποιος περίμενε ότι τα σύνορα της Αγίας Γης θα έκλειναν, όπως βέβαια παρέστη ανάγκη να κλείσουν τα σύνορα πολλών χωρών κατά τη διάρκεια της πανδημίας! Πώς έχει προγραμματιστεί από την Αγιοταφική κοινότητα να γίνει η τέλεση της γιορτής αυτήν τη χρονιά;

«Πριν από την πανδημία, όλα αυτά τα χρόνια ήταν υπερπλήρης ο αγιασμένος χώρος του Ιορδάνου ποταμού από χιλιάδες προσκυνητές που έρχονταν από τα πέρατα του κόσμου. Οι προσκυνητές ξεπερνούσαν και τον αριθμό των 25.000 παρευρισκομένων.

Το “Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε” αντηχούσε μέχρι τα ουράνια και συνταρασσόταν όλη η έρημος του Ιορδάνου από τις ψαλμωδίες και την ευφροσύνη. Εφέτος θα είναι, προφανώς, πολύ διαφορετικά τα πράγματα, αλλά σίγουρα η τελετή θα γίνει κανονικά, όπως και πάντοτε γινόταν μέσα στο πέρασμα των ετών.

Ο Πατριάρχης θα κατέβει και πάλι στην όχθη του Ιορδάνου. Εάν ο ποταμός έχει πλημμυρίσει από τις βροχές -όπως συνέβη πέρσι και πρόπερσι- ο Πατριάρχης θα μπει στο πλοιάριο για να φτάσει στη μέση του ποταμού, να ρίξει μέσα σε αυτόν τον σταυρό και με χαρά, με αγαλλίαση, με ελπίδα και με την ευχή για λύτρωση από την πανδημία του κορωνοϊού να ακουστεί και πάλι βροντόφωνα, ψαλλόμενο από όλους μας το «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε» στον τόπο και στο ακριβές σημείο όπου ο Κύριός μας, για την ελευθερία μας και τη σωτηρία μας, βαπτίστηκε.

Εκεί όπου φανερώθηκε η Αγία Τριάδα. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, το Άγιο Πνεύμα «εν είδει περιστεράς» (με τη μορφή περιστεριού) και η φωνή του Θεού Πατρός, ο οποίος είπε: «Ούτος εστί ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα».

«Από τη συγκίνηση και το δέος κόβεται, τρεμουλιάζει η φωνή και εκμηδενίζεται ο χρόνος. Τρέμουν τα γόνατά μας όταν αναλογιζόμαστε: Πού πατάμε Θεέ μου»

Αυτό το γεγονός που συνέβη πριν δυο χιλιετίες παραμένει ζωντανό στη μνήμη των πιστών, από γενιά σε γενιά. Παρατηρούμε ότι εκδηλώνεται η ανάγκη των χριστιανών να νιώσουν το άγιο παρελθόν της βάπτισης του Θεανθρώπου αλλά και να το ενώσουν με το σήμερα. Μια επιθυμία να σταματήσει ο χρόνος σα να μην πέρασε μια μέρα από τη βάπτιση του Χριστού. Πώς το βιώνετε εσείς που βρίσκεστε στην Αγία Γη;

«Η δική μου προσωπική εμπειρία, ως ελάχιστος Αγιοταφίτης ο οποίος διακονεί για περίπου 27 χρόνια στην Αγία Γη, είναι ότι η ημέρα αυτή και η στιγμή αυτή είναι μοναδικές! Αρκετοί αναμένουν τη στιγμή εκείνη να δουν θαύματα και σημεία. Για εμένα, όμως, θαύμα και σημείο είναι το ότι μας αξιώνει ο Θεός να στεκόμαστε κάθε χρόνο στον ίδιο θεοβάδιστο χώρο και τόπο “όπου έστησαν οι πόδες Κυρίου”.

Εκεί όπου από τη συγκίνηση και το δέος κόβεται, τρεμουλιάζει η φωνή και εκμηδενίζεται ο χρόνος. Εκεί όπου ξαναζούμε το γεγονός και, φυσικά, είναι παρούσα η Αγία Τριάδα. Είναι παρόντες ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα.

Εκεί όπου αρχίζουν να τρέμουν τα γόνατά μας, όταν αναλογιζόμαστε: Πού πατάμε Θεέ μου; Πού βρισκόμαστε; Πού μας αξιώνει ο Θεός και πάλι να ψάλλουμε; Πόσο ιερός είναι ο τόπος τούτος;

Θέλεις να μην τελειώσει αυτή η στιγμή και να μείνεις αιώνια εκεί σε αυτή την υπερκόσμια, την ουράνια αίσθηση της Βασιλείας των Ουρανών. Εκεί όπου χάνονται τα λόγια και δεν μπορείς, πλήρως, να εκφράσεις τα μεγαλεία του Θεού!»

«Ευχόμαστε το Άγιο Φως να μας σώσει και να μας λυτρώσει από τα δεινά και την τραγικότητα των δύσκολων ημερών που καθημερινά βιώνουμε»

Άγιε ηγούμενε, οι μέρες που ζούμε, οι περιστάσεις και το άγνωστο περιβάλλον που έφερε η πανδημία δημιούργησαν την ανάγκη μέσα μας να αποζητούμε την ευχή προσευχομένων ανθρώπων, ώστε ν’ αντέχουμε και να εμπιστευτούμε περισσότερο τον Θεό. Ευχηθείτε μας.

«Από την Αγία Γη, από τη Γη του Ιορδάνου ποταμού, εκ μέρους της Αγιοταφιτικής μας Αδελφότητος και του πατρός και Πατριάρχου ημών κ.κ. Θεόφιλου του Γ΄, ευχόμαστε ο Πανάγιος Θεός, ο οποίος είναι η πηγή του Φωτός, είναι φως Αγάπης, Ειρήνης και Δικαιοσύνης, ευχόμαστε αυτό το Φως να λάμψει στις καρδιές όλων μας. Ευχόμαστε το Θείον Φως, που φανερώθηκε στους ανθρώπους στα αγιασμένα ρείθρα του Ιορδάνου και τα περίχωρα αυτού, να φωτίζει τους κραταιούς της γης να «εργασθώσι την δικαιοσύνην» (Πράξ. 10, 35), να κατευθύνει τα διαβήματά τους “εις πάσαν ενέργειαν επ’ αγαθώ”.

Ευχόμαστε να μας σώσει και να μας λυτρώσει από τα δεινά και την τραγικότητα των δύσκολων ημερών που καθημερινά βιώνουμε.

Αμήν. Εύχεσθε κι εσείς.»

* * *

Ευχαριστούμε τον πατέρα Ιγνάτιο από το Μπετ Σαχούρ και με την αφορμή όσων γιορτάζουμε σε Ανατολή και Δύση, ανακαλύπτουμε αργά ή γρήγορα κάτι το μυστηριώδες: Εισχωρώντας στο επίγειο, εκεί που μας έφερε η ζωή να περπατήσουμε αρχίζει να μας κατακτά, όταν το ευχόμαστε σταθερά και αποτελεσματικά μια κάποια σωτήρια γνώση του Άγνωστού μας Θεού και τότε ίσως μέσα από ανθρώπινη χαραμάδα, λαθραία, κρυφοδούμε κι εμείς τα Θεοφάνια.

___________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 05.01.2021