Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από λόγο του π. Γερασίμου για την Κυριακή της Απόκρεω

Η ώρα της κρίσεως

Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από λόγο του π. Γερασίμου για την Κυριακή της Απόκρεω

Είμαστε άνθρωποι αδύναμοι και αισθανόμαστε το ρεύμα της αμαρτίας να μας παρασύρει. Μας χρειάζεται λοιπόν μια δύναμις ανωτέρα, ένα κύρος ανώτερο να μας εμπνέει, να μας οδηγεί, να μας συγκρατεί να μην παρασυρόμεθα στον κατήφορο της ραθυμίας. Και επειδή ακριβώς οι Κυριακές Τελώνου και Φαρισαίου και εξαιρέτως η Κυριακή του Ασώτου ετόνισαν το πέλαγος της αγάπης του Θεού, η Κυριακή της Απόκρεω, προπαραμονή της Μεγάλης Σαρακοστής, με το Ευαγγελικό ανάγνωσμα προβάλλει τη δικαιοσύνη του Θεού για να μας συγκρατήσει, για να διεγείρει τους αμελείς εις αγώνα, εις κατόρθωση αρετής. Παρουσιάζει λοιπόν την εικόνα του Αδεκάστου Κριτού και αυτός ο φόβος γίνεται τροχοπέδι, αλλά και προώθηση. Και γράφει ο θεόπνευστος βασιλεύς της Παλαιάς Διαθήκης, ο Σολομών: “Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου” και διαβάζουμε την περικοπή της τρίτης Κυριακής του Τριωδίου:

Ματθ. κε’ 31-46

31 Ὃταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, 32 καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων, 33 καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. 34 τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. 35 ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, 36 γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. 37 τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; 38 πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; 39 πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; 40 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. 41 τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. 42 ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, 43 ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. 44 τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; 45 τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. 46 καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον.

Τι συγκλονιστική εικόνα, Θεέ μου! Μας θυμίζει την αναστάσιμη παρουσία του Σωτήρος εις τους μαθητάς, τους φοβισμένους μετά την ένδοξη Ανάστασή Του. “ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς”. Ο τόνος της ημέρας παραμονές Σαρακοστής είναι τόσο πασχαλινός που παρουσιάζει τον Κύριό μας καθήμενο επί θρόνου δόξης ως νικητήν ουρανίων και επιγείων και καταχθονίων και το Ευαγγέλιο αυτό μάς ομιλεί για το τέλος του κόσμου, για το τέλος της ιστορίας και η Κυριακή των απόκρεω συμβολικώς, λειτουργικώς είναι το τέλος του κόσμου. Η Κυριακή της Τυρινής είναι η έξωσις του Αδάμ, η εξορία του ανθρώπου από τον αγιώτατο Παράδεισο. Τι ωραία τα ψάλλει, τα διεκτραγωδεί το Σάββατο στον εσπερινό η Εκκλησία:

“Εξεβλήθη Αδάμ του Παραδείσου, δια της βρώσεως διό και καθεζόμενος απέναντι τούτου, ωδύρετο ολολλύζων, ελεεινή τη φωνή και έλεγεν οίμοι, τι πέπονθα ο τάλας εγώ! Μίαν εντολήν παρέβην την του Δεσπότου, και των αγαθών παντοίων εστέρημαι. Παράδεισε αγιώτατε,...”

Η παράβαση, αδελφοί μου, είναι της εντολής της νηστείας. Τι τραγωδία είναι αυτή! Είναι ο αδαμιαίος θρήνος. Θρηνεί ο Αδάμ και ο εκπεσών άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, την φθορά, την ασθένεια, το θάνατο, τα οψώνια της αμαρτίας.

Το Ευαγγέλιο όμως διαγράφει ότι το τέλος της ιστορίας, της παγκοσμίου, της πανανθρώπινης, της ιστορίας του κόσμου, όπως γράφει ο σύγχρονος μεγάλος θεολόγος, ο μακαριστός πατήρ Ιουστίνος Πόποβιτς, η ιστορία όλων των κόσμων λέει είναι ένα Πρόσωπο, ο Χριστός. Αυτός είναι το άλφα και το ωμέγα, Αυτός είναι η αρχή και το τέλος, “Ἐγώ εἰμι τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὦμέγα, λέγει Κύριος ὁ Θεός, ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν καὶ ὁ ἐρχόμενος, ὁ παντοκράτωρ” και παίρνουμε θάρρος και γιγαντώνεται η θέληση και η ελπίδα μας. Βλέπουμε γύρω μας την κρίση, της ιστορίας την αθλιότητα, βλέπουμε τις αδικίες σε νοσοκομεία, σε ορφανοτροφεία, σε γυναικόπαιδα, σε αθώους ανθρώπους, τόσο μεγάλες αδικίες. 

Την καταπάτηση του φτωχού, τους φοβερούς πολέμους, επισημαίνουμε με θλίψη την επικράτηση του κακού, τη βασιλεία του κακού, την εξάπλωση του κακού, αλλά ψάλλει η Εκκλησία στον εσπερινό του Μεγάλου Σαββάτου, Μεγάλη Παρασκευή πριν τα εγκώμια: “Βασιλεύει αλλ' ου διαιωνίζει το κακό”. Δεν έχει αιωνιότητα το κακό. Και χτυποκαρδούμε και αγωνιούμε τι θα γίνει, ποιος θα νικήσει; Σε αυτό τον κατήφορο, στην τόση αδικία, στην τόση αμαρτία, ποιος θα έχει τον τελευταίο λόγο; Πού θα βγούμε; Και έρχεται η Εκκλησία, έρχεται το Τριώδιο, έρχεται η Κυριακή των Απόκρεω και λέγει:

ἔμπροσθεν αὐτοῦ· χίλιαι χιλιάδες ἐλειτούργουν αὐτω, καί μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αὐτω· κριτήριον ἐκάθισε, καί βίβλοι ἠνεώχθησαν"...

“ Όλοι οι κόσμοι, ορατοί και αόρατοι, ομολογούν Χριστό”, γράφει ο Ιουστίνος Πόποβιτς....

“Τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός”. Το προεφήτευσε αιώνες πριν ο Προφήτης Δανιήλ εις το έβδομο κεφάλαιο:

«Ἐθεώρουν ἕως ὅτου οἱ θρόνοι ἐτέθησαν, καί παλαιός ἡμερῶν ἐκάθητο, καί τό ἔνδυμα αὐτοῦ λευκόν ὡσεί χιῶν, καί ἡ θρῖξ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ὡσεί ἔριον καθαρόν, ὁ θρόνος αὐτοῦ φλόξ πυρός, οἱ τροχοί αὐτοῦ πῦρ φλέγον·

ποταμός πυρός εἶλκεν