ΝΙΚΑΝΩΡ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΜΕ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΥΡΙ. ALAIN DURE

ΝΙΚΑΝΩΡ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΜΕ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΥΡΙ. ALAIN  DUREL

 

Ανάμεσα στους μοναχούς της Μονής Σταυρονικήτα, υπήρχε και μια μορφή ιδιαίτερα καλοσυνάτη, ό πατήρ Νικάνωρ. Ήταν μικρόσωμος, με μύτη σαν τρομπέτα, με τρομερή ζωντάνια, μου θύμιζε ηρώα σε ταινία κινουμένων σχεδίων. ’Άσε πού νόμιζες πώς είχε το χάρισμα να είναι πανταχού παρών: τη μια στιγμή στο φούρνο, το επόμενο λεπτό στην κουζίνα, αμέσως μετά στη βιβλιοθήκη ή στο παρεκκλήσι. Πάντα χαμογελαστός, πάντα με χιούμορ, έφτιαχνε το κέφι στους στενοχωρημένους και ενθάρρυνε με το γλυκό του τρόπο τούς μελαγχολικούς. Την ώρα πού εμφανίστηκε ό Νικάνωρ στη βιβλιοθήκη, εγώ τακτοποιούσα τά βιβλία. Με τά ακροδάχτυλα του κρατούσε ένα βιβλίο.

— Βρομάει ψαρίλα! Ψαρίλα! επανέλαβε. Κατάλαβες; Τούς δανείζεις ένα βιβλίο και πάνε να το διαβάσουν μέσα στην κουζίνα. Και τώρα, τά τροπάρια της Θείας Λειτουργίας μυρίζουν ψάρι!

— ’Αν είναι μόνο ψάρι...

— Δηλαδή εσύ το βρίσκεις φυσιολογικό; Νόμιζα ότι κατάγεσαι από μια πολιτισμένη χώρα!

Μετά, αλλάζοντας ξαφνικά θέμα, ό Νικάνωρ με χτύπησε απαλά στην πλάτη.

—      Πώς τά πας;

—      Κάθε μέρα και χειρότερα, παραδέχθηκα.

—      Στον κόσμο, μου απάντησε, οι μέριμνες και οι ασχολίες δε μάς αφήνουν να δούμε ποιοι είμαστε. Στο μοναστήρι, αντίθετα, το βλέμμα μας λίγο λίγο καθαρίζει και βλέπουμε να αναδύεται το αληθινό μας πρόσωπο. Μπροστά στο απογοητευτικό αυτό θέαμα, δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, διότι ή σωτηρία μας περνάει μέσα από τη μετάνοια. Όμως, πώς να μετανοήσουμε, όταν δε βλέπουμε τά πάθη μας; Οι θλίψεις και οι δοκιμασίες είναι πολλές, αλλά δεν κρατούν για πάντα: έρχεται μια στιγμή πού ό μοναχός βρίσκει την ειρήνη. Οπότε, υπομονή! Και τότε, αυτή ή ειρήνη δεν έχει καμιά σχέση με την ψεύτικη ειρήνη πού δίνει ό κόσμος, αυτή έρχεται άνωθεν κι ωστόσο θεμελιώνεται πάνω στην ταπείνωση. Γι’ αυτό και τις κατά Θεόν δοκιμασίες, πού μάς οδηγούν στη θύρα της ταπείνωσης, πρέπει να τις δεχόμαστε και να δοξάζουμε το Θεό.

 

 

Συχνά πυκνά ό Νικάνωρ είχε κοντά του έναν πολύ αξιαγάπητο αδελφό, τον πατέρα Δημήτριο. Αυτοί οι δύο μαζί έφτιαχναν ένα αχτύπητο δίδυμο... Ψηλός και λίγο καμπουριαστός, χωρίς ιδιαίτερη μόρφωση, ό Δημήτριος είχε μεγάλα γαλανά μάτια και βλέμμα παιδικό. Με βήμα συρτό, κουτσαίνοντας ελαφρά, πήγαινε μέχρι το λιμανάκι της μονής, όπου τον περίμενε μια μικρή ψαρόβαρκα. Νότος τώρα μαζί μας στη βιβλιοθήκη, ανάμεσα σε στοίβες από βιβλία. Για να τον πειράξω του πέταξα:

—      Με τη λογική του κόσμου, ό μοναχός είναι εντελώς άχρηστος!

—      Κάτι επιστήμονες, έκαναν κάποτε ένα πείραμα με ποντίκια, μου απάντησε εκείνος. ’Έβαλαν ένα ποντίκι μέσα σ’ ένα λαβύρινθο, στο κέντρο του όποιου είχε τοποθετηθεί ένα κομμάτι τυρί. Ό ποντικός έψαξε, αλλά άδικα. Έβαλαν κι ένα δεύτερο ποντίκι, από την ίδια ράτσα, μέσα σ’ ένα λαβύρινθο και το καθοδήγησαν μ’ ένα ξύλο. Μετά από πολλές προσπάθειες, κατάφερε να βρει το τυρί. Στη συνέχεια, έπιασαν ένα τρίτο ποντίκι και το έβαλαν στην είσοδο του λαβυρίνθου. Αυτό το τελευταίο, χωρίς καμιά βοήθεια, πήγε κατ’ ευθεία στο τυρί!

Ό Δημήτριος μάς κοίταξε χωρίς να κρύβει την ικανοποίησή του, ή όποια ήταν κωμική στο βαθμό πού μάς φαινόταν απόλυτα παράλογη. Τί σχέση είχε τώρα με τη μοναχική ζωή αυτή ή ιστορία με τά ποντίκια;

—      Δεν καταλαβαίνω τί σημαίνει, είπα.

—      Τί σημαίνει; ρώτησε εκείνος, έκπληκτος πού ή διήγησή του δε με είχε πείσει. Έ λοιπόν, γνωρίζεις ότι ή ανθρωπότητα είναι ένα πλήθος ανθρώπων πού μοιράζονται την ίδια φύση. Όταν λοιπόν ό μοναχός, με τη βοήθεια του Θεού, γίνεται κοινωνός θείας φύσεως, τότε μέσω αυτού ολόκληρη ή ανθρωπότητα θεώνεται μυστικά και όχι μόνον ή ανθρωπότητα, αλλά και ολόκληρο το σύμπαν, επειδή ό άνθρωπος ανακεφαλαιώνει στον εαυτό του όλη την Κτίση.

—      Μου λες ότι διά του μοναχού θεώνεται ολόκληρη ή ανθρωπότητα κι ωστόσο κάθε άνθρωπος παραμένει ελεύθερος να αρνηθεί τη Χάρη!

—      ’Έχεις δίκιο, απάντησε ό Δημήτριος, αλλά παρανόησες την παραβολή μου. Όταν ένας μοναχός φθάνει στο τυρί, αυτό δε σημαίνει ότι το έφθασαν όλοι οι άνθρωποι ντε φάκτο, αλλά ότι αυτός ό μοναχός έχει ανοίξει μια σχισμή στην τραυματισμένη ανθρώπινη φύση, έχει ανοίξει ένα μονοπάτι μέσα στον άνθρωπο, πού οδηγεί στο Θεό, επειδή, όπως λέει ό Απόστολος, «και είτε πάσχει εν μέλος, συμπάσχει πάντα τά μέλη, είτε δοξάζεται εν μέλος, συγχαίρει πάντα τά μέλη» (Επιστολή Προς Κορινθίους Α', κεφ. ιβ', 25-26). Ανοίγοντας λοιπόν μια σχισμή, μπορούν και άλλοι άνθρωποι να χωθούν, ώστε να βρουν κι αυτοί την έξοδο από το λαβύρινθο.

Απόμεινα άφωνος από το ύψος των εννοιών πού ό απλοϊκός αυτός μοναχός μάς είχε προσφέρει με την παραβολή τού ποντικού και τού τυριού.

—      Τυρί πάπαλα σήμερα! φώναξε ό Νικάνωρ. Είναι Τετάρτη! 

 

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ.  ALAIN DUREL