Επιδημία πανούκλας αφάνιζε την Τουρκία κατά την διάρκεια του ταξιδιού του WATKINS. Έτσι ή επικοινωνία του με τούς κατοίκους, τόσο στην ηπειρωτική όσο και στην νησιωτική Ελλάδα, όπου δεν υπήρχαν λαζαρέττα, ήταν περιορισμένη, γιατί οι τοπικές Αρχές υποπτεύονταν μήπως ό ξένος προερχόταν από μολυσμένη περιοχή.
Στην Κέρκυρα ο watkins περνούσε τα βράδια του στην Σπιανάδα, όπου συγκεντρώνονταν οι ευγενείς και οι αξιωματικοί της βενετικής φρουράς.
Οι Έλληνες της Κέρκυρας, γράφει ό Άγγλος περιηγητής, είναι μελαχρινοί με μαύρα κοντά μαλλιά. Ξυρίζουν τα γένια τους αλλά αφήνουν μουστάκι. Φορούν μικρό εφαρμοστό σκούφο, κόκκινο ή πράσινο, γελέκι με πολλά πολλά μικρά κουμπιά και από πάνω φαρδιά ζακέτα, και στην μέση ζωνάρι φορτωμένο με μεγάλα μαχαίρια «πού χρησιμοποιούν για δύο σκοπούς: να τρώνε τα κοψίδια και να σφάζουν εκείνους πού τούς προσβάλλουν». Τα παντελόνια τους είναι πολύ φαρδιά, κι' αντί για παπούτσια φορούν ένα είδος παντούφλες πού στερεώνονται στο πόδι με κορδέλες ή κορδόνια.
«Στην αρχή νόμισα πώς είναι ευγενικοί και καλόκαρδοι άνθρωποι, Αλλά γρήγορα άλλαξα γνώμη. Μια Παρασκευή κάποιος Εβραίος χτύπησε ένα παπά. Μαζεύτηκαν αμέσως όλοι οι Έλληνες, κι' όχι μονάχα γκρέμισαν το σπίτι του Εβραίου, αλλά έσφαξαν τον ίδιο, την φαμελιά του κι όλους τούς Εβραίους πού βρήκαν μπροστά τους».
Ή Ζάκυνθος ήταν το πιο πολυσύχναστο λιμάνι του Ιονίου. Στο νησί ανθούσε πάντοτε το εμπόριο της σταφίδας. «Κάθε χρόνο φορτώνονται έξη, επτά καράβια. Άλλα τέσσερα από την Κεφαλονιά. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής εξάγεται στην Αγγλία».
Την εγκληματικότητα πού επικρατούσε στο νησί και τις αντεκδικήσεις αποδίδει στη διεφθαρμένη βενετική διοίκηση. «Οι ορδές των πάμπτωχων αυτοχθόνων ευγενών της Βενετίας, οι λεγόμενοι Μπαρναμπόττι, μόλις οπλιστούν από τη Σύγκλητο και αποχτήσουν αξιώματα στην Δαλματία ή στα Επτάνησα, εξορμούν εναντίον των ανυπεράσπιστων κατοίκων. Γι' αυτούς τούς αργυρώνητους τυραννίσκους ότι ανήκει στην δικαιοδοσία τους γίνεται μόνο με δωροδοκία. Έτσι οι αποφάσεις αγοράζονται και ή δολοφονία έχει κι' αυτή την ταρίφα της»
Στην Μήλο οι γυναίκες με το πλούσιο στήθος του θύμισαν τα βαθύκολπα θηλυκά του Ομήρου. «Έχουν σκούρα μαλλιά και μεγάλα μάτια πού δείχνουν περισσότερο χαύνωση παρά εκφραστικότητα».
Το καράβι άραξε για λίγο στα άγονα Ψαρά εξ αιτίας των ανέμων. «Για να επιβιώσουν οι κάτοικοι έχουν στραφή όλοι στην θάλασσα. Τα καράβια τους καλύπτουν τις συγκοινωνιακές ανάγκες και τις θαλάσσιες μεταφορές των γειτόνων τους πού είναι πιο εύποροι αλλά όχι τόσο εργατικοί. Στον προηγούμενο ρωσοτουρκικό πόλεμο οι Ψαριανοί έσπευσαν να καταταγούν στο ρωσικό στόλο του Αιγαίου. Αλλά στο σημερινό ρωσοτουρκικό πόλεμο ό καπουδάν πασάς τούς πρόλαβε. Επιστράτευσε τούς καλύτερους ναυτικούς του νησιού, κάπου 250, και τούς σκόρπισε σε διάφορα οθωμανικά καράβια τής Μαύρης Θάλασσας».
Έφθασε στην Σμύρνη το Νοέμβριο του 1788. Λίγους μήνες πριν ό πληθυσμός είχε άποδεκατισθή από την πανούκλα.
«Ή γυναίκα του Άγγλου κόνσολου μου είπε πώς το πρώτο σημάδι του συναγερμού, μόλις ξέσπασε ή επιδημία εκείνο το καλοκαίρι, ήταν οι πόρτες πού έκλειναν με πάταγο ή μια μετά την άλλη. Ήταν κάτι τρομακτικό αυτός ό θόρυβος καθώς αμπάρωναν οι πόρτες. Επί έξη βδομάδες δεν ξεμύτισε κανείς από το σπίτι του. Για τις προμήθειες φρόντιζαν οι spendiori, όπως τούς λένε οι Ιταλοί. Τοποθετούσαν τα κρέατα σε πανέρια, τα έφερναν κάτω από τα παράθυρα, τα έδεναν σε ένα σκοινί πού κρεμόταν από ψηλά και οι νοικοκυραίοι τα τραβούσαν επάνω. Έπαιρναν το κρέας και το έριχναν αμέσως στο νερό για να εμποδίσουν την μετάδοση της αρρώστιας».
Ό WATKINS θα επισκεφθεί και την Αθήνα — «δεν μπορώ να περιγράψω αύτη την έκρηξη ενθουσιασμού και χαράς πού με συνεπαίρνει» — και, όπως
όλοι οι περιηγητές, ασχολείται όχι μόνο με την περιγραφή, αλλά και με την συλλογή αρχαιοτήτων.
«Έδώ στην Αθήνα, ύστερα από κάθε ραγδαία βροχή, όλος ό κόσμος ψάχνει για αρχαία. Το ίδιο έκανα κι εγώ και κατόρθωσα να δημιουργήσω μια μικρή συλλογή. Μερικά από τα ευρήματα μου είναι μεγάλης άξιας».
Υπολογίζει τον πληθυσμό σε 5.000 κατοίκους. «Τα σπίτια χαμηλά και ασήμαντα. Σε όλες τις πόρτες, τα ανώφλια είναι από αρχαία μάρμαρα με ανάγλυφα. «Γύρισα λοιπόν κι' εγώ όλη την πολιτεία ψάχνοντας για κανένα καλό γλυπτό».
Στις 26 Δεκεμβρίου 1789 άφησε την Αθήνα και στις 4 Ιανουαρίου έφθασε στην Πάτρα με συνοδεία ένα γενίτσαρο, έναν οδηγό και πέντε άλογα.
Στην Κακή Σκάλα έπεσε πάνω σε μια πάνοπλη συμμορία Αλβανών. Τον άφησαν όμως ελεύθερο όταν πληροφορήθηκαν πώς «ήταν Φράγκος στην υπηρεσία του σουλτάνου» και περιωρίσθηκαν μόνο σε χρηματικό πρόστιμο. Στην Κόρινθο βρήκε με δυσκολία κατάλυμα στο σπίτι ενός Ρωμιού δραγουμάνου. «Ή απροθυμία του οφειλόταν στο φόβο μήπως νομίσουν οι Τούρκοι πώς είμαι Ρώσος. Αλλά μόλις μπήκα στο σπίτι του άνοιξε την καρδιά του. Ήταν ό πιο φιλόξενος Έλληνας πού συνάντησα. Ετοίμασε μόνος του φαγητό, έστρωσε ένα καλό κρεβάτι, με περιποιήθηκε ό ίδιος και δεν άφησε κανένα από τούς δούλους του να ασχοληθούν μαζί μου».
ΒΙΒΛ. ΞΕΝΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1700-1800 ΤΟΜΟΣ Β. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου