Κατά τήν διάρκεια τής Θείας Λειτουργίας, βλέπω μιά άκτίνα άπό Φώς σέ σχήμα Σταυρού νά έρχεται άπό ψηλά καί νά σκεπάζη τόν Λειτουργό ιερέα καί όλους όσους βρίσκονται εκεί μαζί του. Μερικές φορές τούς καλύπτει όλους ανεξαιρέτως. Βλέπω μιά παράξενη δροσιά νά κατεβαίνει στά Τίμια Δώρα καί φωτεινοί Άγγελοι νά πετούν πάνω άπ’ τήν Αγία Τράπεζα ψάλλοντας: «Άγιος, "Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ' πλήρης ό ουρανός καί ή γή τής δόξης Σου!» ΣΤΑΡΕΤΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ Ο ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ .

Ό βιογράφος του Στάρετς Παρθενίου στόν επίλογο του, περιληπτικά άλλά με βάθος καί σαφήνεια άπεικόνισε τήν πνευματική του σχέση με τόν άγιασμένο Φιλάρετο, γράφοντας τά έξής:

«Μεγάλη ήταν ή άγάπη του "Αγίου Φιλάρετου γιά τόν Στάρετς Παρθένιο, άλλά καί απεριόριστη ή αφοσίωση του Στάρετς πρός εκείνον. Κι αυτός ό πνευματικός δεσμός, εξασφάλιζε παρηγοριά καί στους δύο, στήν ασκητική τους πορεία, σ’ αύτή τή ζωή. Ή ψυχή του Μητροπολίτη, συχνά κουρασμένη άπό τις ευθύνες καί τά προβλήματα του αξιώματος του, έβρισκε ανάπαυση στήν επικοινωνία μέ τόν πνευματοφόρο Στάρετς, καί ή ψυχή του Στάρετς στηριζόταν στήν σοφία του Μητροπολίτη μέ άπόλυτη εμπιστοσύνη».

Πώς είναι δυνατόν, θά ρωτήσετε, ό Μητροπολίτης Φιλάρετος, νά παραμένη τόσο ψυχρός πρός τόν μακάριο Θεόφιλο, πού ήταν ένας τόσο άξιόλογος άνθρωπος, ένώ ό ίδιος είχε τόση άγάπη γιά τόν Μοναχισμό καί άληθινούς πνευματικούς δεσμούς μέ τούς Πατέρες τής Λαύρας; Καί γιατί ένοιωθε τόσο μεγάλη άγάπη γιά τόν Ιερομόναχο Παρθένιο, παραμένοντας συγχρόνως σχεδόν αδιάφορος γιά τόν άσκητή Στάρετς Θεόφιλο;

 Ή απάντησή μας είναι ή εξής:

Ό Ιερομόναχος Παρθένιος ένσάρκωνε κατά κάποιο τρόπο ένα πρότυπο ζωής όμοιο μ’ εκείνο των μεγάλων αρχαίων ασκητών. Είχε μιά πνευματική ζωή πού αντανακλούσε στο φωτεινό του πρόσωπο. Ή εσωτερική πνευματική του τελειότητα, ολοκληρώθηκε σχεδόν μπροστά στά μάτια του Δεσπότη, ό όποιος αναγνωρίζοντας σ’ αυτόν έναν θερμό ζηλωτή του "Αγίου ασκητισμού, του έδωσε τό Μεγάλο Σχήμα, μέ τά ίδια του τά χέρια στά Σπήλαια του 'Αγίου Αντωνίου καί τόν μετονόμασε Παρθένιο. Στήν συνέχεια είχαν συσφιχτεί τόσο πολύ οι πνευματικοί δεσμοί αυτών των δύο ανθρώπων, ώστε ό αξιοσέβαστος Αρχιερέας διάλεξε τόν Παρθένιο γιά Πνευματικό του Πατέρα.         ;

"Ο Στάρετς Θεόφιλος αντίθετα, ήταν ήδη ένας Ιερομόναχος Μεγαλόσχημος καί συναριθμημένος στήν Λαύρα, οπότε μπορούσε μέν ν’ άκτινοβολή άπ’ τήν ύψηλή πνευματική πολιτεία του, άλλά μέ τήν άσκησή του στήν σαλότητα, έκρυβε προσεχτικά τήν άψεγάδιαστη καθαρότητα καί παιδική άθωότητα τής ψυχής του, έπινοώντας συνέχεια άφορμές γιά ν’ άποφύγη πνευματικές σχέσεις μέ τόν άγιο Μητροπολίτη. Ό Θεόφιλος δέν θ’ άφηνε ποτέ τόν Δεσπότη νά δή στά βάθη του άσυνήθιστου χαρακτήρα του- κι έτσι εμπόδιζε τόν Φιλάρετο νά διάκριση τήν Χάρη πού κατοικούσε μέσα του, γιατί κατά τήν Γραφή: «τίς γάρ οίδεν άνθρώπων τά του άνθρώπου, ει μή τό πνεύμα του ανθρώπου τώ εν αυτώ;» (Α' Κορινθ. 2,11).

Γι’ αυτόν τόν λόγον, με τήν αγάπη πού τόν διέκρινε γιά τήν δικαιοσύνη, ό ταραγμένος Δεσπότης, συσκέφτηκε με όλους τούς άνώτερους πνευματικούς τής Λαύρας καί ακούσε τις μαρτυρίες άλλων, έξω από τήν Λαύρα, προσπαθώντας νά συγκέντρωση τ’ άπαιτούμενα στοιχεία γιά νά δικαίωση ή νά ένοχοποιήση τελικά τόν Στάρετς. Τά πράγματα ώστόσο ξεκαθαρίστηκαν άπό έναν άδελφό, στόν όποιο ό Θεόφιλος άνοιγόταν περισσότερο άπό τούς άλλους. Ό άδελφός αυτός, τόν πλησίασε καί τόν ρώτησε γιά τήν παράξενη συμπεριφορά του κατά τήν διάρκεια τής Θ. Λειτουργίας καί ό Στάρετς τού απάντησε:

«Λειτουργώ σύμφωνα με τήν καθιερωμένη τάξη, διαβάζω όλες τις εύχές καί τιμώ τόν συλλειτουργό μου σάν άνώτερό μου έμβαθύνω στήν τέλεση τού Μυστηρίου καί ξεχνώ τόν εαυτό μου κι όλα όσα είναι γύρω μου. Κατά τήν διάρκεια τής Θείας Λειτουργίας, βλέπω μιά άκτίνα άπό Φώς σέ σχήμα Σταυρού νά έρχεται άπό ψηλά καί νά σκεπάζη τόν Λειτουργό ιερέα καί όλους όσους βρίσκονται εκεί μαζί του. Μερικές φορές τούς καλύπτει όλους ανεξαιρέτως. Βλέπω μιά παράξενη δροσιά νά κατεβαίνει στά Τίμια Δώρα καί φωτεινοί Άγγελοι νά πετούν πάνω άπ’ τήν Αγία Τράπεζα ψάλλοντας: «Άγιος, "Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ' πλήρης ό ουρανός καί ή γή τής δόξης Σου!».

Μετά ολόκληρη ή ύπαρξη μου, αρπάζεται σε μιά Θεία θεωρία ανέκφραστη καί τότε μου είναι άδύνατο ν’ άπομακρύνω τόν έαυτό μου άπ’ τήν γλυκειά έκείνη όραση. Ω, αδελφέ, δέν δικαιώνω τόν έαυτό μου- λέω μόνο όλη τήν άλήθεια. Μόνο, σέ ικετεύω νά μήν άποκαλύψης όσα σου είπα σέ κανέναν, γιατί άλλοιώς, ένας βρωμερός άμαρτωλός θά γίνη σκάνδαλο στούς άλλους».

'Η άπάντηση του Θεόφιλου, αμέσως άναφέρθηκε στόν Μητροπολίτη Φιλάρετο. Ό Άρχιερέας είχε ήδη σχεδιάσει νά μεταφέρη τόν Θεόφιλο στο Μοναστήρι Μοσνογκόρσκι, ώστε νά μήν άνήκη πλέον στήν Αδελφότητα τής Λαύρας. Μόλις όμως ακούσε μιά τέτοια αναφορά, κάλεσε τόν εκπρόσωπο τής Λαύρας, τόν Αρχιμανδρίτη Ιωάννη καί τόν έκκλησιάρχη τής Λαύρας Ιερομόναχο Μελέτιο γιά σύσκεψη.

Ό εκκλησιάρχης Μελέτιος πού πάντοτε -αγωνιζόταν νά ύπερασπίση τόν Θεόφιλο, είπε στόν Μητροπολίτη:

«Γιατί ενοχλείς αυτόν τόν δίκαιο άνθρωπο; Άφησέ τον ήσυχο νά μάς φωτίζη, γιατί κανείς δέν ξέρει ποιος θά μείνει περισσότερο πάνω στήν γή, εσύ ή εκείνος;».

Ό Δεσπότης κοίταξε αύστηρά τόν τολμηρό σύμβουλο, σκέφθηκε γιά λίγο καί είπε:

«Ναι! έχεις δίκιο. Όλοι βρισκόμαστε μέσα στήν Πρόνοια τού Θεού».

Κι αμέσως έδωσε εντολή στο Ηγουμενοσυμβούλιο τής Λαύρας, ν’ αποσυρθούν όλες οι προηγούμενες αποφάσεις πού αφορούσαν τόν Θεόφιλο, περιμένοντας νεότερες οδηγίες.

Κι έτσι ό Στάρετς παρέμεινε στο ίδιο μέρος ζώντας όπως καί πρίν.

Τήν έπόμενη ήμέρα άπ’ αύτήν τή σύσκεψη, ό μακάριος έστειλε μέ τόν ύποτακτικό του ένα μεγάλο καρπούζι στόν Μελέτιο.

Τί σήμαινε αύτό γιά τόν έκκλησιάρχη;

Τήν Κυριακή, χωρίς καμιά προηγούμενη άνακοίνωση, χωρίς καν τήν άπαραίτητη άδεια άπ’ τήν 'Ιερά Σύνοδο, χρησιμοποιώντας μόνο τήν δική του εξουσία, ό Μητροπολίτης Φιλάρετος, έβαλε μιά μίτρα στόν Ιερομόναχο Μελέτιο καί τόν προβίβασε σε Αρχιμανδρίτη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.

Ο ΣΤΑΡΕΤΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ Ο ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ. (1788-1853Μ.Χ)ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ.