Ήτο κτηνοτρόφος και νυμφεύθηκε την Καλλιόπην από την οικογένεια των Γεροντάκηδων ή Γεροντήδων, η οποία ζούσε κι εκείνη κρυμμένη στην περιοχή, φοβούμενη μήπως έχει την ίδια κατάληξη που είχε η μοναδική αδελφή της, η οποία αυτοκτόνησε για να μη ατιμασθῇ από κατακτητές. Απέκτησαν τρεις κόρες κι έναν γιον.
Ο Γεροντογιάννης ήτο ατίθασος, αλλά ιδιαιτέρως ευσεβής, γι’ αυτό και συχνά κατέφευγε με την οικογένειά του στο φαράγγι των Περβολακίων, όπου ήτο αδύνατο να τον ανακαλύψη κανείς.
Κάποια Κυριακή μάζεψε ξύλα και τα φόρτωσε στο ζώο για να τα πουλήση, όπως ἐσυνήθιζε, παίρνοντας μαζί του την σύζυγό του Καλλιόπη, χωρίς τα παιδιά τους. Κατευθύνθηκε προς τα χωριά Αρμένους και Χανδράς, αφού πρώτα πέρασε από τις Λιθίνες για να αφήση την σύζυγο να δη τους συγγενείς της. Στον γυρισμό τους, κακό προαίσθημα είχε φωλιάσει στην καρδιά της Καλλιόπης και παρακινούσε τον σύζυγό της να βαδίση γρηγορότερα. Όταν ἐπέστρεψαν, βρήκαν την μικρή κόρην Ειρήνη καμμένη έξω στο αλώνι, ὅπου την είχαν βγάλει τα αδέλφιά της, νομίζοντας ότι ο αέρας θα έσβηνε την φωτιά που είχε πιάσει το φορεματάκι της. Το δυστύχημα σφράγισε την ζωή του Ιωάννη κι έγινε αφορμή να μεταμορφωθή, αφού το θεώρησε θεία τιμωρία για τις αμαρτίες του και κυρίως για την καταπάτηση της Κυριακάτικης αργίας. Ο αγώνας του με συμμετοχή στην μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, οι νηστείες, οι προσευχές, οι ελεημοσύνες και η διαρκής μετάνοια καθάρισαν την καρδιά του, φώτισαν τον νου του και μπόρεσε να δεχθῇ θείαν αποκάλυψη. Το 1841, σε ηλικία 42 ετών, έπεσε σε βαθύν ύπνον. Άγγελος Κυρίου τον άρπαξε, όπως τον Απόστολο Παύλο, σε υψηλή θεωρία και είδε τις τάξεις των δικαίων που βρίσκονται σε ουράνια δόξα και χαρά, αλλά και τις διάφορες τιμωρίες των καταδικασμένων στην αιώνια κόλαση.
Μετά από 43 ώρες ἐξύπνησε χαρούμενος και γαλήνιος, βλέποντας γύρω του πλήθος από συγγενείς, γείτονες, συγχωριανούς, οἱ οποίοι είχαν μαζευθεί για να δουν από κοντά τό τι του συμβαίνει. Ανάμεσά τους, μία παράλυτη μεγάλης ηλικίας, πάνω στην οποίαν άπλωσε το χέρι του και ψιθυρίζοντας κάποια ευχή, την ἐθεράπευσε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των πολυαρίθμων παρευρισκομένων. Αμέσως μετά άρχισε να κηρύττη και να θαυματουργή!.. Τα γεγονότα αυτά έγιναν γνωστά στην εὐρύτερη περιοχή και πολλοί κάτοικοι της επαρχίας Σητείας περνούσαν καθημερινῶς από το σπίτι του για να τον συναντήσουν και να πάρουν την ευλογία του, να δεχθούν τις συμβουλές του και να θεραπευθούν από τις διάφορες ασθένειές των. Την εποχήν αυτήν, λόγω της επαναστάσεως επικρατούσε αναστάτωση στην περιοχή και οι ὀθωμανικές αρχές πολλές φορές τον συνέλλαβαν, γιατί θεωρήθηκε ύποπτος για την δημοσίαν ασφάλειαν. Απ’ όπου κι αν περνούσε, μαζευόταν κόσμος για να παρη την συμβουλή του και να ιαθή!.. Ο διοικητής Μουσταφά Πασά τον ἐκάλεσε τρεις φορές σε απολογίαν· Μάλιστα στην τελευταία με βία διέλυσε το πλήθος και τον έκλεισε φυλακήν. Αποφυλακίσθηκε ύστερα από παράκληση του συμβούλου του Διοικητοῦ Σητείας Ιωάννου Καπετανάκη ή Γαλανάκη από το χωριό Κρυά, στον οποίον ἐπετράπη να πάρη στο σπίτι του τον Γεροντογιάννη, χωρίς όμως να βγαίνη έξω, μέχρι να εκδοθή η απόφαση. Τότε συνέβη σοβαρός τραυματισμός του μικρού παιδιού του Διοικητού. Έπεσε από την σκάλα κι έμεινε αναίσθητο, χωρίς να μπορῇ κανείς ιατρός να το επαναφέρη στις αισθήσεις του. Η πατρική στοργή ανάγκασε τόν Διοικητή να καλέση τον θαυματουργό θεραπευτή των Ρωμιών, τον Γεροντογιάννη, ο οποίος πράγματι μόλις ακούμπησε το χέρι του πάνω στο αναίσθητο παιδί και απήγγειλε μίαν ευχήν, αμέσως απέκτησε τις αισθήσεις του και επανήλθε στην ζωήν!.. Αυτό έγινε αφορμή να τον αφήση ελεύθερον ο Διοικητής να επιστρέψη στο χωριό του για να συνεχίση το φιλάνθρωπο έργο του. Μάλιστα με πολλήν ευγνωμοσύνη τοῦ έστειλε πλούσια δώρα στο χωριό, αλλά εκείνος δέχθηκε να κρατήση μόνο 17 καντήλια για τον ναό της Παναγίας των Λιθινών. Τότε ο Επίσκοπος Ιεράς και Σητείας Ιλαρίων, συνεβούλευσε τον Γεροντογιάννη να πάη σ᾿ ερημική μακρινή περιοχή, στην Μονή του Καψά, όπου γεννήθηκε, βαπτίσθηκε και νυμφεύθηκε. Έτσι, η νεώτερη ιστορία της Μονής αρχίζει με την απόφαση του να εγκατασταθῇ το έτος 1841στην έρημο του Καψά. Εκεί υπήρχε ο σπηλαιώδης Ναός και οι κάτοικοι της περιοχής ἐδώρισαν στον Όσιο γη, για τις ανάγκες του μοναστηριού. Πολλοί προσκυνηταί συνέρρεαν κοντά του και έτσι κατέφυγε ακόμη μακρύτερα για να μονάση και να προσευχηθή. Το 1858 μετέβη στην Κάσο γιατί και πάλι στο νησί επικρατούσαν οἱ εισβολείς οι οποίοι δημιουργούσαν πολλές καταστροφές κι έκαναν συλλήψεις. Δεν έμεινε πολύ όμως. Τό 1861 προστέθηκε δεύτερο κλίτος -της Αγίας Τριάδος- στο Καθολικό της Μονής μέσα στο βράχο. Τα κτίσματα προχώρησαν και οικοδομήθηκαν σε τέσσερα επίπεδα. Περιελάμβαναν κελλιά, ξενώνα, τράπεζα, μαγειρείο, φούρνον, αποθήκες και μια μεγάλην υδατοδεξαμενή για την συλλογή των ομβρίων υδάτων. Το 1863 το μοναστήρι ήταν έτοιμο και ο Επίσκοπος Ιεράς και Σητείας Ιλαρίων ἐτέλεσε τα εγκαίνια του Καθολικού και προεχείρισε τον κατά κόσμον Ιωάννη σε Μεγαλόσχημο Μοναχό, μετονομάζοντάς τονΙωσήφ. Ὁ π. Ἰωσήφ ἠσκεῖτο με έντονη προσευχή και νηστείαν. Έτρωγε ξηρά τροφή, κυρίως ελιές, χόρτα και παξιμάδια. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις περνούσε στο κελλί του προσευχόμενος. Παρακολουθούσε τις Ακολουθίες από ένα παράθυρο του κελλιού του που έβλεπε προς τον Ναό και μόνο κάθε Κυριακήν, όταν κοινωνούσε των Ἀχράντων Μυστηρίων, κατέβαινε στην Εκκλησίαν. Απέκτησε από τον Θεό πλούσια χαρίσματα, ώστε επιτελούσε πάμπολλα θαύματα σε όσους με πίστη πλησίαζαν. Η φήμη του γρήγορα διαδόθηκε σε ολόκληρη την Κρήτη και στα νησιά Χάλκη, Κάσο και Σύμην, ώστε καθημερινῶς τον επισκέπτονταν πλήθος πιστών, ζητώντας τις σοφές συμβουλές και οδηγίες του για την καθημερινή ζωήν. Άλλοι ζητούσαν την θεραπεία τους από ασθένειες και την απαλλαγή τους από ακάθαρτα πνεύματα. Ήταν ευρύτατα γνωστόν ότι ο Όσιος ἐσταύρωνε το νερό της θαλάσσης και γινόταν γλυκό! Ακόμη, έριχνε το ράσο του στην θάλασσα και το χρησιμοποιούσε ως σχεδία για να μεταβαίνη τακτικά χάριν ησυχίας στο Κουφονήσι, που απέχει αρκετά μίλια από την Μονήν!.. Επίσης ο Όσιος είχε προορατικό χάρισμα, γι’ αυτό ξεχώριζε τα κλεμμένα προϊόντα που συχνά οι προσκυνηταί του έφερναν ως δώρα, ζητώντας μάλιστα από αυτούς που τα έφερναν, να τα γυρίσουν πίσω. Η πολυχρόνια και υπεράνθρωπη άσκησή του γρήγορα εξασθένησαν το σώμα του και η φωνή του λεπτύνθηκε, ώστε μετά βίας μπορούσαν να ακούσουν οι παρευρισκόμενοι όσα τους έλεγε. Τους τελευταίους μήνες της ζωής του παρέμενε στο κελλί του κλινήρης. Προείδε τον θάνατό του και στις 6 Αυγούστου 1874 την ακριβή ημέρα και ώρα του θανάτου του, κάλεσε πάλι τους Πατέρες στο κελλί του, τους ζήτησε ξανά συγχώρηση, έκανε το σημείο του Σταυρού, πλάγιασε δεξιά και αφού σταύρωσε τα χέρια του οσιακά παρέδωσε την μεταμορφωμένη ψυχή του στον μεταμορφωθέντα Κύριον! Άφησε διάδοχο του τον Μοναχόν Ανανία, προείπε ό,τι θα συμβῇ στην Μονή μετά τον θάνατό του και από τον εγγονό του Ιωσήφ, Διάκονο τότε και τον Ιερομόναχο Γεννάδιο ζήτησε να λειτουργήσουν μαζί και να τον κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων.
Τό Σκήνωμά του έγινε λαϊκό προσκύνημα και πολύς κόσμος κατέκλυζε την Μονή για να τον προσκυνήση και να τον αποχαιρετίση, επί τρεις ἡμέρες. Η ταφή του έγινε στις 9 Αυγούστου 1874 μέσα στόν Ναό του Τιμίου Προδρόμου στη νοτιοδυτική γωνία σε πέτρινο λαξευμένο τάφον, από τον εγγονό του και μετέπειτα ηγούμενο της Μονής Αρχιμ. Ιωσήφ Γεροντάκη. Αυτός, παρακινούμενος από την ευλάβεια τοῦ ευσεβούς λαού προς τον Όσιον, ανεκόμισε την τιμία Κάρα του αγίου, την οποίαν απέθεσε στο πάνω μέρος του τάφου. Από την κοίμηση του Οσίου η ευλάβεια των πιστών προς τον Όσιο ήταν αμείωτη και μάλλον μέρα με την ημέραν αύξανε και διαδιδόταν από γενεά σε γενεάν. Οι προσερχόμενοι στο Μοναστήρι, προσκυνούσαν την κάρα του Οσίου, όπως και την εικόνα του, ενώ έπαιρναν και χώμα από τον τάφον ως ευλογία και θεραπεύονταν. Η ανακομιδή των λειψάνων του έγινε στις 7 Μαΐου 1982, 108 χρόνια από την κοίμησή του, ύστερα από ολονύκτιον αγρυπνία και η μνήμη της γιορτάζεται την Τρίτη προς Τετάρτη της Διακαινησίμου. Τα ιερά λείψανα τοποθετήθηκαν σε αργυρή λάρνακα μαζί με την τίμια κάρα του σε περίβλεπτη θέση του ναού και εκπέμπουν άρρητη ευωδίαν! Ακολουθία του οσίου συνέγραψε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, την οποία, μαζί με τον βίο του οσίου, εξέδωσε η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Καψᾶ, το 1993.
Ο Γεροντογιάννης, διατηρώντας την εσωτερική κατάσταση της ησυχίας του και κινούμενος από άπειρη αγάπη προς τον πάσχοντα άνθρωπο κατά το πρότυπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, συμβούλευε, ενίσχυε και θεράπευε όλους τους ασθενείς, χαρίζοντάς τους με την χάρη του Κυρίου την υγεία της ψυχής και του σώματος.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον...
Τῆς μονῆς τοῦ Προδρόμου τὸν νέον κτίτορα, ἀσκητικῆς ἐποφθέντα ἐν τὴ ἐρήμω Καψὰ ἀγωγῆς ἀρτίως ἄστρον παμφαέστατον, στέψωμεν ἄνθεσιν ᾠδῶν καὶ προσπέσωμεν αὐτοῦ λειψάνοις τοῖς πανιέροις, ταῖς πρεσβείαις σου ἐκβοῶντες σῶσον ἡμᾶς ἐκ πειρασμῶν, Ἰωσήφ.
M α ν ώ λ η ς M ε λ ι ν ό ς
Θεολόγος συγγραφεύς
Διευθυντής Bιβλιοθήκης
τῆς ῾Iερᾶς Συνόδου
τῆς ᾿Eκκλησίας τῆς ῾Eλλάδος
E-mail: ManolisMelinos@gmail.com
Http//: www.manolismelinos.com.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου