Ὁ μεσαιωνικὸς Ἑλληνισμὸς διὰ τῶν δύο ἰσχυρῶν τμημάτων του, τῆς Εὐρωπαϊκῆς καὶ Ἀσιατικῆς Ἑλλάδος, συνηνωμένων διὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ μεγάλου τούτου κέντρου τῆς πολιτικῆς, διανοητικῆς καὶ θρησκευτικῆς κινήσεως, ἐπρωτοστάτησεν ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς παγκοσμίου ἱστορίας ἐν διαστήματι δέκα ὁλοκλήρων αἰώνων καὶ δι' ἀγώνων ἀδιαλείπτων καὶ ἀτρύτων πλειστάκις ἔσωσε τὸν πολιτισμὸν ἀπὸ τῶν σοβαρῶς ἐπαπειλησάντων αὐτὸν κινδύνων ἐκ τῶν ἐξ ἀνατολῶν καὶ δυσμῶν καὶ βορρᾶ καὶ νότου κατακτητικῶν ἐπιδρομῶν ποικιλωνύμων βαρβάρων λαῶν.
Ἄνευ μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ σήμερον εὐρωπαϊκὸς πολιτισμὸς δὲν θὰ ὑφίστατο. Ἐὰν ἐσώθη μέρος τῶν προϊόντων τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς διανοήσεως, τοῦτο ὀφείλεται ἀποκλειστικῶς εἰς αὐτόν. Ὀφείλομεν δὲ νὰ ὁμολογήσωμεν ὅτι ἐν τῷ βαρεῖ τούτῳ κλήρῳ τῆς προασπίσεως ὡς ὑπὸ θεματοφύλακος ἀγρύπνου καὶ πιστοῦ τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ τὸ χαλεπώτερον [δυσχερέστερον, βαρύτερον] μέρος τοῦ ἔργου ἔλαχεν εἰς τὸν Ἑλληνισμὸν τῆς Ἀσιατικῆς Ἑλλάδος, διότι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐξ ἀνατολῶν ἐπήρχοντο οἱ μεγαλύτεροι καὶ ἐπιφοβώτεροι ἐχθροὶ Πέρσαι καὶ Ἄραβες καὶ Σελτσοῦκοι καὶ Ταταρομογγὀλοι καὶ Τοῦρκοι καὶ λοιποί, ἐξ ἀνατολῶν δὲ τἐλος ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ κατάλυσις τῆς πολιτικῆς αὐτοῦ ἐλευθερίας [1453].
Ἀρχιμ. Ἀνθίμου Α. Παπαδοπούλου*, Ὁ ὑπόδουλος Ἑλληνισμὸς τῆς Ἀσιατικῆς Ἑλλάδος ἐθνικῶς καὶ γλωσσικὸς ἐξεταζόμενος, Ἐν Ἀθήναις 1919, σελ. 5.
*Ὁ Ἄνθιμος Παπαδόπουλος (1878-1962) ήταν ἀρχιμανδρίτης, φιλόλογος, Πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς Ποντιακῶν Μελετῶν καὶ Διευθυντὴς τοῦ Ἱστορικοῦ Λεξικοῦ τῆς Νέας Ἑλληνικῆς Γλώσσας τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου