ΨΑΛΜΟΣ ΚΔ' (26)9 Ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ.

ΨΑΛΜΟΣ ΚΔ' (26)

9 Ὁδηγήσει πραεῖς ἐν κρίσει, διδάξει πραεῖς ὁδοὺς αὐτοῦ.

Μέχρι τὴν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ ἡ λέξη «πραΰς» εἶχε ἕνα ἰσχνὸ περιεχόμενο, περισσότερο ἕνα ἠθικὸ περιεχόμενο. Ὁ πραΰς ἦταν περισσότερο ὁ ἤρεμος ἄνθρωπος. Πάντως, σαφῶς ὁ ποιητὴς προϋποθέτει μιὰ

ἐσωτερικὴ στάση τοῦ πιστοῦ, ποὺ θὰ τοῦ ἐπιτρέψει νὰ παραδοθεῖ σὲ μιὰ

θεοπρεπὴ χειραγώγηση. Στὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ ἡ λέξη θὰ πάρει ἕνα δυναμικὸ καὶ συνάμα πνευματικό περιεχόμενο. Αναφέρομαι κατ᾽ ἀρχὴν

στὸν γ΄ μακαρισμό: Μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν

γῆν (Ματθ. 5,5). Ἡ πραότητα πηγάζει ἀπὸ τὴν ἀγάπη. Τύπος καὶ ὑπογραμμὸς αὐτῆς τῆς πραότητας εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ

ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ (Ματθ. 11,29). Αὐτὴ ἡ πραότητα

χαρακτηρίζει τὸν Θεὸ στὴ σχέση του μὲ τὸν κόσμο. Χαρακτηριστικὴ

εἶναι ἡ ἀποστροφὴ τοῦ Ἰησοῦ πρὸς τοὺς μαθητές του, λίγο πρὶν εἰσέλθει

στὴν Ιερουσαλὴμ πρὸ τοῦ πάθους του, ἀντλώντας μιὰ εἰκόνα ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὶς ἀρχαῖες προφητεῖες, συγκεκριμένα ἀπὸ τὸν προφήτη Ζαχα-

ρία: Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών, ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι πραΰς

καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον… (Ματθ. 21,5). Πραΰς λοιπὸν εἶναι αὐτὸς ποὺ

ἀκολουθεῖ στὰ ἴχνη τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ἀρκεῖ νὰ εἶσαι χριστιανὸς ἂν δὲν

κατακλύζεσαι ἀπὸ αὐτὴ τὴν πραότητα τοῦ Ἰησοῦ, ποὺ κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο συνοδεύεται ἀπὸ τὴν ἐπιείκεια (βλ. Β' Κορ. 10,1).

Ὁ ἴδιος ἀπόστολος, στὴν ἐπιστολή του Πρὸς Γαλάτας, ἐπισημαίνει

ὅτι ἡ πραότητα εἶναι καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι

δὲν ἀρκεῖ ἡ ἐπιθυμία νὰ φτάσει κανεὶς σὲ μιὰ κατάσταση πραότητας,

ἀλλὰ χρειάζεται νὰ παραδοθεῖ στὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ο

δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια (Γαλ. 55,22-23).

Υπάρχει επίσης στὸν στίχο τοῦ μακαρισμοῦ μιὰ ἀπόδοση: ... ὅτι αὐτοὶ

κληρονομήσουσι τὴν γῆν. Γιὰ ποιὰ κληρονομία μιλάει ὁ Χριστός; Ἂν

πᾶμε στὶς πρῶτες πηγὲς τῆς πίστης μας, στὴ διήγηση τῆς Ἁγίας Γραφῆς γιὰ τὴ Δημιουργία, θὰ δοῦμε ὅτι ἀπ᾽ ἀρχῆς τίθεται ὡς ἔργο τοῦ ἀνθρώπου ἡ διαχείριση αὐτῆς τῆς Δημιουργίας: καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς ὁ

θεός, λέγων· αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ

κατακυριεύσατε αὐτῆς (Γέν. 1,28). Τὸ ἔργο αὐτὸ δὲν τὸ ἐπιτέλεσε ὁ

ἄνθρωπος. Μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὡς νέος

Ἀδάμ, διορθώνει τὸ ἀρχέγονο λάθος. Μπορεῖ γι' αὐτὸ νὰ πεῖ: ἐδόθη μοι

πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς (Ματθ. 28,18). Αὐτὴ ὅμως ἡ ἐξουσία εἶναι ἐξουσία διακονίας καὶ ὄχι κυριαρχίας. Τὸ περιεχόμενο αὐτῆς

τῆς διακονίας προβάλλεται στοὺς μαθητὲς καὶ αὐτοὶ καλοῦνται νὰ τὸ

ἀκολουθήσουν: οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν

αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. Οὐχ οὕτως ἔσται ἐν

ὑμῖν, ἀλλ᾽ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι, ἔστω ὑμῶν διάκονος [...]

ὥσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι

καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν (Ματθ. 20,25-28).

Οἱ κληρονόμοι τῆς γῆς εἶναι διάκονοι τῆς δημιουργίας. Πρόκειται βέβαια γιὰ μιὰ ἀνατροπὴ τῶν ὅρων τοῦ κόσμου τούτου. Νὰ κυριαρχεῖς διακονώντας, μὲ ὅπλο μάλιστα τῆς ἰσχύος σου τὴν πραότητα καὶ τὴν ἐπιεἴκεια, αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἐγκαινιάζεται μιὰ νέα δημιουργία. Ἕνας

καινούργιος κόσμος. Τί μᾶς λέει ὁ συγγραφέας τῆς Ἀποκάλυψης; Καὶ

εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινήν· ὁ γὰρ πρῶτος οὐρανὸς καὶ ἡ

πρώτη γῆ ἀπῆλθον, καὶ θάνατος οὐκ ἔστιν ἔτι (Αποκ. 21,1). Ἄρα τὸ

«πραΰς» ἔχει νὰ κάνει μὲ τρόπο ὑπάρξεως στὴν Καινὴ Διαθήκη. Δὲν

εἶναι οὔτε ἐνδιάθετη, οὔτε ἐξωτερικὴ ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ κατάσταση, προϊὸν τῆς πνευματικῆς καλλιέργειας τοῦ ἀνθρώπου.

Ὅσο γιὰ τὴν ἔκφραση «ἐν κρίσει», καὶ μάλιστα ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τοὺς

πραεῖς, θὰ πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι δὲν πρόκειται γιὰ δικανικὴ ἐνέργεια, μία κατάσταση δικαστηρίου. Ὁ Θεὸς δὲν κρίνει. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς

τὸ ἔχει καταθέσει: ἐγὼ δὲν ἦρθα γιὰ νὰ κρίνω. Ὡστόσο λέγεται κριτής.

Χωρὶς νὰ κρίνει εἶναι κριτής. Ποιὰ εἶναι ἡ κρίση τοῦ Χριστοῦ; Ἡ κρίσητοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ παρουσία του. Η παρουσία του ἐκφράζει τὴ σχέση

του, ἀποκαλύπτει τὴ σχέση μας μαζί του. Στὴν παραβολὴ τῆς μελλού.

σης κρίσεως, τὸ ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ εἶναι ὅτι δὲν κρίνει αὐτὸς ποὺ

ὑποδέχεται τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἔρχονται οἱ ἄνθρωποι ἤδη κεκριμένοι,

εἶναι ἤδη χωρισμένοι σὲ πρόβατα καὶ σὲ ἐρίφια, καὶ παίρνουν τὴ θέση

τους. Αὐτοὶ ποὺ εἶναι μαζί του, αὐτοὶ ποὺ δὲν εἶναι μαζί του. Κρίση λοιπόν, στὴ βιβλικὴ γλώσσα, εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ. Καὶ στὴν Ἀποκάλυψη, ἰδιαίτερα, ἔχουμε αὐτὴ τὴ θεολογία τῆς κρίσεως ὡς παρουσία

τοῦ Υἱοῦ. Ιδιαίτερα ὅταν περιγράφεται ἡ οὐράνια θεία Λειτουργία, ἡ παρουσία του διαχωρίζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ ὄχι ἡ ἀπόφασή του. Επιμένω

σὲ αὐτό, ὄχι ἡ ἀπόφασή του. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ἡ πραότητα ὡς κατάσταση

τοῦ ἀνθρώπου ὁδηγεῖ στὴ σχέση μὲ τὸν κριτή, μὲ τὸν Νυμφίο Χριστό.

ΨΑΛΩ ΤΟ ΘΕΟ ΜΟΥ ΕΩΣ ΥΠΑΡΧΩ ΔΗΜΉΤΡΗΣ. ΜΑΥΡΌΠΟΥΛΟΣ