Τι μας γαληνεύει στις δύσκολες στιγμές του ψυχικού ολέθρου, όταν κάθε ανθρώπινη βοήθεια είναι είτε ανεπαρκής είτε αδύνατη; Μας γαληνεύει μονάχα η συνειδητοποίηση του γεγονότος πως όλοι είμαστε δούλοι και δημιουργήματα του Θεού. "Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κρεστιάνκιν '

Οι ερωτήσεις διαδέχονται η μία την άλλη, αλλά η κύρια ερώτηση είναι: πώς πρέπει να ζούμε;

-       Γέροντα, εγώ βαπτίστηκα πρόσφατα και θα ήθελα να παραιτηθώ από τη δουλειά μου και να έρθω να μείνω κοντά στο μοναστήρι για να προσεύχομαι, λέει μια προσκυνήτρια από το Νορλίσκ, πενήντα ετών περίπου, καθηγήτρια μουσικής.

-       Θέλετε λοιπόν να είστε άνεργη; διευκρινίζει ο γέροντας. Και πώς θα πληρώνετε το ρεύμα σας;

-       Το ρεύμα; Δηλαδή; ρωτάει η γυναίκα και σιωπά, καθώς συνειδητοποιεί πως για να ζήσεις στο χωριουδάκι γύρω από το μοναστήρι πρέπει να πληρώνεις τους λογαριασμούς σου και να έχεις κάποιο έσοδο για τα απαραίτητα.

-       Τότε πώς να ζήσω, γέροντα; Τι με συμβουλεύετε;

-       Θα έπρεπε να εργαστείτε μέχρι τη συνταξιοδότησή σας. Η σύνταξη μας δίνει φτερά.

-       Γέροντα, συνεχίζει η προσκυνήτρια τις ερωτήσεις. Οι Ορθόδοξοι επιτρέπεται να παίρνουν φάρμακα;

-       Γιατί να μην επιτρέπεται; Του Θεού είναι και οι γιατροί.

Τη γνωρίζω αυτή την προσκυνήτρια. Πρόσφατα βαπτιστήκαμε και οι δύο και γνωριστήκαμε στο μοναστήρι όντας και οι δύο υπό την κηδεμονία κάποιων αυστηρών κυριών, οι οποίες ντύνονταν στα μαύρα και ανήγγελλαν τον ερχομό του αντίχριστου, την παρουσία του οποίου στον κόσμο ήδη ζούσαν. Εγώ και οι φίλη μου δεν καταλαβαίναμε ακόμη τότε αυτά τα πράγματα, αλλά οι «ζηλώτριες» μας διαφώτιζαν: «Το τσάι και ο καφές είναι διαβολικά ποτά. Το ίδιο διαβολικά είναι και τα παπούτσια με τακούνι, αφού στην πραγματικότητα το τακούνι είναι μια οπλή και εννοείται ποιανού είναι η οπλή.

Για να μην πούμε για το γεγονός πως στα φαρμακεία πωλούνται διαβολικά χημικά και πως η τέχνη είναι και αυτή προορισμένη για την κόλαση. Κοντά σε όλα αυτά οι «ζηλώτριες» μας προέτρεπαν να ντυνόμαστε σεμνά και σε σύντομο χρονικό διάστημα η καθηγήτρια μουσικής εμφανίστηκε στην εκκλησία ντυμένη με ένα μαύρο μαντήλι μέχρι τα φρύδια, φούστα σατέν μέχρι τον αστράγαλο και μεγάλες, άγαρμπες ανδρικές μπότες. Μου ήταν δύσκολο να βλέπω αυτό το μασκαριλίκι, μετά από μια εβδομάδα όμως οι «ζηλώτριες» μ’ έντυσαν κι εμένα στα μαύρα.

Έτσι μια μέρα, διαβαίνοντας την αυλή του μοναστηριού ντυμένη σαν μαύρη κάργια και φανταζόμενη τον εαυτό μου ευσεβή, βλέπω τον γέροντα να κοιτάει την «ευσέβειά» μου από το παράθυρο του κελιού του, προσπαθώντας να μου πει κάτι. Το κελί του γέροντα είναι στον όροφο, τα παράθυρα είναι σφραγισμένα για το χειμώνα κι εγώ προσπαθώ να καταλάβω τι μου λέει.

- Γέροντα, δεν σας ακούω! φώναξα από κάτω.

Τότε ο αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κρεστιάνκιν έστειλε τη γραμματέα του Τατιάνα Σεργκέγιεβναγια να με παρακαλέσει, μέσω αυτής, να μην ξαναντυθώ στα μαύρα.

Όταν ξαναφόρεσα τα συνηθισμένα μου ρούχα οι «ζηλώτριες» με περιφρονούσαν τόσο πολύ ώστε από την ώρα εκείνη δεν με ξαναπληροφόρησαν για τις δαιμονικές ιδιότητες του τσαγιού και της τέχνης. 

Με λίγα λόγια, έπινα τσάι, διάβαζα Τιούτσεφ και λάτρευα τους πίνακες ζωγραφικής. Επίσης μου άρεσε να φοράω τα όμορφα παραδοσιακά μαντήλια. Τα μάντηλια είναι και αυτά μέρος της ιστορίας μας. Κάποια στιγμή ήρθε στο μοναστήρι ένα ζευγάρι. Και οι δύο ήταν ζωγράφοι και ήρθαν για να συμβουλευθούν τον γέροντα. Ζωγράφιζαν και οι δύο τοπία και συμμετείχαν σε εκθέσεις, ενώ για να έχουν ένα επιπλέον έσοδο (είχαν πολλά παιδιά) εργάζονταν και σ’ ένα εργοστάσιο σχεδιάζοντας μαντήλια. Η σύζυγος, λίγο συγκρατημένα, τα έβγαλε από την τσάντα για να τα δείξει.

Τα μαντήλια ήταν ασύγκριτης ομορφιάς, μια πανδαισία χρωμάτων! Αλλά φαίνεται πως ο σύζυγος έβλεπε αυτή την ομορφιά με άλλο μάτι, αφού λίγο αργότερα μας εκμυστηρεύθηκε πως τον κατσάδιασε ένας «ζηλωτής», ο οποίος του είπε να ζωγραφίζει εκκλησίες και όχι γυναικεία ρούχα. Εν ολίγοις, οι ζωγράφοι παρακάλεσαν ταπεινά τον γέροντα να τους ευλογήσει να αφήσουν τη λαϊκή τέχνη και ν’ ασχοληθούν με την αγιογραφία. Θυμάμαι την απάντηση του γέροντα:

- Αγιογράφους έχουμε πολλούς και χωρίς εσάς. Αν λείψει όμως το κάλλος, ο κόσμος θα αρρωστήσει.

0 γέροντας μας έλεγε ακόμη για τους «χειροποίητους» σταυρούς, τους οποίους οι άνθρωποι ανακαλύπτουν όταν απορρίπτουν την οδό της σωτηρίας που τους δείχνει ο Κύριος, όπως π.χ. κάνουν αυτοί που δεν θέλουν να σηκώσουν το σταυρό μιας πολύτεκνης οικογένειας ή να φροντίζουν τους άρρωστους γονείς τους και εφευρίσκουν στην εγωιστική φαντασία τους μια ειδική «πνευματική» ζωή.

Κοιτάζαμε ο ένας τον άλλον. Τα λόγια αυτά τα είπε για μας. 0 καθένας από μας έχει προβλήματα και δυσκολίες στη ζωή από τα οποία θα επιθυμούσε να ξεφύγει πηγαίνοντας στο μοναστήρι ή απλά εγκαταλείποντας την οικογένεια. Πόσες οικογένειες στα πρόθυρα του διαζυγίου σώθηκαν χάρη στον γέροντα! Γι’ αυτές τις οικογένειες όμως θα σας μιλήσω αργότερα. Μέχρι τότε θα σας πω ποιο ήταν το μάθημα που πήρα τότε από τα λεγάμενα του γέροντα: Από το Σταυρό δεν πρέπει να κατεβείς αλλά να σε κατεβάσουν, ενώ η φυγή από το σταυρό είναι σαν να φεύγεις από το Χριστό.

Πόσο δύσκολο όμως είναι να σηκώσεις αυτό το σταυρό που σου δίνει ο Κύριος! Θυμάμαι πόσο παραπονέθηκα τότε στον γέροντα για τις δυσκολίες και τα βάσανά μου, ενώ εκείνος μου απάντησε μετά από λίγον καιρό μέσω μιας επιστολής.

«Αγαπητή και πολύπαθη Νίνα!

Ωστόσο εγώ σας καλώ σε άσκηση. Συνεχίστε να ακολουθείτε το Χριστό αντιμετωπίζοντας τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής σας μόνο με πίστη. 0 πόνος σάς έμαθε ήδη πολλά, σας αποκάλυψε πολλά από τα κρυμμένα μυστήρια της πνευματικής ζωής και όλα όσα σας περιμένουν έχουν ως τίμημα τον πόνο. Αυτά που λέω, αγαπητή Νίνα, δεν είναι λόγια δικά μου αλλά των αγίων Πατέρων:

»Τι μας γαληνεύει στις δύσκολες στιγμές του ψυχικού ολέθρου, όταν κάθε ανθρώπινη βοήθεια είναι είτε ανεπαρκής είτε αδύνατη; Μας γαληνεύει μονάχα η συνειδητοποίησα του γεγονότος πως όλοι είμαστε δούλοι και δημιουργήματα του Θεού. Η συνειδητοποίησα αυτού του γεγονότος έχει τέτοια δύναμη, ώστε μόλις ο άνθρωπος παρακαλέσει εξ όλης της καρδίας το Θεό, Κύριε, ως βούλει γενηθήτω τό θέλημά Σου έν έμοί, αμέσως κατευνάζεται η τρικυμία της ψυχής αν έχεις προφέρει τις λέξεις αυτές με ειλικρίνεια.

»Αυτές δεν είναι μέρες που η καταχνιά έχει σκεπάσει τον ουρανό και φαινομενικά ο Θεός έχει εγκαταλείψει το δημιούργημά Του.

»Άλλο μου υπαγορεύει το σώμα και άλλο η εντολή. Αλλο ο Θεός και άλλο ο εχθρός. Άλλο ο χρόνος και άλλο η αιωνιότητα. Χύνω δάκρυα καυτά, αλλά δεν θρηνώ για τις αμαρτίες μου. Όταν θα θρηνήσουμε τότε θα σωθούμε. 0 Κύριος να σας φυλάει. Θα προσευχηθούμε κι εμείς γι’ αυτό. 0 Θεός να ευλογεί εσάς και την 0.

Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Κρεστιάνκιν»

ΝΙΝΑ ΠΑΒΛΟΒΑ. Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ . ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ.