Τὴν ἑπόμενη φορά, ἐρχόμενη στὸν πνευματικό, ἡ κυρία ἄρχισε τὴν
συζήτηση μὲ τὴν ἑξῆς ἐρώτηση:
- Τὸν ἄνθρωπο τὸν δημιούργησε ὁ Θεός. Τὸν νοῦ μου, τὰ συναισθήματα, τὴν βούληση, ὡς προσόντα καὶ ἱκανότητες ψυχῆς
τὰ ἔλαβα ἀπὸ τὸν Θεό. Αὐτὸς μὲ ἔφερε ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ
εἶναι, καὶ τώρα μὲ τιμωρεῖ γιὰ τὸ ὅτι εἶμαι ὅπως μὲ δημιούργησε
ὁ ἴδιος. Ἀφοῦ τὰ πάθη μου δὲν τὰ δημιούργησα ἢ ἔπλασα ἐγώ.
Ὅταν ἤμουν μικρή, σὲ κάποιες ἀμυδρὲς ἐκφράσεις αὐτὰ ἤδη ἦταν
παρόντα στὴν ψυχή μου. Δὲν θὰ τιμωρεῖ ὁ ζωγράφος μὲ μάστιγα
τὴν πήλινη εἰκόνα ποὺ τὴν ἔκανε ὁ ἴδιος, διότι δὲν θὰ τοῦ ἀρέσει
ἀργότερα. Ἐγὼ γεννήθηκα μὲ τὰ πάθη, καὶ νά ποὺ βρέθηκα καὶ ἔνοχη
ποὺ τὰ ἔχω. Δὲν καταλαβαίνω τὸ ἑξῆς: γιατί νὰ μὲ δημιουργήσει
τέτοια; Καὶ ἂν δημιουργήθηκα τέτοια, γιατί νὰ μὲ τιμωρεῖ; Εἶναι
ἕνας φαῦλος κύκλος ἀπὸ τὸν ὁποῖο δὲν μπορῶ νὰ βγῶ παρὰ τὴν
μεγάλη μου ἐπιθυμία. Ὅσο γνωρίζω, ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ ὀλέθριες
τις αἱρέσεις τῶν μανιχαίων καὶ τῶν ἀλβιγινῶν', σύμφωνα μὲ τὶς
ὁποῖες στὴν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου συμμετεῖχε καὶ ὁ σατανάς.
Ἴσως πράγματι τὸ σῶμα τὸ ἔπλασε ὁ δαίμονας; Ἀλλὰ γιατί τὸ ἔκανε;
Γιὰ νὰ βασανίζεται ἡ καημένη ψυχή; Πάλι δὲν καταλαβαίνω τίποτε;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Αὐτὸ ποὺ κάνατε, μᾶλλον δὲν εἶναι ἐρώτηση, οὔτε ἀπορία,
ἀλλὰ μία θέση τὴν ὁποία φτιάξατε τεχνητά: «Ἐγὼ δὲν μπορῶ νὰ
καταλάβω τίποτα, ἑπομένως νίπτω τὰ χέρια μου». Ἴσως, στὴν πρώτη
σας προσπάθεια νὰ πολεμήσετε τὰ πάθη, εἴδατε πόσο δύσκολο είναι
αὐτό, καὶ ἀποφασίσατε νὰ προσποιεῖστε τὸν ἄνθρωπο ποὺ σκέφτεται
ἕνα ἄλυτο πρόβλημα καὶ νὰ μὴν μπορεῖ νὰ βρεῖ τὴν ἀπάντηση
πουθενά. Ἐσεῖς θέλατε νὰ πολεμήσετε τὰ πάθη ὄχι μὲ τὰ μέσα ποὺ
τὰ κατέχει ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ μὲ τὶς δικές σας δυνάμεις, χωρὶς
ὑπακοή. Καὶ αἰσθανθήκατε ὅτι τὰ πάθη σας εἶναι πιὸ δυνατὰ ἀπὸ
ἐσᾶς, καὶ πήρατε τὴν θέση ἑνὸς θεομάχου. Λέτε στὸν Θεό: «Γιατί
δὲν μὲ δημιούργησες τέτοια, ποὺ θὰ ἤθελα ἐγὼ νὰ εἶμαι; Γιατί δὲν
μὲ ρώτησες; Ἐγὼ θὰ σοῦ ἐξηγοῦσα πῶς ἔπρεπε νὰ τὸ κάνεις». Ἐσεῖς
ἀπαιτεῖτε μία ἐξήγηση, ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν πάρετε, ἆράγε νομίζετε ὅτι
θὰ ἐλαφρυνθεῖτε, θὰ γίνετε καλύτερη, θὰ ἀλλάξει κάτι μέσα σας;
Μοῦ φαίνεται ὅτι ἐσεῖς ρωτᾶτε, ἔχοντας βαθιὰ στὴν ψυχὴ τὴν ἐλπίδα
πὼς δὲν θὰ βρεθεῖ ἀπάντηση καὶ ἔτσι θὰ ἀναδειχθεῖτε νικήτρια
ὄχι τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ τῆς λογομαχίας. Μιλᾶτε σὰν δικηγόρος
τῶν ἁμαρτιῶν σας: «Εἶμαι αὐτὴ ποὺ δημιουργήθηκα. Ζῶ σύμφωνα
μὲ τὴν φύση μου. Ἂν ὁ Θεὸς θὰ ἤθελε νὰ εἶμαι διαφορετική, τότε
θὰ μὲ ἔπλαθε διαφορετική».
Ἡ κυρία παρατήρησε:
- Στ᾿ ἀλήθεια, ὅταν ἄρχισα νὰ ἀσχολοῦμαι μὲ τὴν ἐσωτερικὴ
προσευχὴ καὶ νὰ διαβάζω πνευματικά βιβλία, οἱ πειρασμοὶ μοῦ
ἐπιτέθηκαν ἰσχυρότερα, σὰν νὰ κρύβονταν κάπου στὸ ὑποσυνείδητο
καὶ ὕστερα, σὰν τὰ σκουλήκια, βγῆκαν ἀπὸ ἐκεῖ.
Ὁ πνευματικὸς συνέχισε:
Ἐνθυμοῦμαι τὸ βιβλίο μὲ ἀλγεβρικὰ προβλήματα, ὅπου στὸ πρῶτο
- Ἐσεῖς ψάχνετε τὴν ἀπάντηση στὸ διανοητικὸ ἐπίπεδο.
μέρος ὑπῆρχαν ἀσκήσεις ποὺ μοῦ φαίνονταν σπαζοκεφαλιά, καὶ
στὸ δεύτερο, λεπτομερεῖς λύσεις τους. Δυστυχῶς δὲν μπορῶ νὰ
σᾶς βοηθήσω στὶς ἄλυτες ἀπορίες σας, διότι πρέπει νὰ τὶς λύσετε
ἐσεῖς ἡ ἴδια. Ἐδῶ χρειάζεται ὄχι ἡ μέθοδος τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ
Σωκράτη, ἀλλὰ ἐσωτερικὴ ἄσκηση, δηλαδὴ ἀγώνας ζωῆς. Χωρίς
αὐτὴ τὴν προϋπόθεση, ὁ ἄνθρωπος ἀκόμα καὶ τὸν Χριστὸ νὰ δεῖ,
θὰ προσπαθήσει νὰ τὸ ἑρμηνεύσει ὡς ψευδαίσθηση ἢ ὁλογραφικὴ
ἐστία διάθλασης ἀκτίνων. Ἐγὼ μπορῶ νὰ σᾶς βοηθήσω νὰ θέσετε
σωστὲς ἐρωτήσεις καὶ νὰ σᾶς δώσω σύντομες ἐξηγήσεις, ἀλλὰ αὐτὴ
ποὺ θὰ πρέπει νὰ ἀπαντήσει σὲ αὐτές, εἶναι ἡ ψυχή σας.
Ἡ κυρία διαμαρτυρήθηκε:
- Δὲν ἀπαντήσατε ὅμως στὴν ἐρώτησή μου. Μοῦ φαίνεται ὅτι
δὲν ἔχετε τί νὰ ἀπαντήσετε καὶ γιὰ αὐτὸ τὴν ἀποφεύγετε. Σᾶς
ἐπαναλαμβάνω: ἔχω δημιουργηθεῖ τέτοια καὶ ζῶ σύμφωνα μὲ ἐκεῖνα
τὰ δεδομένα ποὺ ὑπάρχουν μέσα μου πρὶν ἀκόμα γεννηθῶ. Ὁμιλώντας
μὲ τὴν σύγχρονη ὁρολογία: ἐκπληρώνω τὸ γενετικό μου πρόγραμμα.
Δὲν τὸ ἐπινόησα ἐγώ, οὔτε τὸ ἔφερα ἀπὸ ἔξω. Μοῦ λένε: «Αὐτὸ εἶναι
ἁμαρτία, ἐκεῖνο εἶναι ἁμαρτία» – μὰ ποῦ βρέθηκε αὐτή; Εἶμαι ἕτοιμη
ἀκόμα καὶ στὴν Δευτέρα Παρουσία νὰ φωνάζω: «Γιατί μὲ τιμωροῦν;»
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
· Σηκώνετε θόρυβο πρὶν ἀκόμα ἔρθει ἡ Δευτέρα Παρουσία, διότι
ἡ συνείδησή σας ὑπαγορεύει, ὅτι κάτι δεν πάει καλά. Νομίζω πὼς δὲν
θέλετε τόσο νὰ ἀκούσετε τὴν δική μου ἀπάντηση, ὅσο νὰ ἀμυνθεῖτε
ἀπὸ τὴν δική σας συνείδηση. Ὁ χριστιανισμὸς σᾶς ἔδειξε τί εἶστε
στὴν πραγματικότητα, καὶ ἀντὶ νὰ ρωτήσετε, τί προτείνει αὐτὸς γιὰ
τὴν θεραπεία τῶν ἀρρώστων καὶ τὴν διόρθωση τῶν ἁμαρτωλῶν,
φωνάζετε: «Γιατί καὶ γιὰ ποιόν λόγο;»
Ἡ κυρία εἶπε:
– Εἶμαι ἕτοιμη νὰ σᾶς ἀκούσω, ἀλλὰ πρῶτα νὰ μοῦ πεῖτε
ξεκάθαρα, ἂν μπορεῖτε νὰ ἀπαντήσετε τὶς ἐρωτήσεις μου: ναὶ ἢ ὄχι.
Δὲν εἶναι καλύτερο νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι εἶναι ἄλυτες οἱ ἀπορίες μου;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Ἂν ἀπαντήσω «ναί», δὲν θὰ εἶναι ἀλήθεια· ἂν ἀπαντήσω «ὄχι,
πάλι δὲν θὰ εἶναι ἀλήθεια.
Ἡ κυρία ἀπόρησε:
– Δὲν κατάλαβα τίποτε.
Ὁ πνευματικὸς ἐξήγησε:
– Κατὰ τὸ ρητὸ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ὅσα ἀφοροῦν
τὴν Θεότητα, δὲν ἔχουν ὅλα ἀποκαλυφθεῖ σὲ μᾶς, ἀλλὰ δὲν εἶναι
καὶ κρυμμένα ὅλα. Ἂν ἐμεῖς θὰ μπορούσαμε νὰ ἐξηγήσουμε, δηλαδὴ
νὰ καταλάβουμε μὲ τὸν νοῦ μας ὅλο τὸ βάθος τῆς θείας Πρόνοιας,
τότε ἡ διάνοιά μας θὰ ἦταν ἴση μὲ τὴν παντογνωσία τοῦ Θεοῦ.
Πρέπει νὰ καταλάβετε ὅτι ὁ μικρότερος δὲν μπορεῖ νὰ χωρέσει τὸν
μεγαλύτερο, οὔτε νὰ τὸν περιορίσει. Ἀφ' ἑτέρου δέ, ἂν μέναμε στὴν
τέλεια ἄγνοια, τότε θὰ ὁμοιάζαμε στὰ ζῶα. Καὶ στὴν πρώτη καὶ
στὴν δεύτερη περίπτωση θὰ ἐξαφανιζόταν ἡ πίστη.
Ἡ κυρία ρώτησε:
Ἐξηγῆστε μου τὰ τελευταῖα σας λόγια.
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
Ἂν θὰ μπορούσαμε νὰ καταλάβουμε καὶ νὰ μάθουμε τὰ
πάντα, τότε δὲν θὰ ὑπῆρχε περιθώριο γιὰ τὴν πίστη. Ἀπὸ τὴν ἄλλη,
ἂν βρισκόμασταν σὲ πλήρη ἄγνοια, τότε δὲν θὰ καταλαβαίναμε τί
εἶναι ἡ πίστη, σὲ τί πιστεύουμε, ποῦ εἶναι ἡ ἀλήθεια καὶ ποῦ τὸ
ψέμα. Εχουμε μπροστά μας ἕνα μυστήριο. Ὁ Κύριος τὸ ἀποκαλύπτει
ἀνάλογα μὲ τὴν κατάστασή μας. Ἂν μᾶς ἄνοιγε κατ' εὐθείαν τὸ
μεγαλύτερο, δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ τὸ χωρέσουμε. Καὶ ἂν ἔκρυβε
τελείως τὴν πνευματικὴ γνώση ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, δὲν θὰ εἴχαμε
κάτι νὰ χωρέσουμε – ἁπλὰ θὰ βρισκόμασταν σὲ ἀδιόδευτο σκοτάδι.
Τότε ἡ κυρία εἶπε:
− Ἄρα ἐγὼ πρέπει πρῶτ᾽ ἀπ' ὅλα νὰ καθορίσω τί μπορῶ νὰ ξέρω
καὶ τί ὄχι.
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Ναί, περίπου ἔτσι. Πρέπει νὰ γνωρίζουμε τὸ μέτρο μας καὶ
ὅτι είμαστε περιορισμένοι. Πρέπει νὰ ξέρουμε τί θὰ παραμείνει γιὰ
πάντα ἀκατάληπτο μυστήριο, καὶ τί εἶναι ἐφικτὸ γιὰ τὴν γνώση
μας καὶ τί μποροῦμε νὰ καταλάβουμε στὸ μέλλον, συνεχίζοντας τὸν
δρόμο τῆς πράξης καὶ τῆς θεωρίας.
Ἡ κυρία εἶπε:
Στοὺς κύκλους μας οἱ ἄνθρωποι δὲν συνηθίζουν νὰ ἀμφισβητοῦν
τὴν δύναμη τῆς ἀνθρώπινης διάνοιας. Τοὺς φαίνεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος
μπορεῖ νὰ καταλάβει καὶ νὰ κατανοήσει τὰ πάντα. Εἶναι κάτι
αὐτονόητο σὲ ὅλες τὶς κουβέντες, γι' αὐτὸ συχνὰ μιλᾶμε μὲ βεβαιότητα
γιὰ πράγματα τὰ ὁποῖα δὲν ξέρουμε. Ἐδῶ ἀκριβῶς ἡ πεποίθηση στὶς
ἱκανότητες τῆς ἀνθρώπινης διάνοιας βοηθάει στὸ νὰ λύσει κανεὶς
ὁποιοδήποτε πρόβλημα.
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
– Ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἔχει νὰ κάνει μόνο μὲ τὶς στοιχειώδεις,
ἁπλὲς γνώσεις. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔλεγε πὼς πλήρως δὲν μπόρεσε
νὰ ἐξηγήσει τὴν φύση ἀκόμα καὶ τοῦ μυρμηγκιοῦ. Ἀκριβῶς ἡ πίστη
εἶναι αὐτὴ ποὺ μᾶς ἀνοίγει νέες δυνατότητες γνώσεως.
Ἡ κυρία ὁμολόγησε:
– Ακούγοντάς σας, μερικὲς φορὲς τὰ λόγια σας μὲ πείθουν, ἄλλες
φορὲς ὅμως ἁπλὰ αἰσθάνομαι ὅτι αὐτὰ ποὺ λέτε εἶναι ἀλήθεια. Καὶ
αὐτὸ θεωρεῖται πίστη;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Αὐτὸ μᾶλλον εἶναι μία ἐμπιστοσύνη ποὺ σᾶς δημιουργήθηκε,
ἡ ὁποία ὅμως καὶ αὐτὴ συνέχεια ζητάει ἀποδείξεις. Ἐνῶ ἡ πίστη
μία ἀφυπνισμένη ἱκανότητα τοῦ πνεύματος νὰ ἐπιγινώσκει τὸν μεταφυσικὸ κόσμο στὶς ἄυλες ὑποστάσεις του.
Ἡ κυρία εἶπε: εἶναι κάτι ἄλλο
- Ἐγὼ πηγαίνω στὴν ἐκκλησία, πρωτίστως μᾶλλον, διότι
αἰσθάνομαι τὴν παρουσία αὐτοῦ τοῦ ἀοράτου κόσμου ἐκεῖ. Ἀλλὰ
ταυτόχρονα τὴν διάνοιά μου σπαράζουν ἀμφιβολίες. Αὐτὸς εἶναι ὁ
λόγος ποὺ ἐπιμένω στὶς ἐρωτήσεις μου, ἐνίοτε καὶ μὲ αὐθάδεια, διότι
φοβᾶμαι νὰ μὴ χάσω τὴν πίστη μου.
-Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
Μοῦ φαίνεται ὅτι δὲν διατυπώσατε τὴν κατάστασή σας σωστά.
Ἐσεῖς ἀκριβῶς φοβάστε νὰ πιστεύσετε μὲ παιδικὴ ἁπλότητα στὸν
εὐαγγελικὸ λόγο. Διότι ὅπου ἐπεμβαίνει ἡ διάνοια, στενεύει ὁ τομέας
τῆς πίστεως. Ἐσεῖς φοβάστε νὰ χάσετε τὴν πίστη ὄχι στὸν Θεό,
ἀλλὰ στὴν δική σας διάνοια, ἐπιθυμώντας νὰ τὴν κάνετε κριτὴ καὶ
δικαστὴ τοῦ ἀοράτου καὶ ὑπερβατικοῦ τομέα. Ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν
ἄλλες πραγματικότητες καὶ κανόνες τοῦ εἶναι, ἡ διάνοιά μας μὲ τὴν
ἐπίγειά της ἐμπειρία καὶ τὶς συνήθεις ἀντιλήψεις– γίνεται ἀδύναμη.
Η κυρία εἶπε:
– Τέτοια ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων γιὰ μένα εἶναι λίγο ξένη. Μᾶλλον
δὲν ἔδινα σὲ αὐτὰ τὴν δέουσα σημασία. Νόμιζα πὼς διαμέσου τῆς
διάνοιας μπορεῖ νὰ στηριχτεῖ ἡ πίστη καὶ οἱ τυχὸν ἀντιθέσεις
παραμερίζονται πάλι μέσῳ τῆς ἴδιας τῆς διάνοιας. Τώρα καταλαβαίνω
ὅτι δὲν εἶχα ὑποβάλει τὶς ἐρωτήσεις σωστά. Σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση
συγκαταβεῖτε στὴν ἀδυναμία μου – ἀκόμα δὲν εἶμαι ἕτοιμη γιὰ τὴν
ἄνευ ὅρων πίστη. Βοηθῆστε με νὰ διαλύσουμε τις πλεκτάνες στὴν
διάνοιά μου. Δὲν μπορῶ νὰ πιστεύω μὲ κλειστὰ μάτια, παρόλο που
τὸ βλέμμα μου βλέπει τὸ πιὸ κοντινὸ σὲ μένα ὅριο τοῦ κόσμου, καὶ
μάλιστα σὲ παραμορφωμένη θέα.
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Ἡ ἀδίστακτη πίστη καὶ ἡ τυφλὴ πίστη δὲν εἶναι τὸ ἴδιο. Ἡ ἀδίστακτη πίστη δὲν ἀποτελεῖ ἕνα κενό, στὸ ὁποῖο πρέπει νὰ ὁρμήσει ὁ ἄνθρωπος μὲ κλειστὰ μάτια, ἀλλὰ μία πίστη ποὺ θεμελιώνεται
σὲ πραγματική, ἀλλὰ ἰδιαίτερη ἐμπειρία: τὴν μυστικὴ ἐμπειρία τῆς
βιώσεως ἐπικοινωνίας τῆς ψυχῆς μὲ τὴν Θεότητα, ἡ ὁποία κάνει
τὸν πνευματικὸ κόσμο γιὰ τὸν ἄνθρωπο ὄχι μία ἀφηρημένη θεωρία,
ἀλλὰ δεδομένο.
Ἡ δὲ τυφλὴ πίστη εἶναι μία πίστη σὲ ἐναλλασσόμενες ὑποθέσεις,
οἱ ὁποῖες σὰν τὶς χρυσαλίδες ζοῦν μόνο μία μέρα· αὐτὴ εἶναι ἡ πίστη
σὲ προκαταλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες, κατὰ τὴν ὁποία χάνεται τὸ
πρῶτο ζητούμενο – ἡ μνήμη περὶ τοῦ Θεοῦ. Ἐσεῖς δὲν ἔχετε ἀρκετὴ
μυστικη ἐμπειρία ὥστε νὰ μπορέσετε νὰ θέσετε τὴν πίστη κριτὴ τῆς
διάνοιας, νὰ δεῖτε τὶς περιορισμένες της ἱκανότητες, τὴν ἀνικανότητα
καὶ τὴν ἧττα της ὅταν ἔρχεται σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴν αἰωνιότητα, δηλαδὴ
μὲ τὸν κόσμο τῶν αἰτίων καὶ τῶν σκοπῶν, τὸν κόσμο ἐκείνων τῶν
πραγματικοτήτων ποὺ ξεπερνοῦν τὰ ὅρια τοῦ χρόνου.
Ἡ κυρία ζήτησε:
- Παρακαλῶ ἐξηγῆστε μου αὐτὴ τὴν σκέψη λεπτομερέστερα. Ἀλλὰ
πρῶτα θὰ ἤθελα νὰ σᾶς ὑποβάλω τὴν ἑξῆς ἐρώτηση: Ἂν ἡ πίστη
στηρίζεται στὴν πραγματικὴ ἐμπειρία, τότε γιατί οἱ ἄνθρωποι ποὺ
εἶχαν πίστη μποροῦσαν νὰ τὴν χάσουν καὶ νὰ δηλώσουν ἀθεϊστές,
μάλιστα αὐτὸ γινόταν ὄχι πάντα ὡς συνέπεια βίας, ἀλλὰ ἐνίοτε καὶ
ἐθελουσίως; Ἔλεγαν: «Πίστευα καὶ ἔχασα τὴν πίστη». Ἀλλὰ καὶ πόσες
ἄλλες περιπτώσεις γνωρίζουμε ὅταν οἱ ἄνθρωποι ἄρχιζαν μὲ ζέση τὴν
πνευματικὴ ζωή, ἀργότερα ὅμως ψυχραίνονταν καὶ γίνονταν ἁπλοὶ
ὑλιστές. Βέβαια, ἐσεῖς μπορεῖτε νὰ ἐξηγήσετε μία τέτοια ἀλλαγὴ μὲ
τὴν ἔλλειψη τῆς θρησκευτικῆς ἐμπειρίας, ἀλλὰ μία τέτοια ἀπάντηση
θὰ εἶναι ἀόριστη καὶ ἀσαφής. Ἂν ἡ πίστη στηρίζεται σὲ πραγματικὰ
βιώματα, τότε πῶς μπορεῖ κανείς, ἀφοῦ ἔρθει σὲ ἐπαφὴ μαζί τους,
ἀργότερα νὰ ἀρνηθεῖ τὴν ὕπαρξή τους;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
- Ἡ πνευματικὴ ἐμπειρία δὲν εἶναι πείραμα, τὸ ὁποῖο μπορεῖς νὰ
τὸ ἐπαναλαμβάνεις μὲ τὴν θέλησή σου, ἀλλὰ μία συνάντηση τῆς ψυχῆς
μὲ τὴν Χάρη. Δὲν ἀποτυπώνεται σὲ εἰκόνες, δὲν ἐκφράζεται μὲ λόγια,
ἀλλὰ φανερώνεται σὲ ἀσυνήθιστα βιώματα τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς
καὶ φέρει πραγματικὸ μέν, ἀλλὰ ὑποκειμενικὸ χαρακτήρα. Αὐτὴ τὴν
ἐμπειρία δὲν μπορεῖς νὰ τὴν μάθεις ἀπ' ἔξω καὶ νὰ τὴν ἐπαναφέρεις
ὅποτε θελήσεις. Ὅταν ἡ Χάρις ἀφίσταται ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, τότε
τὴν θυμᾶται
αὐτὴ ἡ ἐμπειρία ἐξαφανίζεται ἀπὸ τὴν μνήμη του
ὡς ἕνα ἐσωτερικὸ γεγονὸς τῆς ζωῆς του, ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ τὴν
ξαναβιώσει συναισθηματικά. Ἀκόμα καὶ μία, ἀσύγκριτα πιὸ «χοντρὴ»
συναισθηματική κατάσταση, δὲν μπορεῖ νὰ τὴν ἐπαναφέρει στὴν μνήμη
του ὁ ἄνθρωπος. Λόγου χάριν, στὴν νεότητα ἀγαπούσατε κάποιον, τὸ
θυμάστε ὡς γεγονός, ἀλλὰ στὴν οὐσία δὲν σᾶς συγκινεῖ πλέον, καὶ
μπορεῖτε νὰ τὸ ἐκτιμήσετε καὶ διαφορετικά. Ἀλλὰ νὰ ἐπαναφέρετε
ἢ νὰ ξαναβιώσετε τὶς ἴδιες καταστάσεις εἶναι γιὰ σᾶς ἀδύνατον.
Βέβαια ἡ σύγκριση εἶναι πολὺ σχετική. Ὅταν ἡ Χάρις ἀφίσταται
ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, τότε χάνει καὶ τὴν αἴσθηση τῆς πραγματικότητος
τοῦ πνευματικοῦ κόσμου. Μπορεῖ νὰ πεῖ: «Κάποτε πίστευα, ἀλλὰ
κατάλαβα ὅτι πίστευα σὲ κενό», στὴν πραγματικότητα ὅμως τὸ κενό
δημιουργήθηκε μέσα στὴν ψυχή του, ὅταν τὸν ἄφησε ἡ Χάρις κα
ὡς συνέπεια ἐκεῖ πάλι ἐπικράτησαν τὰ κοιμισμένα πάθη. Γι' αὐτὸ ἡ
πίστη ἀπαιτεῖ ζωὴ σύμφωνα μὲ τὴν πίστη καὶ χρειάζεται προσευχὴ
ὡς στροφὴ πρὸς τὸν Θεό.
Ἡ κυρία εἶπε:
Σὰν νὰ ἀρχίζω νὰ καταλαβαίνω, ἀλλὰ ὄχι καὶ πολύ. Συγγνώμη
ὅμως ποὺ σᾶς διέκοψα ὅταν λέγατε γιὰ τοὺς διαφόρους τρόπους καὶ
τὰ μέσα τῆς ἐπιγνώσεως. Βέβαια, ἡ διάνοιά μου εἶναι περιορισμένη,
ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἄλλη δὲν μπορῶ νὰ τὴν ἀπενεργοποιήσω ὅπως
ἀπενεργοποιοῦμε μία λάμπα, πατώντας τὸν διακόπτη στὸ διαμέρισμά
μας.
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Τὴν λάμπα ὅμως τὴν ἀνάβετε τὴν νύχτα, ἔτσι δὲν εἶναι;
Ἂν δὲν τὴν ἀνάψετε, θὰ μείνετε στὸ σκοτάδι καὶ μπορεῖτε νὰ
χάσετε τὸν δρόμο ἀκόμα καὶ στὸ δικό σας διαμέρισμα. Ἀλλὰ ὅταν
ἀνατέλλει ὁ ἥλιος, ἡ λάμπα δὲν σᾶς χρειάζεται πιά, διότι δὲν θὰ τὴν
ἀντιλαμβάνεστε πλέον ὡς φῶς. Ὅταν στὴν ψυχή σας ἀφυπνιστεῖ ἡ
ἱκανότητα τῆς πνευματικῆς ἐπιγνώσεως, τὴν ὁποία ἐμεῖς λανθασμένα
ὀνομάζουμε διαίσθηση, τότε θὰ παύσετε νὰ μετρᾶτε τὸν πνευματικὸ
κόσμο ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς γήινης διάνοιας. Ὁ κόσμος συνέχεια
συγχέει τὸ φῶς τοῦ πνεύματος μὲ τὸ φῶς τῆς ψυχῆς, τὸ ὁποῖο
σὲ σύγκριση μὲ τὸ πρῶτο φαίνεται σὰν σκοτάδι. Ἄλλωστε, καιρὸς
παντὶ πράγματι, ὅπως εἴπαμε.
Ἡ κυρία ἐξέφρασε τὴν ἀπορία:
-
− Ἄρα, δὲν ἔχω δικαίωμα οὔτε νὰ ρωτήσω γιὰ τὴν πίστη, παρόλο
ποὺ αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα ταράζουν τὴν ψυχή μου;
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
- Ἂν ἀπὸ τὴν ἀπάντηση στὴν μία ἢ τὴν ἄλλη ἐρώτηση ἐξαρτᾶται
ἡ πίστη σας, τότε στὴν οὐσία δὲν τὴν ἔχετε. Ἐσεῖς θέλετε νὰ βρεῖτε
τὴν ἀλήθεια στὸ ἐπίπεδο τῆς ψυχῆς, στὸν τομέα τοῦ χρόνου καὶ
τοῦ παρερχομένου ἐκεῖ βασιλεύουν διανοητικὲς ἔννοιες. Θέλετε
νὰ ὑποκαταστήσετε τὴν πίστη μὲ τὴν γνώση, νὰ καταπραΰνετε τὸν
ταραγμένο νοῦ σας καὶ ὕστερα, ἱκανοποιώντας τὴν πείνα του μὲ τὴν
τροφή, νὰ πεῖτε: «Πιστεύω». Στὴν πραγματικότητα ὅμως ἡ πίστη
πρέπει νὰ θεμελιώνεται σὲ κάτι ἄλλο – στὴν θεία ἀποκάλυψη, στὴν
αἴσθηση βεβαιότητος, στὸ αὐτονόητο τῆς πίστεως, στὶς ἀξιωματικὲς
ἀποδείξεις τὶς ὁποῖες μᾶς παρέχει ἡ μυστικο-ασκητικὴ ἐμπειρία.
Πρέπει νὰ γνωρίζετε ὅτι ἡ πίστη σας δὲν πρέπει νὰ ἐξαρτᾶται ἀπὸ
τὶς ἐρωταποκρίσεις μας, ἀλλῶς ἀναδεικνύεται μηδαμινή. Ἀλλὰ ἔχετε
δικαίωμα νὰ ξέρετε τί λέει ἡ θεολογία περὶ τοῦ ζητήματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου