Ἡ κυρία ρώτησε:
– Τί θεμέλιο πρέπει νὰ θέσουμε γιὰ τὴν προσευχή;
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
– Ἐγρήγορση καὶ νήψη, ἢ μᾶλλον, τὶς δύο πρῶτες ἐντολὲς τῶν
Μακαρισμῶν: περὶ πνευματικῆς πτωχείας καὶ περὶ πενθούντων που
θὰ παρηγορηθοῦν.
Ἡ κυρία εἶπε:
– Δὲν πολυκαταλαβαίνω τί θὰ πεῖ ἐγρήγορση – ἆράγε δὲν
πρέπει νὰ κοιμᾶμαι τὶς νύχτες; Καὶ ὅσο γιὰ τὴν νήψη, δὲν ἀγγίζω
κρασί, μόνο σὲ ἐλάχιστες περιπτώσεις. Ἔχω σχεδὸν παύσει νὰ
βγαίνω ἔξω μὲ τοὺς παλαιοὺς φίλους μου ἢ νὰ τοὺς δέχομαι ἐγὼ
στὸ σπίτι μου. Ἀκόμα, ὅταν ζοῦσα πλήρως κοσμικὴ ζωὴ καὶ ὅπως
τώρα καταλαβαίνω, ἁμάρτανα πολύ, οὔτε τότε, θέλω νὰ πῶ, δὲν μὲ
εἶδε κανένας μεθυσμένη. Ὅσον δὲ ἀφορᾶ τὴν ἐγρήγορση, πράγματι,
πολλὲς φορὲς οἱ φιλοξενούμενοι μου ἀργοῦσαν νὰ φύγουν τὴν νύχτα,
ἢ ἐνίοτε διάβαζα ἀγαπημένα μου βιβλία μέχρι τὸ πρωί.
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
– Ἡ ἐγρήγορση σημαίνει τὴν κάθαρση τοῦ νοῦ ἀπὸ τοὺς
λογισμούς, ἡ δὲ νήψη, τὸν πόλεμο κατὰ τῶν παθῶν. Κάθε πάθος
μᾶς μεθᾶ ὄχι λιγότερο ἀπὸ τὸ κρασί.
Ἡ κυρία πάλι προβληματίστηκε:
– Ἀρχίζω νὰ καταλαβαίνω. Στὴν προσευχὴ πάντα ἀναγκάζομαι
νὰ πολεμῶ τοὺς λογισμούς, ἐνῶ μερικὲς φορὲς στὴν ψυχὴ ξεφυτρώνουν
ἐμπαθῆ αἰσθήματα. Ἀλλὰ πάλι: τί σχέση ἔχει ὁ πόλεμος κατὰ τῶν
λογισμῶν μὲ τὴν ἐντολὴ «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι»;
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
– Τὸ νὰ εἴμαστε «πτωχοὶ τῷ πνεύματι» σημαίνει νὰ μὴν πιστεύουμε
ὅτι μποροῦμε μόνο μὲ τὶς δυνάμεις μας νὰ κάνουμε κάτι καλό,
ἀλλὰ καὶ τὸ ἐλάχιστο καλὸ ἢ τὴν νίκη κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ μας
τὰ ἀποδίδουμε στὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἕνας πτωχὸς τῷ πνεύματι
αἰσθάνεται πόσο λίγα γνωρίζει. Τοῦ γεννᾶται ἡ ἐπιθυμία τῆς
μαθήσεως, ἐνῶ, ἀπὸ πνευματικὴ ἄποψη, μάθηση σημαίνει ὑπακοή
καὶ ἐκκοπὴ τοῦ δικοῦ μας θελήματος. Ἡ ὑπακοὴ της δίδει στοὺς μὲν λογισμοὺς γαλήνη, στὸν δὲ νοῦ διαύγεια.
Ο ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἀποκόπτει τὸ θέλημά του, πάντα θὰ βρίσκεται
σὲ κατάσταση ἀνησυχίας καὶ ἄγχους. Ὁ νοῦς τοῦ ὑπερηφάνου είναι
σὰν ἕνα ἄγριο θηρίο ἐπιτίθεται στὶς ἐξωτερικὲς γνώσεις με σκοπό νά τίς χορτάσει και διαμέσου αυτών νά στήριξη και νά μεγαλυνη τον εαυτό το Αλλά με αυτό το τρόπο δεν βρισκη τό βασικότερο την ψυχική ανάπαυση.
Γι' αὐτὸ εἶναι ταραγμένη καὶ βασανιστικὴ ἡ ζωὴ τῶν ὑπερήφανων ἀνθρώπων. Αὐτὸς
τοὺ δὲν ἀπέκτησε τὴν ταπείνωση, δὲν μπορεῖ νὰ κλείσει τὸν νοῦ
του στὰ λόγια τῆς εὐχῆς· δὲν χωράει σὲ αὐτὰ τὰ λόγια, αἰσθάνεται
φυλακισμένος, θέλει νὰ ξεφύγει σὰν ἀπὸ ἕνα δεσμωτήριο στ' ἀνοιχτὰ
τῆς φαντασίας του.
Ἡ ἑπόμενη ἐντολὴ τῶν Μακαρισμῶν εἶναι «μακάριοι οἱ πενθοῦντες».
Τὸ πένθος, ποὺ ἐντέλλεται ὁ Σωτήρας μας, εἶναι ἡ μετάνοια γιὰ
τὶς ἁμαρτίες μας. Τὰ δάκρυα ποὺ ρέουν ἀπὸ τὰ μάτια μας
ὁ πόνος τῆς καρδίας σβήνουν τὰ πάθη, γι' αὐτὸ ἡ εὐχὴ τοῦ Ἰησοῦ
πρέπει πρωτίστως νὰ εἶναι προσευχὴ μετανοίας. Ἡ ἀληθινὴ μετάνοια
ἀνοίγει τὴν καρδία γιὰ τὴν προσευχὴ καὶ ὑποδεικνύει τὸν τόπο,
ὅπου ὁ νοῦς πρέπει νὰ ἵσταται σὲ αὐτὴ τὴν ὥρα. Ὅταν δὲν ἔχουμε
μετάνοια, τότε ἡ καρδία κλείνει σὰν τὴν πόρτα, καὶ ὁ νοῦς μένει
ἀπ' ἔξω, μὴ γνωρίζοντας πῶς νὰ μπεῖ μέσα. Η μετάνοια μοιάζει μὲ
τὸ νερὸ ποὺ σβήνει στὴν καρδία μας τὴν φωτιὰ ἢ τοὺς ἀναμμένους
ἄνθρακες τῶν παθῶν. Στὴν μετάνοια ἀφυπνίζεται τὸ πνεῦμα – ὁ
ὀφθαλμὸς τῆς ψυχῆς. Αὐτὸς ποὺ μετανοεῖ, λαμβάνει παρηγοριὰ ἀπὸ
τὸν Θεὸ ἀπὸ τώρα, ἤδη ἀπὸ αὐτὴ τὴν γῆ.
Ἡ κυρία ρώτησε:
− Πῶς ἀποκτᾶται ἡ ταπείνωση; Εἶδα ἀνθρώπους ποὺ συνεχῶς
ἔλεγαν: «Συγγνώμη». Αὐτὸ εἶναι ἔνδειξη ταπεινώσεως;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
− Αὐτὸ εἶναι ταπεινολογία, ἐνῶ ἡ ταπείνωση είναι κατάσταση
ψυχῆς. Παρόλο ποὺ ἐκείνη εἶναι ὀλιγόλογη καὶ ἁπλὴ κατ᾽ ὄψιν, ὅταν
συναντᾶμε ἕναν ταπεινὸ ἄνθρωπο, ἡ ψυχή μας νιώθει χαρά, ἐνῶ ἡ
ἐπιδεικτικὴ ταπείνωση μπορεῖ νὰ κρύβει πίσω της αὐταρέσκεια καὶ
ἀξερίζωτη ὑπερηφάνεια. Ταπεινὸς δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ὀνομάζει την
ἑαυτό του ἁμαρτωλό, ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ βαστάζει μὲ ὑπομονὴ τὴν
εἶναι ἡ συνήθεια νὰ κρίνουμε τοὺς ἀνθρώπους. Ὅταν ὁ λογισμός μας
προσβολὴ ἀπὸ τὸν ἄλλο. Ἕνα ἀπὸ τὰ γνωρίσματα τῆς ὑπερηφάνειας
ἔχει διάθεση κατακρίσεως, πρέπει νὰ λέμε στὸν ἑαυτό μας: «Αὐτὸς
ὁ ἄνθρωπος εἶναι καλύτερος ἀπὸ μένα. Ὁ στραβὸς καθρέφτης τῆς
ψυχῆς μου ἀντανακλᾶ τὶς ἐλλείψεις, οἱ ὁποῖες στην πραγματικότητα
φωλεύουν ὄχι στὴν δική του, ἀλλὰ στὴν δική μου ψυχή».
Ἡ κυρία ρώτησε:
– Καὶ πῶς νὰ μὴν κατακρίνουμε κάποιον γιὰ μία φανερὴ ἁμαρτία;
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
Προσευχηθεῖτε στὸν Θεὸ γιὰ τὴν διόρθωση αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου,
καὶ ἂν λέτε τὴν εὐχή, τότε προσθέστε της: «ἐλέησον καὶ αὐτὸν καὶ
ἐμὲ τὴν ἁμαρτωλή». Ἐνῶ ἂν τὸν κατακρίνετε, θὰ τὸ βρεῖτε ἐμπόδιο
στὴν προσευχή σας. Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχὴ ἀποτελεῖ ἐντολὴ σὲ ὅλους
τοὺς χριστιανούς, ἰδιαίτερα δὲ σὲ μοναχοὺς μεγαλόσχημους. Κατά
τὴν κουρὰ εἰς μεγαλόσχημον τὸ κεφάλι τοῦ μοναχοῦ περιβάλλεται
μὲ κουκούλι, ποὺ μοιάζει μὲ παιδικὸ καπελάκι – αὐτὸ σημαίνει ὅτι
πρέπει νὰ ἔχει τὴν ἀκακία τοῦ παιδιοῦ. Αὐτὴ ἡ ἀκακία διδάσκει τὴν
προσευχὴ πιο γρήγορα ἀπὸ ὁποιοδήποτε ἄλλο βιβλίο.
Ἡ κυρία ρώτησε:
Ποιό βιβλίο ἀποτελεῖ τὸ καλύτερο ἐγχειρίδιο γιὰ τὴν εὐχὴ τοῦ
Ἰησοῦ;
Ὁ πνευματικὸς ἀπάντησε:
Τὸ ἅγιο Εὐαγγέλιο. Ἐκεῖνο κρύβει μέσα του τὴν διδασκαλία περὶ
τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ· τὴν διδασκαλία ἡ ὁποία συμπεριλαμβάνει όλη
τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Χωρὶς τὴν ἐκπλήρωση τῶν θείων ἐντολῶν
εἶναι ἀδύνατον νὰ ἀσχολεῖται κανεὶς μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ Ἰησοῦ, χωρὶς
δὲ τὴν προσευχὴ εἶναι ἀδύνατη ἡ ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν.
Ἡ κυρία ἐξέφρασε μία ἀβεβαιότητα:
– Μοῦ φαίνεται κάτι κατάλαβα, ἀλλὰ ὄχι ὅλα.
Ὁ πνευματικὸς πρόσθεσε:
Ἡ διδασκαλία περὶ τῆς προσευχῆς γίνεται ἀντιληπτὴ σταδιακά,
κατὰ τὸ μέτρο τῶν κόπων καὶ τῆς ἀπόκτησης τῆς πνευματικῆς
ἐμπειρίας. Ἂν ἐσεῖς θὰ λέγατε ὅτι τὰ καταλάβατε ὅλα, αὐτὴ θὰ
ἦταν ἡ χειρότερη ἀπάντηση. Τώρα λοιπὸν ξέρετε πῶς νὰ κάνετε
τὰ πρῶτα βήματα, ἀργότερα θὰ μάθετε ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα τώρα δὲν
μπορεῖτε νὰ γνωρίζετε.
Ἡ κυρία ρώτησε:
– Τί ἐντολὴ θὰ μοῦ δώσετε;
Ὁ πνευματικὸς ἀποκρίθηκε:
-
- Ἡ ζωή σας καὶ ἡ εὐκτική σας ἐργασία νὰ εἶναι κρυμμένη ἀπὸ
τὰ μάτια τοῦ κόσμου.
Αποχαιρετώντας ἡ κυρία εἶπε:
− Βλέπω ὅτι θέλετε νὰ μὲ κάνετε ταυτόχρονα καὶ χριστιανὴ καὶ
Σπαρτιάτισσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου