ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΕΣ ΒΙΒΛΙΚΕΣ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Π.HLIE CLEOPE

Συχνά ο π. CLEOPE χρησιμοποιεί  διηγήσεις που στηρίζονται στα βιβλικά κείμενα αλλά και με πολλά πρόσθετα δικά του στοιχεία. Ο στόχος είναι να γίνει πιο κατανοητό το μήνυμα του Ευαγγελίου, το οποίο στις διηγήσεις αποτελείται βασικό στοιχείο με τη χρήση του διαλόγου, την ένταξη στις διηγήσεις τα δεδομένα της εποχής στο χρονογραφικό του πλαίσιο. Το φαινόμενο απαντά στην ορθόδοξη υμνογραφία, αλλά και σε όλη την ομιλητική παράδοση της Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία ο κήρυκας μπορεί να χρησιμοποιεί λογοτεχνικά μέσα (όπως π.χ. ο διάλογος) για να προσφέρει εναργέστερων τον βιβλικό λόγο.

Πολλές φορές, χρησιμοποιώντας αυτή την μέθοδο, ο ομιλητής παρουσιάζει σαν λόγια διάφορων χαρακτήρων της Γραφής φράσεις τις οποίες δεν υπάρχουν στο κείμενο και αυτός ο χαρακτήρας δεν τα είπε ποτέ. Αυτές οι καινούριες φράσεις επεκτείνουν το λόγο της Γραφής και φέρουν καινούρια νοήματα, που η Εκκλησία τα κράτησε στη παράδοση της.

Άλλωστε οι Πατέρες δίδαξαν ότι το Άγιο Πνεύμα που ενέπνευσε τους συγγραφείς της Αγίας Γραφής εμπνέει συνεχώς και τους ερμηνευτές Πατέρες για να οικοδομήσουν την Εκκλησία.

Στο γεγονός αυτό συμβάλλει η μεγάλη εξοικείωση του ομιλητή με το κείμενο της Γραφής και με τις πνευματικές εμπειρίες.

Για το θέμα της εν Αγίω Πνεύματι ερμηνείας των Ευαγγελίων από τον κήρυκα και της

Ερμηνεύοντας τη διήγηση της Μεταμόρφωσης, ο π.  CLEOPE τοποθετεί στο στόμα του Χριστού λόγια που Αυτός δεν θα έλεγε ποτέ ή λόγια τα οποία δεν αναγράφονται στα Ευαγγέλια, τα οποία εισάγει με την εξής φράση: «Χριστός όμως μυστικώς είπε στον Πέτρο- 'Άκου Πέτρο, εσύ σκέφτεσαι ακόμα ως άνθρωπος για Μένα. Πιστεύεις ότι Εγώ χρειάζομαι σκηνή να μένω εδώ, στο Θαβώρ; Θα σου δείξω όμως ποιος είμαι. Εγώ μπορώ να κάνω σκηνή από τα σύννεφα του ουρανού. Εγώ θα σκεπάζω όλο το βουνό του Θαβώρ σαν μια σκηνή από φωτεινό σύννεφο πλήρη από ακτίνες φωτός. Έτσι θα σου δείξω πως δεν χρειάζομαι ανθρώπινες σκηνές» .

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η λέξη κλειδί μυστικώς, η οποία πιθανόν να σημαίνει ότι το ιστορικό γεγονός, που περιγράφουν τα συνοπτικά Ευαγγέλια, περιέχει και άλλα στοιχεία τα οποία δεν έχουν διαφυλαχθεί στα Ευαγγέλια. Ωστόσο η απορία είναι από που γνωρίζει ο ομιλητής και το διηγείται.

Μία απάντηση, αν προχωρήσουμε βαθύτερα στο πνευματικό ερμηνευτικό επίπεδο, θα ήταν ότι το ιστορικό γεγονός έχει μέσα του στοιχειά σαν το σπερματικό λόγο  κάθε πράγματος, θείους λόγους τους οποίους ο άνθρωπος θα μάθει με τη κάθαρση και με την ενέργεια της χάρης του Αγίου Πνεύματος, για να προχωρήσει στη γνώση του Θεού.

Άλλη απάντηση είναι ότι όλα τα λόγια αυτά είναι ρητορικοί εκφραστικοί τρόποι, με τους οποίους ο ομιλητής θέλει να υπογραμμίσει κάτι από τη έννοια της εορτής ή να παρουσιάσει καλύτερα το πρόσωπο του Χριστού. Από που όμως προέρχεται το θάρρος του ομιλητή για να παρουσιάζει τα δικά του λόγια σαν ευαγγελικά λόγια, σαν κρύφια λόγια των χαρακτήρων της Γραφής;

Όλες αυτές οι απαντήσεις ισχύουν αν λάβουμε υπ' όψη τη σημασία της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος στην ερμηνευτική διαδικασία της Γραφής .

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το εξής• «Αν θα ήταν να' ρθεί ο Άγιος Πρόδρομος επάνω στη γη, τί είδους λόγια άραγε θα μιλήσει προς εμάς, τους χριστιανούς; Θα καθόταν στο τραπέζι μαζί μας; Ή θα θαύμαζε τις ωραιότητες της φύσεως; Όχι. Νομίζω ότι θα μας μάλωνε για τις αμαρτίες μας. 

Διότι αν δεν μπόρεσε να αντέξει τη ανομία ενός μόνο ανθρώπου, πώς θα αντέχει τόσες ανομίες που γίνονται πάνω στη γη; Όλους θα μας μάλωνε με τα ίδια λόγια που τα είπε και τότε. Σ' αυτόν που κείται στις πορνείες θα τους έλεγε- Δεν σον επιτρέπεται να αφήσεις τη γυναίκα σου και να ζεις με άλλη, γιατί είσαι χριστιανός! 

Σ' έναν άλλο δεν είναι καλά να σκοτώσεις τον καρπό της κοιλίας σου, γιατί είστε καλεσμένοι να είσαι πατέρα και μητέρα παιδιών και όχι δολοφόνοι, όπως ο Ηρώδης! Σ' έναν άλλο πάλι θα έλεγε- Δεν είναι καλά να μεθάς, γιατί δεν θα μπορείς να εισέλθεις στη βασιλεία των ουρανών! Πρόσεξε, έχεις παιδιά και γυναίκα που πάσχουν από πείνα και δεν έχουν ρούχα! Καλύτερα να φέρεις τα χρήματα σου στο σπίτι. Στον άλλον θα του έλεγε- Να' σαι ευχαριστημένος με το μισθό σου, δεν είναι καλά να κλέψεις ξένη περιουσία και εκείνο για το οποίο κόπιασε άλλος! Δεν σου επιτρέπεται να παίρνεις το ψωμί των άλλων! Στο τεμπέλη θα του έλεγε- 

Πήγαινε πρώτα στη Εκκλησία, γιατί είσαι χριστιανός! Δεν σου επιτρέπεται να κοιμάσαι η να διασκεδάσεις, όταν τελείται η θεία Λειτουργία. Και έτσι θα μας δίδασκε όλους, θα μας επέπληττε, θα μας μάλωνε».

Όπως φαίνεται με σαφήνεια, όλες τις διδασκαλίες του Αγίου Πρόδομου - ακόμη και άλλες όμοιες με καινοδιαθηκικό πνεύμα - βρίσκονται σ' αυτά τα επεξεργασμένα λόγια, τα οποία ακολουθούν τη δομή της ευαγγελικής διήγησης (Λκ. 12-14). Αν και ξέρει καλά το ευαγγελικό κείμενο, ο π.  CLEOPA παίρνει το πνεύμα του κηρύγματος του Αγίου Προδρόμου και αναπλάθει - με τα δικά του λόγια και για τους συγκεκριμένους ανθρώπους της εποχής του - αυτό το χριστιανικό μήνυμα. Με αυτό τον τρόπο ο π. CLEOPA  κατορθώνει να μεταδώσει το μήνυμα του κηρύγματος του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στους απλούς ανθρώπους της εποχής του.

Απ' αυτά τα δύο παραδείγματα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το ωφέλιμο αυτής της μεθόδου είναι το ότι κατορθώνει να μεταδώσει το χριστιανικό μήνυμα και να ερμηνεύσει τη Γραφή με ένα ζωηρό και αποδεκτό τρόπο. Με αυτό τον τρόπο οι διδασκαλίες της Καινής Διαθήκης δεν ανήκουν μόνο στο παρελθόν, αλλά γίνονται επίκαιρες και στο σήμερον του κοσμικού και λειτουργικού χρόνου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Η ΟΜΙΛΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ.

ΚΑΤΑ ΤΟ Β ΜΕΣΩ ΤΟΥ 20 ΑΙΩΝΑ.

PREDA IONEL SABINΤ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.