Ο κίνδυνος του πλούτου (Λουκ. 18,18-27)

Ο κίνδυνος του πλούτου (Λουκ. 18,18-27)

Anthony (Bloom), Metropolitan of Sourozh

„Αν φερόμαστε έτσι, απομακρυνόμαστε από τον Ίδιο τον Θεό. Ο Θεός, όμως παραμένει με τον πλησίον μας, με όλη Του την αγάπη. Εμείς, όμως, απομακρυσμένοι από τον πλησίον μας, απομακρυνόμαστε από τον Ίδιο το Θεό. Είναι φοβερό να το φανταστούμε, αλλά αυτό συμβαίνει συνεχώς με όλους μας!“ – από μια ομιλία του Μητροπολίτη Αντωνίου Σούροζ (Μπλουμ) για την αγάπη στον πλησίον

Στην ερώτηση του γραμματέα: „Τί να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή“, ο Χριστός δεν απαντάει, αλλά του κάνει μια άλλη ερώτηση: Τί λέει ο Θεός γι΄ αυτό? Ο γραμματέας απαντάει, ότι ο δρόμος προς την αιώνια ζωή συνίσταται στο να αγαπάει κανείς τον Θεό με όλη του την καρδιά, με όλη του τη ζωή, με όλες τις δυνάμεις και με όλη την ψυχή του και ιδιαίτερα τον πλησίον του όπως τον εαυτό του.

Ο Χριστός ρωτάει τον καθένα από μας: Λοιπόν, θέλεις να κληρονομήσεις την αιώνια ζωή, ίσως την λαχταράς ή απλά μόνον την ονειρεύεσαι? Μα πές μου, ξέρεις τον δρόμο για την αιωνιότητα? Και βέβαια ο καθένας από μας ξέρει αυτό το δρόμο: δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκτός από την αγάπη, επειδή όλα τα άλλα είναι παροδικά. Η πίστη υπάρχει μέχρι να σταθούμε – πρόσωπο με πρόσωπο – μπροστά  στην παρουσία και την πραγματικότητα αυτού που πιστεύουμε. Η ελπίδα παρέρχεται, όταν εκπληρώνεται το παν. Απομένει η αγάπη. Η αγάπη στο Θεό, η αγάπη στον πλησίον, η αγάπη που συνέχει τα πάντα.

Μα πώς μπορούμε να μαθαίνουμε να αγαπούμε? Συχνά παραπονιόμαστε, ότι δεν νιώθουμε αρκετή αγάπη για το Θεό μέσα μας. Ζεί για μας σε μια ομίχλη, μακριά από μας. Αλλά έχουμε τον πλησίον μας, και εκείνον μπορούμε να τον αγαπούμε. Και αν δεν αγαπούμε τον πλησίον μας, όπως το λέει ο απόστολος Ιωάννης, τότε δεν έχουμε το δικαίωμα να πούμε, ότι αγαπούμε το Θεό. Επειδή, αν ξέρουμε, ότι ο Θεός αγαπούσε τον πλησίον μας τόσο, ώστε έδωσε Τον μονογενή Υιό Του στο θάνατο, για να τον σώσει, όπως και εμάς, εάν το ξέρουμε, άραγε μπορούμε ακόμα να μισούμε τον πλησίον μας, άραγε μπορούμε να  τον διώχνουμε, να του φερόμαστε με ψυχρότητα, όταν ξέρουμε, πόσο τον αγαπάει ο Θεός?

Αν φερόμαστε έτσι, απομακρυνόμαστε από τον Ίδιο τον Θεό. Ο Θεός, όμως παραμένει με τον πλησίον μας, με όλη Του την αγάπη. Εμείς, όμως, απομακρυσμένοι από τον πλησίον μας, απομακρυνόμαστε από τον Ίδιο το Θεό. Είναι φοβερό να το φανταστούμε, αλλά αυτό συμβαίνει συνεχώς με όλους μας!

Μα πώς μπορούμε να μαθαίνουμε να αγαπούμε τον πλησίον μας? Να αγαπάει κανείς δεν σημαίνει οπωσδήποτε να έχει κάποια τρυφερά και ζωντανά συναισθήματα για τον καθένα γύρω του. Αυτό θα εξελιχθεί. Φυσικά, αυτό πρέπει να επιδιώκουμε, αλλά πριν αγαπήσουμε τον πλησίον μας με ένα τρυφερό τρόπο, από όλη την καρδιά μας, μπορούμε να τον αγαπήσουμε με τις πράξεις μας. Η πίστη εκδηλώνεται έμπρακτα με αγάπη. Εάν το καταλαβαίνουμε, ότι ο Θεός μας αγαπάει τον πλησίον μας, αγαπάει τον καθέναν και μάλιστα τον πιο απαίσιο, τον πιο δύσκολο και βδελυρό για μας άνθρωπο, μέχρι να πεθάνει γι΄αυτό στο Σταυρό, τότε μπορούμε να αναρωτηθούμε: Πώς μπορώ να εξυπηρετήσω τον πλησίον μου στη σωτηρία του? Τί μπορώ να κάνω για να τον αγγίξει, μέσο από μένα, η φροντίδα της αγάπης του Θεού? Τί μπορώ να κάνω για να πάρει ο πλησίον μου ότι θέλει να του δώσει ο Θεός? Πώς μπορώ να μάθω να βλέπω με τα μάτια του Κυρίου που αναγνωρίζουν κάθε ανάγκη?

Πώς μπορώ να μάθω να ακούω με τα αυτιά του Κυρίου που διακρίνουν  κάθε βογγητό και αναστεναγμό. Πώς μπορώ να γίνω τα χέρια Του που κάνουν το καλό ή τα πόδια Του που βιάζονται να βοηθήσουν τους ανθρώπους? Πώς μπορώ να αποκτήσω τον νού Του, τον βαθύ, οξύ και αβρόφρονα, πώς την καρδιά Του, την στοργική μα και αυστηρή, που είναι πάντα πρόθυμη να βοηθήσει? Πώς μπορώ να μάθω να ζω με έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι η ύπαρξή μου, ώς πλησίον για κάποιον άλλο, μια ευλογία γι΄αυτόν, για να του είμαι μια βοήθεια για να εκπληρωθεί η θεία Πρόνοια γι΄αυτόν?

Ο Χριστός μας δίνει μια συμβουλή. Λέει: Να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου. Άραγε αγαπούμε τον εαυτό μας? Όχι! Νομίζουμε, ότι τον αγαπούμε, γιατί ζητούμε για μας όλα όσα μας λέει η καρδιά μας. Μα αυτό είναι αγάπη? Μέσα στον καθένα από μας ζεί ένας μικρόψυχος και μικροπρεπής άνθρωπος. Για εκείνον μέσα μας φροντίζουμε συνέχεια. Πώς προστατευόμαστε από την προσβολή της ματαιδοξίας μας, από την ταπείνωση της αλαζονείας μας, πώς αμυνόμαστε απ΄όλα όσα μπορουν να μας πληγώσουν! Επειδή είμαστε τόσο μικροπρεπείς! Ταυτόχρονα, πόσο αδιάφορα φερόμαστε σ΄εκείνο το μεγαλείο που βρίσκεται στον καθένα από μας! Ο καθένας από μας είναι ένα πλάσμα του Θεού. Φτιαγμένος σύμφωνα με την εικόνα και την ομοίωση την δική Του. Ο καθένας από μας είναι ο αγαπημένος του Θεού, ο καθένας είναι διορισμένος να είναι φίλος του Θεού στην αιωνιότητα. Μα πόσο αδιάφορα φερόμαστε σ΄όλα όσα μας προτείνει ο Θεός.

Μας προτείνει να είμαστε ένας άνθρωπος όπως ήταν ο Χριστός, με όλο το μεγαλείο Του, την ομορφιά Του. Εμείς, όμως, αφοσιωνόμαστε στα πάθη και στις συνήθειες και επιθυμίες μας που  καταστρέφουν πράγματα γύρω μας. Δεν είμαστε μια εικόνα του Θεού για τους ανθρώπους γύρω μας, γιατί την παραμορφώσαμε με τη φοβερή συμπεριφορά μας τόσο, ώστε οι άλλοι γύρω μας δεν μπορούν πια να την αναγνωρίσουν. Όπως το πρόσωπο ενός ανθρώπου γίνεται απαίσιο, όταν είναι θυμωμένος, όταν το κυριαρχούν τα πάθη, όταν ψυχραίνεται η καρδιά και σκοτίζεται ο νους του.  

Ώστε, λοιπόν, πριν μάθουμε να αγαπούμε και να σεβόμαστε τον πλησίον μας πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε τον εαυτό μας, να αγαπούμε μέσα μας εκείνη την ομορφιά που έβαλε ο Κύριος μέσα μας. Πρέπει να την φυλάξουμε και να την προστατέψουμε από παραμόρφωση και κηλίδωση. Γι΄αυτό χρειάζεται ένα μεγάλο κατόρθωμα από την δική μας πλευρά.  Δεν είναι εύκολο, γιατί ο εαυτός μας επαναστατεί απέναντι σ΄αυτό το μεγαλείο μέσα μας:  οι φόβοι και η απληστία μας για τα επίγεια, η ικανότητά μας να μισούμε, να είμαστε σκληροί, να συγκεντρωνόμαστε σ΄όλα όσα  συμφέρουν το „εγώ“ μας, τη στιγμή που το „εγώ“ δεν είναι το γνήσιο εγώ μας αλλά ένα τέρας.

Ας σκεφτεί ο καθένας από μας, ποιός είναι. Ποιός κυριαρχεί μέσα του? Αυτό το γνήσιο και αληθινό „εγώ“ ή ίσως περισσότερο εκείνο το επιπόλαιο που το προσκυνούμε σαν ένα ίνδαλμα, στο οποίο προσφέρουμε ως θυσία όλη την πνευματική ομορφιά μας, όλο το μέλλον μας, όλη την αιωνιότητά μας και τον πλησίον μας. Αλλά εκείνο τον βαθύ άνθρωπο που τον έφτιαξε ο Θεός με την εικόνα Του, που ζεί μέσα στη καρδιά μας, τον κρατούμε σαν έναν φυλακισμένο, τον σταυρώνουμε σαν έναν μάρτυρα μέχρι να πεθάνει μέσα στην ψυχή μας.

Για να μήν συμβεί αυτό υπάρχει ένας πολύ απλός τρόπος ζωής. Να μη κοιτάξουμε τον εαυτό μας αλλά την εικόνα του Χριστού. Ας αναρωτηθούμε, ποιά  χαρακτηριστκά μου μοιάζουν με τα δικά Του και σε τί διαφέρω? Και αν ανακαλύψουμε, ότι υπάρχουν μέσα μας κάποια συναισθήματα που μοιάζουν με εκείνα του Χριστού ή κάποιες σκέψεις άξιες Αυτού, κάποιες κινήσεις της θέλησής μας που συμφωνούν με το θέλημά Του ή κάποιο χαρακτηριστικό που θα μπορούσε να θυμίσει τον Χριστό σε μας ή στους άλλους, τότε πρέπει να το κρατήσουμε στο μυαλό μας! Σ΄εκείνο το χαρακτηριστικό, σ΄εκείνη την σκέψη ή σ΄εκείνο το αίσθημα, σ΄εκείνο το λόγο ή σ΄εκείνη την πράξη, σ΄εκείνη την κατάσταση ή διάθεση, μπορούμε κάπως να πλησιάσουμε το Χριστό, μπορούμε να είμαστε ο δικός Του άνθρωπος, αν και είναι μόνο ένα μικρό μέρος μας, πρέπει να το κρατήσουμε για να είμαστε πάντα - τουλάχιστον σ΄αυτό – έτσι και όχι αλλιώς. Ταυτόχρονα πρέπει να ανακαλύψουμε σε τί πράγματα δεν μοιάζουμε καθόλου με Αυτόν για να τα αλλάξουμε, για να το πετάξουμε από μας, αν και πονάει πολύ και μας βασανίζει η απληστία μας. Πρέπει να αποστρεφόμαστε όλα όσα μας κάνουν ξένους και ανόμοιους  προς το Χριστό, δηλαδή, όσα μας ασχημίζουν.

Αν φερόμαστε στον εαυτό μας με έναν τέτοιο τρόπο, αν αγαπήσουμε τον εαυτό μας με μια τέτοια αυστηρή και σωτήρια αγάπη, τότε ανάμεσά μας δεν θα υπάρξουν πια εκείνοι οι τοίχοι της απληστίας, του φόβου και του μίσους, που μας εμποδίζουν να είμαστε μαζί. Τότε αυτοί οι τοίχοι σιγά-σιγά θα διαλυθούν, πρώτα θα γίνουν σαν μια πικρή, αλλά μετά σαν μια λεπτή ομίχλη, σαν ένας καπνός που ανεβαίνει και εξαφανίζεται.

Και τότε θα παρατηρήσουμε, ότι η καρδιά και ο νους μας, η θέληση και η σάρκα μας, και μάλιστα η ίδια η ζωή, μας έδωσαν χώρο για την αγάπη, έγιναν χώρος της αγάπης και έτσι θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να αγαπούμε τον Θεό, όχι πια με μια υπάκουη αγάπη, όχι πια με μια αγάπη από πίστη και ελπίδα, αλλά με μια θερμή, τρυφερή, σωτήρια και χαρούμενη αγάπη της καρδιάς.

Ας μας δώσει ο Κύριος να αρχίσουμε αυτό το δρόμο σήμερα, τώρα. Ας αποστραφούμε από όλα όσα μας εμποδίζουν σ΄αυτό το δρόμο να προχωρήσουμε προς την αιώνια κοινή μας χαρά, προς την χαρά του Χριστού και του Θεού, που χαίρεται περισσότερο για έναν αμαρτωλό που βρήκε το δρόμο του προς την σωτηρία, παρά για ενενήντα εννιά δικαίους που πρακτικώς δεν χρειάζουνται να μεταινιώσουν.

Αμήν

http://www.bogoslov.ru/greek/text/2975864.html