Στην Κωνσταντινούπολη, μετά την προσκύνηση του Τιμίου Ξύλου, γινόταν η λεγόμενη Πρόοδος, δηλαδή η περιφορά Του μέσα στην πόλη. Ο Ευστρατιάδης αναφέρει τα έξης: «Κατά την ημέραν ταύτην εξήγετο εκ του σκευοφυλακίου της μεγάλης εκκλησίας ο Τίμιος Σταυρός, περιήγετο ανά την πόλιν και εξετίθετο εις διαφόρους ναούς προς προσκύνησιν και αγιασμόν των πιστών και πάλιν απετίθετο εις το σκευοφυλάκιον».
Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος στο έργο «Έκθεσις Βασιλείου τάξεως» περιγράφει τον τρόπο που γινόταν, τόσο η προσκήνηση, όσο και η περιφορά. Το Τίμιο Ξύλο, λοιπόν, προσφερόταν για προσκύνηση από τους πιστούς από τις 23 Ιουλίου και για επτά ημέρες. Στη συνέχεια, για δύο εβδομάδες γινόταν η Πρόοδος του Τιμίου Ξύλου προς αγιασμό, η οποία κάλυπτε όλη σχεδόν την Πόλη και τα περίχωρά της. Στις 14 Αυγούστου περιέφερναν το Τίμιο Ξύλο στα ανάκτορα και το εναπόθεταν στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, που βρισκόταν εντός του παλατίου.
Η εορτή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού καθιερώθηκε να τελείται στις εκκλησίες, λόγω της σωτηρίας των Βυζαντινών από την επιδρομή των Σαρακηνών, με τη δύναμη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, επί αυτοκρατορείας του Μανουήλ Κομνηνού.
Επιμέλεια: Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος.
Δεύτε πιστοί, τό ζωοποιόν ξύλον προσκυνήσωμεν, εν ώ Χριστός ο Βασιλεύς τής δόξης, εκουσίως χείρας εκτείνας, ύψωσεν ημάς εις τήν αρχαίαν μακαριότητα, ούς πρίν ο εχθρός, δι' ηδονής συιλήσας, εξορίστους Θεού πεποίηκε, Δεύτε πιστοί, ξύλον προσκυνήσωμεν, δι' ού ηξιώθημεν τών αοράτων εχθρών συντρίβειν τάς κάρας, Δεύτε πάσαι αί πατριαί τών εθνών, τόν Σταυρόν τού Κυρίου ύμνοις τιμήσωμεν, Χαίροις Σταυρέ, τού πεσόντος Αδάμ η τελεία λύτρωσις, Εν σοί οι πιστότατοι Βασιλείς ημών καυχώνται, ως τή σή δυνάμει Ισμαηλίτην λαόν, κραταιώς υποτάττοντες, Σέ νύν μετά φόβου Χριστιανοί ασπαζόμενοι, τόν εν σοί προσπαγέντα Θεόν δοξάζομεν λέγοντες, Κύριε, ο εν αυτώ προσπαγείς, ελέησον ημάς ως αγαθός καί φιλάνθρωπος.
Ο Σ. Εύστρατιάδης για το γεγονός αυτό γράφει τα έξης: "Κατά την ήμέραν ταύτην έξήγετο εκ του σκευοφυλακίου της μεγάλης εκκλησίας ο τίμιος σταυρός, περιήγετο ανά την πόλιν και έξετίθετο εις διαφόρους ναούς προς προσκύνησιν και άγιασμόν των πιστών και πάλιν άπετίθετο εις το σκευοφυλάκιον. Εις τους κώδικας τα του τιμίου σταυρού προεόρτια αναγράφονται και άρχονται από της πρώτης Αυγούστου, η δε κατά την προεόρτιον ταύτην άνάμνησιν ύμνογραφία είναι πλούσια και κείται ανέκδοτος εις πολλούς Κώδικας· και ίνα μόνον εις τους κατ' αυτήν συντεθέντας Κανόνας περιορισθώ, σημειώ Κανόνα του Θεοφάνους (εν τοις Κωδ. 368 φ. 3636,1568 φ. 3α Παρισίων και Ω 147 Λαύρας), του Γεωργίου Νικομήδειας (εν τοις Κωδ. 1567 φ. 240 6,13φ 351 α Παρισίων και Θ 32 φ. 344α, Δ 12 φ. 273α, 1135 φ. 333α και Ω 147 φ. 368α Λαύρας), έτερον του αυτού Γεωργίου Νικομήδειας φέροντα ακροστιχίδα "Σταυρώ γεγηθώς έξάδω θείον μέλος Γεώργιος" (εν τω Παρισινώ Κωδ. 13 φ. 352 6 και τω της Λαύρς Θ 33 φ. 5). Εις τους αυτούς δε Κώδικας και άλλους Στιχηρά πολλά, Ίδιόμελα, Καθίσματα κλπ.
Εν φωναίς αλαλάξωμεν, εν ωδαίς μελωδήσωμεν, τόν Σταυρόν τόν τίμιον ασπαζόμενοι, καί πρός αυτόν εκβοήσωμεν, Σταυρέ παμμακάριστε, καθαγίασον ημών, τάς ψυχάς καί τά σώματα, τή δυνάμει σου, καί Παντοίας εκ βλάβης εναντίων, διατήρησον ατρώτους, τούς ευσεβώς προσκυνούντάς σε.
Προσελθόντες αρύσασθε, μή κενουμενα νάματα, τού Σταυρού τής χάριτος προερχόμενα, ιδού προκείμενον βλέποντες, τό ξυλον τό Άγιον, χαρισμάτων τήν πηγήν, αρδομένην τώ Αίματι, καί τώ Ύδατι, τού Δεσπότου τών όλων, τού εν τούτω, εκουσίως υψωθέντος, καί τούς βροτούς ανυψώσαντος.
Εκκλησίας εδραίωμα, Μοναζόντων αγλάϊσμα, Ιερέων καύχημα καί διάσωσμα, σύ εί Σταυρέ πανσεβάσμιε, διό προσκυνούμέν σε, καί καρδίας καί ψυχάς, φωτιζόμεθα σήμερον, θεία χάριτι, τού εν σοί προσπαγέντος, καί τό κράτος, τού δολίου καθελόντος, καί τήν αράν αφανίσαντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου