ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ. Η ΕΒΔΟΜΗ ΠΛΗΓΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ Η ΧΑΛΑΖΑ.

Ή χάλαζα

Και είπε ό Κύριος στον Μωυσή: «Σήκω νωρίς αύριο το πρωί και στάσου μπροστά στον Φαραώ και πες σ' αυτόν: Αυτά λέγει ό Κύριος, ό Θεός των Εβραίων Άφησε τον λαό Μου να μεταβεί να Με λατρεύσει-γιατί αυτήν την φορά θα στείλω πάνω σου και πάνω στους αυλικούς σου και τον λαό σου όλες τις πληγές, για να γνωρίσεις ότι δεν υπάρχει άλλος όμοιος με Μένα σ' όλη την γη. Και μέχρι τώρα θα μπορούσα εκτείνοντας το Χέρι Μου να σέ θανατώσω και σένα και τον λαό σον, ώστε να εξαφανιστείτε από την γη.

Αλλά σέ άφησα να ζήσεις, για να δείξω με σένα την δύναμη Μου και να κηρυχθεί το όνομα Μου σ' όλη την γη. Ακόμα γίνεσαι εμπόδιο στον λαό μου, μη αφήνοντας αυτόν να αναχωρήσει;

"Γι' αυτό αύριο την ίδια περίπου ώρα θα βρέξω βαρύ χαλάζι, το όποιο δεν έπεσε ποτέ στην Αίγυπτο από τον καιρό της δημιουργίας της (ως έθνους) μέχρι τώρα. Στείλε, λοιπόν, και συγκέντρωσε τα κτήνη σου και όσα έχεις στους αγρούς. Γιατί το χαλάζι θα πέσει σ' όλους τούς ανθρώπους και τα ζώα, τα οποία θα βρεθούν στους αγρούς και δεν οδηγήθηκαν στις οικίες και θα πεθάνουν"».

Όσοι από τούς αυλικούς του Φαραώ φοβήθηκαν τον λόγο του Κυρίου μάζεψαν τα κτήνη τους στους στάβλους.

Όσοι όμως περιφρόνησαν τον λόγο του Κυρίου άφησαν τα κτήνη τους έξω στους αγρούς.

Και είπε ό Κύριος στον Μωυσή: «Άπλωσε το χέρι σου στον ουρανό, ώστε να πέσει χαλάζι σ' όλη την γη της Αιγύπτου, στους ανθρώπους και στα κτήνη και σ' όλη την βλάστηση της χώρας της Αιγύπτου».

Και ύψωσε ό Μωυσής το χέρι του στον ουρανό και ό Κύριος έστειλε βροντές και χαλάζι και ή φωτιά (των αστραπών) διέτρεχε την γη. Και ό Κύριος έβρεξε χαλάζι σ' όλη την χώρα της Αιγύπτου.

Έπεφτε δέ χαλάζι με φωτιά, πού εξακοντιζόταν μέσα από το χαλάζι, χαλάζι βαρύ, τέτοιο πού ποτέ δεν έπεσε σ' όλη την χώρα της Αιγύπτου, από τότε πού έγινε έθνος.

Και χτύπησε το χαλάζι ότι υπήρχε στους αγρούς σ' όλη την χώρα της Αιγύπτου, ανθρώπους και ζώα. Και κατέστρεψε το χαλάζι όλη την βλάστηση των αγρών και όλα τα δέντρα των αγρών.

Μόνο στην χώρα Γεσέμ, όπου ήταν οι Ισραηλίτες, δεν έπεσε χαλάζι.

 Τότε ό Φαραώ έστειλε και κάλεσε τον Μωυσή και τον Ααρών και είπε σ' αυτούς: «Αυτή την φορά αμάρτησα. Ό Κύριος είναι δίκαιος, ενώ εγώ και ό λαός μου είμαστε ασεβείς. 

Προσευχηθείτε στον Κύριο, ώστε να πάψουν οι βροντές του Θεού, το χαλάζι και ή φωτιά. Εγώ δέ θα σας αφήσω να φύγετε. Δεν πρόκειται να μείνετε περισσότερο».

Και είπε ό Μωυσής σ' αυτόν: «Μόλις θα βγω από την πόλη, θα εκτείνω τα χέρια μου προς τον Κύριο και θα πάψουν οι βροντές και θα σταματήσει πια το χαλάζι και ή βροχή, για να γνωρίσεις ότι ή γη ανήκει στον Κύριο. Γνωρίζω όμως ότι εσύ και οι αυλικοί σου πάλι δεν θα φοβηθείτε τον Κύριο». Το λινάρι και ή κριθή καταστράφηκε, γιατί ή κριθή είχε αναπτυχτεί και το λινάρι είχε σπόρους.

Το κοινό σιτάρι όμως και το άσπρο σιτάρι δεν καταστράφηκαν, γιατί ήταν όψιμα (και δεν είχαν αναπτυχθεί).

Όταν ό Μωυσής αποσύρθηκε από τον Φαραώ, έξω από την πόλη, εξέτεινε τα χέρια του προς τον Κύριο- και έπαψαν οι βροντές και το χαλάζι και δεν έπεφτε πια βροχή στην γη. Όταν δέ είδε ό Φαραώ ότι έπαψε ή βροχή και το χαλάζι και οι βροντές, αμάρτησε και πάλι καισκλήρυνε την καρδιά του αυτός και οι αυλικοί του. Και σκληρύνθηκε ή καρδία του Φαραώ και δεν άφησε τούς Ισραηλίτες να φύγουν, ακριβώς όπως είχε πει ό Κύριος στον Μωυσή.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΣΦΡΑΓΙΔΑΣ

Ή εβδόμη πληγή, ή πληγή της χάλαζας, για την οποία μιλάει εδώ ή περικοπή μας, είναι πιο φοβερή από τις προηγούμενες, γιατί φονεύει ανθρώπους (στίχ. 19) και είναι πιο καταστρεπτική στις περιουσίες από ότι οι προηγούμενες (στίχ. 25). Γίνεται όμως μια μεγάλη εισαγωγή από τον Μωυσή στον Φαραώ, προτού να ξεσπάσει ή πληγή, και ή εισαγωγή αυτή (στίχ. 13-19) περιέχει προτροπές πού σκοπεύουν να συγκινήσουν την σκληρή καρδιά του Φαραώ. Βλέπουμε, λοιπόν, εδώ την ευσπλαχνία τον Θεού και προς τον Φαραώ ακόμη. Πραγματικά, είναι ευσπλαχνία και αγάπη του Θεού και προς τούς Αιγυπτίους, όταν ό Μωυσής λέει στον Φαραώ να πει στον λαό του να μαζέψουν τα κατοικίδια ζώα τους στα σπίτια, γιατί αν βρίσκονται στις πεδιάδες θα φονευθούν από το χαλάζι (στίχ. 19).'

Αυτή ή συμβουλή θα φανέρωνε ποιοί από τούς Αιγυπτίους πίστευαν στην δύναμη του Θεού των Εβραίων και ποιοί όχι. Ό Θεός κάνει την διάκριση όχι μόνο μεταξύ Εβραίων και Αιγυπτίων, αλλά και μεταξύ πιστών και άπιστων Αιγυπτίων. Φαίνεται ότι όλες οι προηγούμενες πληγές έπεισαν σιγά-σιγά πολλούς Αιγυπτίους ότι ό Θεός των Εβραίων ήταν πραγματικά ισχυρός. Πιθανόν αυτοί να μην τον αναγνώριζαν ακόμη σαν τον μόνο αληθινό Θεό, αλλά σαν ένα θεό πού αξίζει σεβασμό. Πολλοί Αιγύπτιοι πάλι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν για το συμφέρον τους να ενωθούν με τούς Εβραίους και να δηλώσουν υποταγή στον Θεό τους έτσι διαβάζουμε ότι ό λαός πού έφυγε από την Αίγυπτο κατά την Έξοδο δεν ήταν μόνο Εβραίοι, αλλά ήταν «έπίμικτος» πληθυσμός (Αριθμ. 11,4. Έξ. 12,38). Μαζί με Εβραίους ήταν και πιστοί Αιγύπτιοι, πού πίστευσαν στον Θεό από τις θαυμαστές πληγές εναντίον τους. Ό Γρηγόριος Νύσσης λέγει: «Ήδη πολλοί των Αιγυπτίων ώφέλοιντο και τον Θεόν έγνωσαν και συνεξήλθον τώ Ισραήλ»!

Περίεργος κάπως και δύσκολος στην ερμηνεία του φαίνεται ό λόγος του Θεού στον Φαραώ, ότι θα μπορούσε να τον είχε θανατώσει και αυτόν και τον λαό του (στίχ. 15), αλλά τον άφησε να ζήσει, για να δείξει διά μέσου αυτού την δύναμη Του (στίχ. 16). Ή σκληρότητα δηλαδή του Φαραώ εξυπηρετούσε στο να φανερωθεί καλύτερα ή δύναμη του Θεού (βλ. σχόλια).

Ή εβδόμη πληγή ήταν μια φοβερή και καταστρεπτική καταιγίδα (στίχ. 23-25). Φωνές ή βροντές με αστραπές• φλόγες πυρός και χαλάζι. Τέτοια θύελλα θα σταλεί και άλλες φορές, για να έρθουν σέ αμηχανία οι εχθροί του Θεού (Α' Βασ. 7,10. Κριτ. 4,15. 5,20. Ίησ. Ν. 10,11. Ψαλμ. 17,13.14. Ήσ. 30,30. Ίεζ. 13,11-13. 38,22. Ψαλμ. 10,6. Άποκ. 8,7. 11,12. 16,21). Αυτή ή θύελλα κατέστρεψε τα αμπέλια τους και τα ζώα τους, όπως και κάθε καρπό τους (βλ. Ψαλμ. 104,33). Στο Ψαλμ. 77,4 λέγεται ότι τα ζώα σκοτώθηκαν με χάλαζα. 

Όπως ερμηνεύει ό Θεοδώρητος, ή εβδόμη πληγή φανέρωνε ιδιαίτερα την κυριαρχία του Θεού σέ όλη την κτίση, σέ όλα τα στοιχεία της, στον ουρανό και στην γη και όχι όπως διέκριναν οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες τούς θεούς τους σέ ουράνιους, επίγειους και υποχθόνιους.  Γι' αυτό και ό Μωυσής καθόρισε και τον χρόνο πού θα έρθει ή μάστιγα της χάλαζας (στίχ. 18), για να δειχθεί ότι ό Γιαχβέ είναι Κύριος του ουρανού και της γης και ότι οι δυνάμεις της φύσεως, πού ήταν αντικείμενα ειδωλολατρίας των Αιγυπτίων, υπόκεινται στο θέλημα Του. Τα στοιχεία της φύσεως πού έλατρεύοντο ως θεοί από τούς Αιγυπτίους θα χρησιμοποιηθούν από τον Κύριο ως όργανα τιμωρίας των εχθρών Του, αυτών των προσκυνητών τους.

Ή πληγή της χάλαζας έκανε ισχυρή εντύπωση στον βασιλέα (στίχ. 27.28), περισσότερο από τις προηγούμενες πληγές. Είναι ή πρώτη πληγή, ή οποία επέφερε θάνατο σέ ανθρώπους και ήταν ή περισσότερο φοβερή εκδήλωση της θείας δυνάμεως (στίχ. 24). Ό Φαραώ παρουσιάζεται περισσότερο ταπεινός από προηγούμενες φορές και, αν και δύο φορές μέχρι τώρα κάλεσε τον Μωυσή και παρεκάλεσε για την απομάκρυνση των πληγών (8,4.24), τώρα για πρώτη φορά ό υπερήφανος βασιλιάς παραδέχεται το σφάλμα του. Όπως υποδηλώνεται από το «νύν» των λόγων του (στίχ. 27), ή μετάνοια του είναι ειλικρινής και δεν προσποιείται απλώς τον μετανοούντα. Προκλήθηκε όμως αυτό το αίσθημα της μεταμέλειας στον Φαραώ από τον φόβο της τελευταίας πληγής και όχι από γνήσια λύπη της αμαρτίας του. Γι' αυτό και ό Μωυσής του λέει στον στίχ. 30: «Συ και οι θεράποντες σον έπίσταμαι ότι ούδέπω πεφόβησθε τον Κύριον».

ΕΞΟΔΟΣ. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. ΥΠΟ ΙΕΡΕΜΙΟΥ ΦΟΥΝΤΑ