ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ. Η ΔΕΚΑΤΗ ΠΛΗΓΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΤΟΚΩΝ.

            

Αγγελία για τον θάνατο των πρωτοτόκων (11,1-10)

 -

Και είπε ό Κύριος στον Μωυσή: «Ακόμη μια πληγή θα φέρω στον Φαραώ και στην Αίγυπτο- ύστερα από αυτά θα σας αφήσει να φύγετε από εδώ. Όταν δέ θα σας αφήσει να φύγετε, θα σας εκδιώξει με όλα σας τα υπάρχοντα.

Μίλησε τώρα στον λαό μυστικά, καθένας να ζητήσει από τον γείτονα του (Αιγύπτιο) κοσμήματα αργυρά και χρυσά και ιματισμό». Και ό Κύριος δημιούργησε εύνοια προς τον λαό έκ μέρους των Αιγυπτίων και έδωσαν σ' αυτούς οι Αιγύπτιοι ότι ζήτησαν ακόμη δέ ό άνθρωπος αυτός, ό Μωυσής, είχε μεγάλη εκτίμηση από τούς Αιγυπτίους, από τον Φαραώ και από τούς αυλικούς του Φαραώ.

Και είπε ό Μωυσής: «Αυτά λέγει ό Κύριος- Κατά το μεσονύκτιο θα προχωρήσω στο μέσον των Αιγυπτίων.

Και θα πεθάνει κάθε πρωτότοκος στην χώρα της Αιγύπτου, από τον πρωτότοκο του Φαραώ, πού κάθεται στον θρόνο (του), μέχρι τον πρωτότοκο της δούλης, πού εργάζεται στον μύλο, καθώς και κάθε πρωτότοκο των κτηνών.

Σέ όλη την χώρα της Αιγύπτου θα γίνει μεγάλος θρήνος, τέτοιος πού δεν έγινε, ούτε θα γίνει άλλη φορά.

Σέ όλους όμως τούς Ισραηλίτες από τον άνθρωπο μέχρι το κτήνος θα επικρατεί τέλεια ησυχία, για να γνωρίσετε ότι ό Κύριος κάνει θαυμαστή διάκριση μεταξύ Αιγυπτίων και Ισραηλιτών.

Και όλοι οι αυλικοί σου θα κατεβούν σέ μένα και θα γονατίσουν μπροστά μου λέγοντας: "Φύγε εσύ και όλος ό λαός πού σέ ακολουθεί". Ύστερα από αυτά θα φύγω». Και έφυγε ό Μωυσής από τον Φαραώ με μεγάλο θυμό."

Και είπε ό Κύριος στον Μωυσή: «Δεν θα σας ακούσει ό Φαραώ, για να πολλαπλασιασθούν τα θαυμάσια μου στην χώρα της Αιγύπτου».

Ό Μωυσής και ό Ααρών, λοιπόν, έκαναν όλα τα θαυμάσια αυτά στην χώρα της Αιγύπτου μπροστά στον Φαραώ - αλλά ό Κύριος σκλήρυνε την καρδιά του Φαραώ και δεν άφησε τούς Ισραηλίτες να φύγουν από την Αίγυπτο.

ΑΝΑΛΥΣΗ

Το κεφάλαιο μας εδώ μάς ομιλεί για την απειλή της δεκάτης πληγής στους Αιγυπτίους, τον θάνατο των πρωτοτόκων, όχι μόνον των ανθρώπων, αλλά και των ζώων (στίχ. 5).

Μια μυστική αποκάλυψη έγινε στον Μωυσή σχετικά με την τελευταία αυτή πληγή: Ό Φαραώ μετά την πληγή αυτή θα τούς αφήσει ελεύθερους να φύγουν (στίχ. 1). Ήταν ή τελευταία ήμερα της σκλαβιάς των Ισραηλιτών. 

Ήταν έτοιμοι για να φύγουν. Οι εργοδότες τους, πού τούς είχαν κατατυραννήσει στις σκληρές εργασίες, θα τούς έδιωχναν χωρίς την πληρωμή των κόπων τους. Ό Θεός όμως φρόντισε για τον λαό Του, να μη χάσουν οι εργάτες τον μισθό τους, και τούς διέταξε μάλιστα να τον απαιτήσουν («αίτησάτω έκαστος» στίχ. 2) κατά την αναχώρηση τους. Και ακόμη έκανε τούς Αιγυπτίους να φανούν ευνοϊκοί στους Ισραηλίτες και να δώσουν σ' αυτούς ότι τούς ζητήσουν (στίχ. 3). Ό Θεός πού θα κάνει αργότερα τον αρπακτικό κόρακα να φέρνει τροφή στον προφήτη Ηλία, έτσι έκανε τώρα τούς τυραννικούς Αιγυπτίους να φερθούν ευσπλαχνικά στον λαό Του, τούς Ισραηλίτες.

 Πάντως πρόκειται για λαφυραγώγηση των Αιγυπτίων από τούς Ισραηλίτες (βλ. 3,22). Ή φράση πού διαβάζουμε στον στίχ. 2 «καθένας να ζητήσει από τον γείτονα του» είναι ένα νέο χαρακτηριστικό. Μόνον οι γυναίκες έπρεπε να ζητήσουν από τον γείτονα πολύτιμα αντικείμενα (βλ. 3,22). Τώρα, πού ήρθε ό χρόνος της απελευθερώσεως περιλαμβάνονται και οι άνδρες. Φαίνεται ως παράξενο ότι δίνεται συμβουλή να ζητήσουν και οι άνδρες κοσμήματα από τούς γείτονες. Παρά ταύτα αιγυπτιακά μνημεία παριστάνουν άνδρες να φέρουν κοσμήματα - περιδέραια, βραχιόλια, δαχτυλίδια κ.λπ. - όπως και οι γυναίκες.

Ή πληγή του θανάτου των πρωτοτόκων, πού προαναγγέλλεται στην εδώ περικοπή μας, είχε δοθεί από καιρό σαν πρώτη απειλή (βλ. 4,23), αλλά βλέπουμε ότι εκτελείται τελευταία. Βλέπουμε, λοιπόν, και έδώ πόσο ό Θεός είναι βραδύς στην οργή (βλ. και Ίακ. 1,19). Δεν προαναγγέλλεται απλώς ή πληγή, αλλά καθορίζεται και ό χρόνος πού θα συμβεί: Κατά το μεσονύκτιο (στίχ. 4). Και δεν θα συμβεί σιωπηλά, αλλά θα συμβεί έτσι ώστε θα κραυγάσουν όλες οι αιγυπτιακές οικογένειες το μεσονύκτιο εκείνο (στίχ. 6) στους Ισραηλίτες όμως θα επικρατεί τέλεια ησυχία (στίχ. 7). Αυτό, ή ησυχία των παιδιών του Θεού και ή ταραχή των εχθρών Του είναι μια εκπληκτική διαφορά, πού παρατηρείται πάντοτε.

Ή πληγή θα αρχίσει από την πλέον υψηλή βαθμίδα της κοινωνικής κλίμακας, από τον πρωτότοκο του Φαραώ, πού ήταν ό διάδοχος του θρόνου, και θα περάσει στην πιο τελευταία, μέχρι την τελευταία δούλη, πού είχε την επίπονη εργασία να αλέθει το σιτάρι (στίχ. 5). Ή πληγή δεν θα κτυπήσει μόνο τα πρωτότοκα των ανθρώπων, αλλά και των ζώων (στίχ. 5). Γιατί άξιζε στους Αιγυπτίους μια τέτοια τιμωρία, γιατί λάτρευαν ως θεούς τα ζώα.

Ή πληγή του φόνου των πρωτοτόκων ήταν πολύ βαριά για τούς Αιγυπτίους, γιατί και σέ αυτούς, όπως και σέ άλλους λαούς, ό μεγαλύτερος υιός ήταν ή ελπίδα, το στήριγμα και ή συντήρηση του οίκου.

Ό Μωυσής στην ομιλία του προς τον Φαραώ μιλούσε σταθερά μεν, αλλά ήρεμα (βλ. στίχ. 10,29. 11,4 έξ.). Είχε αποκτήσει πραότητα (βλ. Αριθμ. 12,3). Όμως, διαβάζουμε έδώ ότι, όταν έφυγε από τον Φαραώ, έφυγε με μεγάλο θυμό (στίχ. 8), «βράζοντας από αγανάκτηση», όπως λέει παραστατικά το Εβραϊκό κείμενο. Άναψε ό ζωηρός χαρακτήρας της νιότης του! (Βλ. 2,12 έξ.). Δικαιολογείται όμως ό θυμός του από την σκληρότητα του Φαραώ πού αντιμετώπισε.



ΕΞΟΔΟΣ. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. ΥΠΟ ΙΕΡΕΜΙΟΥ ΦΟΥΝΤΑ