ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ. Η ΕΝΑΤΗ ΠΛΗΓΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ.

Το σκοτάδι (10,21-29)

'Τότε είπε ό Κύριος στον Μωυσή: «Ύψωσε το χέρι σου στον ουρανό και θα πέσει σκοτάδι στην χώρα της Αιγύπτου, σκοτάδι ψηλαφητό (τόσο πυκνό)». Και ύψωσε ό Μωυσής το χέρι του στον ουρανό και έγινε σκοτάδι, έγινε βαθύ σκοτάδι, έγινε θύελλα για τρεις ημέρες σέ όλη την χώρα της Αιγύπτου. Οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να δουν ό ένας τον άλλον για τρεις ημέρες, ούτε σηκώθηκε κανείς από την κλίνη του για τρεις ημέρες, ενώ σέ όλους τους Ισραηλίτες ήταν φώς στις κατοικίες τους.

Τότε ό Φαραώ εκκάλεσε τον Μωυσή και τον Ααρών και τούς είπε: «Πηγαίνετε να λατρέψετε Κύριο τον Θεό σας- μόνον τα πρόβατα και τα βόδια σας να μείνουν τα (άλλα) υπάρχοντα σας πάρτε τα μαζί σας». Και είπε ό Μωυσής: «Τότε πρέπει να μάς δώσεις εσύ ολοκαυτώματα και θυσίες, για να θυσιάσουμε στον Κύριο τον Θεό μας. Και τα κτήνη μας, λοιπόν, θα 'έρθουν μαζί μας- ούτε νύχι δεν πρέπει να μείνει πίσω, γιατί από αυτά πρέπει να πάρουμε να τελέσουμε την λατρεία στον Κύριο τον Θεό μας- άλλωστε δεν ξέρουμε τί ζώα θα χρειαστούν για να λατρεύσουμε τον Κύριο, μέχρις ότου φτάσουμε εκεί». 

Αλλά ό Κύριος σκλήρυνε την καρδιά του Φαραώ και δεν θέλησε να τούς επιτρέψει να φύγουν. Και είπε ό Φαραώ σ' αυτόν: «Φύγε από μπροστά μου! Πρόσεξε να μην ξαναπαρουσιαστείς πια μπροστά μου- γιατί την ημέρα πού θα παρουσιαστείς μπροστά μου θα πεθάνεις»! Και ό Μωυσής είπε: «(Θά γίνει) όπως το είπες- ποτέ πια δεν θα έρθω να σέ δώ»!

ΑΝΑΛΥΣΗ

Ή περικοπή μας έδώ ομιλεί για την ενάτη πληγή κατά του Φαραώ και του λαού του. Ή πληγή αυτή ήταν ένα παχύ σκοτάδι, πού απλώθηκε στην χώρα, τόσο παχύ πού λέγεται «ψηλαφητό» (στίχ. 21), σκοτάδι, δηλαδή πού θα το αισθάνονταν, θα το ψηλαφούσαν, θα το εύρισκαν στον δρόμο τους με τα χέρια τους (βλ. Δευτ. 28,29. Ίώβ 5,14. Ήσ. 59,10)!

Το σκοτάδι αυτό δημιουργούσε φρίκη και, όπως μάς πληροφορεί ό Ίώσηπος, στο διάστημα των τριών ημερών πού διήρκεσε ή πληγή αυτή απέθαναν πολλοί από τον φόβο και τον τρόμο των κινδύνων γιατί στο βαθύ σκοτάδι περνούσαν δίπλα από τούς Αιγυπτίους και επικίνδυνα ζώα προς τα όποια αυτοί δεν μπορούσαν να αντιδράσουν, γιατί δεν τα έβλεπαν. Αντίθετα προς τούς Αιγυπτίους οι Ισραηλίτες είχαν φώς (στίχ. 23). 

Τα παιδιά του Θεού πάντα έχουν φώς, ενώ οι μακράν του Θεού άνθρωποι είναι στο σκοτάδι (Ματθ. 4,16), έχουν «ψηλαφητόν σκότος».  Καμιά εξήγηση δεν δόθηκε πώς κατορθώθηκε οι Ισραηλίτες να έχουν φώς. Όσοι ερμήνευσαν το σκοτάδι ως αποτέλεσμα της πυκνής σκόνης είπαν ότι αυτή δεν θα έφτανε μέχρι την περιοχή Γεσέμ, όπου ήταν οι Ισραηλίτες. Δεν είναι σωστή ή ερμηνεία αυτή. Το φώς στους Ισραηλίτες ερμηνεύεται θαυματουργικά, γιατί και όσοι Αιγύπτιοι ζούσαν μεταξύ των Ισραηλιτών είχαν και αυτοί φώς. Πάντως, το φώς πού έφεγγε στους Ισραηλίτες και το σκοτάδι πού κάλυπτε τούς Αιγυπτίους ήταν τύποι της Χάριτος και της οργής του Θεού, του Παραδείσου και της κολάσεως.  Θα προτιμούσε κανείς να κάθεται σέ μια καλύβα των Ισραηλιτών με φώς, παρά σ' ένα παλάτι των Αιγυπτίων με το οδυνηρό σκοτάδι τους!

Πώς προήλθε αυτό το φοβερό σκοτάδι στους Αιγυπτίους; Προήλθε, όπως είπαμε, θαυματουργικά, όπως φαίνεται από το ότι αυτό ήταν μόνο στους Αιγυπτίους και όχι στους Ισραηλίτες. Συμβαίνει όμως στην Αίγυπτο μερικές φορές ό αέρας να σκοτίζεται από έναν ορμητικό άνεμο (τον KAMSIN, τον αιγυπτιακό σορόκο), πού έρχεται από την έρημο και καλύπτει την ατμόσφαιρα με μια λεπτή και πυκνή σκόνη, σέ τέτοιο σημείο πού να κρύβει τον ήλιο πολύ περισσότερο και από την ομίχλη. Μπορούμε να πούμε ότι το φυσικό αυτό γεγονός χρησιμοποίησε ό Θεός για τιμωρία των Αιγυπτίων, σέ μεγάλη όμως ένταση, ώστε ήταν φανερή ή θαυματουργική του ενέργεια. Υπήρξαν και ερμηνευτές πού είπαν ότι θα έγινε έκλειψη ηλίου, ή οποία θα επέφερε το βαθύ σκοτάδι. Ή ερμηνεία όμως αύτη δεν μπορεί να είναι αληθινή, γιατί ή έκλειψη ηλίου δεν μπορεί να διαρκέσει τρεις ημέρες, πού διήρκεσε ή μάστιγα αυτή (στίχ. 22).3

Για τούς Αιγυπτίους, ιδιαίτερα ή πληγή αυτή του πυκνού σκότους, ήταν μια φοβερή δοκιμασία της πίστεως τους. Όπως οι προηγούμενες πληγές έτσι και ή παρούσα υπήρξε ένα δυνατό χτύπημα στην ειδωλολατρία της Αιγύπτου. Επί αιώνες ό κύριος θεός της Αιγύπτου ήταν ό Rα, ό θεός Ήλιος, και κάθε βασιλεύς ονόμαζε την εαυτό του «υίόν του Rα». Κατά την εποχή του Μωυσή αυτός ό Θεός ταυτιζόταν με τον ΑMEN και έφερε το όνομα ΑMEN-Rα. "0 μεγαλύτερος ναός του κόσμου χτίστηκε προς τιμήν του. 

"Ένας άλλος θεός ήταν ό δίσκος ήλιος ΑTEN, ό όποιος κάποτε έγινε ό ανώτατος θεός του συστήματος της αιγυπτιακής θρησκείας. Με την ένατη πληγή καταδείχθηκε ή αδυναμία των θεών αυτών στους λάτρεις τους.

Ό Φαραώ υποχώρησε περισσότερο αυτή την φορά και δέχτηκε να αναχωρήσουν οι Ισραηλίτες, χωρίς όμως τα ζώα τους (στίχ. 24) το έκανε αυτό για να είναι βέβαιος για την επιστροφή τους στην Αίγυπτο, αφού τα ζώα την τότε εποχή, όπως και πάντα, είναι ή πολύτιμη περιουσία των ανθρώπων. Δεν δέχτηκε όμως ό Μωυσής τον συμβιβασμό αυτόν (στίχ. 25-26), πράγμα πού σκλήρυνε περισσότερο τον Φαραώ εναντίον του και τον έδιωξε με οργή, με την διαταγή να μην ξαναπαρουσιαστεί μπροστά του (στίχ. 27-28). Πόσο ανόητο κάνει ή αμαρτία τον άνθρωπο!... Ξέχασε πόσες φορές είχε καλέσει τον Μωυσή και τον παρακάλεσε να σταματήσουν οι πληγές και τώρα του λέγει να μην ξαναπαρουσιαστεί μπροστά του! Και τον απείλησε μάλιστα με θάνατο (στίχ. 28), αυτόν, τον Μωυσή, τον οπλισμένο με τέτοια θεϊκή δύναμη! Θα πρέπει όμως να μας κάνει βαθειά εντύπωση ότι σ' αυτήν την σκληρή και απειλητική γλώσσα του Φαραώ ό Μωυσής αντιπαραθέτει μια ευγενική στάση, αλλά συγχρόνως και θαρραλέα (στίχ. 29).



ΕΞΟΔΟΣ. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. ΥΠΟ ΙΕΡΕΜΙΟΥ ΦΟΥΝΤΑ