ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡ

_

Κανείς άπό τούς συγγραφείς τής Όρθόδοξης Δύσης πού συνέγραφαν τήν Λατινική δέν ύπήρξε περισσότερο άφοσιωμένος στούς αγίους της Εκκλησίας τού Χριστού ούτε περισσότερο πληθωρικός στήν έξύμνησή τους άπό τόν Αγ. Γρηγόριο, Επίσκοπο Τούρ (539-594)· Παρόλο ότι σήμερα είναι κυρίως γνωστός γιά τό έργο του Ιστορία των Φράγκων, είναι περισσότερο σημαντικός στούς Όρθόδοξους Χριστιανούς γιά τά οκτώ Βιβλία των Θαυμάτων, τά όποια συνήθως αποκαλούνται τά «μικρότερα εργα» του. Σέ αύτόν τόν συγγραφέα τής Γαλατίας τού 6ου αιώνα πνέει αυτό καθαυτό τό πνεύμα τής Όρθόδοξης Ανατολής καί τού Προλόγου.

Τελώντας ιδιαίτερα κάτω από τήν επιρροή τού Αγ. Μαρτίνου, του προκατόχου του στήν Έδρα τής Τούρ, από τόν όποιο δέχθηκε θαυματουργικές θεραπείες, αφιέρωσε τέσσερα από τά οκτώ βιβλία τού

Έργο  του στό Τά Θαύματα (ή μάλλον Οί Αρετές) τού Ευλογημένου Επισκόπου Μαρτίνου. Επίσης όμως ανέλαβε στήν φροντίδα του καί όλους τους άγιους, γράφοντας ένα βιβλίο γιά τήν Δόξα των Μακαρίων Μαρτύρων, ένα άλλο γιά Τό Πάθος καί τά Θαύματα του Άγ. Ιουλιανού του Μάρτυρος, ένα άλλο γιά τόν Βίο των  Πατέρων καί ένα τελευταίο γιά τήν Δόξα των

Ομολογητών. Συνολικά, τά βιβλία αύτά—πού άσχολούνται κυρίως με τούς άγιους τής Γαλατίας—συνιστούν τό μεγαλύτερο άγιολογικό ύλικό

ά τούς Όρθόδοξους άγιους σέ όποιαδήποτε χώρα τής άρχαιότητας.

Συνειδητά στρέφει τά νώτα του στήν είδωλολατρική παιδεία. Ό ίδιος γράφει: «Πρέπει νά έπιδιώκουμε, νά γράφουμε, νά λέμε εκείνο τό όποιο οικοδομεί τήν Εκκλησία τού Θεού καί μέ τήν ιερή διδασκαλία εμπλουτίζει τά πνεύματα πού βρίσκονται σε πτωχεία μέ τήν γνώση τής

τέλειας πίστης. Διότι δέν πρέπει νά διατηρούμε στήν μνήμη ψευδείς απορίες, ή νά άκολουθούμε τήν σοφία των φιλοσόφων ή όποια είναι εχθρική άπέναντι στόν Θεό, μήπως πέσουμε στήν κρίση του αιωνίου θανάτου με απόφαση του Κυρίου... Δεν ανακαλώ στό έργο μου την δραπέτευση του Κρόνου, τήν οργή τής Ήρας, τίς μοιχείες του Δία...

Ρίχνοντας ένα βλέμμα σε όλα αυτά τά γεγονότα πού κτίσθηκαν πάνω στήν άμμο καί σύντομα χάθηκαν, επιστρέφουμε μάλλον στά θεία και ευαγγελικά θαύματα» (Ή Δόξα των Μακαρίων Μαρτύριον, Πρόλογος).

«Τά θαύματα» είναι, πράγματι, τό περιεχόμενο καθώς καί ό τίτλος αύτών τών βιβλίων. Έάν οί ορθολογιστές μελετητές προσβάλλονται από τά πολλά θαύματα πού περιέχονται στήν Ιστορία των Φράγκων, σκανδαλίζονται εντελώς από τά Βιβλία τών θαυμάτων, πού αφθονούν εκεί.

'Ο λόγος όμως πού εκείνος, καί πάλι, γράφει γιά αυτά είναι ότι είναι αληθινά καί είναι προσεκτικός όταν υποδεικνύει ότι γράφει μόνον ότι γνωρίζει από προσωπική εμπειρία (έχοντας γνωρίσει ό ίδιος πολλούς

από τούς άγιους καί έχοντας γίνει μάρτυρας πολλών θαυμάτων) ή από τήν μαρτυρία αξιόπιστων ανθρώπων. Έτσι, τά βιβλία αυτά είναι επίσης ανεκτίμητες αυθεντικές πηγές Χριστιανισμού στήν πράξη.

’Άν καί ό 'Άγ. Γρηγόριος είναι γνωστός στήν Ανατολή καί τό όνομά του μνημονεύεται στίς Ορθόδοξες Πατρολογίες, τά συγγράμματά του δέν μεταφράσθηκαν στήν Ελληνική ή στήν Σλαβονική. Τό ενδιαφέρον

του ήταν στραμμένο πάρα πολύ προς τήν Δύση, καί ή Ανατολή είχε ήδη πολυάριθμες συλλογές άγιων τής Ανατολής μέ τό ίδιο ακριβώς πνεύμα.

Περισσότερο εκπληκτικό, όμως, είναι ότι τό Βιβλίο των Θαυμάτων (έκτος από ορισμένα αποσπάσματα) δέν μεταφράσθηκε ποτέ στά Αγγλικά.

Αυτό μπορεί νά είναι μόνον μία μαρτυρία προς τήν ορθολογιστική προκατάληψη πού έχει επικρατήσει στούς σύγχρονους καιρούς στην Δύση καί επίσης στήν αποδυνάμωση του ενδιαφέροντος προς τούς

Ορθόδοξους άγιους τής Δύσης, τό όποιο συνεχίζεται έδώ καί πολλούς αιώνες τώρα. Ένας άλλος λόγος, γιά τόν όποιο έχει απαξιωθεί στήν

Δύση, είναι ότι ή γλώσσα του υστερεί σε σχέση μέ τά καθιερωμένα κλασσικά Λατινικά. Ό ίδιος τό αναγνωρίζει αυτό καί δηλώνει ότι  ανέλαβε τό έργο του, τά Βιβλία των Θαυμάτων, μόνον κατόπιν εντολής του Κυρίου σε οράματα. Σε ένα όνειρό του, ένώ διαμαρτυρόταν στήν μητέρα του γιά τήν έλλειψη τής ικανότητάς του στήν συγγραφή, έλαβε από εκείνη τήν άκόλουθη άπάντηση: «Δεν γνωρίζεις ότι, έξ αιτίας τής άγνοιας του

λαού μας, ό τρόπος με τόν όποιο μπορείς νά μιλάς εσύ θεωρείται πιο καθαρός; Έτσι μην διστάσεις καί μην καθυστερήσεις νά τό κάνεις αυτό, διότι θά είναι μία κατηγορία εναντίον σου άν προσπεράσεις αυτές τις πράξεις μέ σιωπή» (Τα Θαύματα του Ευλογημένου Μαρτίνου τον Επισκόπου, Πρόλογος στό Πρώτο Βιβλίο).

Ακόμη καί ό Μακάριος Αυγουστίνος, όπως είναι πολύ γνωστό, έπιτιμήθηκε γιά τίς έλλείψεις του στά κλασσικά Λατινικά, καί έδωσε μία έπαρκή άπάντηση, πού θά είναι κατάλληλη και ώς άπάντηση στούς δυσφημιστές των Λατινικών του Αγ. Γρηγορίου:

«Είναι καλύτερα νά μάς επιτιμούν όσοι ασχολούνται μέ τήν γραμματική παρά νά μή μάς καταλαβαίνει ό λαός».

Ό μακαρίας μνήμης Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Μαξίμοβιτς άφησε ως διαθήκη του στούς Ορθόδοξους Χριστιανούς τής Δύσης τήν άγάπη του γιά τούς άγιους τών Δυτικών χωρών. Προς έκπλήρωση αύτής της διαθήκης προσφέρουμε τώρα, ώς ξεχωριστό βιβλίο, τήν πρώτη Αγγλική Μετάφραση ολοκλήρου του έβδομου από τά Βιβλία των Θαυμάτων του Αγ. Γρηγορίου—τόν ΒΙΟ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ. Δέν είναι άπαραίτητη καμιά δικαιολογία γιά τήν παρουσίαση αυτών τών είκοσι κεφαλαίων γιά τούς

μοναστές άγιους τής Γαλατίας του 5ου καί 6ου αιώνα.

Γιά τους Ορθόδοξους Χριστιανούς αυτά αποτελούν γοητευτικό ανάγνωσμα· εποικοδομητική ομιλία πού προτάσσεται σε κάθε Βίο είναι πάρα πολύ διδακτική γιά τόν πνευματικό μας αγώνα σήμερα· τό πνεύμα του

βιβλίου είναι έξ ολοκλήρου Ορθόδοξο, καί τά Ορθόδοξα έθιμα πού περιγράφονται σε αυτό έχουν παραμείνει ή κληρονομιά τών Ορθοδόξων Χριστιανών (άλλά όχι τών Ρωμαιοκαθολικών) σήμερα, συμπεριλαμβανομένης καί τής προσκύνησης τών «εικόνων τών άγιων»

στό κεφάλαιο Ι2· καί ορισμένα από τά περιστατικά,

ακριβώς όπως οί ιστορίες τών Πατέρων τής ερήμου, έχουν σχέση ακριβώς μέ τά σημερινά μας προβλήματα—γιά παράδειγμα, ή ιστορία του «χαρισματικού» διακόνου ό όποιος «θεράπευε έν όνόματι του Ιησού» έως ότου ό Αγ. Φρίαρδος άπ ο κάλυψε ότι βρισκόταν σε σατανική πλάνη (κεφ. ΙΟ).

Αποτελεί τήν έγκάρδια έπιθυμία μας νά λάβει τό βιβλίο αυτό τήν θέση του, μαζί μέ τούς Διαλόγους τοΰ 'Αγ. Γρηγορίου του Μεγάλου, την Λαυσαϊκή Ιστορία του Παλλάδιου καί άλλες ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ

ΠΗΓΕΣ, ώς μέρος του καθημερινού αναγνώσματος εκείνων οί όποιοι αγωνίζονται γιά τήν σωτηρία τους βαδίζοντας τήν στενή Ορθόδοξη οδό.

Μακάρι νά διαβαστεί σιωπηλά· μακάρι νά διαβαστεί δυνατά· μακάρι να άποτελέσει, όπως καί τά άλλα μεγάλα βιβλία τής Χριστιανικής άρχαιότητας, πηγή ευλάβειας καί τό αληθινό πνεύμα τής Ορθοδοξίας τό

όποιο βάλλεται από παντού σήμερα από τό πνεύμα του κόσμου. Μακάρι νά μάς βοηθήσει στόν τόσο σημαντικό αγώνα νά γίνουμε καί να παραμείνουμε συνειδητοί ’Ορθόδοξοι Χριστιανοί, γνωρίζοντας ποιά είναι ή οδός τής σωτηρίας, ποιά είναι ή γεύση του αληθινού Χριστιανισμού και πόσο μακριά από αύτόν βρισκόμαστε όλοι εμείς. Μακάρι νά είναι για μάς μία άρχή, ένας πρόλογος, αληθινού Χριστιανισμού στήν πράξη!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ

Vita Patrum-Ο Βίος των Πατέρων, του Αγ. Γρηγορίου της Τούρ [Πατερικό της Γαλατίας του 5ου αιώνα]