___
Η μοναχή Θεολογία, δασκάλα για πολλά έτη, περιγράφει τη
διαδρομή της μέχρι την Ι.Μ. του Αγίου Δημητρίου Τροιζήνας, που εκτιμάται ότι
κτίστηκε τον 10ο αι. και μετά από πολυετείς προσπάθειες επαναλειτουργεί
Η μονή είναι χτισμένη στις πλαγιές του όρους Σαβέρων από
όπου αγναντεύει τον έφορο κάμπο και το χωριό της Τροιζήνας, τον Σαρωνικό κόλπο,
τα Μέθανα, την Αίγινα και τον Πόρο. Η μονή υπήρξε σταυροπηγιακή και κοινοβιακή
σύμφωνα με την εγκύκλιο του πατριάρχη Νεοκλή του εβδόμου που χρονολογείται στα
1791. Δεν έχουν βρεθεί γραπτές μαρτυρίες για το έτος κτίσεως και ιδρύσεως της
μονής, ωστόσο υπολογίζεται ότι κτίστηκε στα τέλη του 10ου αιώνα.
Τα παλιότερα χρόνια οι προσκυνητές έφταναν ως εδώ από το
γραφικό μονοπάτι που ξεκινά απ’ την Παναγίτσα, τα τελευταία όμως χρόνια έχει
διανοιχτεί αμαξιτός δρόμος που φτάνει μέχρι την είσοδο της μονής. Τα κτίσματα,
τα κελιά και οι βοηθητικοί χώροι σχηματίζουν ένα ισχυρό περιτείχισμα που
εξυπηρετούσε στην περιφρούρησή της από εξωτερικούς κινδύνους. Στη μέση της
υπαίθριας αυλής ορθώνεται το καθολικό, εσωτερικά μονόκλιτη βασιλική, εξωτερικά
εγγεγραμμένη σταυροειδής. Σύμφωνα με την αφιερωματική επιγραφή που βρίσκεται
στο υπέρθυρο μεταξύ λιτής και κυρίως ναού ο ναός αγιογραφήθηκε το 1994 με έξοδα
του ιερομονάχου Νεκταρίου. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο με
τοιχογραφίες εκτός από τις χαμηλές ζώνες της βόρειας και νότιας πλευράς.
Εικόνες
Στο ναό φυλάσσεται η εφέστια εικόνα του αγίου Δημητρίου,
έργο Ιωάννου ιερέως του Ναυπλιέως, που χρονολογείται στα 1704. Επίσης, η εικόνα
της Παναγίας Αμολύντου του 1761, καθώς και μια μικρή φορητή εικόνα του αγίου
που χρονολογείται στα 1820. Στα 1835 ο Όθωνας με βασιλικό διάταγμα διέλυσε τη
μονή και δήμευσε τη μεγάλη κτηματική περιουσία ενώ οι τελευταίοι 12 μοναχοί υπό
τον ηγούμενο Ιωσήφ Κωνσταντινίδη αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν και
διασκορπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου.
Επιστολή στη Βουλή
Έκτοτε η μονή ερήμωσε και σιγά σιγά άρχισε η φθορά και η
κατάρρευσή της. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της διαλύσεως της μονής οι κάτοικοι
απευθύνονται στη βουλή των Ελλήνων διεκτραγωδώντας την κατάσταση στην οποία
είχε περιέλθει και ζητώντας την επαναλειτουργία της. Αναφέρουμε μερικά
αποσπάσματα από επιστολή της 29ης Ιανουαρίου του 1845 :
«Το μοναστήρι τούτο σεβαστοί αντιπρόσωποι ήταν και είναι
η μόνη παρηγοριά της ψυχικής σωτηρίας μας και εις αυτό προστρέχαμεν περισσότερο
παρά εις τας ιδίας εκκλησίας μας. Αλλά αφότου δυστυχώς διελύθη, η λύπη
περιέχυσα τας καρδίας όλων ημών και η θλίψη μας ημέρα την ήμερα αυξάνεται και
κατέστημεν τέλος απαρηγόρητοι, εις την αθλιότητα κατάντησε η μονή των πατέρων
μας, διότι τα οικήματα και αυτής και των μετοχέων της καταστράφηκαν,
εγκρεμίσθησαν μέχρι μόλις ενός οικήματος διασωθέντος ως χρησίμου ελαιοτριβείου
αλλά και αυτή η εκκλησία της μονής κλεισθείσα αφότου η μονή διελύθη,
εκαταφρονήθη χειρότερα των άλλων οικημάτων και ούτε λειτουργία ποτέ εξετελέσθη
εν αυτή ούτε πρώτων αγίων εικόνων αυτής ανήχθη ποτέ το απαιτούμενων φως αλλά
μάλιστα και απεπειράθησαν ίσως επίτηδες να κάψουσιν αυτήν... Εις την αυτήν
αξιοδάκρυτον κατάστασιν βλέποντες σήμερον την αρχαία ταύτην μονήν μας, άλλοτε
ήταν λαμπρυσμένη και διακοσμημένη, δεν ανεχόμεθα πλέον να θεωρούμε αυτήν
ερημωμένη, φθειρομένη, χερσωμένη και αγγίζοντας την τελείαν εξόντωσίν της, αλλά
πάντως αναφερόμενοι εις τους σεβαστούς αντιπροσώπους του έθνους μας παρακαλούμε
αυτούς θερμά να ευαρεστηθώσιν να αποφασίσωσιν την διατήρησιν της μονής. Δεν
ζητούμε σεβαστοί αντιπρόσωποι ούτε τι άδικο ούτε τι επιζήμιο διά την κυβέρνησή
μας, ζητούμεν και απαιτούμεν την διατήρησιν του αρχαίου μοναστηριού μας μη
υποφέροντες να βλέπουμε την ερήμωσή του».
Ερείπιο για 180 χρόνια!
Και όμως παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των κατοίκων
της Τροιζήνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής το μοναστήρι παρέμεινε έτσι επί
180 περίπου χρόνια και κατέπεσε σε ερείπια. Στα νεότερα χρόνια αρκετοί μοναχοί
και μοναχές προσπάθησαν να ξαναδώσουν ζωή στο μοναστήρι αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Η πολυπόθητη άδεια, η έναρξη έργων αποκατάστασης
Συνομιλήσαμε με την μοναχή Θεολογία η οποία ασκητεύει
σήμερα στο μοναστήρι και μας περιγράφει χαμογελαστή και φιλόξενη πώς έφτασε ως
εδώ μετά τη συνταξιοδότησή της. Ήταν δασκάλα για χρόνια και αγαπούσε τα παιδιά
και τη δουλειά της. Η αγάπη της όμως για τα παιδιά του Θεού κάθε ηλικίας έφερε
τα βήματά της στη μονή Αγίου Δημητρίου Τροιζήνας. Περιγράφει στην Ορθόδοξη
Αλήθεια τη διαδρομή της:
«Το 2002 ήλθε η ευλογημένη στιγμή που ζήτησα την ευχή και
μεσολάβηση του γέροντά μου πατρός Ιγνατίου στον σεβασμιότατο ποιμενάρχη μας για
να αρχίσουμε την αναστήλωση του μοναστηριού»
«Ήρθε η ευλογημένη στιγμή το 2002 που ζήτησα την ευχή και
μεσολάβηση του γέροντά μου πατρός Ιγνατίου στον Σεβασμιότατο ποιμενάρχη μας
κύριο Εφραίμ προκειμένου να πάρουμε ευλογία και να ξεκινήσουμε την αναστήλωση
της μονής μαζί με τη μοναχική μας πορεία. Πράγματι ο Σεβασμιότατος ολοθύμως
ευλόγησε αυτό το ξεκίνημα και το θαύμα έγινε. Βρέθηκαν τα κατάλληλα πρόσωπα που
βοήθησαν και τα απαραίτητα για το ξεκίνημα χρήματα. Βασικά συνετέλεσαν τα 8
σαρανταλείτουργα που τελέστηκαν, οι δωρεές για τους κεκοιμημένους και διάφορες
προσφορές μεγάλες και μικρότερες.
Αρχικά, και πριν από οτιδήποτε άλλο ξεκινήσαμε με τη
συντήρηση και τον λειτουργικό εξοπλισμό του ναού που σώζεται σε σχετικά καλή
κατάσταση. Έτσι το 2007 καινούργια κουφώματα αντικατέστησαν τα παλαιά και σαθρά
ενώ συνεργείο συντηρητών του υπουργείου πολιτισμού έκανε εργασίες συντηρήσεως
στις τοιχογραφίες. Το 2008 με προσφορές διαφόρων δωρητών αγοράστηκαν στασίδια,
προσκυνητάρια, ξυλόγλυπτα έπιπλα για τον ναό, καντήλια και ιερά σκεύη. Τον
Οκτώβριο του 2009 μετά από προσπάθειες 5 περίπου ετών εκδόθηκε από το υπουργείο
πολιτισμού η άδεια αναστηλώσεως και αποκαταστάσεως της μονής. Στις 19 Ιουνίου
του 2010 ετελέσθη ο ο αγιασμός για την έναρξη των έργων».
Ήταν συγκινημένη η μοναχή Θεολογία όταν αναφέρθηκε στην
πλούσια ευλογία και θαυμαστή παρέμβαση του αγίου Δημητρίου. Η μοναχή δείχνει
άνθρωπος που δεν ξεπερνά τα γεγονότα αδιάφορα, αλλά τους προσδίδει
αδιαμφισβήτητη θέση στην πρόνοια του Θεού:
«Στις 29 Αυγούστου του 2011 έγινε η ρασοφορία μου στην
ιερά μονή Καλαμίου και μετά από 2 ημέρες η εγκατάστασή μου στη μονή αγίου
Δημητρίου κατόπιν τελέσεως Θείας Λειτουργίας. Την πρωτοχρονιά ο γέροντάς μου
έθεσε τον θεμέλιο λίθο της νοτίας πτέρυγος, το ισόγειο της οποίας ετελείωσε τον
Οκτώβριο του 2013. Τον Μάρτιο του 2014 νέα ευλογία προστέθηκε στις προηγούμενες,
εξεδώθη στην εφημερίδα της κυβερνήσεως η απόφαση ανασυστάσεως της ιεράς μονής
ως γυναικείας κοινοβιακής μονής και στις 17 Αυγούστου του ιδίου έτους έγινε ο
αγιασμός ανασυστάσεως της μονής και η κουρά της πρώτης μετά από τόσα χρόνια
μοναχής. Τα έργα συνεχίστηκαν με την αναστήλωση του ορόφου της νότιας πτέρυγας
ο οποίος στεγάζει τα κελιά και είχε πλήρως καταρρεύσει.
Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε το Πάσχα του 2016 και στις 29
Ιουνίου κατά την εορτή των πρωτοκορυφέων αποστόλων Πέτρου και Παύλου κατόπιν
ιεράς αγρυπνίας εγκαταστάθηκα στο κελί μου. Παράλληλα με την κτηριακή
ανασυγκρότηση, με την έμπνευση, επιστασία αλλά και προσωπική εργασία του πατρός
Ιγνατίου δημιουργήθηκαν μέσα και έξω από τη μονή όμορφοι και φροντισμένοι
κήποι, βρύσες, κρήνες, δεξαμενές, κοιμητήριο, στέρνα, ορνιθώνας, αποθηκευτικοί
χώροι, πεζούλια, μάντρες και παρτέρια που στολίζουν και συμπληρώνουν το έργο.
Έγινε επίσης, σημαντική προσπάθεια με πρωτοβουλία της μονής για την εξομάλυνση
του δρόμου που σε ορισμένα σημεία ήταν και ακατάλληλος και επικίνδυνος».
Καμάρι
Η μοναχή Θεολογία μάς δείχνει με καμάρι την εκκλησία και
τη φροντισμένη με λουλούδια αυλή. Ένα καναρίνι στο κλουβάκι, μελωδική συντροφιά
της, παρατηρεί τους επισκέπτες. Μερικά γατάκια γίνονται δέλεαρ για τα μικρά
παιδιά που παίζουν ανέμελα μετά τη θεία λειτουργία. Η μοναχή φορώντας μια ποδιά
ψήνει τους καφέδες και φέρνει τα γλυκά. Φιλακόλουθη, όπως κάθε μοναχός,
χαίρεται με την προσευχή και είναι ευγνώμων για τη θεμελιώδη προσφορά του
πατρός Ιγνατίου στη λειτουργική ζωή της μονής:
«Κυριακές και εορτές τελούνται κατανυκτικές θείες
λειτουργίες και αγρυπνίες στις οποίες συμμετέχουν με Θείο πόθο και ενθουσιασμό
πολλοί πιστοί από τις γύρω περιοχές. Παρηγορούνται οι άνθρωποι βλέποντας μια
μοναχή στα μέρη τους σ’ ένα παλιό μοναστήρι που ξαναζεί».
Αποχαιρετήσαμε παρατηρώντας τη μοναχή Θεολογία να
στέκεται ακουμπώντας με το ένα χέρι στην παλιά πύλη. Με το άλλο χαιρετούσε
εγκάρδια. Μια δασκάλα που τώρα συνδέεται αλλιώς με τους ανθρώπους, ξεπερνώντας
τα συνηθισμένα χωρίς δισταγμούς. Μια μοναχή που αμύνεται στο εφήμερο
επιμένοντας να μαθητεύει στη διδασκαλία του Ευαγγελίου.
Υ.Γ. Ευχαριστίες στον φίλο φωτογράφο Δαυίδ Μπάκα για τις
φωτογραφικές λήψεις την ημέρα της συνέντευξης.
_________________________
Σοφία
Χατζή
δημοσιεύθηκε
στην εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ
ΑΛΗΘΕΙΑ, 03.06.2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου