ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ
Μὲ τὸ Μεσολόγγι μὲ συνδέουν παλιοὶ δεσμοὶ ποὺ ἀρχίζουν δυὸ - τρία χρόνια πρὶν νὰ γεννηθῶ! Εκεῖ, λοιπόν, ὑπηρέτησαν στὸ στρατολογικὸ γραφειο ὁ παππούς μου ὁ Ἀντωνάκης καὶ ὁ πατέρας μου, 1947-1948.
Στὴν λιμνοθάλασσα, δύο χιλιόμετρα κοντὰ στὸ Μεσολόγγι, εἶναι ἕνα πολὺ μικρὸ νησί, μὲ μιὰ μικρὴ ἐκκλησία ἐπάνω. Ἐκεῖ στὶς 25/3/1826 γράφτηκε μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ ἡρωικὲς σελίδες τῆς Ἑληνικῆς Ἐπανάστασης. Οἱ Τοῦρκοι μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Κιουταχὴ καὶ οἱ Αιγύπτιοι τοῦ Ιμπραημ προσπάθησαν μὲ 6000 στρατὸ νὰ κάνουν ἀπόβαση καὶ νὰ τὴν καταλάβουν γιὰ νὰ ἀποκοψουνε τὸν ἀνεφοδιασμὸ τῶν ἐλεύθερων πολιορκημένων τοῦ Μεσολογγιου. Οἱ 131 ὑπερασπιστὲς τοῦ νησιοῦ εἶχαν ὑψώσει ὀχυρώματα καὶ εἶχαν σκάψει τάφρο καὶ τοποθέτησαν πασσάλους στὴ στεριὰ καὶ στὴν ρηχὴ θάλασσα γύρω ἀπὸ τὸ νησί, ποὺ ἔχει περιφέρεια 300 βήματα περίπου. Στὸ νησάκι ἔσπευσε μιὰ βάρκα ὁ Κίτσος ὁ Τσαβέλας μὲ 8 Σουλιῶτες καὶ ἦταν ἡ βοήθειά του στὸ ἠθικὸ τῶν ὑπερασπιστῶν πολὺ μεγάλη, γιατὶ ὁ ἀρχηγός τοὺς Χριστόδουλος Χατζηπέτρος ἦταν ἄρρωστος μὲ «πόνο στὴν πλάτη ἀπὸ ρευματικὸ πυρετὸ καὶ βρίσκονταν ἀπὸ δυὸ μέρες κατάκοιτος στὸ Μεσολόγγι.»
Ὁ Νικόλαος Κασομούλης, ἀγωνιστής στὸ Μεσολόγγι καὶ ἱστορικός, ἀναφέρει ὅτι μιὰ μπαλα (κανονιοῦ) τσάκισε τὸ γιαταγάνι τοῦ Κιτσου τοῦ Τσαβέλα χωρὶς νὰ βλάψει τὸν ἰδιο. Οἱ ὑπερασπιστὲς ἄντεξαν ἔξι ἐπιθέσεις ἀπὸ τὶς 3000 Τούρκους τοῦ Κιουταχὴ καὶ ἄλλες τρεῖς προσπάθειες τοῦ Ἰμπραημ μὲ ἄλλες 3χιλιαδες αιγυπτιακὸ στρατὸ χάνοντας μόνο 24 ἀγωνιστές. Οἱ ἀπώλειες ὅμως τοῦ ἐχθροῦ ἦταν περίπου οἱ μισοὶ δηλαδὴ στὶς τρεῖς χιλιάδες.
Τὴν ἐκκλησία τῆς Αγίας Τριάδας πάνω στὸ νησὶ ἐπέλεξαν οἱ γονεῖς μου γιὰ νὰ παντρευτοῦν, σὰν φθάσανε στὸ Μεσολόγγι. Δὲν ἐίχαν πολυτέλειες, νυφικὰ καὶ τὰ τοιαῦτα. Ἀκόμα ἐμαινετο ὁ ἐμφύλιος ὁ πόλεμος στὴν Βόρεια Ἑλλαδα. Πῆραν δυὸ βαρκοῦλες ἀπὸ τὴν στεριά, τὴν πολυμελῆ οἰκογένεια τοῦ παπποῦ τοῦ Ἀντωνακη καὶ δυὸ φίλους τοὺς ἀπὸ τοὺς πρώτους ποὺ συνδέθηκαν στὸ Μεσολόγγι. Ὁ ἕνας ἦταν ὁ ἱερεας ποὺ τοὺς πάντρεψε καὶ τὸν ἔλεγαν Κωνσταντῖνο Ποῦλο, ποὺ ἀργοτερα ἔγινε Μητροπολίτης Διδυμότειχου καὶ Ὀρεστιάδος. Ἔμειναν φίλοι μιὰ ζωὴ μὲ τὸν παπποῦ τὸν Ἀντωνάκη καὶ τοὺς γονεῖς μου καὶ μάλιστα τὸ 1991 μᾶς βάπτισε τὸ πέμπτο μου παιδί, τὸ Εὐγενάκι μου στὸν Ἅγιο Γεώργιο στὸν Διόνυσο καὶ ἦταν λίγο πρὶν πεθάνει. (+1994).
Γιὰ ψάλτη εἶχαν τὸν μικρότερό του ἀδελφό, τὸν Δημήτρη, Θεολόγο κι αὐτόν, καὶ ἀργότερα Καλλίνικο μητροπολίτη Ἐδέσσης Πέλλης καὶ Ἀλμωπίας πού τήν 23/6/20 έγινε ή άγιοκατάταξη του.
Τόσα χρόνια ἀκούγαμε ἀπὸ τοὺς γονεῖς μου ἱστοριες γιὰ παρελάσεις, λιτανεῖες καὶ λοιπὰ ἡρωϊκὰ ποὺ ζήσανε στὸ Μεσολόγγι.
Μάλιστα σὲ μιὰ ἐπιστημονικὴ ἰατρικὴ ἡμερίδα τὸ ἐπισκεφτηκα καὶ γιὰ νὰ εἶμαι εἰλικρινὴς δὲν μὲ ἑνθουσίασαν αὐτὰ ποὺ εἶδα. Ἴσως δὲν ἤμουν ὥριμος ἀρκετὰ ἐγώ, ἴσως νὰ μὴν ἔπεσα στὸν κατάλληλο ξεναγό…
Τὰ τελευταῖα ὅμως χρόνια, ἐπέτρεψε ὁ καλὸς Θεός καὶ ἐπισκέφτηκα τὸ Μεσολόγγι. Εἴδαμε τὶς Λιτανεῖες καὶ τὶς ἀναπαραστάσεις τῆς ἡρωικῆς ἐξόδου δυὸ - τρεῖς χρονιὲς τὰ Σαββατοκύριακα τῶν Βαΐων. Εἴχανε βγαλει τὴν εἰκόνα -πίνακα τοῦ Βρυζάκη, ποὺ δείχνει τὴν Ἔξοδο καὶ τὴν ἔστησαν μπροστὰ στὴν εἴσοδο τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνα. Ἀπέναντι στεκόντουσαν οἱ ἐπίσημοι, μέχρι καὶ ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας ἤτανε πάντοτε παρών. Ἡ πομπὴ μὲ δεκάδες μπάντες μουσικὲς καὶ 6-7000 παρελαύνοντες, συμετοχὲς ἀπὸ ὅλη τὴν Ἑλλάδα καὶ ὅλοι ντυμένοι μὲ ἐθνικὲς παραδοσιακὲς στολὲς βαστάει κάπου τέσσερες ὧρες. Καὶ ὅλοι αὐτοὶ περνοῦν ἀνάμεσα ἀπὸ τὴν ἐκκλησία καὶ ἀπὸ τοὺς ἐπισήμους, μόνο ποὺ στὴν στροφὴ κεφαλῆς ἐπί δεξιὰ ἀντικρίζουν τὴν εἰκόνα, γιατί οἱ ἐπίσημοι εἶναι ἀριστερὰ τους. Εἶχαν βγάλει στολὲς καὶ ὅπλα ἡρωικὰ ἀπὸ ὅλα τὰ μουσεῖα καὶ λιτάνευσαν ὅλοι σοβαροί, οὔτε χαμόγελο, οὔτε χαιρετοῦρες σὲ φίλους καὶ σὲ συγγενεῖς. Εἴδαμε καὶ τὸν «Λιάρο» τοῦ φρουράρχου ὁπλαρχηγοῦ Μακρή νὰ περνάει ἀπὸ μπροστά μας καὶ ἔτσι τὸ όπλο τὸ παλιὸ ἔπαιρνε ζωὴ καὶ νόημα.
Θυμήθηκα ποὺ μοῦ ’λεγε ἡ μάννα μου γιὰ τὴν γριὰ ἀρχόντισσα, ποὺ ἦταν ἐγγονή του καὶ γνώρισε μέσῳ τοῦ πιάνου, τότε ποὺ νιόπαντρη στὸ Μεσολόγγι ἀσχολεῖτο ἀκόμα μαζί του. Ἀπὸ τοὺς λίγους Ἐξοδίτες ποὺ ἐπέζησαν ὁ παππούς της, ὁ Δημήτριος Μακρῆς. Τὸν πῆρε στὰ ἀνάκτορα ὑπασπιστὴ της ἡ βασίλισσα Ἀμαλία κι αὐτός τῆς ζήτησε μονάχα μιὰ χάρη.
― «Κυρά, θέλω νὰ μοῦ δώσεις ἕνα χαρτί, νὰ ἔχω τὴν ἄδεια νὰ φέρω πάνω μου τὰ ἄρματά μου.»
Βλέπεις ὁ λεβεντόγερος ἦταν ἀπὸ τὰ νειᾶτα του ἐπικεφαλῆς τῶν κλεφταρματωλῶν στὰ βουνὰ ἔξω ἀπὸ τὸ Μεσολόγγι καὶ τὸ ντουφέκι του ποὺ γυάλιζε στὸν ἥλιο, τοῦ εἶχαν βγάλει ὄνομα καὶ ἦταν τρόμος γιὰ τοὺς Τούρκους. Ἦταν ὁ Λιάρος! Πῶς νὰ τὸ ἀποχωριστεῖ στὰ γηρατειά του, ἔστω καὶ μέσα στὰ ἀνάκτορα;
Τέσσερις μὲ 4500 εἶναι οἱ παρελαύνοντες στὴν ἐθνικὴ μας ἐορτὴ στὴν Ἀθήνα καὶ ἐδῶ 6500 !!! Δόξασα τὸν Θεό, ποὺ ἀκόμα στὴν πατρίδα μας ὑπάρχουν ἄνθρωποι καὶ κυρίως νεολαῖοι, φοιτήτριες καὶ φοιτητὲς ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ὅλες τὶς ἡλικίες, ποὺ κάθε χρόνο συμμετέχουν σὲ αὐτὴ τὴν λιτανεία συγκινημένοι, σοβαροί, ἱεροπρεπεῖς, φορώντας μὲ καμάρι τὶς ἐθνικές μας τὶς στολὲς ἀπὸ τὸν Ἔβρο ὣς τὴν Κρητη. Λὲς καὶ παίρνουν ζωὴ ὅλα τὰ Ἑλληνικὰ μουσεῖα καὶ οἱ στολὲς οἱ ἄψυχες γιὰ μιὰ μέρα ξαναζωντανεύουν, σὰν νὰ τοὺς γίνεται μνημόσυνο καὶ ἀνάσταση.
Τί κρίμα ποὺ ἡ κρατικὴ μας τηλεόραση καὶ τὰ μεγάλα κανάλια δείχνουν μονάχα ὀλιγόλεπτες σκηνὲς καὶ αὐτὲς τὶς θυσιάζουν μὲ τὰ μοῦτρα τῶν ἐπισήμων… ποὺ βρίσκουν εὐκαιρία νὰ ποῦνε πάλι τὰ δικά τους καὶ νὰ ἀλλοιώσουν καὶ καπηλευτοῦν τὴν σπουδαιότερη καὶ ἱερότερη ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος.
Ὅταν ἔπεσε τὸ Μεσολόγγι, ἔμεινε ἄδειο μιὰ νεκρούπολη μὲ πεθαμένους ἄταφους Ἕλληνες καὶ Τούρκους. Στὶς 2/5/29 τὸ παραδώσανε ἀμαχητὶ οἱ Τοῦρκοι στὸν κυβερνήτη μας Ἰωάννη Καποδίστρια.
Ὁ Κῆπος τῶν Ἡρώων στὴν βόρεια πλευρὰ τοῦ Μεσολογγιου εἶναι μιὰ ἔκταση 14 στρεμμάτων στὴν οποια ἀγωνίστηκαν καὶ θαφτηκαν οἱ ἐλεύθεροι πολιορκημένοι, γιατὶ τὸ νεκροταφεῖο τῆς πολης ἦταν ἀποκλεισμένο. Τὸ 1830 ὁ κυβερνήτης Ἰωάννης Καποδίστριας ἀποφασισε τὴν δημιουργία τοῦ κήπου τῶν Ἡρώων στὸν συγκεκριμενο χῶρο. Τὸ 1838 ὁ βασιλιας Όθων διέταξε νὰ φτιαχτεῖ τὸ τείχος ποὺ ὑπάρχει ὣς καὶ σήμερα πάνω στὰ ἐρείπια τοῦ ἀρχικοῦ. Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ ἰδίου ἔτους πραγματοποιήθηκε ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τῶν θανόντων καὶ ή έπίσημη τοποθέτηση τους στὸν Τύμβο ποὺ είχαν φτιάξει στὴν μεση τοῦ κήπου παρουσία τοῦ Όθωνα καὶ τῆς Ἀμαλίας. Ἐντυπωσιάστηκα ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖ μέσα εἶναι ἀγκαλιὰ ὅλα τὰ ὀστὰ Ἑλλήνων, Φιλελλήνων καὶ τῶν ἐχθρῶν τους. Ἦταν ἀδύνατο νὰ ξέρουν τίνος εἶναι τὰ ὀστά, ὅταν τὰ συμμάζεψαν!!
Προσκυνήσαμε λοιπόν τὸν κήπο τῶν ἡρώων καὶ διαβάσαμε ἐπιγραφὲς ἀπὸ 69 μνημεῖα Ἑλλήνων καὶ Φιλελληνων.
Δυὸ τρεῖς ἐπισημάνσεις ποὺ μὲ ἔκαναν νὰ θαυμάσω καὶ νὰ γεμίσουν τὰ μάτια μου δάκρυα θέλω νὰ σᾶς διηγηθῶ. Καὶ πρῶτα οἱ ἡλικίες τῶν ἡρώων, Ἑλλήνων καὶ Φιλελλήνων. Ὅλοι, σχεδόν, δὲν εἶχαν κὰν πατήσει τὰ τριάντα. Ἐκεῖ ποὺ οἱ σύγχρονες γενιὲς ἀσχολοῦνται μὲ «μεταπτυχιακά» οἱ Έξοδίτες ὥριμοι ἄνθρωποι χύσαν τὸ αἷμα τοὺς γιὰ τὴν ἐλευθερία καὶ τὰ ἰδανικά τους.
Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα ὁ Ραζη- Κότσικας, ὁπλαρχηγός 28 χρόνων. Ἔγινε σύσκεψη στὴν Ἁγία Παρασκευὴ τῶν προεστῶν καὶ στρατηγῶν ὑπὸ τὸν ἐπίσκοπο Ρωγῶν Ἰωσὴφ καὶ ὅλοι λέγαν πὼς δὲν ὑπάρχει δρόμος ἀφύλακτος γιὰ νὰ ξεφύγουν. Κι ὅμως ὑπάρχει δρόμος ἀντέτεινε τὸ παλληκάρι. Ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ καὶ πρότεινε τὴν ἡρωικὴ καὶ φονικὴ ἔξοδο ποὺ ἐπακολούθησε.
Ἄλλο ἐπίσης συγκινητικὸ παραδειγμα εἶναι τοῦ Ἑλβετοῦ Μάγιερ. Τραπεζίτης, φαρμακοποιὸς καὶ τυπογράφος ὁ Μάγιερ ἵδρυσε τὸ πρῶτο τυπογραφεῖο μὲ ἔκδοση ἐφημερίδος ἐπὶ Ἑλληνικοῦ ἐδάφους. Ἔπεσε κατά τὴν Ἔξοδο καὶ αὐτὸς καὶ ἡ γυναῖκα του καὶ τὰ τέσσερα παιδιά του. Ἦταν μόλις 28 ἐτῶν παλληκάρι.
Ἀπὸ τὶς 11307 Ἐξοδίτες ἐπέζησαν μονάχα 1350, ποὺ χωρίστηκαν σὲ τρεῖς ὁμάδες, γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν ἐκδικητικὴ καταδίωξη τῶν Τούρκων.
Ἡ μιὰ στήλη (ὁμάδα) ἔφθασε ξημερώματα ἐξαντλημένη στὴν Βαρνάκοβα, τὸ μοναστήρι καταφύγιο τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγώνα. Ὁ ἡγούμενος Κοσμᾶς Θεοχάρης ἦταν ἀπὸ τὶς ἡρωϊκὲς μορφὲς τῆς Ἐκκλησίας μαζί μὲ τὸν ἐπίσκοπο Σαλώνων Ἡσαΐα καὶ τὸν ἐπίσκοπο Ρώγων Ἰωσήφ. Ὁ τελευταῖος ἔζησε τὰ δυὸ τελευταῖα χρόνια μὲς τὸ Μεσολόγγι καλιεργώντας τὶς σκληρὲς καρδιὲς καὶ συνειδήσεις τῶν ἀγωνιστῶν καὶ ἰδίως τῶν Σουλιωτῶν, ποὺ τρωγόντουσαν ἀκόμα καὶ μεταξὺ τους. Ἐξομολογοῦσε, κατηχοῦσε, δίδασκε καὶ κοινώνησε ὅλους πρὶν τὴν Ἔξοδο. Τινάχτηκε μὲ γυναικόπαιδα κλεισμένος μέσα σὲ ἕνα μύλο κοντὰ στὴν θάλασσα τοῦ Μεσολογγίου, παίρνοντας πολλοὺς ἐχθρούς μαζί του.
Τὸ ἴδιο καὶ ὁ Γερο - Καψάλης, ποὺ γύρναγε πρὶν τὴν Ἔξοδο στοὺς δρόμους, προσκαλώντας ὅποιον ἦταν ἀνήμπορος νὰ βγεῖ στὴν Ἔξοδο, ἂν ἤθελε, νὰ ἔρθει στὸ σπίτι του νὰ τιναχτοῦνε μαζί στὸν ἀέρα. Μαζὶ τινάχτηκε καὶ ἡ γυναίκα του, δυὸ μέρες ἤδη πεθαμένη.
Κτύπαγαν ἤδη Μεγαλοβδομαδιάτικα πένθιμα οἱ καμπάνες στὴν Βαρνάκοβα καὶ ὁ ἡγούμενος διέταξε νὰ κτυπήσουν χαρμόσυνα καὶ νὰ βάλουν Δοξολογία ποὺ γλύτωσαν οἱ Ἐξοδίτες. Ἔσκυψε μὲς τὸ μισοσκόταδο, δὲν εἶχε ἀκόμα φέξει γιὰ νὰ ξεχωρίζει, μόνο σκιὲς φαινόντουσαν ἀπάνω ἀπὸ τὰ τείχη καὶ ρώτησε μὲ ἀγωνία:
― «Χαθήκανε πολλοὶ στὴν Ἔξοδο;»
Καὶ τότε μιὰ φωνὴ τοῦ ἀπάντησε ἀπὸ τοὺς Ἐξοδίτες.
―«Κανεὶς δὲν χάθηκε, ἡγούμενε, τὴν νύχτα! Ἄλλοι βαδίζαμε στὴν γῆ καὶ ἄλλοι στὸν οὐρανό!!!»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου