Τὸ πλῆρες ἄρθρο, βρίσκεται στό PDF στὸ τέλος
Πρὶν τὸ Πιστεύω ὁ Διάκονος λέγει· Τάς θύρας, τάς θύρας· Ἐν σοφίᾳ πρόσσχωμεν1.
Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα ἀπὸ πολλούς· Τί ὑποννοεῖται; «Τὰ ἅγια θύρια»2, 3, ἢ οἱ ἐξωτερικὲς θύρες τοῦ Ναοῦ;
Μὲ ἀφετηρία αὐτὴν τὴν ἐρώτηση, προχωρήσαμε στὴν ἀνάλυση διαφόρων σχετικῶν θέσεων τῆς βιβλιογραφίας.
Διαπιστώσαμε ὅμως ὅτι τὸ εὕρος τῆς ἐργασίας διαρκῶς χρειαζόταν νὰ ἐπεκταθεῖ, καὶ ἀναλύοντας ἕνα θέμα, ἄλλα νέα θέματα ξεπετάγονταν ποὺ κι αὐτὰ ἀπαιτοῦσαν ἀνάλυση, καὶ ἔτσι ἐπεκτάθηκε αὐτὴ ἡ ἐργασία ἐπὶ πολλῶν ἐπὶ μέρους θεμάτων, τὰ ὁποῖα εἶναι ἀλληλένδετα, κι ἀκόμη ὑπάρχει πολὺ ὑλικὸ γιὰ ἔρευνα.
Ξεκινώντας ἀπὸ τὸ «Τὰς θύρας, τὰς θύρας», ἀναγκαστικὰ προχωρήσαμε στὴν ἀνάλυση τῶν Διακονικῶν, τῶν Καταπετασμάτων / Παραπετασμάτων / Βήλων, τῶν Κιβωρίων τῆς Ἁγίας Τραπέζης, καὶ φυσικὰ στὴν ἀνάλυση τοῦ ἀθεάτου τῆς Ἁγίας Τραπέζης, σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση ἀπὸ τὸ παρελθὸν μέχρι σήμερα, τὴν ὥρα τῆς Ἀναφορᾶς.
Κατόπιν ἀναγκαστικὰ προχωρήσαμε καὶ στὴν ἀνάλυση τοῦ φράγματος τοῦ Βήματος, τοῦ φράγματος τοῦ (δυτικοῦ τμήματος τοῦ) Πρεσβυτερίου (Σολέα), τοῦ Ἄμβωνος, του Συνθρόνου, καὶ ἐν τέλει στὴν ἀνάλυση τῶν ἀνασκαφέντων Ἱερῶν Ναῶν (Βασιλικῶν) τοῦ Δʹ αἰ..
Οἱ ἀναλύσεις ἦσαν πρωτίστως, εὑρισκόμενες ἀναφορὲς στοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας στὰ σχετικὰ ἀντίστοιχα θέματα, καὶ ἀναφορὲς σὲ σχετικὰ ἄλλα ἀρχαῖα ἔργα ὑψηλῆς ἀρχαιολογικῆς σημασίας. Ἐπεκταθήκαμε ἐπίσης καὶ στὶς παραδόσεις τῶν ἑτεροδόξων, ὄχι γιὰ Οἰκουμενιστικοὺς λόγους, ἀλλὰ γιὰ τὴν λειτουργιολογική τους ἰστορία, ὅπου δείχνουμε ὅτι τὰ στοιχεῖα τοῦ Καταπετάσματος καὶ τοῦ Κιβωρίου καὶ τοῦ ἀθεάτου τῆς Ἁγίας Τραπέζης στὴν Ἀναφορά, εἶναι στοιχεῖα τῆς Παραδόσεως τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας.
Τέλος προχωρήσαμε στὴν καταγραφὴ τῆς ζώσας Παραδόσεως τῶν Καταπετασμάτων, τῶν Βήλων, στοὺς Ὀρθόδοξους Λαούς, καὶ στὴν Ἑλλάδα, καὶ στὸ Ἅγιον Ὄρος.
Εὔχομαι τὸ ἄρθρο νὰ βοηθήσει τοὺς παραδοσιακοὺς Κληρικούς, καὶ ἐκκλησιαστικοὺς στὴν κατανόηση τῆς παραδόσεως, καὶ νὰ τοὺς δώσει κίνητρα γιὰ τὴν διαφύλαξιν καὶ μεταλαμπάδευσιν αὐτῆς σὲ νέους κληρικούς, ὅπως τὴν παραλάβαμε ζῶσα (καὶ ὄχι μέσα ἀπὸ ἀρχαῖα ἄλαλα χειρόγραφα) ἀπὸ τοὺς Πατέρες ἡμῶν.
Ἡ ἐργασία ἀποτελεῖται ἀπὸ τὰ παρακάτω κεφάλαια. Τὸ πλῆρες ἄρθρο, βρίσκεται στό PDF στὸ τέλος.
Κεφάλαια
1 Τὸ κλείσιμο τῶν ἐξωτερικῶν θυρῶν τοῦ Ναοῦ 16
2 Ἡ Διάταξις τῶν Ναῶν (Δʹ - Εʹ αἰ.) 18
3 Ὁ χωρισμὸς τῶν Φύλων 22
4 Δὲν εἶναι Φράγμα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος, ὅλα τά Φράγματα στά Παλαιοχριστιανικά Μνημεία τῆς Ἑλλάδος (Θυσιαστήριον-Βῆμα-Πρεσβυτέριον/Σολέας) 26
5 Ἡ ἐξέλιξη τοῦ Φράγματος τοῦ Ἱεροῦ Βήματος καὶ τοῦ Φράγματος τοῦ Πρεσβυτερίου/Σολέα, καὶ περὶ τοῦ Συνθρόνου 30
5.1 Περίληψη ἰστορικῶν στοιχείων 30
5.2 Σύγχρονο παράδειγμα Ἱεροῦ Βήματος καὶ Σολέα 48
5.3 Τὸ γκρέμισμα τῶν Τέμπλων, καὶ τῶν Εἰκόνων του 52
6 Τὸ Τέμπλο μὲ τὸν Σταυρό (Rood Screen) - Δύση 55
6.1 Πότε μαρτυρεῖται τό πρῶτο ὑψηλὸ φράγμα (στὴν θέσιν τοῦ Rood Screen), πέραν τοῦ Καταπετάσματος; 63
7 Ὁ ἐπιβλητικὸς Ἄμβων, καὶ ὁ χῶρος τῶν Ψαλτῶν 64
8 Τὰ Ἀμφίθυρα – Καταπετάσματα – Παραπετάσματα – Βῆλα τοῦ Ἱεροῦ Βήματος 70
8.1 Ὅτι τὸ κεκλεισμένον Καταπέτασμα ἐστὶ καὶ Ταμιεῖον Προσευχῆς 77
9 Τὸ Ἱερὸν Κιβώριον μὲ τὰ Παραπετάσματα (Τετράβηλα) 78
9.1 Ἄβηλον Τετράβηλον; (Κιβώριον ἄνευ παραπετασμάτων); 81
9.2 Ὅτι τὸ κεκλεισμένον Κιβώριον ἐστὶ καὶ Ταμιεῖον Προσευχῆς 84
10 «Τὰς θύρας» τῶν Διακονικῶν τῶν Κατηχουμένων 88
11 Ἡ θέσις τοῦ «Πιστεύω» 91
12 «Τάς θύρας, τάς θύρας» πρὸ τῆς Ἁγίας Ἀναφορᾶς 93
12.1 Πότε εἰσῆλθε στὴν Λειτουργία; 93
12.2 Ποίας θύρας; Ἀπόδειξις λογική 94
12.3 Ποίας θύρας; Ἀπόδειξις ἀπὸ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο (4ος αἰ.) 95
12.4 Ποίας θύρας; Ἀπόδειξις ἀπὸ τὴν Διάταξιν τοῦ Πυρομάλλη (10ος αἰ.) 95
12.5 Ποίας θύρας; Ἀπόδειξις ἀπὸ τὸν Βαρβερινὸ κώδικα (8ος αἰ.) 97
12.6 Ποίας θύρας; Ἄλλες ἀναφορὲς χειρογράφων 98
12.7 Πότε ἔκλειναν; Πότε ἄνοιγαν; 99
13 Ἀναίρεσις θέσεως ὅτι στὴν Ἁγία Σοφία ἐκ παραδόσεως τίποτε δὲν ἐμπόδιζε τὴν θέα πρὸς τὸ Ἱερό 102
14 Ἀναίρεσις θέσεως ὅτι τάχα ἔκλειναν μόνον οἱ ἐξωτερικὲς θύρες τοῦ Ναοῦ, καὶ μόλις μετὰ τὸν 11ον αἰ. ἔκλειναν τὰ ἅγια θύρια (τοῦ Ἱεροῦ μὲ τὸ καταπέτασμα), …στὴν Κων/πολη 107
15 Τὰ Βημόθυρα καὶ τὸ Καταπέτασμα στὸ Ἅγιον Ὄρος 108
15.1 Ἱερὰ Μονὴ Φιλοθέου 109
16 Τὰ Βημόθυρα καὶ τὸ Καταπέτασμα στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος 110
17 Τὸ κλείσιμο τοῦ Καταπετάσματος μὲ Ἀρχιερέα 121
18 Λογικὴ ἀπόδειξις τῆς ἀποκρύψεως τῆς θέας στὸ Ἱερόν 122
19 Διαταγαὶ Ἀποστόλων, Βιβλίον Βʹ, «Διατύπωσις Ἐκκλησίας καὶ κλήρου, καὶ τί ἕκαστος ἐπιτελεῖν ὀφείλει τῶν συναθροιζομένων κληρικῶν ἢ λαϊκῶν ἐν τῇ συνάξει», [PG 1, 737] 124
20 Διαταγαὶ Ἀποστόλων, Βιβλίον Ηʹ, «Ἐπίκλησις τῶν πιστῶν», [PG 1, 1089] 126
21 Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης (9-96), Μυστήριον συνάξεως, [PG 3, 425C-428A] 127
22 Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης (9-96), Ἐπιστολή Ηʹ. Δημοφίλῳ θεραπευτῇ, [PG 3, 1088D-1089B] 132
23 Εὐσέβιος Καισαρείας (265-340), [PG 20, 865C] 133
24 Ἅγιος Μακάριος Ἱεροσολύμων (+335) – Κανονικὴ Ἐπιστολὴ εἰς τοὺς Ἀρμενίους, γιὰ τὴν θέσπιση Κανονικῶν Διατάξεων τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας 134
25 Κωνστάντιος Βʹ Αὐτοκράτωρ (337-361), Ἀπλώματα καὶ Ἀμφίθυρα, Πασχάλιον [PG 92, 737A] 136
26 Ἁγίου Μεγάλου Ἀθανασίου (357) – Ἐπιστολὴ πρὸς μοναχοὺς τὰς δυσεβείας τῶν Ἀρειανῶν καθιστοροῦσα (Historia Arianorum) 56 [PG 25, 760] 137
27 Σύνοδος τῆς Λαοδικείας (364) – ΚΒʹ Κανών 138
28 Κανόνες τοῦ Ἁγίου Ἱππολύτου (The Canons of Hippolytus) , Δʹ αἰ. 139
29 Ἁγίου Μεγάλου Βασιλείου (330-379) – Θεοδωρήτου Κύρου (393-457) Περὶ τοῦ Ἁγίου Βασιλείου [...], [PG 82, 1161] 140
30 «Ἡ Διαθήκη τοῦ Κυρίου» (Testamentum Domini), Δʹ - Εʹ αἰ. 141
31 Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (+407), Ὁμιλία λστʹ πρὸς Κορινθίους Αʹ· «Ὅτι τὸ τύπους εἶναι μόνον σώζομεν [...], καὶ ὅτι μεθ’ ἡσυχίας, καὶ θορύβου παντὸς ἄνευ δεῖ ἡμᾶς συνέρχεσθαι ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ», [PG 61, 313] 142
32 Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (+407), Ὁμιλία γʹ πρὸς Ἐφεσίους· «Περὶ τῆς δωρεᾶς τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος, καὶ ὅτι τὸν [πιστὸν καὶ] μὴ μετέχοντα τούτου οὐ δεῖ οὐδὲ ἐπὶ τῶν Εὐχῶν τῶν ἐν τῇ Προσφορᾷ παρεῖναι», [PG 62, 29] 143
33 Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (+407), Ὁμιλία οαʹ Πρὸς Ματθαῖον· «Οἱ δε Φαρισαῖοι [...] Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;», [PG 58, 666] 145
34 Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (+407), Ὁμιλία κγʹ Πρὸς Ματθαῖον «Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε, [...]», [PG 57, 310-311] 147
35 Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (+407), «Λόγος πρὸς τοὺς ἀπολιμπανομένους τῶν θείων συνάξεων, [...], καὶ ὅτι οἱ ἀτέλεστον καταλιμπάνοντες τὴν θείαν λειτουργίαν, καὶ πρὸ τῆς τελευταίας εὐχῆς ἐξερχόμενοι τὸν Ἰούδαν μιμοῦνται», [PG 49, 370-372] 149
36 Τὰ Καταπετάσματα τῆς Κωνσταντινουπόλεως (4ος-5ος αἰ.) καὶ τῆς Ῥώμης (7ος-9ος αἰ.) - T. F. Mathews 151
37 Ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας (370-444), «Περὶ τῆς ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσκυνήσεως καὶ λατρείας Λόγος τρισκαιδέκατος», [PG 68, 848] 153
38 Βίος Ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου (377-477) - Τερέβων ὁ Σαρακηνός 154
39 Θεοδωρήτου Κύρου (393-457) - Ἐκκλησιαστικὴ Ἰστορία [PG 82, 988] 157
40 Παύλος Σιλεντιάριος (563), Περιγραφὴ Τέμπλου καὶ Κιβωρίου Ἁγίας Σοφίας [PG 86, 2120: στίχοι 682 – 838], 158
41 Παύλος Σιλεντιάριος (563), Περιγραφὴ Καταπετασμάτων τοῦ Ἱεροῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας [PG 86, 2120 : στίχοι 682 – 838] 161
42 Παύλος Σιλεντιάριος (563), Περιγραφὴ Καταπετασμάτων Κιβωρίου Ἁγίας Σοφίας [PG 86, 2120 : στίχοι 682 – 838] 162
43 Ἰωάννης Μόσχος (550-619), Λειμωνάριον, [PG 87C, 3016C] 164
44 Ἅγιος Σωφρόνιος Ἱεροσολύμων (560-638) [PG 87C, 3984D] 165
45 Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ (580-662), Μυσταγωγία, Κεφ. ΙΕʹ, [PG 91, 693B] 166
46 Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ (580-662), Σχόλια εἰς τὰς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου Ἐπιστολάς, [PG 4, 548D] 167
47 Ἰστορία Ἐκκλησιαστικὴ καὶ Μυστικὴ Θεωρία, ΙΕΜΘ (Ἰστορία Μυσταγωγική Ἐκκλησιαστική) (~ 6ου-7ου αἰ.) – I – [M. Zheltov, 2021], [PG 98, 389A-421B] 168
48 Ἰστορία Ἐκκλησιαστικὴ καὶ Μυστικὴ Θεωρία ΙΕΜΘ (Ἰστορία Μυσταγωγική Ἐκκλησιαστική) (~ 6ου-7ου αἰ.) – II – [M. Zheltov, 2021], [PG 98, 424B-429C] 170
49 Barb. Gr. 336, Ηʹ αἰ. (Εὐχολόγιον) – Τὰς θύρας, φ. 28β 176
50 Barb. Gr. 336, Ηʹ αἰ. (Εὐχολόγιον) – Ἐπὶ χειροτονίᾳ διακόνου, φ. 166 177
51 Barb. Gr. 336, Ηʹ αἰ. (Εὐχολόγιον) – Ἁγία Ἀναφορά, καὶ μετὰ Εὐχὴ ἥγουν ποίησις μύρου, φ. 124 178
52 Ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης (759-826), Κιβώριον [PG 99, 1793] 180
53 Ἐγκαίνια Βασιλικῆς (Ναοῦ) – Angoulême Sacramentary (800) 181
54 Ἀφιέρωσις Ναοῦ – Drogo Sacramentary (826-855) 182
55 ΕΒΕ 210, Χειρόγραφον μὲ ὁμιλίες τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου [φ. 93β] (τέλος Θʹ αἰ. - ἀρχάς Iʹ αἰ.) 183
56 Μηνολόγιον τοῦ Βασιλείου τοῦ Βʹ - Ἱερὸν Κιβώριον καὶ τὸ Καταπέτασμα, [Vat.gr.1613, φ. 324] (Iʹ αἰ.) 184
57 Ἕτερες Ἀπεικονίσεις Καταπετασμάτων 188
58 Ἅγιος Νικήτας Στηθᾶτος, Ἠγούμενος τῆς Μονῆς Στουδίου (990-1080) 189
59 [Νικόλαος καὶ] Θεόδωρος ἐπ. Ἀνδίδων (1055-1063), Προθεωρία Κεφαλαιώδης περὶ τῶν ἐν τῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ γινομένων συμβόλων καὶ μυστηρίων, [PG 140, 444-448]· 191
60 Ἰσιδώρου Πυρομάλλη – Διάταξις τῆς Θείας Λειτουργίας τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας (ΙΑ-ΙΒʹ αἰ.), Εὐχολόγιον Goar (1647), σσ. 180-183 201
61 Vat. gr. 1970 (Codex Rossanensis) - Ἄνοιγμα ἁγίων θυρίων, 12ος αἰ., φ. 27β 203
62 Leo Tuscus (12ος αἰ.) - Καταγραφὴ τῆς Θείας Λειτουργίας στὴν Κωνσταντινούπολη 204
63 Γεωργίου Παχυμέρη (1242-1310)· Παράφρασις εἰς τὰς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου Ἐπιστολάς, Εἰς τήν Ηʹ Ἐπιστολήν [PG 4, 468D-469Α] 205
64 Rationale Divinorum Officiorum (ΙΓʹ αἰ.) – Τρία Καταπετάσματα 206
65 Rationale Divinorum Officiorum (ΙΓʹ αἰ.) – Secretum, Κλειστὸν Κιβώριον στὴν Ἁγία Ἀναφορά 207
66 Rationale Divinorum Officiorum (ΙΓʹ αἰ.) – Secreta («Τὰ Μυστικά», Ἁγία Ἀναφορά / Μυστικὲς Εὐχές) 208
67 Ἅγιος Φιλόθεος (Κόκκινος) Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1300-1379), Τάξις Ἱεροδιακονίας, [PG 154, 752] 209
68 Ἐπὶ χειροτονίᾳ διακόνου, Λειτουργικὰ Χφφ, [D II, σ. 345 (ΙΔʹ αἰ.), κ.ἀ.] 210
69 Ἅγιος Συμεὼν Ἀρχιεπ. Θεσ/νίκης (+1429), [PG 155, 732A] 211
70 Διακονικά Κατηχουμένων, [PG 1, 717D-718D] 216
71 Διακονικά Κατηχουμένων - Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (+407), [PG 59, 520] 217
72 Διακονικά Κατηχουμένων τῆς Προηγιασμένης Λειτουργίας – Σινᾶ χφ. 1040 [D II, σ. 130]396, 12ος αἰ. 217
73 Διακονικά Κατηχουμένων - Vat. gr. 1970 (Codex Rossanensis), 12ος αἰ., IAK , [S, σ. 238] 435 218
74 Διακονικά Κατηχουμένων - Paris gr. 2509, 12ος αἰ., IAK 432, [S, σ. 239] 435 218
75 Διακονικά Κατηχουμένων - Vat. gr. 2281 (Rotulus Vaticanus), 13ος αἰ., ΜΚ , [S, σ. 22] 219
76 Ἀνάλυσις τῶν Παλαιοχριστιανικῶν Βασιλικῶν (Ναῶν) τοῦ Δʹ αἰῶνος ἐν Ἑλλάδι 220
77 Ὁ Ἄμβων τῆς Ἁγίας Σοφίας Κων/πόλεως (Ἰουστινιανοῦ) (563-1204) 222
78 Ἕτεροι Ἄμβωνες 227
78.1 Ὁ Ἄμβων ἐκ τοῦ Μηνολογίου Βασιλείου 227
78.2 Ὁ Ἄμβων (ἐν τῷ Σολέᾳ) τοῦ Ὀκταγώνου Φιλίππων (Δʹ αἰ.) 228
78.3 Ὁ Ἄμβων (ἐν τῷ κέντρῳ) τοῦ Ὀκταγώνου Φιλίππων (Δʹ αἰ.) 230
78.4 Ὁ Ἄμβων τοῦ Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καλαμπάκας 231
78.5 Ὁ Ἄμβων τῆς Βασιλικῆς στό Valle Porclaneta, Ἰταλία (1000-1050) 232
79 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα στὸν Παλαιοχριστιανικὸ Ναὸ τοῦ Ἀπ. Πέτρου Ῥώμης μὲ Καταπετάσματα (Λειψανοθήκη τῆς Pola), 440 μ.Χ. 233
80 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα τῆς Ἁγίας Σοφίας Κων/πόλεως (Ἰουστινιανοῦ) (563-1204) 234
81 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα σὲ ἀπεικόνιση Δισκαρίου τοῦ 565 236
82 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα Βυζαντινοῦ Ναοῦ στὴν Βενετία (639) 237
83 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα τῆς Βασιλικῆς στό Valle Porclaneta, Ἰταλία (1000-1050) 238
84 Τὸ ὑψηλὸ φράγμα μὲ Καταπετάσματα στὸν Ἅγιο Μάρκο Βενετίας (1063) 241
85 Τὸ Ἱερὸν Κιβώριον τῆς Ἁγίας Σοφίας Κων/πόλεως (Ἰουστινιανοῦ) (563-1204) 245
86 Τὸ Ἱερὸν Κιβώριον σὲ ἀπεικόνιση Δισκοπότηρου τοῦ 6ου-7ου αἰ. 247
87 Τὸ Ἱερὸν Κιβώριον σὲ ἁγιογραφία Ἀρμένικου Ναοῦ (10ος αἰ.) 248
88 Ἅγιος Γεώργιος Θεσ/νίκης Ῥοτόντα (4ος-5ος αἰ.) 249
88.1 Ἅγιος Γεώργιος Ῥοτόντα – Ἱερὸν Κιβώριον μετὰ Καταπετάσματος 249
88.2 Ἅγιος Γεώργιος Ῥοτόντα – Ἕτερον Κιβώριον μετὰ Καταπετάσματος 250
88.3 Ἅγιος Γεώργιος Ῥοτόντα – Ἄμβων ἢ Κιβώριον Ἁγ. Τραπέζης; καὶ Σταυρός 251
88.4 Ἅγιος Γεώργιος Ῥοτόντα – Ὑψηλὸν φράγμα μὲ Καταπετάσματα 252
89 Ἅγιος Ἀπολλινάριος Ῥαβέννας (6ος αἰ.) – Ἱερὰ Κιβώρια, καὶ Παραπετάσματα 254
89.1 Τὸ τελευταῖον Ἱερὸν Κιβώριον τοῦ Ἁγ. Ἀπολλιναρίου 255
90 Παναγία Ἑκατονταπυλιανή (Πάρος), Εὐφρασιανὴ Βασιλική (Κροατία) – Ἱερὰ Κιβώρια 256
91 Τὸ Καταπέτασμα στοὺς Δυτικούς 260
92 Τὸ Καταπέτασμα στοὺς Ἀρμένιους, Ἀσσύριους, Χαλδαίους, Αἰθίοπες, καὶ Κόπτες μέχρι τὴν σήμερον 262
93 Τὸ Καταπέτασμα στὸν Ἅγιο Συμεὼν Θεσ/νίκης (+1429) 269
94 Τὸ Καταπέτασμα στὴν Μεγάλη Ἐκκλησία (Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον) ἐν ἔτει 1655 270
95 Τὸ Καταπέτασμα στὸ Πατριαρχεῖον τῆς Ῥωσσίας 272
96 Τὸ Καταπέτασμα στοὺς Ῥώσσους τῆς Διασπορᾶς (ROCOR) 274
97 Τὸ Καταπέτασμα στοὺς Παλαιόπιστους Ῥώσσους 276
97.1 Μὲ Ἀρχιερέα (Ἀρχιερατικὴ Λειτουργία, Συλλείτουργον) 276
97.2 Ἄνευ Ἀρχιερέως (Συλλείτουργον) 278
98 Τὸ Καταπέτασμα στὴν «Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν Ἀμερική» (OCA) 280
99 Τὸ Καταπέτασμα στὸ Πατριαρχεῖον τῆς Ρουμανίας 283
100 Ἐπίλογος 284
101 Ἀναφορές 286
102 Σχετικά μας ἄρθρα 296
** Παρακαλεῖσθε νὰ δεῖτε τό PDF παρακάτω γιὰ τὴν συνέχεια, καὶ πληρότητα τοῦ ἄρθρου, μετὰ τῶν εἰκόνων **
Σχετικά μας ἄρθρα (διαθέσιμα εἰς τό Ἀναλόγιον 57, καὶ εἰς τό Academia 58):
1. Πῶς ἐτέλεσε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς τὴν «θείαν Εὐχαριστίαν εἰς τὸν Μυστικὸν Δείπνον, μυστικῶς ἢ εἰς ἐπήκοον;», Παν. Δ. Παπαδημητρίου 2/12/2020.
2. Τὰ τρία Ἀμήν (Ἀμήν, ἀμήν, ἀμήν) εἰς τὴν μυστικὴν στιγμὴν τῆς εὐλογήσεως τοῦ Ἁγίου Ἄρτου καὶ τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου, Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 8/11/2020 (27/10/20).
3. Ἐπιτρέπεται ἡ Γονυκλισία τὶς Κυριακές;, Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 2004/5.
4. Διάταξις τῆς Θείας Λειτουργίας 1334, Ἁγίου Φιλοθέου, V.480 [ΔΘΛ], Π. Δ. Παπαδημητρίου (πρόχειρον, 23/11/2020).
5. Διάταξις τῆς Πατριαρχικῆς Λειτουργίας 1386 (Ἁγία Σοφία), παρὰ τοῦ πρωτονοταρίου τῆς Ἁγίας Σοφίας, διακ. Δημητρίου Γεμιστοῦ, V.135 [ΔΘΛ], Π. Δ. Παπαδημητρίου (πρόχειρον, 22/11/2020).
6. Σύγχρονοι (Ἅγιοι) Γέροντες καὶ οἱ Μυστικὲς Εὐχές, [Ὀρθόδοξος Τύπος, τ. 2431, 2432, 2433 (13, 20, 27 Ἰαν. 2023)], Παν. Δ. Παπαδημητρίου 8/2/2022.
7. Ὁ ΙΘʹ Κανὼν τῆς Συνόδου τῆς Λαοδικείας (364), καὶ ἡ ἀνάγνωσις τῶν Λειτουργικῶν Εὐχῶν, Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 3/4/2022.
8. Ποιοῦντος τοῦ Διακόνου τὴν Εὐχήν, ὁ Ἱερεὺς ἐπεύχεται τὴν Εὐχήν, Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 30/10/2022.
9. Εὐχή διά Προσφωνήσεως (Διακονικά), 5/12/ 2022.
10. Ἱερατικόν Συλλείτουργον - σύγκρισις διατάξεων, Ἱερατικῶν, καὶ σχόλια, Παν. Δ. Παπαδημητρίου, 21/12/2022.
Το αθέατον της Αγίας Τραπέζης, στην Κωνσταντινούπολη, στην Ελλάδα, και από Ανατολή σε Δύση, την ώρα της Αναφοράς — Τας θύρας, τας θύρας· Ποιες θύρες; Τό Ιερόν Κιβώριον, τα Καταπετάσματα-Παραπετάσματα-Βήλα, το Φράγμα του Ιερού Βήματος, το Φράγμα του Πρεσβυτερίου (Σολέα), το Σύνθρονον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου