ΣΤΑΡΕΤΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΡΙΕΣΤΙΑΝΚΙΝ: H ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΙΑΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗΣ. 14. ΠΡΏΤΗ ΜΑΚΑΡΙΌΤΗΤΑ!!!

 

Πρώτη Μακαριότητα 

 

Μακάριοι οι πτωχοί στο πνεύμα, γιατί σε αυτούς είναι η Βασιλεία των Ουρανών.

 

 

Εδώ αρχίζουν οι μακαρισμοί ή οι εντολές της αληθινής μας ευτυχίας, όχι εκείνη η γήινη απατηλή, φευγαλέα ευτυχία, που σαν σκιά κυνηγάμε άκαρπα όλη μας τη ζωή, αλλά αληθινή, πλήρης και αιώνια ευδαιμονία, η αρχή της οποίας αποκαλύφθηκε από τον ίδιο τον Κύριο για όλους τους Χριστιανούς στην επί του Όρους Ομιλία Του.

 

 

«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι» - δηλαδή, ευτυχισμένοι οι εξαιρετικά πτωχοί στο πνεύμα... Πώς είναι να είσαι φτωχός στο πνεύμα; Αυτό σημαίνει «...να έχει μια ταπεινή αντίληψη για τις πνευματικές του ιδιότητες, να ταπεινώνει τον εαυτό του, να θεωρεί τον εαυτό του αμαρτωλό». Αυτό σημαίνει ότι έχετε ιδιότητες στον εαυτό σας που είναι αντίθετες με την υπερηφάνεια, τη ματαιοδοξία και την αγάπη για τον εαυτό σας. Γιατί η Βασιλεία των Ουρανών ανήκει σε αυτούς, δηλαδή στους φτωχούς στο πνεύμα; Ναι, γιατί ο ταπεινός στο πνεύμα, «συναίσθητος της αμαρτωλότητάς του και της αναξιότητάς του, παραδίδεται ολοκληρωτικά στην καθοδήγηση της θείας χάριτος, μη στηριζόμενος καθόλου στην πνευματική του δύναμη, και η χάρη τον οδηγεί στη Βασιλεία» (Αρχιμανδρίτης Μιχαήλ. Επεξηγηματικό Ευαγγέλιο. Ευαγγέλιο του Ματθαίου).

 

 

Γιατί αμελούμε να ακολουθήσουμε τον ευθύ δρόμο προς την τέλεια χαρά;

 

 

Πριν αρχίσουμε να μετανοούμε για εγκλήματα κατά αυτής της εντολής του Κυρίου, θα ήθελα επίσης να σας εξηγήσω ότι «από τη φύση των φυσικών ικανοτήτων ενός ατόμου, υπάρχει μια παρόρμηση ή επιθυμία να αποκαλύψει, να βελτιώσει τις δυνάμεις του, να γίνει ίσος με τους άλλους , αποκτούν την καλή γνώμη των άλλων, τιμή, δόξα, εύνοια. Αυτή η επιθυμία είναι χρήσιμη όταν ενθαρρύνει ένα άτομο να βελτιώσει τον εαυτό του ψυχικά και ηθικά. Ομοίως, ένα καλό όνομα είναι χρήσιμο για τη βελτίωση και την ευτυχία του εαυτού μας και των άλλων όταν βασίζεται στην αληθινή αριστεία, αποκτάται με έντιμο τρόπο και χρησιμοποιείται σωστά. Αλλά η φύση μας, διαφθαρμένη από το προπατορικό αμάρτημα, η υπερηφάνειά μας καταχράται αυτή την επιθυμία και από την άτακτη αγάπη και σεβασμό για την ανωτερότητά μας προέρχεται η υπερηφάνεια, η οποία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές και πράξεις» (Επίσκοπος Πέτρος. Υποδεικνύοντας τον δρόμο προς τη σωτηρία).

 

 

Τώρα ακούμε προσεκτικά αυτά τα λόγια των ασκητών της ευσέβειας και νομίζουμε ότι αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας ως αμαρτωλούς, ότι, φαίνεται, δεν έχουμε τίποτα να υπερηφανευόμαστε, αλλά αυτό είναι αυταπάτη. Στην πραγματικότητα, αμαρτάνουμε επίσης με υπερηφάνεια επειδή δεν σεβόμαστε τον Θεό ως τον Υπέρτατο Κύριο και την πηγή όλων των καλών πραγμάτων. Με το θράσος και την τρέλα τους έφτασαν ακόμη και στο σημείο να αρνηθούν τον Θεό, να αρνηθούν το Ευαγγέλιο, να αρνηθούν τα Μυστήρια της Εκκλησίας.

 

 

Αμαρτήσαμε με το να μην αποδίδουμε στον Θεό τη δέουσα τιμή, με το να μην Του αποδίδουμε κάθε αγαθό που λαμβάνουμε. Δεν ευχαριστήσαμε τον Κύριο για τα ελέη Του προς εμάς. Αμάρτησαν χωρίς να σκέφτονται ότι εξαρτώνται πλήρως από Αυτόν, δεν βασίζονται μόνο σε Αυτόν, δεν Του ζήτησαν πρώτα από όλα χάρη και βοήθεια, αλλά βασίστηκαν στις δικές τους δυνάμεις, ζήτησαν βοήθεια από τους ανθρώπους και, ίσως, η μεγαλύτερη τρέλα, στράφηκε σε μάγους, μάγους και μάντεις για βοήθεια.

 

 

Υπάρχει μια άλλη τρομερή αμαρτία - προσβολή του μεγαλείου του Θεού - αυτή είναι μια άμεση έκκληση προς τον Σατανά για βοήθεια. Εάν υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι ανάμεσά μας, τότε πρέπει να μετανοήσουμε προσωπικά για αυτήν την αμαρτία προσεγγίζοντας την προσευχή για άδεια.

 

 

Αμαρτήσαμε αποδίδοντας στις δικές μας αξίες τα οφέλη που λαμβάνουμε από τον Κύριο. Και ο Κύριος αηδιάζει από την αλαζονεία μας, γιατί κάθε υπερήφανος είναι βδέλυγμα στον Θεό (πρβλ. Παροιμίες 16,5). Αυτές είναι παραβιάσεις της αλήθειας και της αγάπης του Θεού, που δημιουργούνται από υπερηφάνεια.

 

 

Ο πτωχός στο πνεύμα, σύμφωνα με τον μοναχό Μακάριο της Αιγύπτου, παραμένει συνεχώς σε μεγάλη ταπείνωση και εγκάρδια μετάνοια για την ασημαντότητά του, πάντα μπροστά στο βλέμμα της ψυχής του είναι τα αμαρτωλά έλκη της.

 

 

Επίσης αποκαλούμε τους εαυτούς μας, και ίσως πραγματικά θεωρούμε τους εαυτούς μας αμαρτωλούς. Ωστόσο, αυτό το συναίσθημα απέχει ακόμα πολύ από την ταπεινοφροσύνη, γιατί, σύμφωνα με τα λόγια του Αγίου Ιωάννη Κλίμακου, «η καρδιά δοκιμάζεται όταν οι άλλοι ατιμάζουν». Ποιος από εμάς, χέρι στην καρδιά, μπορεί να πει ότι υπομένει με χαρά τις μομφές, τις ενοχλήσεις και τις μομφές; Γιατί χάνουμε την παρουσία του μυαλού μας, πέφτουμε σε απόγνωση και μάλιστα αναστατωνόμαστε τόσο πολύ που χάνουμε την υγεία μας; Γιατί το καμάρι μας, κατά τον άγιο Θεοφάνη, όταν αγγίζεται με το δάχτυλο φωνάζει: «Σκίζουν το δέρμα!». Γι' αυτό είμαστε τόσο συγκινητικοί. Αλλά αν κοιτάξουμε προσεκτικά, η ευαισθησία μας προέρχεται κυρίως από την υπερηφάνεια και αποδεικνύεται ότι αυτό είναι το κακό. Εμείς, Κύριε, είμαστε φιλόδοξοι, αγαπάμε μόνο τον έπαινο, και στην καλύτερη περίπτωση δεν μπορούμε να δεχθούμε ταπεινά τη σιωπηρή αναγνώριση των φανταστικών μας προσόντων και ούτε την παραμικρή παρατήρηση από κανέναν, ούτε καν τον πνευματικό μας πατέρα, το αφεντικό μας στη δουλειά, τους γονείς μας στο σπίτι, ας μόνοι να ευχαριστήσουμε τον Κύριο που ανοίγει τα μάτια μας στα ελαττώματά μας μέσω των ανθρώπων.

 

 

Περιμένοντας έπαινο και επιδοκιμασία και μη λαμβάνοντάς την, εκνευριζόμαστε, εκνευριζόμαστε, χάνουμε την ησυχία μας, παρασυρόμαστε από την αυτοεξυγίανση, γεμίζουμε με φθόνο για τις τελειότητες των άλλων ανθρώπων! Απλώς δεν αντέχουμε τις αρετές και τις τελειότητες που αξίζουν εξύψωσης, που βλέπουμε στους άλλους, και προσπαθούμε με κάθε δυνατό τρόπο να ταπεινώσουμε, να υποτιμήσουμε ή με οποιονδήποτε τρόπο να συσκοτίσουμε ή να ερμηνεύσουμε προς το χειρότερο τις αρετές και τα πλεονεκτήματα των άλλων! Αντιθέτως, όμως, διαπιστώνουμε τα ελαττώματά τους με περιέργεια και ικανοποίηση, σαν να τα εξετάζουμε με μικροσκόπιο, και να τα αντιμετωπίζουμε με τη μεγαλύτερη δυσανεξία. Από εδώ προέρχεται το βαρύτερο αμάρτημα, η φοβερή λέπρα του πνεύματός μας - η αμαρτία της καταδίκης.

 

 

Κύριε, όλοι είμαστε βυθισμένοι, πνιγμένοι στο λασπωμένο λασπωμένο βάλτο της καταδίκης, που και για όσα δεν καταδικάζουμε, υπεροπτικά τη δύναμή Σου και ξεχνώντας την εντολή Σου: «Μην κρίνεις, για να μην κριθείς...» (Ματθαίος 7 : 1).

 

 

Εδώ όλοι προσπαθούμε για ανύψωση, προσπαθούμε για την αναγνώριση του εαυτού μας. Μια φορά κι έναν καιρό, ο Κύριος, βλέποντας αυτή την επιθυμία στους μαθητές Του, είπε: «... όποιος θέλει να είναι μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να είναι δούλος σας...» (Ματθαίος 20:26). Έχουμε σκεφτεί αυτά τα λόγια του Κυρίου; Έχουμε την επιθυμία να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση του υπηρέτη σε σχέση με τους γείτονές μας; Οχι. Κύριε, συγχώρεσε τον εγωισμό μας! Περιμένουμε υπηρεσίες από τους γείτονές μας, φοβόμαστε θανάσιμα να φτάσουμε στη θέση του υπηρέτη και για να δικαιολογήσουμε την περηφάνια μας αναφέρουμε ηλικία, θέση στην κοινωνία, κούραση, αρρώστια κ.λπ. Και φανταστείτε για μια στιγμή πώς θα μεταμορφωνόταν η ζωή σας αν ο καθένας μας, από αυτή τη στιγμή και μετά, θα έκανε κανόνα να αποτρέπει τις επιθυμίες των γειτόνων μας, να αγωνίζεται όσο το δυνατόν καλύτερα, τα ταλέντα και τις δυνατότητές μας να υπηρετούμε τους πλησίον μας, ξεχνώντας τον εαυτό μας - σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου , να είμαι υπηρέτης όλων.

 

 

Σκεφτείτε τη ζωή σας, τις περιστάσεις σας και προσπαθήστε να αρχίσετε να ζείτε, ταπεινώνοντας τον εαυτό σας στη θέση των δούλων, σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου: «... και όποιος θέλει να είναι πρώτος ανάμεσά σας, πρέπει να είναι δούλος σας...» ( Ματθαίος 20:27). Κι αν το κάνεις αυτό κατ' εντολήν της ψυχής σου, από καθαρή καρδιά, αναμφίβολα θα νιώσεις χαρά, ευδαιμονία της ταπεινοφροσύνης. Μέχρι τώρα εμείς. Κύριε, με την υπερηφάνεια και τους κακούς της απογόνους δηλητηριάσαμε τη ζωή μας, απομακρυνόμενοι από Σένα, κλείνοντας την πρόσβαση της χάρης του Θεού στις ψυχές μας, και επομένως δεν έχουμε χαρά, ευτυχία, ευδαιμονία. Λόγω υπερηφάνειας, αντί για ψυχική υγεία, υποφέρουμε βαριά από αλαζονεία - δεν ζητάμε καν την ευλογία Σου στην προσευχή στην αρχή της ημέρας και σε κάθε εργασία, στον επερχόμενο ύπνο. Τολμάμε να κάνουμε πράγματα που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας και μετά στενάζουμε και μαραζώνουμε κάτω από το υπερβολικό βάρος τους.

 

 

Από υπερηφάνεια υποφέρουμε από περιέργεια, πάθος για καινοτομία, υποκρισία, πείσμα, επιχειρηματολογία, ανυπακοή, φθόνο, ζήλια, συκοφαντία και αχαριστία.

 

 

Βάζουμε ακόμη και υπερηφάνεια στην προσευχή μας και σε άλλες πνευματικές πράξεις. Και «αν η ταπεινοφροσύνη δεν είναι η βάση οποιασδήποτε πράξης ή καλού που γίνεται σε έναν άνθρωπο, τότε το καλό δεν είναι καλό, είναι επιβλαβές για εμάς και ξένο προς τον Θεό» (Επίσκοπος Varlaam Ryashentsev). Για παράδειγμα, τώρα υπάρχει μια ανάρτηση . Ίσως κάποιοι από εσάς να πηγαίνατε περισσότερο στην εκκλησία, να προσευχηθήκατε περισσότερο στο σπίτι, ίσως να κάνατε κάτι καλό για τον διπλανό σας. Αλλά αν ακόμη και η σκέψη προέκυψε να μετρήσει κανείς τα φανταστικά του πλεονεκτήματα, τότε όλα χάθηκαν. Γιατί το όραμα και η αυτοεκτίμηση των πνευματικών επιτευγμάτων είναι η σήψη στο πνευματικό χρώμα (της χριστιανικής ψυχής), τα εγκάρδια ψέματα, η τύφλωση, η υπερηφάνεια. Αυτή η αυτοεκτίμηση μειώνει την πλήρη ελπίδα μας στο μοναδικό έλεος του Θεού, λένε, «δούλεψα, και επομένως ελέησε». Το πιο πιστό και ευάρεστο στον Θεό από εμάς είναι το εξής: «Κύριε, δεν έχω τίποτα, δεν τολμώ να σηκώσω τα μάτια μου, ελέησέ με το μεγάλο σου έλεος». Και όσο μεγαλύτερο το έλεος, τόσο μεγαλύτερη είναι η μετάνοια και η εμπιστοσύνη στον Θεό, όχι στα έργα ή σε οτιδήποτε δικό του (Επίσκοπος Χέρμαν).

 

 

Υπάρχει ένα άλλο λεπτό είδος υπερηφάνειας που είναι πολύ επικίνδυνο για την ψυχή μας - η ματαιοδοξία. Η ματαιοδοξία προσπαθεί να διαστρεβλώσει όλο το έργο μας, ώστε να μην είναι για τη δόξα του Θεού, αλλά για τη δική της δόξα και αρεστό στον άνθρωπο. Η ματαιοδοξία προσελκύει και λαχταρά τον ανθρώπινο έπαινο και τη δόξα.

 

 

Ο Κύριος διέταξε ότι όλες οι καλές πράξεις πρέπει να κρύβονται προσεκτικά από τα ανθρώπινα μάτια, ότι όλες οι καλές πράξεις και η αγάπη για τον πλησίον πρέπει να θυσιάζονται εξ ολοκλήρου στον ένα Θεό. Επομένως, αν κάποιος από εμάς κάνει κάποιο έργο ή καλή πράξη για επίδειξη, κάνει την ίδια την αρετή μέσο για να ικανοποιήσει το πάθος του - τη ματαιοδοξία του, προκαλεί την οργή του Θεού πάνω του, σαν βλάσφημος. Επειδή το έργο που πρέπει να γίνει από αγάπη για τον Θεό και για τη δόξα Του, που γίνεται για τη δική του δόξα, προσβάλλει τον Θεό, γιατί ευχαριστούμε τους ανθρώπους που προτιμάμε από τον Θεό. Προτιμούμε την κοσμική δόξα από τη δόξα του Θεού!

 

 

Η ματαιοδοξία και η υπερηφάνεια γεννούν την επιθυμία για πολυτέλεια και λαμπρότητα, την επιθυμία να ξεχωρίσεις από τους άλλους με κάτι ιδιαίτερο. Φαίνεται ότι έχουμε τα πάντα για απλή καθημερινή χρήση, αλλά όχι - δεν μας αρκεί, πρέπει να καμαρώνουμε γυαλισμένα έπιπλα, χαλιά και άλλα περιττά αντικείμενα πολυτελείας μπροστά στους φίλους και τους γείτονές μας, μπροστά στους συγγενείς μας. κυνηγάμε μοντέρνα προϊόντα περιποίησης - αυτό ισχύει για τους νεότερους.

 

 

Ακόμα και στις κακίες προσπαθούμε να υπηρετούμε τη ματαιοδοξία! Αυτό είναι πόσο μακριά είμαστε από την πνευματική φτώχεια, πόσο μακριά είμαστε από τους ταπεινούς στην καρδιά...

 

 

Μόνο με μια πρόχειρη εξέταση ανακαλύψαμε τόση αμαρτία στον εαυτό μας, ας προχωρήσουμε τώρα στη δεύτερη εντολή της μακαριότητας.