ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΙΨΑΝΟΘΗΚΗΣ
Καλλιθέα, Παραλία,
"Το χωριό έχει ζωή πλέον των 200 ετών . Στην αρχή ήταν ένα μικρό χωριουδάκι στον Άγιο Αθανάσιο , έξω από την σημερινή Περίσταση, όπου τον χειμώνα ο πληθυσμός του αυξανόταν από τους βλάχους κτηνοτρόφους που ξεχειμώνιαζαν εκεί.
Ήταν υπό την επιτήρηση τσερκέζηδων (Τούρκων), οι οποίοι κακοποιούσαν και τυραννούσαν τόσο πολύ τους Έλληνες , ώστε κάποτε ένας πατέρας βλάχικης καταγωγής πήρε τη γυναίκα του και τα παιδιά του και διαμέσου πυκνού δάσους ήρθε στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου.
Έκτισε μια καλύβα και ζούσε κάπως πιο ήσυχα . Σιγά - σιγά κατέβηκαν και οι υπόλοιποι συγγενείς του και μετά όλο το χωριό.
Κατά το 1890 συγκεντρώθηκαν όλοι στον Άγιο Νικόλαο και εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες απότα γύρω χωριά , Κάτω Αγιάννη , Χράνη , Κεραμίδι,και Κίτρος. Έδωσαν στο νέο χωριό το όνομα Βρωμερή από την μεγάλη ποσότητα βρώμης που παρήγαγαν οι κάτοικοι.
Ήταν ένα πλούσιο κεφαλοχώρι λόγω της μεγάλης παραγωγικότητας του εδάφους του. Το περιέβαλλαν πλούσια δάση , παρήγαγε άφθονα γεωργικά προϊόντα αλλά είχε και ανεπτυγμένη κτηνοτροφία .
Η αρπακτική διάθεση του τυράννου των Ιωαννίνων μετέβαλε το χωριό σε τσιφλίκι του Μοφίλ-Μπέη ,σε μια έκταση που επεκτείνονταν μέχρι και της Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής .
Όλο το τσιφλίκι εποπτευόταν από έξι (6) Τούρκους επιστάτες . Στο κέντρο του χωριού , δίπλα στο πάρκο ήταν το Κονάκι των Τούρκων .
Η ζωή των κατοίκων ήταν μαρτυρική . Εργαζόταν ως είλωτες καλλιεργώντας τα χωράφια των Τούρκων για να πληρώνουν τους φόρους , το χαράτσι και τα υπόλοιπα δικαιώματα του Μπέη.
Αλίμονο σε εκείνον που δεν μπορούσε να πληρώσει τον Τούρκο εισπράκτορα . Η ζωή ,δηλαδή , η τιμή και η περιουσία των ραγιάδων- όπως τους αποκαλούσαν οι Τούρκοι- ήταν στην διάθεση και του τελευταίου Τούρκου. Αυτό το διαπιστώνουμε από τα παρακάτω γεγονότα :
Για μία οκά μαλλί σκότωσαν δύο ανθρώπους.
Κάποτε δύο κτηνοτρόφοι , βλάχικης καταγωγής , έβοσκαν τα 50 πρόβατα τους στην Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής . Τους πλησιάζει ο Δραγάτης ( Τούρκος αγροφύλακας) και τους λέει:
-"Να μου δώσετε μία οκά μαλλί για να φτιάξω σιγκούνι ( παντελόνι αργαλειού).
Του απαντούν: " Εμείς βγάζουμε λίγο μαλλί , ίσα - ίσα για να ντυθούν οι οικογένειες μας .Πήγαινε στον Κεχαγιά για να ζητήσεις."
Ο Δραγάτης απαιτητικός είπε : " Όχι , θέλω να μου δώσετε εσείς."
Οι κτηνοτρόφοι αρνήθηκαν . Την άλλη μέρα και ενώ περπατούσαν αμέριμνα πηγαίνοντας στη βοσκή τα πρόβατα τους , τους πυροβόλησε ο Δραγάτης και τους έριξε κάτω νεκρούς .
Κάθε φορά που ερχόταν ο Μπέης από την Κωνσταντινούπολη για να εισπράξει τα εισοδήματα από τους γκιαούρηδες , έπρεπε όλο το χωριό , μαζί με τους δασκάλους και τους παπάδες να κατεβαίνει στην εξέδρα της Παραλίας και με υποκλίσεις , ποιήματα και τραγούδια να υποδέχεται τον Μπέη . Αλλά και στον τελευταίο
Τούρκο έπρεπε πάντοτε να σκύβουν το κεφάλι .Αν ήταν πάνω σε ζώο έπρεπε να ξεπεζέψουν . Έπρεπε επίσης να κουβαλούν τους Τούρκους στην πλάτη τους από την Βρωμερή έως την σημερινή Περίσταση. Δεν υπήρχε καμία ταπείνωση που να μην την είχαν υποστεί.
Κάθε τι ωραίο και πολύτιμο έπρεπε να κρύβεται γιατί ήταν στην διάθεση του κάθε Τούρκου. Το ωραίο άλογο ,το πολύτιμο κόσμημα , η ωραία κόρη , έβαζαν σε κίνδυνο όσους τα είχαν. Έπρεπε να τα δώσουν σε πρώτη ζήτηση γιατί αλλιώς κινδύνευαν .
Από την οικογένεια των Τζηλοπουλαίων για να πάρουν τα φλουριά που είχε στο λαιμό της η νιόπαντρη γυναίκα του την έκαψαν με λάδι.
Από την οικογένεια του Ζαρομητρόπουλου ένας Τούρκος ήθελε να πλησιάσει την πολύ ωραία κόρη του .
Πήγαινε κάθε μέρα στη βρύση που έπαιρνε νερό για το σπίτι της και της έλεγε : "Θέλω να έρθεις το βράδυ κάτω στο δέντρο ( έναν μεγάλο πλάτανο στο πάρκο).
Ο πατέρας της συνεννοήθηκε κρυφά με άλλους χωριανούς και το βράδυ αφού κλείδωσαν του Τούρκους στο Κονάκι , καθώς ο Τούρκος τραβούσε για το δέντρο του επιτέθηκαν , τον σκότωσαν και εξαφάνισαν το πτώμα του .
Από την οικογένεια των Τασοπουλαίων μαχαίρωσαν το παιδί και ζεμάτισαν τη μητέρα του .
Την εποχή εκείνη ο Τασόπουλος είχε λίγα ζώα . Οι Τούρκοι του ζήτησαν 100 λίρες . Ο Τασόπουλος τους είπε: " Δεν έχω τώρα , περιμένετε να πουλήσω τα ζώα και ότι πάρω είναι δικά σας."
Ενώ έλλειπε ο Τασόπουλος ,κατέβηκαν οι Τούρκοι με ύπουλο τρόπο. Το βράδυ καθώς γύριζαν τα ζώα από την βοσκή ήταν και αυτοί κρυμμένοι ανάμεσα τους . Μόλις έφθασαν στο σπίτι , άρπαξαν το μικρό παιδί της οικογένειας , ηλικίας 12 ετών και το έδεσαν μέσα στον αχυρώνα . Μετά πλησίασαν την γυναίκα του Τασόπουλου και της είπαν: " Να μας δώσεις 100 λίρες".
"Δεν έχω . Να τα ζώα , μόλις πουληθούν θα σας δώσω" τους απάντησε.
-"Εμείς θέλουμε τώρα να μας δώσεις 100 λίρες."
-"Δεν έχω"
-"Το παιδί σου δεν το λυπάσαι; Έλα να το δεις" και την πήγαν στον αχυρώνα .
-"Τι να σας κάνω ,δεν έχω, πάρτε τα ζώα"
Τότε άρχισαν να κομματιάζουν το παιδί με τα μαχαίρια . Μπροστά σ΄ αυτό το θέαμα η μητέρα έχασε τη φωνή της. Τότε οι Τούρκοι την πήραν και την ζεμάτισαν με λάδι.
Αλλά και τα ωραία άλογα άρπαζαν χωρίς να ρωτούν τους νοικοκυραίους. Ο τρόμος και η βία δεν αντεχόταν.
Γι αυτό και οι κάτοικοι του χωριού άρχισαν να συνεννοούνται με τους αντάρτες.
Είχαν Εθνική Επιτροπή που συνεννοούνταν με τους αντάρτες υπό την προεδρία του Ταξιάρχη Ζάχου και του Αθανασίου Κυπαρίση. Εισέπρατταν κάθε μήνα από 4 μεταλίκια το άτομο( 4 δεκάρες ο καθένας) και τα έστελναν στους αντάρτες.
Σε κάθε δύσκολη στιγμή ειδοποιούσαν τους αντάρτες που κατέβαιναν και τιμωρούσαν τους Τούρκους .
Ο Καρακίτσος από την οικογένεια των Χασακαίων προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες. Ήταν με τους αντάρτες.
Πολλές φορές κατέβαινε μαζί με άλλους και σκότωνε Τούρκους. Αλλά σκότωσε και Βούλγαρους .
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι σκότωσε 25 Βούλγαρους που προπαγάνδιζαν στο χωριό Αρωνάς.
Άξιος κάθε τιμής και σεβασμού για τις υπηρεσίες του ήταν ο Ταξιάρχης Ζάχος . Ήταν ένας δραστήριος επίτροπος του Μακεδονικού Αγώνα και μέχρι και μετάλλιο του απονεμήθηκε για τις υπηρεσίες του.
Ο Ταξιάρχης Ζάχος γεννήθηκε στην Βρωμερή το 1850 και πέθανε σε ηλικία 106 ετών. Είχε τέτοια δύναμη που ότι έλεγε γινόταν .
Από το 1912 έως το 1935 ήταν επίτροπος στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Η εκκλησία, όπως αναφέρεται και στην αρχή ήταν πολύ μικρή . Με εράνους των συγχωριανών του και ενέργειες που έκανε ο ίδιος χτίσθηκε ο σημερινός Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου όπως και εξασφαλίσθηκαν κτήματα στον περίβολο του Ναού που νοικιαζόταν σε διάφορους κτηνοτρόφους.
Επίσης με μέριμνα του ίδιου κτίσθηκε το μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο στο προαύλιο της Εκκλησίας.
Τόσος ήταν ο πόθος του για τον εξωραϊσμό της εκκλησίας ώστε μόνος του πήγε στο Βόλο , σε μια εποχή που δεν υπήρχαν τα σημερινά μέσα συγκοινωνίας και έφερε με τα πόδια στην πλάτη του τον μεγάλο πολυέλαιο (με λαμπάδες).Η υποδοχή που του έγινε από την πλευρά των κατοίκων ήταν πρωτοφανής για εκείνη την εποχή .
Όλο το χωριό σύσσωμο τον περίμενε έξω από το χωριό και με τραγούδια και ψαλμωδίες τον πήγαν στην εκκλησία .
Επίσης από τα χρυσαφικά των γυναικών και τις εισπράξεις από τον έρανο που είχε φθάσει μέχρι και το Άγιο Όρος έκανε τα Ξεφτέρια και το Δεσποτικό της Εκκλησίας.
Ήταν η κεφαλή του χωριού . Ο ποιμένας που οδηγούσε τα πρόβατα του. Αν τα οδηγούσε στη φωτιά ,θα έπεφταν στην φωτιά. Τόση ήταν η αγάπη των συγχωριανών του, ώστε όλοι μαζί του κουβάλησαν πέτρες από τον Κορινό και έφτιαξαν το σπίτι του.
Δεν σπούδασε τίποτα. Ήταν τελείως αγράμματος. Είχε όμως τέτοιο ζήλο και πόθο για την ευημερία του χωριού ώστε να δουλεύει συνεχώς για αυτό.
Ήταν ανώτερος ψυχικά. Πολλές φορές βοήθησε οικονομικά τους συγχωριανούς του σε δύσκολες στιγμές αλλά και στη ζωή του κινδύνεψε πολλές φορές για να τους σώσει από την κακοποίηση των Τούρκων αψηφώντας τα πάντα.
Κάποτε τον Ζαραμητρόπουλο οι Τούρκοι τον έβγαλαν έξω από το σπίτι του γιατί δεν τους έδωσε ένα οικόπεδο για να χτίσουν σπίτι για μία αραπίνα που έφεραν μαζί τους από την Τουρκία. Επενέβη και ο Ζαραμητρόπουλος ξαναπήρε το σπίτι του . Ακόμα και οι Τούρκοι τον φοβόταν..."
Παραλία
"Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ήρθαν μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας το 1922. Το χωριό ιδρύθηκε το 1923. Αφού κατέβηκαν από τον αμερικανικό στόλο στην Ελλάδα , έμειναν τον πρώτο καιρό στη Θεσσαλονίκη . Μερικοί από αυτούς , οι μετέπειτα Παραλιώτες , έφυγαν και πήγαν στη Δαβλία. Εκεί οι κάτοικοι τους καλοδέχθηκαν . Ζούσαν από την γεωργία και την οπωροκηπευτική.
Αφού έζησαν για λίγο καιρό εκεί αποφάσισαν να φύγουν , άλλοι βόρεια και άλλοι νότια . Αυτοί που κινήθηκαν βόρεια έφθασαν στην Παραλία του Δήμου Παραλίας και εγκαταστάθηκαν γιατί η περιοχή τους θύμιζε τον τόπο τους. Δεν βρήκαν και πολλά πράγματα . Ένα τούρκικο τελωνείο , τρία μικρά σπίτια που κατοικούσαν οι φύλακες ( καρβουνιάρηδες) και μερικές αποθήκες προς το Σχολείο που τις φύλαγε ο επιστάτης , ο Μπάρμπα-Δημήτρης. Επίσης υπήρχαν δύο τούρκικα καφενεία . Υπήρχε μία σιδηροδρομική γραμμή (decovil) για την μεταφορά κάρβουνου και ξυλείας στα πλοία που έφθαναν εδώ και μία κρήνη που βρισκόταν στη σημερινή στάση του λεωφορείου , εκεί που βρίσκεται το παρκάκι
Οι πρώτες οικογένειες προσφύγων που έφθασαν στην Παραλία, ήταν οι οικογένειες , Κουνδή - Κουζή- Δάνα- Φουντούκα - Γαλαξίδη- Καραθανάση- Χορόζη και Κώτσιου. Ήταν όλοι από εύπορες οικογένειες που παράτησαν πίσω τους μεγάλες περιουσίες. Στον τόπο τους ασχολούνταν με την αλιεία, την καλλιέργεια του μεταξοσκώληκα και με τους ελαιώνες.
Όταν έφθασαν στην Παραλία ασχολήθηκαν με την γεωργία και την αλιεία. Η πρώτη βάρκα που την έλεγαν " πτερωτή" ήταν του Νίκου Λαλούμη το 1935. Από εκείνη την εποχή φορούσαν Καλτσόν , καπέλα, γούνινους γιακάδες. Τα χρόνια πέρασαν ανήκοντας στην Κοινότητα " Βρωμερής", σημερινή Καλλιθέα.
Η Παραλία έγινε Κοινότητα το 1966. Πρώτος πρόεδρος ήταν ο Ηλίας Κουνδής και ακολούθησαν ο Νικόλαος Λαλούμης, ο Δημήτριος Κεσετζόπουλος, ο Ιωάννης Λαζόπουλος, ο Στέφανος Κωστόπουλος, ο Νικ. Κίτσιος.
Η εκκλησία χτίσθηκε γύρω στο 1951, με επέκταση το 1954. Τα εγκαίνια της έγιναν το 1979. Ο πρώτος παπάς ήταν ένας αξιόλογος άνθρωπος ο παπά -Ταξιάρχης .
Το σχολείο χτίσθηκε το 1951. Στην αρχή υπήρχε μία ξύλινη παράγκα για Σχολείο. Ο πρώτος δάσκαλος ήταν ένας παπάς. Ακολούθησαν πολλοί.
Ο Παστσατζόγλου , η Φαρμάκη , ο Πάσχος ,ο Γκουτζέλης, ο Αλεξίου η
Ισμήνη Παπαζήση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου