Αρχιμ. Ιουστίνος Πόποβιτς. Ό μεγαλύτερος Σέρβος μετά τόν Άγιο Σάββα

Αρχιμ. Ιουστίνος Πόποβιτς

Ό μεγαλύτερος Σέρβος μετά τόν Άγιο Σάββα

Τό κουνούπι, καλείται νά μιλήσει γιά τά πετάγματα καί τίς ύψώσεις του αετού, του μεγαλύτερου σερβικού αετού στήν ιστορία του σερβικού έθνους καί τούτης τής αγιασμένης επαρχίας (του Βάλιεβο). Αν ό Κύριος δεν μεταμόρφωνε κάθε λέξη σέ Χερουβείμ, σέ Σεραφείμ, σέ Αγγέλους, δέν θά μπορούσα εγώ επάξια, ούτε κατά διάνοιαν να έπαινέσω τόν μεγαλύτερο Σέρβο μετά τόν Άγιο Σάββα, τόν Ισαπόστολο Άγιο Επίσκοπο Νικόλαο τόν Σέρβο.

Δύο ανθρώπους έχει ή σέρβική Εκκλησία καί τό έθνος. Πρώτος ό "Άγιος Σάββας, ό πρώτος Ίσαπόστολος ώς τώρα. Συγχώρησέ με "Άγιε δέσποτα! Έσύ είσαι γιά μένα καί γιά κάθε υγιή σέρβική ψυχή ό δεύτερος Ίσαπόστολος Επίσκοπος Ζίτσης, ό Σέρβος "Άγιος Χρυσόστομος!

Όλα όσα έχει πει, είναι θησαυρός ούράνιος. Όλα όσα έχει γράψει, είναι άφθαρτο, Ούράνιο, αιώνιο χρυσάφι. Πράγματι, αν κάνετε μιάν επισκόπηση των μεγάλων Αγίων του Θεού, των μεγάλων συγγραφέων τής Εκκλησίας του Χριστού, μετά τόν 'Άγ. Ιωάννη τόν Χρυσόστομο, τόν ήλιο τής Κωνσταντινουπόλεως, ό πλησιέστερός του είναι ό 'Άγ. Επίσκοπος Νικόλαος, ό 'Άγ. Δαμασκηνός, ό Γρηγόριος Παλαμας καί ελάχιστοι ακόμη....

Κάθε του λέξη είναι ποίημα, ποίημα αιώνιο, ποίημα γιά την Αιωνιότητα. Ποίημα γιά τήν Αιώνια Αλήθεια, τήν Αιώνια Δικαιοσύνη, τόν Μόνο καί Αληθινό Θεό όλων των κόσμων, τόν Κύριο Ιησού Χριστό....

Εμείς οί Σέρβοι, έχουμε σήμερα εκείνον - τόν Σέρβο 'Άγ. Βασίλειο τόν Μέγα, τόν αληθινά μεγάλο. Στά έργα του συναντούμε όλα τά μυστήρια, τά μεγάλα μυστήρια, τά μυστήρια όλων των κόσμων τού Θεού. Θυμάστε τά κηρύγματά του ώς νεαρού ίερομονάχου, μέχρι καί τούς υπέροχους ύμνους του στόν Κύριο Ιησού Χριστό, μέχρι καί τόν Ακάθιστο στόν Ιησού τόν νικητή του θανάτου. Όλα τά όντα, από τό μόριο μέχρι τούς Αρχαγγέλους, όλα τά έχει αγγίξει ή αγία καί μεγάλη του ψυχή. Ή τεράστια διάνοιά του έδωσε μια διδαχή τέτοια πού ό άνθρωπος τής Σερβίας καί ό σέρβικός λαός δέν γνώρισε πρωτύτερα. Όλοι βουβοί, όλοι τραυλοί μέχρι εκείνον. Δι’ αυτού μίλησε γιά πρώτη φορά ή σέρβική ψυχή, μίλησε υπέροχα στη γλώσσα τού Αγίου Σάββα, των Χερουβείμ, μίλησε βροντερά στις κωφές σερβικές ψυχές, τίς κωφές από τήν πολιτική, τήν κομματικοποίηση... Αυτές πού ήταν κωφές σε κάθε αιώνιο, σε ότι είναι του Χριστού, σε ότι είναι του Αγίου Σάββα. Καί εκείνος, ένας απλός ίερομόναχος, ένας χλευαζόμενος Σέρβος καλόγηρος, περιφέρεται στούς δρόμους του Βελιγραδιού με τό πιο ταπεινό ράσο. 



Πολλοί ντρέπονται καί τόν σιχαίνονται. Ένώ εκείνος; Εκείνος σηκώνει επανάσταση, τήν μεγαλύτερη επανάσταση πού συνέβη στό σέρβικο γένος μετά τόν "Άγιο Σάββα. Αυτή τήν πνευματική επανάσταση έκανε ό νεαρός ιερομόναχος Νικόλαος. Ξεκίνησε σάν νεαρός ιερομόναχος καί κατέληξε σάν Άγιος Ισαπόστολος Αχρίδος καί Ζίτσης. Αυτή είναι εκκλησιαστική φιλοσοφία, έκκλησιαστική σοφία! Ένώ ή σερβική φιλοσοφία, ή φιλοσοφία των πανεπιστημίων μας; Αλίμονο!

Ένώ αυτός; Στη φιλοσοφία τή σέρβική είναι στ’ αλήθεια ό μόνος φιλόσοφος. Αυτός, ό "Αγ. Γρηγόριος ό Θεολόγος, ό Σέρβος "Αγ. Γρηγόριος ό Θεολόγος. Όταν τά λέω αυτά, εκφράζω τό μεγαλύτερο έπαινο, τή μεγαλύτερη ευχαριστία πού μπορεί να ειπωθεί. Ό Γρηγόριος ό Θεολόγος είναι ό μεγαλύτερος νους πού μπόρεσε να θεωρήσει τά μυστήρια του Θείου Όντος, περισσότερο από ότι οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος χάριτι Θεού. Καί να, όμοιον μέ αύτόν έδωσε ό Κύριος στό σέρβικο έθνος, τόν Σέρβο παντοτινό Γρηγόριο Θεολόγο.

Όμως τό κουνούπι καλείται να βουίζει ακόμη! Ό Ευαγγελιστής εν τοις Εύαγγελισταίς, ιδού ό Σέρβος Ιερός Ευαγγελιστής. Κάθε του λόγος είναι ευαγγέλιο, κάθε λέξη του - ένα μικρό Ευαγγέλιο. Σάν τή μυρωδάτη ρίζα πού όσο περισσότερο τήν τινάζεις, τόσο πιό πολύ ευωδιάζει. Έτσι καί όταν διαβάζεις τόν Επίσκοπο Νικόλαο, όσο περισσότερο διαβάζεις, τόσο περισσότερο προσεύχεσαι μέσα από τήν ανάγνωσή του καί νοιώθεις τήν ούράνια Άρχαγγελική ευωδία στά έργα του. Ώ, τό Αιώνιο Ευαγγέλιο, εκείνο πού καί άγγελοι έπιθυμούσι παρακύψαι (Β' Πέτρ. 1, 12). Εκείνος, εκείνος έδειξε σε μάς τούς Σέρβους τούτο τό Εύαγγέλιο μέ τόν πλέον εκφραστικό τρόπο. Τόν πιο έκφραστικό τρόπο γιά άνθρώπους καί Αγγέλους....

Μεταξύ των Αγίων Αποστόλων, ιδού καί ό Άγιος Απόστολος των Σέρβων! Ώ, ποιος άλλος περπάτησε τόσο πολύ τή σέρβική γή καί κήρυξε σάν εκείνον τό Εύαγγέλιο τού Χριστού καί τό Χαρμόσυνο μήνυμά Του; Από τήν Αχρίδα μέχρι τό Βουδίμιο, από τό Πίροτ ως τό Βράνιε, από τόν Άγιο Πρόχορο Πτσίνσκι μέχρι τή Ριέκα. Κανένας σάν καί αυτόν, Απόστολος-Επίσκοπος. Απόστολος καί Επίσκοπος-Ισαπόστολος Άγιος Επίσκοπος Νικόλαος....

Μεταξύ των Αγίων Όμολογητών, ιδού καί ό Σέρβος Όμολογητής, ίσος μέ τόν Αγ. Μάξιμο τόν Όμολογητή, τόν Αγ. Θεόδωρο τόν Στουδίτη, τόν Αγ. Νικόλαο τόν ’Ίβηρα καί μέ πολλούς άλλους Αγίους Ομολογητές. Εκείνος, μέ τόσο θάρρος καί τόλμη κήρυξε καί ομολόγησε την Αλήθεια, τόν Κύριο Ιησού Χριστό. Την δική σου αλήθεια, ταλαίπωρε Σέρβε! Την αλήθεια ολόκληρης τής ιστορίας των Σέρβων καί όλου τού ανθρωπίνου γένους. Κανένας σάν αυτόν δεν κήρυξε τό Χριστό στό σέρβικά γένος....

 Ανάμεσα στους 'Αγίους Κτήτορες, είναι ό Νέος Σέρβος Κτήτορα, ό μεγαλύτερος μετά τή δυναστεία των Νεμάνια. Ναί, σείς είστε μάρτυρες αυτού. Από την Αχρίδα μέχρι τή Ζίτσα, οικοδόμησε καί ανακαίνισε μοναστήρια μέχρι την καρδιά τής Σουμαδίας καί πέρα απ’ αυτήν. Παντού πνέει τό πνεύμα του, ό άκάματος κτήτωρ, ό ακάματος άρχιτέκτων, άνακαινίζει τά καθιδρύματα των Νεμάνια....

Δέν υπάρχει μεγαλύτερος Διδάσκαλος, δέν υπάρχει μεγαλύτερο Ουράνιο Σήμαντρο πάνω από τή γή των Σέρβων από τόν Άγιο Επίσκοπο Νικόλαο. Βροντερός σάν τόν προφήτη Ήλία μά καί ήπιος καί φιλεύσπλαχνος σάν τόν Κύριο Ιησού. Εμείς έχουμε μονάχα μία διέξοδο από την κόλαση μας, ένα δρόμο γιά τόν παράδεισο - τό δρόμο τού Αγίου Σάββα καί τού Αγίου Νικολάου.

Ἁγιοπνευματικές Διδαχές γιά τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους , Ἁγίου Νικολάου Ἀχρίδος,. ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ"