Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟΥΔΑΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ BERNSTEIN JAMES

ΟΤΑΝ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΟΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ στήν θεία φύση, μέσω της δοξασμένης ανθρώπινης φύσης του Χριστού εν Άγιω Πνεύματι, αναφέρονται σε μία ουσιαστική αλλαγή στήν υπόσταση μας -σε μία νέα δημιουργία, σε μία μεταμορφωμένη καρδιά και  ζωή. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από μία εξωτερική αλλαγή η τοποθέτηση. Είναι μία νέα κατάσταση της ύπαρξης, είναι ζωή εν Χριστώ και μετοχή στην ζωή Του.

Ή Βίβλος συχνά κάνει λόγο για την γνωριμία με τον Θεό. Ό Απόστολος Παύλος αναφέρει: «[...] οίδα γάρ ο πεπίστευκα», δηλαδή «γιατί γνωρίζω σε ποιόν έχω στηρίξει την πίστη μου» . Στην λέξη «οίδα» συμπεριλαμβάνονται και άλλα στοιχεία πέρα από την έννοια του γνωρίζω εξ ακοής η από κάποια πληροφορία. Ή βιβλική αντίληψη της γνώσης σημαίνει μετοχή στήν γνώση, επικοινωνία σε βαθύτερο επίπεδο, πού συμπεριλαμβάνει επίσης τήν υπέρβαση του νου. Ή μεταφρασμένη λέξη στήν Παλαιά Διαθήκη για τήν λέξη γνωρίζω είναι yodayah. Αυτή ή λέξη είναι ανάλογη της ελληνικής, από τήν άποψη ότι σημαίνει γνώση σε βαθύτερο επίπεδο. Το βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης πού ονομάζεται Γένεσις αναφέρει ότι ό Άδάμ «γνώρισε» τήν σύζυγό του Εύα. Ή λέξη χρησιμοποιείτο, και άλλου με τήν ίδια έννοια, και αναφέρεται σε σεξουαλική συνεύρεση. Σε αυτό το πλαίσιο, ή γνωριμία επιτυγχάνεται στο πιο βασικό επίπεδο.

Συχνά αναρωτήθηκα: «γνωρίζεις τον Θεό;». Ώς προτεστάντης συνήθως απαντούσα, «Ναί, τον γνωρίζω και έχω σωθεί». Τώρα απάντηση μου είναι διαφορετική, διότι γιά τούς ορθοδόξους, το γνωρίζεις κάποιον είναι μία διαδικασία. Έτσι κάποιες φορές απαντώ: «έχω αρχίσει να γνωρίζω τον Θεό. Εμείς οι ορθόδοξοι πιστεύουμε ότι ή γνωριμία με τον Θεό και τα ή σωτηρία είναι και τα δύο μια διαδικασία αέναη».

Υπό μία έννοια ποτέ δεν θά μπορέσουμε να γνωρίσουμε απολύτως τον Θεό, διότι είμαστε κτίσματα και είναι ό άκτιστος δημιουργός μας. Αυτή ή αντίληψη είναι πολύ εβραϊκή, διότι εμείς πάντοτε αντιλαμβανόμαστε τήν σωτηρία και τήν γνώση του θεού ως μία διαδικασία αιώνια και ποτέ ως ένα στιγμιαίο γεγονός. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί διδάσκονται ότι, σύμφωνα με τον λόγο της Γραφής, ό Υιός του Θεού, ό Ιησούς Χριστός, γνωρίζει απολύτως τον Πατέρα, διότι Αυτός είναι ό φυσικός Υιός Του, είναι το δεύτερο  Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Αντίθετα, εμείς γνωρίζουμε τον Θεό, μόνο μέσω της δωρεάς της χάριτος, και μόνο ως ατελή εμπειρία, καθώς Αυτός επιλέγει να αποκαλύψει τον εαυτόν Του σε εμάς.

Έτσι, αφενός οι ορθόδοξοι θεωρούν ότι ούτε τώρα ούτε ποτέ στο μέλλον θα γνωρίσουμε πλήρως και απολύτως τον Θεό. Αφετέρου, γνωρίζουμε τον Θεό μέσω τού Αγίου Πνεύματος, των ιδιωμάτων Του, της αδιάλειπτης αγάπης, της ζωής, της χάριτος, τού φωτός, των δυνάμεων και των πράξεων, διά των όποιων Αυτός αποκαλύπτεται. Πέραν όμως της εμπειρίας μας, υπάρχει ή ουσία τού Θεού, τήν όποια δεν θά γνωρίσουμε ποτέ.

Έτσι, υπό μία έννοια γνωρίζουμε τον Θεό ή, ακριβέστερα, αρχίζουμε να γνωρίζουμε τον Θεό. Υπό άλλη έννοια δεν γνωρίζουμε τον Θεό ούτε θά τον γνωρίσουμε ποτέ. Αυτό το φαινόμενο είναι κατανοητό σε ανθρώπινο επίπεδο, όταν σκεφτόμαστε τούς αγαπημένους μας- γιά παράδειγμα, τήν σύζυγό μου Μπόννι. Γνωρίζω τήν συμπεριφορά της, τήν εμφάνισή της, τον λόγο και τις πράξεις, αλλά, επίσης, τήν γνωρίζω σε βαθύτερο επίπεδο, ως άτομο. Γνωρίζω κάτι από τήν εσωτερική της ύπαρξη. Πώς; 

Μέσω της αγάπης της γιά εμένα, των πράξεών της, τού λόγου, της εμφάνισης και των γνωρισμάτων της. Παρά ταύτα, υπάρχει κάτι αρκετό από αυτήν πού δεν γνωρίζω ούτε θά γνωρίσω ποτέ.

Αυτό είναι ανάλογο με τήν εν Θεώ ζωή μας. Γνωρίζουμε τον Θεό, διότι 

Αυτός μάς αγαπά και έχει αποκαλυφθεί σε εμάς, και παρ’ όλα αυτά, σε άλλο επίπεδο δεν Τον γνωρίζουμε. Αυτή ή ορθόδοξη αντίληψη μάς βοηθά να είμαστε ταπεινοί, και εξηγεί από ποιά πνευματική στάση οι ορθόδοξοι αρνούνται ανάλογες διατυπώσεις, όπως «γνωρίζω τον Θεό, και εσύ μπορείς να Τον γνωρίσεις,  επίσης» και «εάν δεν γνωρίζεις τον Θεό, θά πας στην κόλαση».

Αυτή ή ορθόδοξη επιφυλακτικότητα υφίσταται, λόγω της ατελούς γνώσης μας για τον Θεό, και εξηγεί γιατί οι ετερόδοξοι φανατικοί χριστιανοί συχνά φαίνονται αλαζονικοί κα ι υπερήφανοι στους ορθοδόξους. Δεν είναι επειδή δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να έχουμε μία αυθεντική σχέση, ένωση και κοινωνία με τον Χριστό, αλλά επειδή ή έκφραση, «γνωρίζω τον Θεό», είναι αυθάδης, προσποιούμενη ένα βάθος γνώσης το όποιο παραμένει πάντα απρόσιτο γιά εμάς. Αύτή ή εξήγηση τείνει να υποβαθμίζει τήν έννοια τού μυστηρίου και της άποφατικότητα τού Θεού.