ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΛΑΝΕΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕ Ο ΆΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ. 1

Η ΠΛΑΝΕΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ.

ΥΠ.: Γνώρισες ποτέ κανέναν πού να έπεσε σε δαιμονική πλάνη από την αποδοχή φαντασιών κατά την άσκηση της προσευχής;

ΓΕΡ.: Γνώρισα. Κάποιος αξιωματούχος, πού ζούσε στην Πετρούπολη, καταγινόταν εντατικά στην προσευχητική άσκηση και έφτασε εξαιτίας της σε μιαν ασυνήθιστη κατάσταση. Την άσκηση του και τις συνέπειες της φανέρωνε στον τότε πρωθιερέα του ναού της Αγίας Σκέπης της Θεοτόκου, πού είναι στην Κολόμνα. Ό πρωθιερέας επισκέφθηκε ένα μοναστήρι της επαρχίας Πετρουπόλεως και παρακάλεσε κάποιον από τούς μοναχούς να συζητήσει με τον αξιωματούχο. Είναι περίεργη ή κατάσταση στην όποια έφτασε ό αξιωματούχος από την άσκηση της προσευχής", του είπε εύλογα προβληματισμένος ό πρωθιερέας. "Πιο εύκολα μπορεί να εξηγηθεί από μοναχούς, οι όποιοι γνωρίζουν καλύτερα κάθε πλευρά και εκδήλωση της ασκήσεως". Ό μοναχός συμφώνησε.

Έπειτα από μερικές μέρες ό αξιωματούχος ήρθε στο μοναστήρι. Παραβρέθηκα κι εγώ στη συζήτηση του με τον μοναχό. Άρχισε αμέσως να διηγείται τα οράματα του: Όταν προσευχόταν, έβλεπε να βγαίνει φώς από τις εικόνες, οσμιζόταν ευωδία, αισθανόταν στο στόμα του μεγάλη γλυκύτητα κ.λπ. Ό μοναχός, αφού τον άκουσε, ρώτησε: Δεν σας ήρθε ποτέ ή σκέψη να βάλετε τέρμα στη ζωή σας;. "Και βέβαια!", απάντησε εκείνος. "Έπεσα κάποτε σε μια πισίνα, αλλά με βγάλανε".

Καθώς φαίνεται, ό αξιωματούχος χρησιμοποιούσε τον πρώτο από τούς τρεις τρόπους προσευχής πού περιγράφει ό όσιος Συμεών ό Νέος θεολόγος. Μ' αυτόν τον τρόπο ξεσηκώνεται ή φαντασία, ανάβει το αίμα, και ό άνθρωπος γίνεται εξαιρετικά ικανός για μεγάλη νηστεία και αγρυπνία. Στην κατάσταση της αυταπάτης, την όποια ό αξιωματούχος επέλεξε αυτοπροαίρετα, ό διάβολος πρόσθεσε και τη δική του ενέργεια, όπως γνωρίζουμε ότι κάνει σε τέτοιες περιπτώσεις. Έτσι ή ανθρώπινη αυταπάτη εξελίχθηκε σε προφανή δαιμονική πλάνη. Με τα σωματικά του μάτια ό πλανεμένος έβλεπε φως. Με τις σωματικές αισθήσεις, επίσης, ένιωθε ευωδία και γλυκύτητα. Των αγίων, απεναντίας, οι οράσεις και οι υπερφυσικές καταστάσεις είναι εντελώς πνευματικές, είναι «δυνάμεις άγιες», όπως λέει ό αββάς Ισαάκ". Ό ασκητής δεν γίνεται ικανός γι` αυτές πριν του ανοίξει τα μάτια της ψυχής ή χάρη του Θεού, οπότε ενεργοποιούνται και οι υπόλοιπες ψυχικές του αισθήσεις, πού μέχρι τότε παρέμεναν άνενέργητες. Στα οράματα της χάριτος λαμβάνουν, βέβαια, μέρος και οι σωματικές αισθήσεις των αγίων, αφού όμως πρώτα το σώμα από την κατάσταση της εμπάθειας φτάσει στην κατάσταση της απάθειας.

Ό μοναχός, λοιπόν, συμβούλεψε τον αξιωματούχο να εγκαταλείψει τη μέθοδο προσευχής πού χρησιμοποιούσε, εξηγώντας του πειστικά και τη σφαλερότητα τού τρόπου με τον όποιο προσευχόταν και την κατάσταση της πλάνης στην οποία τον είχε οδηγήσει αυτός ό τρόπος. Εκείνος, όμως, αντέδρασε με σκαιότητα στη συμβουλή. 

"Πώς είναι δυνατό ν' απαρνηθώ τη φανερή χάρη;!", διαμαρτυρήθηκε. Ακούγοντας τον να μιλάει για τον εαυτό του, αυθόρμητα ένιωθα να τον λυπάμαι. Συνάμα μού φαινόταν κάπως αστείος, όπως, για παράδειγμα, όταν ρώτησε τον μοναχό: "Όταν από τη μεγάλη γλυκύτητα αυξάνεται στο στόμα μου το σάλιο, αρχίζει να στάζει στο πάτωμα. Μήπως αυτό είναι αμαρτία;". Πράγματι: "Όσοι βρίσκονται σε δαιμονική πλάνη, προκαλούν τη συμπόνια των άλλων, καθώς δεν ανήκουν, θαρρείς, στον εαυτό τους, αλλά με τον νου και την καρδιά είναι αιχμάλωτοι των πονηρών και κατάκριτων πνευμάτων. Είναι, όμως, και για γέλια. Τούς παραδίνουν στη χλεύη των ανθρώπων τα πνεύματα πού τους κυρίεψαν και τούς έφεραν σε κατάσταση εξευτελιστική, απατώντας τους με την κενοδοξία και την οίηση. Οι πλανεμένοι δεν συνειδητοποιούν ούτε την αιχμαλωσία τους ούτε την παραδοξότητα της συμπεριφοράς τους, όσο φανερές κι αν είναι αυτές.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ  Α  ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ.