Ο Γέροντας Σωφρόνιος διαβεβαιώνει ότι από την βρεφική του ηλικία έβλεπε το άκτιστο Φως, το οποίο, όμως, αναγνώρισε αργότερα, όταν αξιώθηκε της θέας του, σε ώριμη ηλικία.

α) «Πρώϊμος εμπειρία»

Σύμφωνα με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων η ψυχή του ανθρώπου έχει νοερά και λογική ενέργεια. Η νοερά ενέργεια λειτουργεί αμέσως με την δημιουργία της ψυχής, ενώ η λογική ενέργεια συνδέεται με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, τον οποίο χρησιμοποιεί ως όργανο. Κατά τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης η όραση του Θεού γίνεται με το νοερό της ψυχής του ανθρώπου και όχι με την λογική του ενέργεια .

Με αυτές τις προϋποθέσεις το βρέφος, που έχει καθαρό νου, έχει την δυνατότητα να βιώνη εμπειρίες του Θεού, αλλά δεν έχει ακόμη την δυνατότητα να εκφράζεται με εικόνες και παραστάσεις ενός ωρίμου ανθρώπου, ακριβώς γιατί δεν έχει ακόμη ολοκληρωθή η διανοητική λειτουργία του εγκεφάλου. Κατά την διαδοχική ωρίμανσή του δε εκφράζει αυτά που ζη με τις αντιληπτικές καταστάσεις του εγκεφάλου του. Έτσι, η διατύπωση της εμπειρίας γίνεται με τα νοήματα της κάθε ηλικίας. Άλλο είναι η εμπειρία του Θεού, που γίνεται με τον καθαρό νου, και άλλο είναι η έκφραση της εμπειρίας αυτής που γίνεται με την λογική. Κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή «νους μεν καθαρός, ορθά βλέπει τα πράγματα. Λόγος δε γεγυμνασμένος, υπ’ όψιν άγει τα οραθέντα» .

Τα βρέφη έχουν φωτισμένο νου, δια του οποίου είναι ενδεχόμενο να βλέπουν αγγέλους, κατά την θεία Λειτουργία και αλλού, χωρίς όμως να μπορούν να το εκφράσουν λογικά, διότι ακόμη δεν έχουν αναπτυχθή οι λειτουργίες του εγκεφάλου. Όμως, ο νους αυτός σκοτίζεται με την πάροδο του χρόνου, από την ανάπτυξη των παθών και το σκοτάδι του περιβάλλοντος.

Ο Γέροντας Σωφρόνιος διαβεβαιώνει ότι από την βρεφική του ηλικία έβλεπε το άκτιστο Φως, το οποίο, όμως, αναγνώρισε αργότερα, όταν αξιώθηκε της θέας του, σε ώριμη ηλικία. Μερικοί άνθρωποι στην βρεφική τους ηλικία μπορεί να είχαν παρόμοιες εμπειρίες, αλλά η μετέπειτα εξέλιξη της ζωής τους δεν τους επέτρεψε να επιβεβαιώσουν και να αναγνωρίσουν αυτό το γεγονός.

Ανήκοντας ο Γέροντας σε χριστιανική οικογένεια έγινε Χριστιανός με το Μυστήριο του αγίου Βαπτίσματος, αμέσως μετά την γέννησή του έλαβε την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, δια του  Μυστηρίου του Χρίσματος, και έγινε μέλος της Εκκλησίας. Αυτή η Χάρη παρέμεινε στο βάθος της καρδιάς του, κατά την διάρκεια των «παραπλανήσεων» στην ζωή του και αυτή τον διαφύλαξε από μεγαλύτερες πτώσεις και τον οδήγησε στην μετάνοια .

Από την μικρή του ηλικία διδάχθηκε να προσεύχεται. Γράφει: «Παιδίον εισέτι εδιδάχθην να προσεύχωμαι εις τον Αθάνατον Ουράνιον Πατέρα, προς τον Οποίον απήλθον πάντες οι πρόγονοί μου. Τότε εν τη παιδική μου πίστει (βλ. Ματθ. ιη’ 3, Λουκ. ιη’ 17) ο συνδυασμός Προσώπου και Αιωνιότητος ήτο εύκολος» . Το ίδιο γράφει και σε άλλο σημείο: «Από των παιδικών μου χρόνων απέκτησα την συνήθειαν να προσεύχωμαι» . Η προσευχή προσφερόταν στον Ζώντα Θεό και σε αναφορά προς την αιωνιότητα. Σε αυτά τα θέματα ήταν και τα ενδιαφέροντα των παιδιών της ηλικίας του, τα οποία «ηρέσκοντο να ομιλούν και να στοχάζωνται επί του μυστηρίου τούτου μετ’ αφελούς σοβαρότητος» .

Η προσευχή γινόταν και στο σπίτι και στον Ιερό Ναό, όπου τον οδηγούσαν οι γονείς του. Φαίνεται ότι δεν ήταν μία συνηθισμένη προσευχή, αλλά μια προσευχή με ένταση και στροφή προς τον Θεό, γι’ αυτό και συνδέεται με την πρώϊμη θεοπτική εμπειρία, που την θυμάται σε όλη του την ζωή και δεν μπόρεσε να εξαλειφθή από την μνήμη του. Γράφει ότι γνώρισε τον ζωντανό Θεό από την τρυφερή του ηλικία, διότι μερικές φορές εξερχόμενος του Ιερού Ναού, όντας στην αγκάλη της  μητέρας του, έβλεπε την πόλη να φωτίζεται «υπό δύο ειδών φώτων» και, όπως γράφει, «Το ηλιακόν φως δεν παρημπόδιζε να αισθανθώ την παρουσίαν του άλλου Φωτός». Και ομολογεί: «Η ανάμνησις αυτού συνδέεται μετά τινος ημέρου χαράς, ήτις επλήρου τότε την ψυχήν μου» .

ΒΙΒΛΙΟΓ. "ΟΙΔΑ ΑΝΘΡΩΠΟΝ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ" 

ΜΗΤΡΟΠ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΥ.

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ.