Αγιασμός των Υδάτων μετά μουσικής - Θεοφάνεια στο Πέραμα.

Μια παραμονή Θεοφανίων στο Πέραμα, θαλασσινή πόλη στα δυτικά του Πειραιά, με το τσουχτερό κρύο να βάφει την θάλασσα γκρίζα, ακούστηκαν μακρινές νότες από μια γνώριμη μελωδία : “Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός”.

Ο αέρας φυσούσε την μουσική με σκαμπανεβάσματα του ήχου και κάποιοι τόλμησαν να βγουν στα μπαλκόνια για να ακούσουν καθαρότερα και να δουν τα κρουστά και τα πνευστά που παιάνιζαν τα κάλαντα. Το θέαμα αποτελούνταν από μια παρέα νέων που περιδιάβαιναν τους δρόμους της πόλης και κυριολεκτικά διατυμπάνιζαν την μεγάλη χαρά του αγιασμού των υδάτων στα νοικοκυριά, στα μαγαζιά και στο λιμάνι, δίνοντας ανάσα ξεκούρασης και χαμόγελο στους εργάτες των ναυπηγείων, αλλά και των ανέργων που περίμεναν στο καφενείο μήπως κάποιος τους καλέσει για το μεροκάματο. Οι νέοι συνέχισαν να παίζουν με τα τρομπόνια και τα κρουστά. Ο αρχηγός της φανφάρας κρατούσε ένα κουτί με μια οπή για τα κέρματα και τα χάρτινα νομίσματα. Η φιλαρμονική του ιερού ναού του αγίου Γεωργίου, συγκέντρωνε χρήματα για τις ανάγκες του κατηχητικού έργου και για το συσσίτιο που καθημερινά μοιράζεται στους ανέργους και τους φτωχούς ντόπιους και ξένους της μικρής ναυτικής πόλης.

Πολλές νοικοκυρές σταματούσαν για λίγο τις δουλειές, στέκονταν να δουν με τους αγκώνες στα κάγκελα των μπαλκονιών και εν συνεχεία έριχναν ένα-δύο ευρώ από ψηλά. Τα νεαρά παιδιά μάζευαν τα χρήματα, τα έβαζαν στο κουτί και φώναζαν δυνατά «Χρόνια πολλά» ως ευχαριστώ. Αυτόπτης μάρτυς η γράφουσα, παρακολουθεί την μπάντα να παίζει τα κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων. Εντωμεταξύ έστριψε την γωνία μια μικρή συντροφιά πέντε πολύ μικρών παιδιών έως εφτά-oκτώ χρονών. Πριν λίγο είχαν χτυπήσει τα κουδούνια δυο σπιτιών χωρίς να ανοίξει κανείς. Η απογοήτευση δεν είναι χαρακτηριστικό των παιδιών κι έτσι συνέχισαν τον δρόμο τους κρατώντας τα τρίγωνά τους. Έστριψαν προς τον κεντρικό πεζόδρομο, όταν έξαφνα έμειναν άφωνα μπροστά στο θέαμα της φιλαρμονικής. Στάθηκαν συνεπαρμένα μπροστά στους «μεγάλους» που έπαιζαν τα κάλαντα και η σύγκριση ήταν άνιση. Τα φτωχά τους τρίγωνα έμοιαζαν σαν την σφεντόνα του Δαβίδ μπροστά στον Γολιάθ με τα αστραφτερά τρομπόνια το κλαρίνο και τα κρουστά. Αχνός έβγαινε από το ανοιχτό στόμα των μικρών. Σιωπή για ελάχιστες στιγμές, ανάμεσα στις δυο μπάντες. Μια μικρούλα, σκούπισε με το μανίκι την κόκκινη μύτη της, άνοιξε την παγωμένη παλάμη, κοίταξε το νόμισμα που είχε εισπράξει από το τελευταίο σπίτι και έκανε λίγα βήματα μπροστά τείνοντας το χεράκι προς τον αρχηγό της φανφάρας. Ο νεαρός τυμπανιστής έσκυψε και πρότεινε το κουτί για τους φτωχούς στην φιλότιμη μικρή που έδωσε το κέρμα της. Έτσι, σιωπηλά σαν να δόθηκε το σύνθημα, ακολούθησε όλη η «μαρίδα» το παράδειγμά της. Και τότε, σε κάθε ρίψη των ψιλών στο χαρτόκουτο, το σαξόφωνο απαντούσε με ένα ηχητικό «ευχαριστώ». Όταν και το τελευταίο πιτσιρίκι πρόσφερε από το ισχνό του βαλάντιο, η μεγάλη μπάντα προπορεύτηκε, το κλαρινέτο έδωσε τον τόνο και τα κρουστά χτύπησαν την έναρξη ξεκινώντας ξανά τα κάλαντα. Χωρίς δεύτερη σκέψη τα παιδάκια ακολούθησαν τα όργανα παίζοντας τα τριγωνάκια τους και ενώθηκαν με τους μεγάλους, σε μια ιδιότυπη φανφάρα που περιδιάβαινε την πόλη. Όλα τακτοποιήθηκαν, η μέρα έμοιαζε λιγότερο παγωμένη και σα να ζεστάθηκε ο χειμωνιάτικος αέρας.

Θελήσαμε να συναντηθούμε με τους πρωταγωνιστές του γιορτινού δρώμενου και συνομιλήσαμε με την φιλαρμονική. Οι νεαροί με ευχαρίστηση διηγήθηκαν την μουσική ιστορία τους που ξεκίνησε στην αγκαλιά της Εκκλησίας του αγίου Γεωργίου Περάματος.

 Ο Γρήγορης Παπανικολάου, μέλος της Φιλαρμονικής που παίζει κρουστά, θα πει για τους αναγνώστες της «Ορθόδοξης Αλήθειας»:

«Η φιλαρμονική μας δημιουργήθηκε μετά από ένα κήρυγμα του μακαριστού πνευματικού μου πατέρα και προϊσταμένου του Ναού πρωτοπρεσβύτερου Ιωάννη το 2013. Είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος πως δημιουργήθηκε μια πολυδάπανη ομάδα μουσικής στην πόλη μας που δεν την χαρακτηρίζει ο πλούτος. Όμως τα των ανθρώπων αδύνατα, του Θεού δυνατά.

Κάπως έτσι μια μικρή ομάδα νέων και έφηβων που ασχολούνταν με την μουσική βρήκαμε στέγη στην Εκκλησία για να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε μουσική, με πνευστά και κρουστά μουσικά όργανα. Μια προσπάθεια που ο     πατήρ Ιωάννης με τον κόπο του και με το ζήλο των παιδιών, τη συνέχισε φέρνοντας στο ναό μας τον αρχιμουσικό ε.α. του λιμενικού σώματος κύριο Δημήτριο Καρβέλη ως υπεύθυνο καθηγητή του τμήματός μας.

Η μικρή μας φιλαρμονική - φανφάρα συμμετέχει εδώ και 5 χρόνια σε όλες τις λιτανείες του Ναού μας, όπως την λιτανεία της εικόνας του αγίου Γεωργίου, την περιφορά του επιτάφιου την μεγάλη Παρασκευή, την λιτανεία του Τιμίου Σταυρού προς το λιμανάκι στο τέρμα Περάματος την ημέρα των Θεοφανείων, όπου ρίχνει ο ιερέας τον σταυρό και μερικοί νέοι βουτούν από τις βάρκες να τον πιάσουν.
Έχουμε συμμετάσχει στις γιορτές του Ναού, στις γιορτές νεότητας, και κάθε χρόνο γυρίζουμε σε όλο σχεδόν το Πέραμα και παίζουμε τα κάλαντα των Χριστουγέννων της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων.

Ειδικά τις γιορτινές ήμερες του Δωδεκαήμερου ο κόσμος του Περάματος μας περιμένει.

Ακούγοντας τον ήχο των τρομπετών του εμφωνίου, του βαρύτονου, του κλαρινέτου, του σαξόφωνου, των κρουστών που μελωδικά παίζουν τα κάλαντα ο κόσμος βγαίνει στα μπαλκόνια και στα πεζοδρόμια να μας ακούσουν που φέρνουμε το μήνυμα των εορτών και μαζί με όλο των κόσμο μαζεύονται τριγύρω μας και τα μικρά παιδιά που και αυτά λένε με το τριγωνάκι τα κάλαντα και πολλές φορές μάς ακολουθούν και γίνονται ένα μαζί μας.

Όμορφο θέαμα είναι όταν πηγαίνουμε στα σχολεία και τραγουδάμε όλοι μαζί τα κάλαντα με τα παιδιά.

Πέρσι στο άνω Πέραμα, κάτοικοι μας έλεγαν το απόγευμα, την παραμονή των Χριστουγέννων, “μας κάνατε να ανοίξουμε τα παραθύρια μας και να νιώσουμε ότι έρχονται τα Χριστούγεννα”.

Προσπαθούμε να δώσουμε χαρά. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ μια παραμονή Θεοφανείων παίζοντας σε μια γειτονιά στο Πέραμα βγήκαν στο παραθύρι οι γονείς με το πανέμορφο παιδάκι στην αγκαλιά τους. Το μικρό τους που ζούσε το δικό του αγώνα, ήταν άρρωστο με όγκο και το μόνο που μπορούσαμε να του προσφέρουμε εμείς ήταν ο ενθουσιασμός και η χαρά που το έκαναν να χαμογελάει ακούγοντας για πάρα πολύ ώρα και συνεχόμενα όλα τα κάλαντα του δωδεκαημέρου. Οι γονείς του δεν έβρισκαν λόγια να μας ευχαριστήσουν».

Την ημέρα των Θεοφανείων, όπως κάθε χρόνο μετά από την ακολουθία στο ναό θα ξεκινήσει η περιφορά έως την Θάλασσα, στο λιμανάκι: η μπάντα θα προπορευθεί, θα ακολουθήσει ναυτικό άγημα, οι ιερείς με τον επίσκοπο μεταφέρουν τον σταυρό και ακολουθούν οι πιστοί. Όλοι θα περπατήσουν ρυθμικά κάτω από τους ήχους των εμβατηρίων που τα νεαρά παιδιά έκαναν πρόβα, όλη τη χρονιά, κάθε Τρίτη απόγευμα. Θα φτάσουν στο λιμανάκι στο τέρμα του Περάματος. Ο ιερέας μετά από ένα μικρό τελετουργικό θα ρίξει τον σταυρό στη θάλασσα και από τις γύρω βάρκες και τα σκάφη, οι νέοι θα βουτήξουν στο νερό για να τιμήσουν τον σταυρό του Χριστού και το έθιμο της θαλασσινής μας πατρίδας. Οι σειρήνες των πλοίων του πολεμικού ναυτικού στον Ναύσταθμο σχίζουν τον αέρα. Τα σκάφη μικρά και μεγάλα σφυρίζουν για αρκετή ώρα μετά που ο πρώτος σηκώνει τον ξυλένιο σταυρό έξω από τα νερά. Ο κόσμος χειροκροτεί συγκινημένος, όλοι εύχονται «Χρόνια πολλά, και του χρόνου». Τα νερά αγιάσθηκαν και ο αγιασμός της φύσης και των ανθρώπων συνεχίζει να εξελίσσεται με μια μυστική διαδικασία.

Τα νεαρά παιδιά της φιλαρμονικής της Εκκλησίας του αγίου Γεωργίου, ο Νίκος, ο Θεολόγος, η Όλγα, ο Φώτης, ο Σταμάτης, ο Γιώργος, ο Χάρης, ο Σταύρος, ο Χρήστος, ο Γρηγόρης, ο Γιάννης, ο Πάρης, ο Παναγιώτης, μαθητεύουν και αυτά στην διαδικασία του αγιασμού που κάνει δώρο η Εκκλησία. Μελετούν την μουσική και ταυτόχρονα κάνουν πρόβες με τις νότες της αγάπης τους, λέγοντας τα κάλαντα σε μικρούς και μεγάλους, σε υγιείς αλλά και στο άρρωστο παιδάκι στο Άνω Πέραμα που άκουσε με ενθουσιασμό όλα τα κάλαντα, μπροστά στην πόρτα του σπιτιού του, σε μια ιδιωτική συναυλία δοσμένη μόνο για κείνο.

Θεοφάνεια 2019

__________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 09.01.2019

Φωτογραφίες

1. 2 Αγιασμός υδάτων στο λιμανάκι τέρμα Περάματος, δίπλα στα ναυπηγεία.

3. Πρόβες της φιλαρμονικής με τον δάσκαλο μουσικό Δημήτρη Καρβέλη

4. Περιφορά του Σταυρού προς το λιμανάκι Περάματος με φιλαρμονική  και ναυτικό άγημα

5.  Ο Γρηγόρης Παπανικολάου μέλος της φιλαρμονικής

6. Η φιλαρμονική - φανφάρα, από ψηλά παιανίζει τα κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων.

7. Φιλαρμονική Ορχήστρα Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Περάματος