Μια αναισθησιολόγος εξηγεί πώς η πίστη μας βοηθά να… ξυπνάμε!

Μια αναισθησιολόγος εξηγεί πώς η πίστη μας βοηθά να… ξυπνάμε!

___

«Στα 15 χρόνια εμπειρίας μου, κοιτώντας στα μάτια ασθενείς που μου εμπιστεύτηκαν την ζωή τους, αναρωτήθηκα πολλές φορές πόσο σημαντικό για έναν γιατρό να πιστεύει» λέει η Αιμιλία Καταφυγιώτη

Αναισθησία στην πράξη και πίστη στον Θεό

Η πίστη στον Θεό δεν περιορίζεται στην προσέλευσή μας τις Κυριακές στον ναό και στην καλύτερη περίπτωση στη συμμετοχή μας σε ομιλίες και σε συνάξεις ως μέλη ευσεβών ομάδων που τελικά καθόλου δεν προσδιορίζουν το σύνολο της προσπάθειας για τη ζωή ενός χριστιανού.

Η πίστη είναι το λαχάνιασμα στον αγώνα, αλλά και το μικρό ξαπόσταμα για μια ανάσα και η επανάληψή τους 24 ώρες το 24ωρο. Είναι η ελπίδα και η προσπάθεια. Τότε μόνο και ενώ ο πιστός άνθρωπος ζει την καθημερινότητα, μπορεί κατά την διάρκεια της βιοτής και της εργασίας του να κατορθώνει να ψάχνει τον Θεό και να μην έχει την ψευδαίσθηση ότι μόνο στην μοναστική ζωή αυτό θα ήταν κατορθωτό. Ο άγιος Λουκάς ο ιατρός εξασκούσε το επάγγελμά του, σκεπτόταν και δρούσε ως επιστήμονας έχοντας διαρκή επικοινωνία με Αυτόν που του έδωσε το ταλέντο και την δυνατότητα να προστατεύει την ζωή των ασθενών του. Μια συνομιλία με την γιατρό αναισθησιολόγο Αμαλία Καταφυγιώτη μάς βεβαιώνει πως για έναν άνθρωπο εργαζόμενο, ένα γιατρό για παράδειγμα, η πίστη στον Θεό είναι σημαντική. Η πρώτη φράση που μας είπε όταν πρωτοσυναντηθήκαμε ήταν ευκαιρία για σκέψη:

«Στα 15 χρόνια εμπειρίας ως κλινική αναισθησιολόγος, κοιτώντας στα μάτια ασθενείς που εμπιστεύτηκαν την ζωή τους στα χέρια που ο Θεός μού χάρισε, πολλές φορές αναρωτήθηκα: “Πόσο σημαντικό για έναν ιατρό είναι η πίστη στο Θεό”.»

 Η Αμαλία Καταφυγιώτη γεννήθηκε στον Πειραιά. Είναι διδάκτωρ αναισθησιολόγος. Ξεκίνησε την κλινική ειδικότητα της «Αναισθησιολογίας» στο Θριάσειο Νοσοκομείο Αττικής. Άρχισε την κλινική της καριέρα στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου και δούλεψε σε καρδιοχειρουργικά περιστατικά καθώς και σε γενική χειρουργική. Σήμερα εξασκεί το επάγγελμά της στην πόλη του Πειραιά.

Η έναρξη της κουβέντα μας έγινε με το βασικό ερώτημα “Τι είναι η αναισθησιολογία” και η κυρία Καταφυγιώτη μάς απαντά: «Δουλεύοντας σ’ ένα χώρο κλειστό χωρίς το φως του ήλιου να φωτίζει τις ψυχές ασθενών και ιατρών, χρειάζεται καθαρή σκέψη, σώφρονα λογισμό και ταπεινή καρδιά για να αντιμετωπίζεις τις ιατρικές προκλήσεις και να αναγνωρίζεις τα κλινικά σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης σημασίας από την ιατρική ομάδα. Η ειδικότητα του αναισθησιολόγου πριν αρκετά χρόνια στηριζόταν στην κλινική παρατήρηση, δηλ. στα σημάδια του ασθενούς που αφήνουν τον γιατρό να καταλάβει ότι ο ασθενής χρειάζεται ειδική φροντίδα κατά την διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης. Οι ζωηρές σφύξεις, η πίεση του αίματος, το χρώμα του ασθενούς, η θερμοκρασία του, υποδήλωναν πολλά για την κλινική του εικόνα. Σίγουρα, μια τέτοια επιστήμη που στηρίχθηκε εξαρχής στην κλινική παρατήρηση και με τα χρόνια εξελίχθηκε σε μια καθοριστικής και ζωτικής σημασίας ειδικότητα, είναι η ίδια η πρόνοια του Θεού που την εξέλιξε για την αγάπη του στο δημιούργημά του, τον άνθρωπο.»

Τι εννοούμε όμως πρακτικά με τον όρο Αναισθησία; Η Αμαλία Καταφυγιώτη θα μας διαφωτίσει:

«Η αναισθησία είναι μια προκαλούμενη με φαρμακευτικές ουσίες προσωρινή κατάσταση με ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: αναλγησία (ανακούφιση), παράλυση (μέγιστη μυϊκή χάλαση), αμνησία (απώλεια μνήμης) και απώλεια συνείδησης.»

Τι είναι αυτό που οι περισσότεροι ασθενείς φοβούνται σχετικά με την αναισθησία είναι η επόμενη ερώτηση, που για τη απάντησή της η κ. Καταφυγιώτη θα ανατρέξει στην εμπειρία της.

«Η πιο συχνή ερώτηση θα έλεγα, σχεδόν πάντα, στα όσα χρόνια βρίσκομαι δίπλα στον ασθενή με την ιδιότητα του αναισθησιολόγου είναι “θα ξυπνήσω μετά την αναισθησία;”

“Θα αισθάνομαι τον πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης;”

Δυο σημαντικές ερωτήσεις με γνώμονα την λογική. Ο φόβος για την ζωή, η εμπειρία της πρώτης φοράς, η εμπιστοσύνη στον αναισθησιολόγο καθορίζουν τις σκέψεις, τον λογισμό και την ψυχική κατάσταση του κάθε ασθενούς.

Γεμάτοι άγχος οι νέοι

Πολλές φορές, κυρίως νέοι άνθρωποι που έρχονται ωs ασθενείς για χειρουργικές επεμβάσεις ρουτίνας, γεμάτοι με το άγχος της καθημερινότητας, που μέχρι και την στιγμή που χρειάζονται την ιατρική βοήθεια έχουν μάθει να ορίζουν την καθημερινή τους ρουτίνα, θεωρώντας δεδομένη μέχρι τότε την σωματική τους υγεία, είναι οι πιο δύσκολοι και φοβικοί. Ασθενείς με δυνατό χαρακτήρα αλλά αδύναμoι στην διαπραγμάτευση της εσωτερικής τους ψυχικής ηρεμίας, είναι οι πιο δύσπιστοι και μερικές φορές απείθαρχοι και επιθετικοί στο ιατρικό περιβάλλον. Υπάρχουν ασθενείς, που ενώ δείχνουν ψύχραιμοι εξωτερικά, ο εσωτερικός τους ψυχικός κόσμος είναι σε πλήρη ανισορροπία. Τα κλινικά σημεία που ένας ιατρός μπορεί εύκολα να αντιληφθεί το ψυχικό φόρτο ενός ασθενούς είναι πολλά. Κυρίως όμως η καρδιακή συχνότητα, ο τρόπος που η καρδιά χτυπά, είναι το πιο απλό κλινικό σημείο.

Ένας τρόπος σύνδεσης με τις Γραφές και η Επί του Όρους Ομιλία του Ιησού

Γρήγοροι καρδιακοί παλμοί με ιδρωμένα και κρύα χέρια, αφού έχουν αποκλειστεί τα οργανικά αμιγώς αίτια, περιγράφουν έναν ασθενή με άγχος και έντονη την αίσθηση του φόβου. Οι καρδιακές σφύξεις είναι το πιο γρήγορο, άμεσο κλινικό σημείο που χάρισε ο Θεός στο ανθρώπινο σώμα προκειμένου να αντιληφθούμε ότι κάτι δεν πάει καλά εξωτερικά, όσο και στον εσωτερικό ψυχικό του κόσμο.

Η καρδιακοί παλμοί ελέγχονται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα (συμπαθητικό –γρήγορες σφύξεις –παρασυμπαθητικό- χαμηλές σφύξεις), ένα σύστημα στον ανθρώπινο οργανισμό υπό ακούσιο έλεγχο ( χωρίς να μπορεί ο άνθρωπος να παρεμβαίνει σ αυτό). Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας πολλές παράμετροι μπορεί να επηρεάσουν την καρδιακή συχνότητα. Εάν εξαιρέσουμε κάθε οργανική παράμετρο, ο μόνος τρόπος να ηρεμεί ένας ασθενής τον ψυχικό του κόσμο πριν και κατά την διάρκεια της αναισθησίας είναι η σωστή σχέση εμπιστοσύνης ιατρού – ασθενούς. Μια ειλικρινής, τίμια, καθαρή σχέση είναι σχέση που μόνο η πίστη στον Θεό μπορεί να χαρίσει σε κάθε άνθρωπο.»

Ο ύπνος

Για την αναισθησία και την σχέση της με τον ύπνο και την απώλεια συνείδησης, η γιατρός θα προσπαθήσει να εξηγηθεί με απλά λόγια: «Ρωτάνε πολλοί ασθενείς ποια είναι η σχέση της αναισθησίας με τον ύπνο. Η αναισθησία περιορίζει τη δραστηριότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος με αποτέλεσμα την απώλεια της συνείδησης και την ολική έλλειψη αισθήσεων. Σε αντίθεση με τον ύπνο που χαρακτηρίζεται από μείωση της αντίληψης και περιορισμένη αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Ο ύπνος είναι μια φυσική διεργασία που χάρισε ο Θεός στο ανθρώπινο σώμα στο τέλος μιας δημιουργικής ημέρας (σ’ ένα 24 ημερήσιο κύκλο για ανάπαυση του σώματος και ανάπαυση από τις σκέψεις και λογισμούς). Εάν σκεφτεί κανείς ότι στην γη ζούμε σαν κύκλοι 24 ωρών που ο Θεός μάς χάρισε και πρέπει να διαχειριστούμε, θα καταλαβαίναμε πόσο σημαντικό είναι να ξεκουράζουμε το μυαλό μας αφήνοντάς το χωρίς σκέψεις και άγχος και την καρδιά μας να χτυπά πιο ήρεμα την ώρα του ύπνου. Η λέξη ύπνος και έξυπνος, αν κάποιος τις παρατηρήσει θα δει ότι στην λέξη έξυπνος περιλαμβάνεται η λέξη ύπνος. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο σημαντική είναι η ποιότητα του ύπνου προκειμένου να καθαρίσουμε το πνεύμα μας από άχρηστες και περιττές σκέψεις.»

«Εν σοφία εποίησε»

Η συζήτησή μας έφτασε σε σημείο που προσπερνά την επιστήμη και η παρατήρηση θέλει να εμπλέκεται με τον απλούστερο τρόπο στην ιατρική, ο Θεός και οι γραφές. Η κ. Καταφυγιώτη αναφέρθηκε στην “επί του όρους ομιλία”, όταν ο Ιησούς μιλούσε στους μαθητές του “Εσείς είστε το αλάτι της γης”, και μας εξήγησε πως αντιλαμβάνεται ως γιατρός τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά αυτό τον λόγο:

«Η συγκέντρωση του Νατρίου στο ανθρώπινο σώμα (δηλ του αλατιού) καθορίζει την ποιότητα της σωματικής μας υγείας καθώς και του ψυχικού μας κόσμου. Είναι τόσο σημαντική η ποιότητα και η ποσότητα του που ο Θεός “εν σοφία” εποίησε και χάρισε στο ανθρώπινο σώμα τα επινεφρίδια που είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο του άλατος και για την έκκριση της κορτιζόλης. Μια αγγελιοφόρο ορμόνη που εκκρίνεται από τα μικρά σε μέγεθος μα σημαντικά για την ανθρώπινη ζωή επινεφρίδια. Κορτιζόλη στο ανθρώπινο σώμα σημαίνει ζωή, σημαίνει Αλάτι. Η ορμόνη τους άγχους και του κινδύνου που ισορροπεί στο Ανθρώπινο σώμα την ζωή και την ψυχή.»

Η ίδια έγινε μάρτυρας θαυμαστών περιστατικών της θείας βοηθείας

Η Aμαλία Καταφυγιώτη θα μας περιγράψει από την προσωπική της εμπειρία ως γιατρού, το ποιόν των ασθενών που εμπιστεύονταν την ζωή και την ασθένειά τους στον Θεό και έζησαν στο κρεβάτι του χειρουργείου πνευματικές καταστάσεις: «Ασθενείς με ήρεμο ψυχικό κόσμο και με εμπιστοσύνη πρώτα στον Θεό και έπειτα στην ιατρική ομάδα που επέλεξαν για την θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας τους είναι αυτοί που μπορεί να περιγράψουν εμπειρία οράματος πνευματικής φύσεως. Είναι πραγματικά συγκινητικό και ευλογία ο ιατρός να καταστεί κοινωνός ενός τέτοιου γεγονότος.»

Η ίδια κρατά το ιατρικό απόρρητο, αλλά αναφέρει με συγκίνηση ότι έχει γίνει μάρτυρας θαυμαστών περιστατικών θείας βοήθειας.

Ο Αββάς Ισσάκ ο Σύρος γράφει στα “Ασκητικά” πως ο άνθρωπος που βρίσκεται στο επίπεδο της σωματικής γνώσης, αδυνατεί να υπερβεί τον φόβο του θανάτου και τρομοκρατείται διαρκώς μ’ αυτόν. Όμως, ο άγιος παρηγορώντας την ανθρώπινη φύση μας προσθέτει πως η ευεργετική πρόνοια και η αγάπη του Θεού, καθώς και η δύναμη του Δημιουργού καθοδηγεί την κτίση με θαυμαστή φροντίδα.

Η επιστήμη σήμερα με τις αναπτυγμένες τεχνολογίες ανακαλύπτει αυτήν τη φροντίδα Του για μας. Όσα εξαιρετικά συμβαίνουν στο σώμα μας αποκαλύπτουν την αγάπη Του. Έστω όμως κι αν δεν μπορούμε να κατανοήσουμε πλήρως αυτό το μυστήριο, ωστόσο γευόμαστε μέρος της γλυκύτητάς του.

__________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 08.05.2019