Τὸ ἰδεωδες τοῦ εγώ
Πόσο πέρα ἀπ' τὴν ἰδεολογία πρέπει νὰ πάει κανεὶς γιὰ νὰ τὰ καταλάβει αὐτά· πολὺ μακριά. Τόσο πολύ, ποὺ δὲν
μποροῦμε νὰ ποῦμε πολλά, ὑπὸ τὴν ἔννοια ὅτι ἡ ἰδεολογία
γεννάει τὴν βεβαιότητα. Ἐπιτρέψτε μου νὰ μιλήσω σὰν παλιὸς ψυχολόγος. Ἡ ἰδεολογία ἔχει νὰ κάνει μὲ τὸ ἰδεῶδες τοῦ ἐγώ. Γι' αὐτὸ καὶ δὲν μποροῦμε νὰ τὸ λύσουμε τὸ θέμα
αὐτὸ μὲ ψυχολογικὸ τρόπο. Δηλαδὴ ἔχει νὰ κάνει μὲ τὸν
τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἀποκτῶ, δημιουργῶ γιὰ τὸν ἑαυτό μου
πρότυπα. Εἶναι σκληρὴ διαδικασία, ποὺ ὅμως δὲν μποροῦμε
νὰ τὴν στερήσουμε ἀπὸ κανέναν. Οὔτε νὰ τὴν ἀναχαιτίσουμε
μποροῦμε. Τὸ μικρὸ παιδὶ θὰ βρεῖ ὁπωσδήποτε ἀνθρώπους
νὰ μιμηθεῖ φανταστικά, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ὁλοκληρωθεῖ ἡ νά εναντιωθεί γιὰ νὰ ἐξομοιωθεῖ. Ἡ ἰδεολογία μπαίνει ἐκεῖ μέσα,η διαδικασία τοῦ ἐγώ. Τὸ ἐγὼ πάντοτε ἔχει ἕναν πόλο ἀπέναντι στὸν μηχανισμὸ δημιουργίας τοῦ ἐγώ, τὸ ὁποῖο οὐσιαστικὰ
στὸν μέσο ἄνθρωπο είναι φανταστικό.
Ὅταν λέμε δηλαδὴ τὴν λέξη ἐγώ, πάντοτε ζητοῦμε ἀπ'
τὸν ἄλλο, μυστικὰ καὶ μὲ μερικὲς συμβάσεις ποὺ δὲν φαίνονται, νὰ βλέπει καὶ ἄλλα πράγματα, ὅταν μᾶς κοιτᾶ, καὶ ὄχι
μόνον ὅσα ἄμεσα φαίνονται. Δὲν ζητάμε ποτὲ ἀπὸ κανέναν
νὰ μᾶς κοιτάξει ρεαλιστικά. Τὸ σύμπαν τῶν φανταστικῶν
γι' αὐτὸ ἐνισχύεται ὁ ναρκισσισμός. Ό,τι έχει νὰ κάνει με
προσώπων τοὺ μὲ συνοδεύουν εἶναι τὸ ἐγώ μου. Ακριβώς τὸν ναρκισσισμὸ εἶναι κάστρο καὶ φρούριο απαρτο. Δεν μπορεί εὔκολα νὰ ἀλλάξει.
Το lifestyle είναι μια ενίσχυση της φαντασίωσης ποὺ τρέχει αὐτὸ τὸ ναρκισσιστικὸ καὶ φανταστικὸ ἐγὼ πολὺ ἰσχυρή.
Τόσο ἰσχυρή, τοὺ ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ κάνει χωρίς
αὐτή. Δὲν μπορεῖ νὰ ζήσει χωρὶς αὐτή. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος λέγει «ἐγὼ» καὶ φαντασιώνεται, ὡς μέρη αὐτοῦ τοῦ
ἐγώ, ὅλα τὰ πράγματα ποὺ τοῦ ὑποβάλλει ἡ μόδα ἡ τηλεόραση, ἡ σύγχρονη ζωή. Ὅλες αὐτὲς οἱ βεβαιότητες που προμηθεύει ὁ τρόπος ζωῆς συνυπονοοῦνται μὲ τὴν λέξη ἐγώ. Ἡ
θρησκευτική ιδεολογία ἔρχεται γιὰ νὰ στεφανώσει ὅλα αὐτὰ
καὶ νὰ τοῦ πεῖ: «Σὺν τοῖς ἄλλοις, νὰ εἶσαι βέβαιος πὼς εἶσαι
καὶ ἐκλεκτὸς τοῦ Θεοῦ». Μπαίνει αὐτὸ τὸ πράγμα ἐκεῖ καὶ
κραταιώνεται ἀκόμη πιὸ ἰσχυρὰ ὁ ναρκισσισμός. Βλέπεις
τότε ἕναν Χριστιανὸ ὁ ὁποῖος εἶναι στὴν κυριολεξία δημόσιος κίνδυνος. ὑποκριτής εισαγγελικός, κατακριτικός, μὲ ὅλη την «γνώση» τῶν πραγμάτων ποὺ δὲν ξέρει.
Γι' αὐτὸ βλέπετε ὅτι ἡ παράδοσή μας ἀφορᾶ κυρίως συνντετριμμένους ἀνθρώπους. Ὅταν συναντούσαμε τοὺς μεγάλους Γεροντάδες, τὸ καταλαβαίναμε.
Θυμοῦμαι τὴν πρώτη
φορὰ ποὺ πῆγα νὰ συναντήσω τὸν π. Παΐσιο. Ἔλεγα ἀπὸ μέσα μου: «Θὰ δῶ τὸν Ἠσαΐα, τὸν προφήτη, τὸν μεγάλο καὶ τρανὸ Γέροντα». Περίμενα νὰ δῶ ἕναν βλοσυρὸ τύπο, μὲ τὸ
βλέμμα στὸ ἄπειρο. Συναντῶ ἕνα ξεδοντιασμένο γεροντάκι, τὸ ὁποῖο ἔλεγε διάφορα. Ἕνας ἀπ' τὴν παρέα μας, την πρώτη φορὰ ποὺ βρέθηκα ἐκεῖ, δὲν ἄντεξε καὶ ρώτησε: «Που
εἶναι ὁ Γέροντας»; Ἀπαντάει ὁ π. Παΐσιος: «Θὰ πάω μέσα νὰ σᾶς τὸν φέρω». Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό μέσα στὴν
παρέα ποὺ εἴχαμε πάει νὰ τὸν συναντήσουμε, ἔρχεται ἕνας
νεαρὸς ἀπ' τὴν Θεσσαλονίκη καὶ ἀρχίζει νὰ τὸν κοροϊδεύει
μπροστὰ σὲ ὅλους. Ήταν συνάντηση σόκ! Τοῦ μιλοῦσε μὲ
μεγάλη αὐθάδεια. Τοῦ ἔλεγε:
-Τι κάνεις ἐδῶ, μπάρμπα;
-Εἶμαι κακὸς καὶ μὲ ἔχουν βάλει μόνο μου καὶ κάθομαι.
-Τὴν περίφραξη τί τὴν θέλεις;
-Ἔ, μωρέ, εἶναι ποὺ εἶμαι κακὸς καὶ ἐπικίνδυνος. Τὰ
θηρία, σκέψου, μὲ φοβοῦνται καὶ δὲν πλησιάζουν. Γι' αὐτὸ βάζω φράγμα γύρω γύρω.
-Καὶ γιατί δὲν πᾶς στὸν κόσμο νὰ κάνεις οἰκογένεια,
–Εἶμαι ἐγὼ ὁ ἀχαΐρευτος γιὰ οἰκογένεια; Δὲν βλέπεις τὰ χάλια ποὺ ἔχω;
-Καὶ τί ἦρθες νὰ κάνεις ἐδῶ;
-Ε, μωρέ, νὰ μάθω καμιὰ πρόσθεση, καμιὰ ἀφαίρεση...
Ἡ κουβέντα συνεχίζεται σ' αὐτὸ τὸ ὕφος. Ἐγὼ ἔχω πάθει σοκ ἀπ᾿ τὴν πρώτη γνωριμία μὲ τὸν Γέροντα. Ξαφνικά, ὅπως
καθόταν καὶ ἔκανε τὸ ἐργόχειρό του ὁ Γέροντας, γυρίζει, τὸν κοιτάει εὐθεῖα στὰ μάτια καὶ μὲ προσοχὴ τοῦ λέει: «Τί σπουδάζεις»; «Τί σὲ νοιάζει ἐσένα τί σπουδάζω», «Μὲ νοιάζει, λέει ὁ Γέροντας, γιατί πρέπει νὰ τὰ ἀφήσεις τὰ οἰκονομικὰ ποὺ σπουδάζεις καὶ νὰ γίνεις δικαστής, νὰ πᾶς στὴν
Νομική. Δὲν θυμᾶσαι ποὺ ἤθελες ἀπὸ παιδὶ νὰ γίνεις δικαστής»; «Τί εἴπατε»; λέει αὐτὸς ἐμβρόντητος. «Δὲν θυμᾶσαι, βρὲ καημένε, ποὺ ἔβαζες ἕναν πάγκο, ὅταν ἤσουν μικρός,
καὶ ἔκανες τὸν δικαστή»; Λέει αὐτός: «Ναί»! Ξαφνικά, ο προφήτης ὑπερέβη τὸ γεροντάκι καὶ ἔγινε ὁ θεοειδὴς ἄνθρωπος!!!
Αὐτὸ τὸ πράγμα ἔφερε ὁ Χριστός, τὴν συν-ἐνεργητικὴ ἔνωση τῶν δύο φύσεων, θείας καὶ ἀνθρώπινης, τὸ ὁποῖο δὲν θὰ μποροῦσε νὰ γίνει χωρὶς Ἐνσάρκωση. Ἡ νοερὰ ἐνέργεια
τοῦ π. Παϊσίου ἔπρεπε νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὴν νοερὰ ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ κατὰ χάριν. Μέσω τῶν μυστηρίων ἁγιαζεται
καὶ αὐξάνει ὀντολογικὰ ὁ ἄνθρωπος καὶ ἡ προαίρεση του
μεταβάλλεται σὲ θεολογική γλώσσα ὁ «τρόπος ὑπάρξεως τῆς κτιστῆς φύσης ἀπὸ κτιστὸ σὲ κατὰ χάριν καὶ ξαφνικὰ ὁ ἄνθρωπος «βλέπει» 15 χρόνια πίσω σε μερικά δευτερόλεπτα. Συνεχίζει ὁ – Παΐσιος στον νεαρά «Ἄφησέ
το τώρα αὐτὸ ποὺ κάνεις καὶ πήγαινε στην Νομική
σηκωθηκε πάνω ὁ καημένος καὶ προσπαθούσε νὰ φύγει. Μᾶς λέει ἀπαθῶς ὁ Γέροντας «θὰ γίνει ένα λοκατζῆς αὐτὸς τώρα! θὰ ἀλλάξει».
Οὔτε αὐτὰ τὰ καταλαβαίνουμε εὔκολα γιατί άλλωστε
έχει περισσέψει ὁ αθελογητος λόγος περὶ θαυμάτων. Οι πιο πολλοὶ συναντᾶνε τοὺς ἁγίους αὐτοὺς σαν ένα είδος
γκουροὺ καὶ μέντιουμ ποὺ θέλουν νὰ τοὺς λύσουν τὰ προβλήματά τους. Πάνε καὶ τοὺς λένε «Νὰ μοῦ βρεις γυναίκες νὰ γεννήσει παιδί ἡ γυναίκα μου, νὰ μοῦ βρεῖς δουλειά»
Ελάχιστοι ἀπ' αὐτοὺς ζοῦν τὸ μυστήριο ἑνὸς ἁγίου καὶ τι ἀκριβῶς εἶναι. - Είναι τό μυστήριο της Ενσαρκώσεως πίσω ἀπ' ὅλα αὐτά. Εἶναι τὸ ἀνθρώπινο τοῦ θεοῦ ἡ ἀνθρώπινη
παρουσία τοῦ Θεοῦ, με τις δικές του ενέργειες ασυγχυστα καὶ ἀδιαίρετα ἀχώριστα καὶ ἄτρεπτα . Αυτό ακριβώς γιορτάζεται τίς ημέρες τών Χριστουγέννων η αρχή της ιστορίας τής θεανθρωπιας!
Τελειώνει ἡ ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ξεκινάει ἡ ἱστορία
τῆς πιθανότητας τοῦ Θεανθρώπου, ἡ κατ' ἐξοχὴν ἱστορία τῆς
ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Τὸ βασίλειο τῆς ἐλεύθερης ἀγάπης. Παρ'ὅτι μοῦ δίνεται μὲ τὸ Βάπτισμα ἡ χάρη στὸ βάθος τοῦ εἶναι
μου νὰ ἀκολουθήσω αὐτὸ τὸν δρόμο, χρειάζεται ἡ διαλογικὴ
αὐτὴ ἐλευθερία, αὐτὴ ἡ πολλαπλὴ κατανόηση τοῦ Θεοῦ, γιὰ
νὰ γίνει αὐτό. Ὁ Θεὸς δίνει στὸν καθέναν ἀπὸ ἐμᾶς νὰ τὸν
καταλάβουμε διαλογικὰ μὲ τὸν τρόπο μας. Ἔχει μεγάλη σημασία νὰ καταλάβουμε τὸν Χριστὸ μὲ τὸν τρόπο μας ὁ καθένας. Με τον τρόπο ποὺ μὲ ἀφορά, ποὺ ὁλοκληρώνει ἐμένα
προσωπικό. Ὄχι μὲ ἕναν τρόπο ποὺ εἶναι γενικός. Δὲν εἶναι
δηλαδή καθόλου όλο αὐτὸ ἕνας τρόπος για να γεννηθεί μία
δήθεν ἄνωθεν ηθική. Εἶναι κάτι πολύ μεγαλύτερο. Εἶναι ὁ τρόπος ποὺ ὁ ἄνθρωπος γίνεται θεὸς κατὰ χάριν.
Επιτρέψτε μου να σας πῶ τοῦτο: κάθε φορὰ ποὺ λέει κάποιος μπροστά μου την λέξη θέωση νιώθω σὰν νὰ μοῦ
δίνει ἕνα χαστούκι στο πρόσωπο. Θεέ μου! Το θέμα εἶναι ὅτι μποροῦμε νὰ λέμε ψέματα, καὶ μάλιστα μεγάλα, μιλώντας
θεολογικά. Ὄχι γιατὶ εἴμαστε ψεῦτες, ἀλλὰ γιατὶ αὐτὰ τὰ
πράγματα μας ξεπερνάνε. Στην πραγματικότητα, αὐτὸ τὸ
ὁποίο μένει εἶναι ἡ διαδικασία μὲ τὴν ὁποία κάποιος ἀνακαλύπτει στον χώρο του, μὲ τὸν τρόπο του καὶ μ' αὐτὸ τὸ
ὁποῖο εἶναι, αὐτὸ τὸν δρόμο. Εἶναι ἕνας δρόμος ἀνοικτός, ποὺ
ὑπάρχει καὶ λειτουργεῖ στὴν Ἐκκλησία. Εἶναι μία πόρτα ποὺ
ἔχει ἀνοίξει. Βλέπετε τὶς ἡμέρες τοῦ Πάσχα, ποὺ ἡ Ὡραία Πόλη μένει ανοικτή. Εἶναι ἀνοικτὸς αὐτὸς ὁ δρόμος, γιὰ νὰ
τὸν ἀνακαλύψει κανεὶς προσωπικὰ καὶ νὰ νιώσει ἐλευθερία
ἐπὶ Νιώθεις τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ὡς ἐλευθερία. Νιώθεις αὐτὸ ποὺ ἔχω γράψει σ' ἕνα βιβλίο μου- τὴν διαλογικὴ
αμοιβαιότητα. Δηλαδὴ ὁ Θεὸς μοῦ προσφέρει ἕναν κόσμο καὶ
ἕναν ἑαυτὸ καὶ ἀρχίζει τὴν κουβέντα μὲ μένα. Ἀρχίζω καὶ
ἐγὼ νὰ προσθέτω τὸν ἑαυτό μου καὶ Αὐτὸς τὸν δικό Του. Δημιουργήτε ἔτσι ἕνα ἔργο ποὺ εἶμαι ἐγὼ καὶ Ἐκεῖνος. Είναι
ἀπόλυτα παρὼν καὶ ταυτόχρονα ἀπόλυτα διακριτικὰ ἀπών,
· τὸν τρόπο, ὁ ἄνθρωπος γίνεται ἕνα ἄν τὸ ὁποῖο θαυματουρ-
ὅταν πρέπει. Εἶναι δικό μου τὸ ἔργο καὶ δικό Του. Μ᾿ αὐτὸν τιν τρόπο ο άνθρωπος γίνεται ενα ον το οποίο θαυματουργεί. Ἡ ὕπαρξή του, ἡ παρουσία
του μετέχουν στὴν ἱστορία
δημιουργώντας πολιτισμὸ καὶ ἔργα ἱστορικά, τὰ ὁποῖα μᾶς ελκύουν τόσο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ ξεκολλήσουμε ἀπ᾿ αὐτά.
Σας ἔχει τύχει νὰ μὴν μπορεῖτε νὰ φύγετε μπροστὰ ἀπὸ μία αγιογραφία;
Νὰ μὴν μπορεῖς νὰ φύγεις!
Η ΙΣΤΟΡΊΑ ΤΉΣ ΑΓΆΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΎ. ΠΑΤΉΡ ΝΙΚΌΛΑΟΣ ΛΟΥΔΟΒΊΚΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου