Την εικοστή εβδόμη Αυγούστου .......

Την εικοστή εβδόμη Αυγούστου η μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ποιμένος.

Όπως αρπάζεται το πρόβατο από στόμα λύκου που χάσκει,

έτσι αρπάχθηκε ο Ποιμένας από τη ζωή,

το θρέμμα του μεγάλου Ποιμένα.

Στις εικοσιεπτά του μηνός έφυγε ο Ποιμήν προς τον Μέγα Ποιμένα.

Αυτός ο Όσιος καταγόταν από την Αίγυπτο. Όταν αναχώρησε από την πατρίδα του μαζί με όλους τους αδελφούς του, έγινε και αυτός μαζί με εκείνους μοναχός. Η μητέρα τους, κινούμενη από τον μητρικό πόθο, πήγε στη Σκήτη για να τους δει. Οι γιοι της όμως έκλεισαν την πόρτα του κελιού τους για να μη την αντικρίσουν. Εκείνη έκλαιγε έξω με πόνο καρδιάς και φώναζε. Τότε ο Αββάς Ανούβ, ένας από τους αδελφούς, λέει στον Ποιμένα: «Τι να κάνουμε με αυτή τη γριά;». Τότε ο Ποιμήν πήγε στην πόρτα και από μέσα της λέει: «Τι κλαις, γριά;». Εκείνη, ακούγοντας τη φωνή του Ποιμένα, απάντησε: «Θέλω να σας δω, παιδιά μου. Τι κακό θα σας κάνω αν απλώς σας δω; Δεν είμαι εγώ μητέρα σας; Δεν βρίσκομαι τώρα σε βαθιά γεράματα;». Τότε ο Ποιμήν της αποκρίθηκε: «Πού θέλεις να μας δεις; Σε αυτόν τον κόσμο ή στον άλλον;». Η μητέρα τους κατάλαβε το νόημα των λόγων του Ποιμένα, και με χαρά έφυγε χωρίς να τους δει.

Κάποτε ο άρχοντας εκείνης της χώρας θέλησε να δει τον Αββά Ποιμένα. Και αφού έπιασε τον ανιψιό του για κάποιες κακίες που είχε κάνει, τον έβαλε στη φυλακή, λέγοντας: «Αν έρθει εδώ ο θείος του, ο Αββάς Ποιμήν, και τον δω, αμέσως θα ελευθερώσω τον ανιψιό του». Ο Ποιμήν, όταν το έμαθε αυτό, δεν θέλησε να πάει στον άρχοντα. Η μητέρα του φυλακισμένου τότε πήγε στον αδελφό της, τον Ποιμένα, και τον παρακαλούσε να πάει στον άρχοντα για να λυτρώσει τον ανιψιό του. Ο Ποιμήν ούτε καν απάντηση δεν της έδωσε. Η αδελφή του φώναζε, κατηγορώντας τον και λέγοντας: «Άσπλαχνε, ελέησέ με, γιατί είναι ο μοναχογιός μου και δεν έχω άλλον εκτός από αυτόν». Ο Ποιμήν της έστειλε μήνυμα με έναν αδελφό αυτά τα λόγια: «Φύγε από εδώ, γιατί ο Ποιμήν παιδιά δεν γέννησε». Ο άρχοντας τότε έστειλε μήνυμα στον Ποιμένα: «Έστω και μόνο με τον λόγο σου πρόσταξε, κι εγώ αμέσως θα τον ελευθερώσω». Μα ο Ποιμήν του απάντησε: «Εξέτασέ τον σύμφωνα με τους νόμους. Αν είναι άξιος θανάτου, θανάτωσέ τον. Αν όμως δεν είναι άξιος θανάτου, κάνε όπως θέλεις». Ο άρχοντας θαύμασε για την ακρίβεια της πολιτείας του Ποιμένα και ελευθέρωσε τον ανιψιό του.

Κάποτε ένας ρώτησε τον Αββά Ποιμένα: «Αν δω την αμαρτία του αδελφού μου, να τον σκεπάσω;». Ο Ποιμήν απάντησε: «Αν εμείς σκεπάσουμε την αμαρτία του αδελφού μας, τότε και ο Θεός θα σκεπάσει τις δικές μας αμαρτίες».

Αυτός ο Όσιος άσκησε κάθε αρετή τόσο πολύ, ώστε όλοι οι Πατέρες και οι ασκητές που βρίσκονταν στην Αίγυπτο και στη Θηβαΐδα ρυθμίζονταν και διορθώνονταν από αυτόν. Έτσι, περνώντας τη ζωή του με αυτά τα κατορθώματα, ο τρισμακάριστος, γεμάτος ημέρες, εξεδήμησε προς τον Κύριο.

Σημείωση

Ο Αββάς Ποιμήν έφθασε σε τέτοια ταπείνωση, ώστε είπε: «Εγώ λέω ότι στον τόπο όπου ρίχνεται ο Σατανάς, εκεί ρίχνομαι κι εγώ». Και πάλι: «Ο άνθρωπος χρειάζεται πάντοτε την ταπεινοφροσύνη και τον φόβο του Θεού, όπως την αναπνοή που βγαίνει από τη μύτη του». Και πάλι: «Αν ο άνθρωπος κατηγορεί τον εαυτό του, τότε αντέχει παντού». Για τον Ποιμένα έλεγαν ότι ποτέ δεν ήθελε να πει τον λόγο του ανώτερο από άλλου Γέροντος, αλλά σε όλα επαινούσε εκείνον. Γι’ αυτό, όταν βρισκόταν μαζί με τον Αββά Ανούβ, δεν μιλούσε καθόλου μπροστά του. Έλεγε επίσης: «Ο μακάριος Αντώνιος είπε: Η μεγάλη δύναμη του ανθρώπου είναι να αποθέτει το δικό του σφάλμα ενώπιον του Κυρίου και να περιμένει τον πειρασμό μέχρι την τελευταία του αναπνοή».

Μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών και Ομολογητού Λιβερίου, Πάπα Ρώμης.

Τον πλούτο τώρα αντλεί ο Λιβέριος,

τον οποίο είχε συνετά θησαυρίσει στους Ουρανούς.

Αυτός έζησε στα χρόνια του βασιλέως Κωνστάντιου, γιου του Μεγάλου Κωνσταντίνου, το έτος 337. Αυτός, μαζί με άλλους, συνέβαλε ώστε να πάρουν τους θρόνους τους ο Άγιος Αθανάσιος Αλεξανδρείας και ο Άγιος Παύλος Κωνσταντινουπόλεως. Για αυτήν την αιτία, ο βασιλέας Κωνστάντιος –που πλανήθηκε από την αίρεση του Αρείου μετά τον θάνατο του αδελφού του Κώνστα– έστειλε και έφερε τον Άγιο Λιβέριο στην Κωνσταντινούπολη. Προσπάθησε να τον πείσει να απέχει από την κοινωνία του Αθανασίου και να συμφωνήσει με την καθαίρεσή του. Επειδή όμως δεν μπόρεσε να τον πείσει, τον εξόρισε στη Θράκη. Όταν όμως ο Κωνστάντιος πήγε στη Ρώμη, πιεζόμενος από όλους, αναγκάστηκε να επαναφέρει τον μακάριο Λιβέριο στον θρόνο του. Εκεί, στη Ρώμη, αφού έζησε με ευσέβεια και κατά Θεόν, αναπαύθηκε εν Κυρίω.

Σημείωση

Ο Λιβέριος αυτός έγινε Πάπας Ρώμης μετά τον Πάπα Ιούλιο, ο οποίος κυβέρνησε τη Ρώμη δεκαπέντε χρόνια.

Μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Οσίου, Επισκόπου Κουδρούβης.

Αφού μόνο την κλήση σου, Όσιε, έλαβες,

τώρα, πεθαίνοντας, πληρώνεις το χρέος των επαίνων.

Αυτός ο μακάριος, επειδή έλαμπε στην άσκηση και στην αρετή, χειροτονήθηκε Επίσκοπος της επισκοπής Κουδρούβης στην Ισπανία. Επειδή είχε ζήλο υπέρ της Ορθοδόξου πίστεως, ήταν παρών στην αγία και Οικουμενική Πρώτη Σύνοδο της Νικαίας, που συγκλήθηκε επί Κωνσταντίνου του Μεγάλου το έτος 325, και απέρριψε την μανία και την αίρεση του Αρείου. Αυτός ήταν και έξαρχος της τοπικής Συνόδου στη Σαρδική, η οποία συγκροτήθηκε επί των αδελφών βασιλέων Κωνστάντιου και Κώνστα, το έτος 347. Επειδή δεν συμφώνησε στην καθαίρεση του Μεγάλου Αθανασίου και πολλών άλλων θεοφόρων Πατέρων που εξορίστηκαν από τον Κωνστάντιο, γι’ αυτό εστάλη και αυτός στην εξορία, όπου, υπομένοντας πολλές κακοπάθειες, τελείωσε τη ζωή του και αναχώρησε προς τον Κύριο.

Σημείωση

Για τον Όσιο αυτό γράφει ο Μελέτιος: «Ο Όσιος, Επίσκοπος Κουδρούβης, ήταν ομολογητής του Χριστού, φανερά γνωστός, φέροντας στο σώμα του τα στίγματα που χαράχτηκαν για το όνομά Του, στον διωγμό που έκανε ο Διοκλητιανός κατά των Χριστιανών. Αφού έφθασε σε ύψιστη μόρφωση και αγιότητα, τιμήθηκε από τον Κωνσταντίνο, ο οποίος τον έστειλε με βασιλικά γράμματα στην Αίγυπτο για να διορθώσει τις έριδες και φιλονικίες που ξεσήκωσε ο Άρειος. Προήδρευσε και στη Σύνοδο της Νικαίας, και αποδέχθηκε το σύμβολο που εκεί εκτέθηκε, και έγινε μεγάλος βοηθός και υπερασπιστής του Αθανασίου απέναντι στους συκοφάντες του, και μάλιστα στη Σύνοδο της Σαρδικής, χωρίς καθόλου να φοβηθεί τις απειλές του Κωνσταντίου. Γι’ αυτό αξίως εγκωμιάζεται και από τον Θεοδώρητο». Ο Μέγας Αθανάσιος τον ονομάζει «Πατέρα των Επισκόπων».

Η Βάπτιση του Αιθίοπα ευνούχου από τον Άγιο Φίλιππο.

Άνδρας ελέγχει την παροιμία «ευνούχος»,

γιατί λευκαίνεται ακόμη και ο Αιθίοπας από τη φύση του.

Μνήμη της Αγίας Μάρτυρος Ανθούσας της νέας.

Η Αγία Μάρτυς Ανθούσα η νέα, φορώντας τρίχινο ράκος και με πέτρα δεμένη στον τράχηλο, ρίχνεται σε φρέαρ και τελειώνεται.

Ο μανδύας σου ήταν από τρίχες, η πόρπη σου πέτρα,

με τα οποία, Ανθούσα, κατέβηκες στο βαθύ φρέαρ.

Σημείωση

Εδώ περιττώς γράφεται στα Μηναία το Συναξάρι της Αγίας Μάρτυρος Ευθαλίας. Αυτό είχε ήδη γραφτεί στη 2α Μαρτίου, όταν και εορτάζεται η μνήμη της, και εκεί αναφέρεται και το δίστιχό της.

Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Φανουρίου, του νεοφανέντος το έτος 1500.

Φανούριος φῶς πᾶσι πιστοῖς παρέχει,

Κἂν εἰς σκότος δ᾿ ἔκειτο τῆς γαίας μέγα.

Εἰκάδι ἑβδομάτῃ Φανουρίου σηκὸς γῆθεν φάνθη.

Ο Άγιος Φανούριος είναι από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου.

Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς αμφιβολία ως δώρο Θεού, διότι ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες. Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β' ο Διασπωρινός (1355 - 1369 μ.Χ.) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ».

Στην εικόνα, ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο υπήρχε λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του. Σε αυτά ο Μάρτυς παρουσιαζόταν: να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· να είναι κλεισμένος στη φυλακή· να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα δεήσεως.

Τον αρχαίο ναό που βρέθηκε η εικόνα, ανοικοδόμησε, ύστερα από πολλές προσπάθειες, ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του Αγίου Φανουρίου, που όπως φαίνεται συνέταξε και την Ακολουθία του.

Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια. Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο. Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).

Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων. Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές. Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.

Η αγάπη και η τιμή με την οποία περιβάλλεται ο Άγιος Φανούριος έγινε αφορμή να δημιουργηθούν διάφορες ωραίες και ευλαβείς παραδόσεις στο λαό μας, ανάμεσα στις οποίες είναι και το εορταστικό έθιμο της «Πίττας του Αγίου Φανουρίου», ή της «Φανουρόπιττας» που γίνεται την παραμονή της εορτής του. Η πίτα αυτή είναι συνήθως μικρή και στρογγυλή σαν μικρός άρτος, μοιράζεται στους πιστούς και γίνεται άλλοτε για να φανερώσει κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή.Υπάρχει επίσης και παράδοση ότι με τη πίτα αυτή γίνεται μνεία της μητέρας του, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο.

Σημείωση: Η αναφορά στο Νέο Λειμωνάριο ότι η εικόνα του Αγίου βρέθηκε το 1500 μ.Χ., είναι μάλλον λανθασμένη, διότι ο επίσκοπος Ρόδου Νείλος έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ.

Saint