ΤΑ ΔΙΧΤΥΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΚΡΑΤΟΡΑ.

ΚΑΝΟΝΤΑΣ το σημείο του Σταυρού, θα σάς οδηγήσω, αδελφοί, σ' ένα πνευματικό θέαμα.

Κάποτε ό μεγάλος όσιος του Θεού Αντώνιος, ό ερημίτης της Αιγύπτου, με θεία αποκάλυψη είδε τις παγίδες τού διαβόλου απλωμένες σαν δίχτυα πάνω σ' όλη τη γη, για την παγίδευση και την ψυχική καταστροφή των ανθρώπων. Στέναξε τότε με πόνο ό όσιος και ρώτησε τον Κύριο: «Ποιος τάχα, Κύριε, θα μπορέσει να ξεφύγει απ' αυτά τα δίχτυα και να σωθεί;».

Βυθίζομαι με τη σκέψη στην παρατήρηση των διχτύων του διαβόλου. Είναι απλωμένα όχι μόνο έξω από τον άνθρωπο, αλλά και μέσα του. Το ένα δίχτυ είναι σφιχτοδεμένο με το άλλο. Κάποια δίχτυα είναι στημένα σε σειρές. Άλλα αφήνουν μεγάλα ανοίγματα, αυτά όμως οδηγούν σε αναρίθμητες πτυχώσεις από τις όποιες είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς. Θρηνώ πικρά, βλέποντας τα πολύπλοκα σατανικά δίχτυα! Αυθόρμητα ρωτάω κι εγώ, όπως ό ερημίτης όσιος: "Κύριε, ποιος μπορεί να γλιτώσει απ' αυτά;".

Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νου μου τα διάφορα βιβλία πού μεταδίδουν δήθεν το φώς της γνώσεως, αλλά στην πραγματικότητα βυθίζουν στο σκοτάδι της αγνωσίας. Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νου μου τα βιβλία πού έχουν γραφεί με την απροκάλυπτη ή συγκαλυμμένη επήρεια του σκοτεινού και μοχθηρού κοσμοκράτορα 

Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νου μου τα βιβλία πού προέρχονται από λογική αρρωστημένη και φθαρμένη λόγω της προπατορικής πτώσεως. Απλωμένα δίχτυα είναι για τον νου μου τα βιβλία πού περιέχουν «την ανθρώπινη δολιότητα και τα τεχνάσματα πού μηχανεύεται ή απάτη», κατά την έκφραση του αποστόλου , καθώς προέρχονται από συγγραφείς οι όποιοι «χωρίς λόγο υπερηφανεύονται με το υποδουλωμένο στην αμαρτία μυαλό τους».

Ό πλησίον, στην αγάπη του οποίου οφείλω να αναζητώ τη σωτηρία, κι αυτός γίνεται για μένα δίχτυ, πού με παγιδεύει και με οδηγεί στον θάνατο, όταν ό νους του είναι πιασμένος στα δίχτυα ψεύτικων διδασκαλιών και πλανερών σοφιστειών.

Ό δικός μου νους είναι σημαδεμένος από την πτώση, είναι καλυμμένος με το πέπλο του ζόφου, είναι δηλητηριασμένος από το ψέμα. Ό ίδιος ό νους μου, λοιπόν, πλανεμένος καθώς είναι από τον κοσμοκράτορα, απλώνει ανεπίγνωστα τα δικά του δίχτυα, για να αυτοπαγιδευθεί. Ακόμα κι όταν ήταν στον παράδεισο ό άνθρωπος, αδιάκριτα και απερίσκεπτα θέλησε ν' αποκτήσει μια γνώση ολέθρια, θανάσιμη!

Και μετά την πτώση του, έγινε ακόμα πιο αδιάκριτος, ακόμα πιο απερίσκεπτος. Με θρασύτητα μεθά από το ποτήρι της φαρμακερής γνώσεως, διώχνοντας αποφασιστικά από την ψυχή του την επιθυμία να γευθεί το θεϊκό ποτήρι της σωτήριας γνώσεως.

Και για την καρδιά μου πόσα δίχτυα! Δίχτυα χοντρά και δίχτυα λεπτά! Ποιά απ' αυτά να θεωρήσω πιο επικίνδυνα, πιο φοβερά; Δεν ξέρω. Ό κυνηγός είναι έμπειρος και επιδέξιος αυτόν πού θα ξεφύγει από τα χοντρά δίχτυα του, θα τον πιάσει στα λεπτά. Ό σκοπός του κυνηγίου είναι ένας: ή ψυχική καταστροφή.

Τα δίχτυα είναι στημένα και καμουφλαρισμένα με ποικίλους τρόπους και με εξαιρετική τέχνη. Ή πτώση είναι μεταμφιεσμένη, είναι ντυμένη με ρούχα θριάμβου —με την υποκρισία, με την κενοδοξία, με την άνθρωπαρέσκεια — και κρύβει απατηλά το σκοτεινό πρόσωπο της πίσω από ένα πνευματικό, ένα ουράνιο προσωπείο αρετής. Ή ακόλαστη αγάπη είναι συχνά κρυμμένη πίσω από μια φαινομενικά αγία αγάπη. Ή σαρκική γλυκύτητα παρουσιάζεται συχνά σαν γλυκύτητα πνευματική. Ό κοσμοκράτορας με όλα τα μέσα προσπαθεί να κρατήσει τον άνθρωπο δεμένο με τη φθαρμένη φύση του. Κι αυτό φτάνει για την αποξένωση της ψυχής από τον θεό, έστω και χωρίς μεγάλες πτώσεις στην αμαρτία Τα βαριά αμαρτήματα τα υποκαθιστά ολοκληρωτικά, σύμφωνα με τούς ακριβείς υπολογισμούς του νοητού κυνηγού, το υπερήφανο φρόνημα ενός χριστιανού ικανοποιημένου από τις αρετές του, τις αρετές της φθαρμένης φύσεως, ενός χριστιανού πεσμένου στην αυταπάτη- αυτή ακριβώς είναι πού τον αποξενώνει από τον Κύριο.

Και για το σώμα μου πόσα δίχτυα! Το ίδιο το σώμα τί δίχτυ πού είναι! Και πόσο επωφελείται απ' αυτό ό κοσμοκράτορας! 

Συγκαταβαίνοντας στις κατώτερες ροπές και επιθυμίες τού σώματος, φτάνουμε να μοιάζουμε στα άλογα ζώα. Τί γκρεμός! Τί ξεπεσμός από τη θεία ομοίωση!

Φεύγουμε μακριά από τον Θεό και πέφτουμε σ' αυτόν τον βαθύ και φοβερό γκρεμό, όταν παραδινόμαστε στις βαριές σαρκικές αμαρτίες, οι όποιες, ακριβώς για τη βαρύτητα τους, ονομάζονται πτώσεις.

Αλλά και οι ελαφριές σαρκικές απολαύσεις δεν είναι λιγότερο ολέθριες. Για χάρη τους παραμελούμε την ψυχή μας και λησμονούμε τον Θεό, τον ουρανό, την αιωνιότητα, τον προορισμό μας. Ό κοσμοκράτορας με τις σαρκικές απολαύσεις κατορθώνει να μας κρατά σε διαρκή περισπασμό και να μάς προξενεί νοητικό σκοτισμό. Οι θύρες, διαμέσου των οποίων ή ψυχή επικοινωνεί με τον ορατό κόσμο, είναι οι σωματικές αισθήσεις. Μέσ' απ' αυτές, λοιπόν, τις θύρες ό κοσμοκράτορας εισάγει ακατάπαυστα στην ψυχή αισθητικές ικανοποιήσεις, πού την οδηγούν στην αιχμαλωσία της αμαρτίας. Εντυπωσιακά ηχεί ή μουσική στις περιβόητες επίγειες συναυλίες, μια μουσική πού εκφράζει και ξεσηκώνει διάφορα πάθη.

Τέτοια πάθη προβάλλονται και στις επίγειες θεατρικές παραστάσεις, τέτοια πάθη αναμοχλεύονται μ' όλες τις επίγειες τέρψεις. Ό άνθρωπος με κάθε δυνατό μέσο κυνηγά την απόλαυση τού κακού πού τον σκοτώνει. Μεθυσμένος απ' αυτό, λησμονεί το σωτήριο θείο αγαθό και το απολυτρωτικό Αίμα του Θεανθρώπου.

Να μια απλή απεικόνιση των διχτύων πού έχει απλώσει ό κοσμοκράτορας για τη σύλληψη των χριστιανών. Ναι, μόνο ένα άτεχνο ζωγράφισμά τους επιχείρησα, αδελφοί, αλλά αυτό ασφαλώς θα σας προκάλεσε τρόμο, ασφαλώς θα γέννησε μέσα σας το ερώτημα: "Και ποιος μπορεί να ξεφύγει απ' αυτά τα δίχτυα;".

Ακόμα δεν τέλειωσε, όμως, ό φοβερός πίνακας! Ακόμα κινείται ό χρωστήρας μου από τον λόγο του Θεού!

Τί λέει, λοιπόν, ό Θεός; Κάνει μια προφητεία πού ήδη επαληθεύεται. Στους έσχατους καιρούς, προαναγγέλλει, «επειδή θα πληθύνει ή κακία ή αγάπη των πιο πολλών θα ψυχρανθεί». Ό αδιάψευστος λόγος του Θεού, ό πιο στέρεος από τον ουρανό και τη γη, μάς προειδοποιεί ότι στους έσχατους καιρούς θα αυξηθούν τόσο τα διαβολικά δίχτυα όσο και οι άνθρωποι πού θα πιάνονται σε αυτά.

Πράγματι! Κοιτάζω τον κόσμο. Και τί βλέπω; Τα δίχτυα του διαβόλου, αν τα συγκρίνουμε μ' εκείνα της πρωτοχριστιανικής εποχής, αυξήθηκαν πολύ, πολλαπλασιάστηκαν ανυπολόγιστα. 

Πολλαπλασιάστηκαν τα βιβλία με τις ψεύτικες διδασκαλίες. Πολλαπλασιάστηκαν οι άνθρωποι πού ενσαρκώνουν διάφορες πλάνες και τις μεταδίδουν στους άλλους. Πολλοί λίγοι, ελάχιστοι είναι πια εκείνοι πού ακολουθούν την αγία αλήθεια Ενισχύθηκε ό σεβασμός προς τις φυσικές αρετές των Ιουδαίων και των ειδωλολατρών. Ή γνώση των χριστιανικών αρετών μειώθηκε και ή έμπρακτη εργασία τους σχεδόν εξαφανίστηκε.

 Ή υλιστική ζωή κυριαρχεί και ή πνευματική ζωή τρεμοσβήνει. Οι σωματικές απολαύσεις και οι βιοτικές μέριμνες καταβροχθίζουν τον χρόνο μας. Δεν έχουμε καιρό ούτε να σκεφτούμε τον Θεό. «Επειδή θα πληθύνει ή κακία, θα ψυχρανθεί ή αγάπη των πιο πολλών», κι εκείνων ακόμα πού θα αγαπούσαν θερμά τον Θεό, αν το κακό δεν ήταν τόσο διάχυτο, αν τα δίχτυα τού κοσμοκράτορα διαβόλου δεν είχαν τόσο πολλαπλασιαστεί.

Δικαιολογημένη ήταν ή λύπη του Μεγάλου Αντωνίου. Πιο δικαιολογημένη είναι ή λύπη του χριστιανού του καιρού μας, πού βλέπει τα σατανικά δίχτυα. Εύλογο είναι το θρηνητικό ερώτημα του: "Κύριε, ποιος μπορεί να ξεφύγει απ' αυτά τα δίχτυα και να σωθεί;".

Την απάντηση την έδωσε ό Κύριος στον μεγάλο όσιο της έρημου: «Ή ταπεινοφροσύνη ξεφεύγει απ' αυτά τα δίχτυα, πού δεν μπορούν ούτε να την αγγίξουν!».

Θεϊκή απάντηση! Απάντηση πού διώχνει από την καρδιά κάθε αμφιβολία Ή απάντηση αυτή με δύο λόγια αποκαλύπτει τον σίγουρο τρόπο κατατροπώσεως του εχθρού μας, τον σίγουρο τρόπο διαλύσεως των πολύπλοκων παγίδων του, πού στήνει με μαεστρία χάρη στην πολυχρόνια και καταχθόνια εμπειρία του.

Ας περιτειχίσουμε με την ταπείνωση τον νου, μην αφήνοντας τον να κυνηγά τις γνώσεις ανεξέλεγκτα και απερίσκεπτα Ας τον φυλάξουμε από την επιρροή των αιρετικών διδασκαλιών, πού κρύβονται συχνά πίσω από το όνομα και το προσωπείο της χριστιανικής διδασκαλίας.

Ας τον κάνουμε να υπακούει ταπεινά στην Εκκλησία, «ανατρέποντας ψεύτικους ισχυρισμούς και καθετί πού ορθώνεται με αλαζονεία εναντίον της γνώσεως του Θεού». Όλος θλίψη, όλος δυσκολία είναι στην αρχή για τον νου ό στενός δρόμος της υπακοής στην Εκκλησία 

Τελικά, όμως, αυτός ό δρόμος τον φέρνει στην ευρυχωρία και την ελευθερία της πνευματικής γνώσεως. Μπροστά στην πνευματική γνώση εξαφανίζονται όλες οι ενστάσεις της σαρκικής και της ψυχικής λογικής εναντίον της ακριβούς υποταγής στην Εκκλησία.

Άς μην επιτρέπουμε στον νου μας τη μελέτη πνευματικών βιβλίων πέρα από εκείνα πού έχουν συντάξει οι συγγραφείς της Εκκλησίας μας, οι συγγραφείς για τούς οποίους υπάρχει σαφής εκκλησιαστική μαρτυρία ότι αποτελούν όργανα του Αγίου Πνεύματος. Όποιος μελετά τα έργα των αγίων αυτών συγγραφέων, οπωσδήποτε κοινωνεί με το Άγιο Πνεύμα πού οικούσε μέσα τους και μιλούσε με το στόμα τους. Όποιος, αντίθετα μελετά τα συγγράμματα των αιρετικών, έστω κι αν αυτοί αποκαλούνταν άγιοι, κοινωνεί με το πονηρό πνεύμα της πλάνης και, δείχνοντας τον κρυφό εγωισμό του με την ανυπακοή στην Εκκλησία, πέφτει στα δίχτυα του κοσμοκράτορα

Τί να κάνουμε με την καρδιά μας; Αυτή την αγριελιά ας την μπολιάσουμε μ' ένα κλαδάκι από ήμερη και καρποφόρα ελιά, ας την κεντρίσουμε με τα χαρακτηριστικά του Χριστού, ας της μεταδώσουμε την ευαγγελική ταπείνωση, ας την αναγκάσουμε να οικειωθεί το θέλημα του Θεού.

Θα διαπιστώσουμε τότε την εναντίωση της στο Ευαγγέλιο, την ακατάπαυστη αναλογία της στις θείες εντολές, την πεισματική ανυποταξία της στον Κύριο. Σ' αυτή την αντίδραση της καρδιάς μας θα δούμε σαν σε καθρέφτη την πτώση του ανθρωπίνου γένους, τη δική μας πτώση. Βλέποντας την, ας κλάψουμε μπροστά στον Θεό και Πλάστη και Σωτήρα μας, ας πονέσουμε λυτρωτικά. Και όσο δεν θεραπευόμαστε από τα πάθη, ας παραμένουμε σ' αυτόν τον πόνο. 

Γιατί «καρδιά συντριμμένη και ταπεινωμένη δεν θα την εγκαταλείψει ό Θεός», δεν θα την αφήσει στα χέρια του εχθρού. Ό Θεός, ως Πλάστης μας και απόλυτος Κύριος μας, μπορεί να αναπλάσει την καρδιά μας, αν αυτή αδιάλειπτα Τον ικετεύει με δάκρυα, και να τη μεταβάλει από καρδιά φιλάμαρτη σε καρδιά φιλόθεη, αγία.

Ας φυλάμε συνεχώς τις σωματικές μας αισθήσεις, μην αφήνοντας την αμαρτία να περνά μέσ' απ' αυτές στο εσωτερικό της ψυχής. Ας χαλιναγωγήσουμε τα φιλοπερίεργα μάτια μας και τα φιλοπερίεργα αυτιά μας.

Ας επιβάλουμε σκληρή τιμωρία στη γλώσσα μας, το μικρό αυτό μέλος του σώματος πού προκαλεί τόσο ισχυρούς σεισμούς. Ας ταπεινώσουμε τις άλογες σαρκικές ορμές με την εγκράτεια, την αγρυπνία, τον σωματικό κόπο, τη συχνή μνήμη του θανάτου, την αδιάλειπτη και προσεκτική προσευχή. Πόσο λίγο διαρκούν οι σωματικές απολαύσεις! Και με πόση δυσοσμία τελειώνουν! 

Απεναντίας, όταν το σώμα, περιτειχισμένο με την εγκράτεια και τη φύλαξη των αισθήσεων, λουσμένο στα δάκρυα της μετάνοιας και αγιασμένο με την αδιάλειπτη προσευχή, γίνεται μυστικός ναός του Αγίου Πνεύματος, όλες οι απόπειρες του εχθρού για την παγίδευση του άνθρωπου αποτυγχάνουν.

Ή ταπεινοφροσύνη καταστρέφει όλα τα δίχτυα του διαβόλου, τα οποία δεν μπορούν ούτε να την αγγίξουν! Αμήν.

Έρημος Αγίου Σεργίου 1846

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ  Β ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ.