Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΩΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (1949-2013)

Του κ. Βασιλείου Ά. Τσίγκου, Αναπλ. Καθηγητού Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

"Τα μεγάλα χαρίσματα δίδονται, όπου υπάρχουν πολλές δοκιμασίες" (άββάς Ισαάκ ό Σύρος). Και ό εξαιρετικά αγαπητός αδελφός Απόστολος Παπαχρήστος αναμετρήθηκε, από πολύ νωρίς, με ασυνήθιστες στους πολλούς δοκιμασίες πόνου και ασθένειας, τα οποία επέτρεψε ή ανερμήνευτη αγάπη του Θεού Πατρός. Γι' αυτό και ό Δωρεοδότης Κύριος του χάρισε πολλά χαρίσματα, ένα έκ των οποίων ήταν το χάρισμα της θεολογίας.

"Πάντα μεν τα χαρίσματα του Θεού ημών καλά λίαν και πάσης άγαθότητος παρεκτικά. Ουδέν δέ ούτως ημών αναφλέγει και κινεί την καρδίαν εις την άγάπην της Αυτού  άγαθότητος, ως ή θεολογία. Γέννημα γάρ ούσα αύτη πρωίμων της του Θεού άγαθότητος, πρώτα πάντως και δώρα τη ψυχή χαρίζεται". Έτσι, ομιλεί περί θεολογίας ό άγιος Διάδοχος, επίσκοπος Φωτικής. Στη συνέχεια απαριθμεί τα δώρα πού δίδει ό Θεός διά της θεολογίας στον άνθρωπο, και αυτά είναι: ή απόρριψη των βιοτικών δεσμών, ό φωτισμός του νου, ή κοινωνία με τούς Αγγέλους και τούς αγίους, ή άμεριμνία, ή θρέψη του νοός με τα λόγια του Θεού, ή ένωση και αχώριστη κοινωνία της ψυχής με τον Θεό Λόγο. Ένας άγιος των ήμερων μας, ό Ιουστίνος Πόποβιτς, γράφει ότι ορθόδοξος θεολόγος σημαίνει ερμηνεία του Ευαγγελίου και γενικά του λόγου του Θεού, ακολουθώντας πιστά τούς αγίους Πατέρες, "συν πάσι τοις άγίοις", πολύ δέ περισσότερο ή βίωση σε όλη τη ζωή της πολιτείας τους.

Πολλά από αυτά τα παραπάνω άγιοπνευματικά δώρα, άγνωστα και ενίοτε κεκρυμμένα στους αμύητους, συγκέντρωνε στο πρόσωπο του ό μακαριστός Απόστολος Παπαχρήστος, ένας όντως "νυμφαγωγός", πού οδήγησε μυστικά, αθόρυβα, Ίσως και άνεπίγνωστα, αναρίθμητες ψυχές όχι μόνο στην καλή γνώση της πατρώας Μουσικής της θείας Λατρείας και στη διακονία του ιερού αναλογίου, αλλά και στην ιερή Επιστήμη της Θεολογίας, στο ιερό θυσιαστήριο, συμβάλλοντας διά της εργασίας του μουσικού του ταλάντου στην προσέγγιση και κοινωνία πολλών με τον εν τριάδι Θεό, την Παναγία και τούς φίλους του Θεού, τούς αγίους, με την Εκκλησία. Από πολύ νωρίς ζούσε, δρούσε και εργαζόταν ως αληθινός θεολόγος στη διακονία της Εκκλησίας. Δεν έχει καμία σημασία πότε έλαβε το πτυχίο της Θεολογίας ή εάν δεν δίδαξε σε σχολικές ή ακαδημαϊκές αίθουσες, γιατί δίδασκε αληθινή Θεολογία "εν παντί τόπω και χρονω". 

Ως Πρωτοψάλτης, Μουσικοδιδάσκαλος και Υμνογράφος βίωνε τη Θεολογία, με αποτέλεσμα να γίνει για πολλούς ανθρώπους "διδακτός Θεού". Πράγματι, εκατοντάδες μαθήτευσαν κοντά του και διδάχθηκαν εν ταυτώ την πατρώα Εκκλησιαστική Μουσική, μαζί με μαθήματα Βυζαντινής Μουσικολογίας, θεωρία και πράξη της Ψαλτικής Τέχνης, Τυπικού, Υμνολογίας, Αγιολογίας, Έορτολογίας, Θεολογίας των Πατέρων, αλλά και Δογματικής της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Με άλλα λόγια, ή μαθητεία κοντά του ήταν εν σμικρώ ένα άλλο "Πρόγραμμα Σπουδών σε Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία ή ακόμη και σε Θεολογική Σχολή.

Εφήρμοσε στη ζωή του πλήρως και με ακρίβεια τη γνωστή ασκητική ρήση: "ει θεολόγος ει, προσεύξή αληθώς, και ει αληθώς προσεύξη θεολόγος ει".

Δοξάζω τον Θεό πού τον γνώρισα στην αρχή του καλοκαιριού του 1978 στο χώρο της δικής του "αίθουσας" (εκεί συνήθως δίδασκε με εξοπλισμό δύο σκαμνάκια), πού δεν ήταν άλλος από το πλαϊνό προαύλιο του σπιτιού, στο όποιο έζησε και μεγάλωσε ή πολύτεκνη πατρική του οικογένεια, απέναντι από τον ιερό Ναό του Αποστόλου Παύλου στη Μεγάλη Χώρα Αγρινίου. Διά του Αποστόλου γνώρισα και τον Ουσιαστικό αυτάδελφο του και ήδη άγιο ποιμενάρχη της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας Σεβασμιώτατον κ. Κοσμά.

 Έκτοτε, είχα την ξεχωριστή ευλογία και τιμή να μαθητεύσω επί μακρόν κοντά του και σε άλλους χώρους, στο Νοσοκομείο, όπου εργαζόταν, εν μέσω τηλεφωνικών διαλειμμάτων, στο δεξιό αναλόγιο του ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος επί τριετία ως βοηθός του, σε δυο πολυήμερες αποδημίες μας στο Άγιο Όρος και σε δεκάδες ώρες θεολογικών συζητήσεων μέχρι και την τελευταία μας επικοινωνία, τρεις ήμερες πριν την κοίμηση του.

Όλοι εμείς, οι μαθητές του, κάτι πήραμε από αυτόν. Πήραμε και ευεργετηθήκαμε άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο. Από την πλευρά του όλους μάς βοήθησε διδάσκοντας μας με το δικό του τρόπο σαν να ήταν ό καθένας αυτός ό μοναδικός μαθητής του. Είχε αρχοντιά που σπάνια βρίσκεις και ρωμαϊκό φιλότιμο πού λίγες φορές συναντάς.

 Πάντως, είναι ακριβές, για όσους γνωρίζουν, ότι αρκετοί με όσους συναναστράφηκε, ακόμη και κοντινοί του, διερχόμενοι το στάδιο της κατά Χριστόν "νηπιότητας", συχνά δεν τον κατάλαβαν, μερικές φορές μπορεί ίσως και να τον παρεξήγησαν ή και να τον εκμεταλλεύθηκαν και να τον αδίκησαν με τις κρίσεις και τις ενέργειες τους. Ενδεχομένως, μπορεί κάποτε να δουν καθαρότερα τι έγιναν και πώς έγιναν τα πράγματα από την πλευρά τους, έχοντας υπόψη ότι τελικώς υπάρχει ή κρίση του Θεού, πού θα φανερώσει τα κρύφια και μύχια των καρδιών πάντων ημών.

Ή ζωή και ή δράση του μακαριστού Αποστόλου μαρτυρεί ότι το Ευαγγέλιο είναι πραγματοποιήσιμο για όλους και στις ημέρες μας. Το πέρασμα του από εδώ ήταν και θα παραμείνει μεγάλη ευλογία για την πόλη του Αγρινίου και όχι μόνο, θησαυρός και ανεκτίμητο κεφάλαιο για τη ζωή όσων τον γνωρίσαμε, δώρο Θεού για πολλούς, για ολόκληρη την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Με όσα αναφέρθηκαν, πρόθεση μας δεν ήταν να εξιδανικεύσουμε το πρόσωπο του κοιμηθέντος, γιατί και αυτός ως άνθρωπος, πού φορούσε σάρκα και κατοικούσε στον κόσμο, είχε ασφαλώς τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του. Αυτά όμως ανήκουν στη δίκαιη κρίση του Θεού. 'Εμείς, ως ελάχιστη έκφραση ευγνωμοσύνης και ανεξόφλητης οφειλής στο δάσκαλο και ακριβό φίλο, καταγράψαμε αυτά τα ολίγα και "αληθής εστίν ή μαρτυρία" μας. Ακολουθώντας δέ τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, "σιωπώμεν τα άπορρητότερα, ων Θεός μάρτυς".

Τώρα πλέον είμαστε βέβαιοι ότι αναπαύεται στη Χώρα των Ζώντων μεταξύ δικαίων και αγίων, βρίσκεται στην αγκαλιά του Θεού, όπου με ανοικτά τα μάτια ατενίζει τη δόξα του προσώπου Του.

Αγαπητέ δάσκαλε, αλησμόνητε συνάδελφε, θεολόγε στη διακονία της Εκκλησίας και της Παράδοσης του Γένους των Όρθοδόξων, σου είμαστε παντοτινά ευγνώμονες για ότι προσέφερες στον καθένα μας. Όπως μελωδικά έψελνες έδώ αδιαλείπτως επί 43 και πλέον έτη, συνέχισε να ψάλλεις και να δοξολογείς τον Θεό της αγάπης και του ελέους, και για εμάς τούς μαθητές σου, το "σώσον με θεολογούντα σε", ώστε να αξιωθούμε να συναντηθούμε, για να συνεορτάσουμε το "Πάσχα το μέγα και ίερώτατον... εν τη άνεσπέρω ημέρας  της Βασιλείας" (του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Αιωνία σου ή μνήμη αδελφέ Απόστολε μέσα στην αιωνία Μνήμη του Θεού.