ΓΕΡΩΝ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ. "Όταν μελετάς με ζήλο και όρεξη και θείο έρωτα τα τροπάρια και ιδιαίτερα τον κανόνα του κάθε αγίου, το πετυχαίνεις. "

Ή μελέτη μάς αγιάζει

Ωραία και αχόρταστα είναι τα λόγια των Πατέρων. Να δοξάζομε και να ευχαριστούμε τον Θεό, πού έδωσε στους αγίους την Χάρι Του και το Πνεύμα Του και τα αποτυπώνουν στη ζωή τους και στα γραπτά τους κείμενα και τροπάρια κι εμείς τα έχομε στη διάθεση μας και τα απολαμβάνομαι με την ακοή και με την ανάγνωση. Αλλά χρειάζεται τέχνη και τρόπος, για να τα αφομοιώνομαι.

Λέγει ό Άγιος Ισαάκ ό Σύρος: «... καταγίνου εις την μελέτη των τροπαρίων και των καθισμάτων, εις την μνήμην του θανάτου και εις την ελπίδα των μελλόντων αγαθών. Διότι όλα αυτά συνάγουσι τον νουν και δεν άφίνουσιν αυτόν να μετεωρίζηται, έως ότου ήθελε σοι έπέλθη ή αληθής θεωρία επειδή ή δύναμις του Αγίου Πνεύματος είναι ισχυρότερα από τα πάθη. Καταγίνου δε και εις την μελέτην των μελλόντων και εις την ένθύμησιν του Θεού και έννόησον καλώς το νόημα των τροπαρίων...».

Είδατε; Τα δικά μου λέγει κι αυτός: «Καταγίνου εις την μελέτην των τροπαρίων και των καθισμάτων ... και έννόησον καλώς το νόημα των τροπαρίων» Αυτά με τη φώτιση τα λέω, δεν τα 'έχω διαβάσει, και τώρα πού τ' ακούω ξετρελαίνομαι, γιατί δεν τα ξέρω...

Το μυστικό είναι ότι με τη μελέτη μπορείς να γίνεις άγιος γρήγορα, χωρίς να το καταλάβεις, αναίμακτα. Όταν μελετάς με ζήλο και όρεξη και θείο έρωτα τα τροπάρια και ιδιαίτερα τον κανόνα του κάθε αγίου, το πετυχαίνεις. Τα ενστερνίζεσαι, τα ερωτεύεσαι, τ' άγαπάεις, τα ζεις, γίνεσαι ένθεος. Κι όταν αυτό γίνει με κάθε επιμέλεια και συνέπεια, αγιαζόμαστε. Με ότι κι αν ασχοληθούμε, είναι αγιασμός. Είτε μουσική, είτε αγιογραφία, είτε... Να αισθανόμαστε τη ζωή, τη χαρά, πού είναι ό Θεός, γιατί διαφορετικά μας πιάνει τεμπελιά και νωθρότης.

Τα άλλα, όμως, πού γράφει το κείμενο, «εις την μνήμην του θανάτου και την ελπίδα των μελλόντων αγαθών», είναι τεχνητά πράγματα. Είναι καταπίεση να σκέπτεσαι το θάνατο και τί θ' απολαύσεις στη μέλλουσα ζωή, για να γίνεσαι γι' αυτό το λόγο καλός. Ενώ ή μελέτη των τροπαρίων κ.λπ. σε κάνει να ευφραίνεσαι, να νιώθεις ηδονή και αγάπη στον Θεό. Είναι λόγια ερωτικά, άγια, αυτά πού περιέχονται στο Ψαλτήρι, στην Παρακλητική, στα Μηναία, γιατί απευθύνονται στον Χριστό μας έκ μέρους αγίων ανθρώπων, οι οποίοι εμφορούνται υπό θείου έρωτος και θείας αγάπης. Ω, βάθος πλούτου και σοφίας! Έχομε το φως και γνωρίζομε την πηγή της ζωής μας και της αθανασίας κι όμως δεν σκεπτόμαστε ν' απλώσουμε τα χέρια με εμπιστοσύνη.

Να μάθομε το βάθος των λέξεων αυτών, για να μπορέσομε να τις ζήσομε συναισθηματικά. Τα θεία λόγια τα μαθαίνομε για να τα ζούμε. Και όσο τα ζούμε, τόσο αγιαζόμαστε. Έπειτα από ένα χρονικό διάστημα, προσέχοντας και ευφραινόμενοι με τα λόγια του Ψαλτηρίου, των τροπαρίων, των κανόνων, αγιαζόμαστε. Αποφεύγομαι το κακό με αυτήν την αγία απασχόληση, θέλομε μόνο το καλό. Ότι επιθυμούμε, ότι θέλομε μέσα μας, το βρίσκομε στα τροπάρια. Εμείς έναν κόπο θα κάνομε, θ' αγαπήσουμε τη μελέτη, κι αυτό θα μας βάλει στην αγιοσύνη. Ή μελέτη μας αγιάζει. Έτσι είναι, όταν συναναστρεφόμαστε με τούς αγίους, γινόμαστε άγιοι. Να διαβάζομε, όμως, και τα αντίθετα, για να καταλάβομε καλύτερα. Τί λέτε; Συμφωνείτε;

Βαδίζεις, για παράδειγμα, ένα δρόμο. Αν έχεις μελετήσει τη διαδρομή, τις δυσκολίες πού θα σε βρούνε, για τα μονοπάτια, για τούς κλέπτες, για τα θηρία, θα περπατήσεις με πολύ μεγάλη προσοχή και έτσι οπωσδήποτε φεύγεις ακέραιος, όταν περάσεις αυτά, χωρίς να πάθεις τίποτα.

 Άμα όμως δεν ξέρεις, πολλά μπορεί να πάθεις στο δρόμο. Έτσι γίνεται και στα πνευματικά. Άγνότης και άγνοια δεν συνδυάζονται. Αυτός πού έχει άγνοια έχει ομίχλη, σκοτάδι. Για ν' αποφύγεις την άγνοια, πρέπει να έχεις πλησιάσει τον Θεό. Όταν μας επισκιάσει ή θεία χάρις, μας βοηθάει να έχομε διάκριση. Δεν μπορείς να είσαι αγνός, εάν έχεις άγνοια, γιατί θα την πάθεις. Ή ζωή έχει και δύσκολα μονοπάτια, γι' αυτό να μαθαίνεις και τ' αντίθετα. Είδες, αν είσαι αγνός και έχεις άγνοια, πρέπει να ζεις μόνον ανάμεσα σε αγγέλους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ. ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΧΡΥΣΟΠΗΓΗΣ. ΧΑΝΙΑ 2010