ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΓΑΠΗΣ. ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΊΤΗΣ ΡΑΦΑΉΛ ΚΑΡΕΛΙΝ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΓΑΠΗΣ. ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΊΤΗΣ ΡΑΦΑΉΛ ΚΑΡΕΛΙΝ 

Σχεδὸν ὅλοι οἱ χριστιανοὶ ἔχουν ἕνα μικρὸ βιβλιαράκι μὲ ὀνόματα,

κάτι ἀνάλογο μὲ τὰ ἀρχαῖα δίπτυχα, ὅπου γράφονται τὰ ὀνόματα

τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων. Αὐτὰ τὰ ὀνόματα μνημονεύονται

στὸν ναὸ στὴν θεία Λειτουργία κατὰ τὴν Πρόθεση καὶ τὴν Ἐκτενῆ,

στὶς Παρακλήσεις καὶ στὰ Μνημόσυνα· οἱ χριστιανοὶ πρέπει νὰ τὰ

διαβάζουν καθημερινὰ στὶς κατ' οἶκον προσευχές τους.

Τί σημαίνει αὐτὴ ἡ λίστα τῶν ὀνομάτων; Κάθε ὄνομα ἀντιστοιχεῖ

μ' ἕναν ἄνθρωπο: στὸν μὲν κατάλογο τῶν ζώντων – πρόσωπο· στὸν

δὲ κατάλογο τῶν νεκρῶν – μία ψυχὴ ποὺ ἔχει ἀπέλθει γιὰ τὸν ἄλλο

κόσμο, σ' ἕνα ἄγνωστο σὲ μᾶς «εἶναι». Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα

εἶναι ἐκεῖνος ὁ πνευματικὸς χῶρος ὅπου ὁ ἄνθρωπος συναντᾶ ἀόρατα

τις ψυχὲς τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων, μάλιστα ὄχι μόνο τὶς ἴδιες

τὶς ψυχές, ἀλλὰ καὶ τοὺς φύλακές τους Ἀγγέλους. Τὸ βιβλιαράκι μὲ

τὰ ὀνόματα εἶναι ὁ σύνδεσμος τῶν ζώντων καὶ τῶν νεκρῶν, μεταξὺ

ὅλων ἐκείνων ποὺ φέρουν τὸ ὄνομα «χριστιανός»· εἶναι μία ἐν χάριτι

ἐπικοινωνία, ὅπου δὲν ὑπάρχουν ἐμπόδια καὶ ἀποστάσεις, δὲν ὑπάρχουν

μακρινοὶ καὶ οἰκεῖοι, δὲν ὑπάρχει διάκριση μεταξὺ τῶν κατοίκων τῆς

γῆς καὶ ἐκείνων τῶν ὁποίων τὰ σώματα κεῖνται στὸν τάφο, σὰν σὲ

κοίτη, μέχρι τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Ὅλοι μας βρισκόμαστε στὴν

πνευματικὴ πόλη ποὺ τὸ ὄνομά της εἶναι Ἐκκλησία.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι τόπος συναντήσεως, πρὸς

τὸν ὁποῖο ἡ ὁδὸς περνάει ἀπὸ τὴν καρδία τοῦ ἀνθρώπου. Μόνο ἡ

φωνὴ τῆς καρδίας ἀκούγεται στὸν οὐρανό, τὰ δὲ σκέτα λόγια, μόνο

τῶν χειλέων, διασκορπίζονται στὸν ἀέρα καὶ ἐξαφανίζονται, ὅπως

ἕνα κυματάκι στὰ ρηχὰ νερά. Μία ἀμελὴς προσευχὴ δὲν συμβάλλει

στὴν ἑνότητα τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν – μοιάζει μὲ τὴν ἁλυσίδα

ποὺ ἔχει σπασμένους κρίκους. Πίσω ἀπὸ κάθε ὄνομα κρύβεται ἕνας

ἄνθρωπος, μὲ τὶς ἀνάγκες, τὶς ταλαιπωρίες καὶ τὸν πόνο του. Κάθε

ὄνομα εἶναι ἕνα στόμα ποὺ ζητᾶ βοήθεια, ἰδιαίτερα τὰ ὀνόματα τῶν

κοιμηθέντων – εἶναι μία ἄφωνη κραυγὴ ἀπὸ τὰ ἔγκατα τῆς γῆς. Τὰ

ὀνόματα πρέπει νὰ τὰ χειριζόμαστε σὰν τοὺς ἰδίους τοὺς ἀνθρώπους,

οἱ ὁποῖοι κρύβονται πίσω τους σὰν ἀπὸ μία κουρτίνα. Ὑπάρχει μία

καθημερινὴ ἔκφραση: «διαβάζει ὀνόματα». Ἀλλὰ συχνὰ τὸ κάνουμε

στὴν κυριολεξία – διαβάζουμε, δεν προσευχόμαστε· ἁπλὰ ἀπαριθμοῦμε

ὀνόματα, σὰν νὰ μετρᾶμε μικρὲς πέτρες· ἀκόμη χειρότερο, ὅταν

πολλὲς φορὲς τὰ διαβάζουμε μὲ ἀποσυνδεδεμένο, νυσταγμένο νοῦ,

σκορπισμένες σκέψεις, σὰν μὲ τυφλὰ μάτια.

Τὸ ρῆμα «ἐλέησον» ἔχει τὴν ρίζα στὴν λέξη «ἔλεος», δηλαδὴ ἡ

προσευχὴ εἶναι μία παράκληση στὸν Θεὸ περὶ ἐλέους, ὅπως ἕνας

κατάδικος ἐκλιπαρεῖ τὸν δικαστὴ γιὰ ἔλεος. Ὅταν λέμε «Κύριε,

ἐλέησον» γιὰ κάποιον ἄλλο, σημαίνει ὅτι αἰσθανόμαστε τὸν πόνο

τοῦ ἄλλου σὰν δικό μας, σημαίνει νὰ προτείνουμε χέρι σὲ αὐτὸν

ποὺ ἔπεσε, νὰ ἀναλαμβάνουμε τὸ βάρος ἐκείνου ποὺ ἔχει ἐξαντληθεῖ

κουβαλώντας φορτίο. Προσεύχομαι, σημαίνει ἀπευθύνομαι στὸ πέλαγος

τῆς θείας εὐσπλαγχνίας, γι' αὐτὸ κάθε προσευχὴ πρέπει νὰ ἐμπνέεται

ἀπὸ ἐλπίδα. Ἀκόμη, τὸ ἄσπρο χρῶμα τῶν σελίδων στὸ βιβλιαράκι

μὲ τὰ ὀνόματα πρέπει νὰ εἶναι γιὰ μᾶς ἕνα σύμβολο ἐλπίδος, μαζί

μὲ τὴν ὁποία πρέπει νὰ προφέρουμε κάθε ὄνομα.

Τὰ δύο μέρη αὐτοῦ τοῦ βιβλίου μοιάζουν μὲ τὴν ἡμέρα καὶ τὴν

νύχτα. Οἱ ζῶντες βρίσκονται στὴν γῆ, σὰν στὸ φῶς τῆς ἡμέρας –

τοὺς βλέπουμε, τοὺς ἀκοῦμε καὶ τοὺς ψηλαφοῦμε. Οἱ δὲ κεκοιμημένοι

ἀπῆλθαν σ' ἕναν κόσμο ποὺ παραμένει μυστήριο γιὰ μᾶς – δὲν τοὺς

βλέπουμε, εἶναι κρυμμένοι στὸ σκοτάδι.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι σύμβολο ποὺ δηλώνει ὅτι οἱ

οἰκεῖοι μας ἄνθρωποι εἶναι πάντα μαζί μας. Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ

ὀνόματα εἶναι μνήμη θανάτου, μὲ τὸν ὁποῖο ὁ καθένας μας ἔκλεισε

συμφωνία τὴν ἡμέρα ποὺ γεννήθηκε. Αὐτοὶ ποὺ εἶναι γραμμένοι

στὴν λίστα τῶν ζώντων, στὴν ὥρα τους θὰ μεταβοῦν στὴν λίστα

τῶν νεκρῶν, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνα ὄνομα στὴν γῆ ποὺ νὰ

ἔχει κάνει τὴν ἀντίστροφη κίνηση. Κανένας στὸν κόσμο δὲν γύρισε

ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὁδό, ὅπως δὲν μπορεῖ ἕνα κύμα νὰ πάει ἐναντίον τοῦ

ρεύματος. Ταυτόχρονα αὐτὸ τὸ βιβλιαράκι εἶναι μαρτυρία ὅτι δὲν

ὑπάρχει θάνατος, ὅτι ὁ θάνατος εἶναι μόνο προσωρινὸς χωρισμὸς

καὶ τὸν ὑπερβαίνει ἡ προσευχή.

Σὲ αὐτὴ τὴν γῆ ὅλοι πάσχουν –καὶ δίκαιοι καὶ ἁμαρτωλοί–, ὅλοι

χρειάζονται βοήθεια καὶ συμπάθεια, γι' αὐτὸ τὰ ὀνόματα ἔχουν μὲν

γραφτεῖ μὲ μελάνι, ἀλλὰ ἀπὸ πνευματικὴ ἄποψη εἶναι γραμμένα μὲ

δάκρυα καὶ αἷμα.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι βαρόμετρο τῆς ἀγάπης μας.

ὅσο προσεκτικὰ τὸ διαβάζουμε, ὅσο βαθιὰ συγκινοῦν τὴν καρδία μας

τὰ ὀνόματα, καὶ ὅσο περισσότερο θερμαίνονται ἀπὸ τὴν θέρμη της

τόσο περισσότερο ἐκπληρώνουμε τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ περὶ ἀγάπης.

Πίστη, ἐλπίδα καὶ ἀγάπη εἶναι «τρισενιαῖες». Ἡ πίστη εἶναι

ὁ πρῶτος βαθμὸς τῆς πνευματικῆς ἀνάβασης. Αὐτὴ γεννᾶ τὴν

προσοχὴ καὶ ἐνδυναμώνει τὴν ὑπομονή μας στὴν προσευχή. Ἡ

προσεκτικὴ προσευχὴ δίνει στὸν ἄνθρωπο μία μυστικὴ πληροφορία

ὅτι εἰσακούστηκε ἀπὸ τὸν Θεό. Ἡ ἐλπίδα διώχνει τὶς ἀμφιβολίες καὶ

ἑλκύει τὴν Χάρη στὴν ψυχή, ἡ ὁποία ἀποκαλύπτεται ὡς ἀγάπη: ὁ

ἄνθρωπος προσεύχεται γιὰ τοὺς ἐχθρούς του σὰν γιὰ τοὺς φίλους

του, καὶ δὲν θέλει ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος νὰ τιμωρηθεῖ ἐξ αἰτίας

του. Προσεύχεται γιὰ τὴν εὐημερία ἐκείνων ποὺ τὸν ἀδίκησαν,

καὶ τοὺς συγχωρεῖ ὅταν ἀκόμα δὲν τοῦ εἶχαν ζητήσει συγγνώμη.

Τὰ ὀνόματα τῶν ἐχθρῶν μας στὸ βιβλιαράκι τῶν ὀνομάτων μας

εἶναι τὸ κλειδὶ τοῦ πνευματικοῦ θησαυροφυλακίου· εἶναι ἡ φωτιὰ

ποὺ κατακαίει τὸν φθόνο σὰν τὸ καλάμι· διώχνει ἀπὸ τὴν καρδία

τὴν κακία καὶ τὴν ἐκδίκηση σὰν τὰ φίδια, καὶ μετατρέπει τοὺς

ἐχθροὺς σὲ φίλους. Τὸ νὰ προσεύχεται κανεὶς συγκεντρωμένος καὶ

προσεκτικά, εἶναι τὸ ἴδιο δύσκολο σὰν νὰ χύνει κανεὶς τὸ αἷμα

του, γι' αὐτὸ τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα μοιάζει μὲ τὸ πεδίο

τοῦ ἀοράτου πολέμου· μετὰ τὴν ἐπιμελῆ ὅμως προσευχὴ γιὰ τοὺς

ἀνθρώπους αἰσθάνεται κανεὶς ἀνάπαυση συνειδήσεως καὶ χαρὰ

ὡς θρίαμβο τῆς νίκης.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι ἡ δυνατότητα νὰ ἐπιστρέψουμε

τὸ ὄφελος ποὺ χρεωστοῦμε στοὺς κεκοιμημένους, εὐκαιρία νὰ

διορϑώσουμε τὴν ἀδικία ποὺ τελέσαμε ἀπέναντί τους. Τὸ βιβλιαράκι

μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι ἐξέταση πίστεως, βεβαίωση ἐλπίδος, ἔκφραση

ἀγάπης· εἶναι ἀποκάλυψη τοῦ περιεχομένου τῆς καρδίας μας:

συμπάθεια ἢ ἀδιαφορία, θέρμη τῆς ἄνοιξης ἢ ψύχος τοῦ χειμώνα.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι προετοιμασία γιὰ τὸν δικό μας

θάνατο, ὅταν τὴν ψυχή μας θὰ συναντήσουν ἐκεῖνοι τοὺς ὁποίους

αὐτὴ ἀγαποῦσε, γιὰ τοὺς ὁποίους προσευχόταν, οἱ ὁποῖοι μᾶς

προσπέρασαν στὴν ὁδὸ πρὸς τὴν αἰωνιότητα. Τὸ βιβλιαράκι μὲ

τὰ ὀνόματα εἶναι τράπεζα γιὰ φτωχοὺς καὶ ξένους, συμπόσιο γιὰ

τοὺς φίλους. Ἡ ἀπρόσεκτη προσευχὴ μοιάζει μ' ἕνα τραπέζι χωρὶς

φαγητά: ὁ νοικοκύρης κάλεσε φιλοξενουμένους καὶ τοὺς ἄφησε

νηστικούς. Ἡ ἀμελὴς προσευχὴ εἶναι καθρέφτης τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ

τῆς ὑποκρισίας μας.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι τὸ μαντηλάκι μὲ τὸ ὁποῖο

μποροῦμε νὰ σκουπίσουμε τὰ δάκρυα ἐκείνων ποὺ πενθοῦν ἢ ποὺ

τοὺς ἀδικήσαμε. Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι τὸ σχοινὶ ποὺ

τὸ ρίξαμε σὲ αὐτοὺς ποὺ εἶναι στὸν ἄδη, ὅπως ρίχνουν σχοινὶ στὸν

ἄνθρωπο ποὺ καταποντίζεται στὴν ρουφήχτρα. Ὅταν τὸ βιβλιαράκι

μὲ τὰ ὀνόματα τὸ διαβάζουμε προσεκτικά, τότε αὐτὸ μοιάζει μὲ τὸν

οὐρανὸ στὸν ὁποῖο λάμπουν ἀστέρια, ἐνῶ ὅταν τὸ διαβάζουμε ἀμελῶς

μοιάζει μὲ τὸν οὐρανὸ τὸν καλυμμένο μὲ σύννεφα.

Κάθε ἁμαρτωλὸς εἶναι ἐχθρὸς τῆς ψυχῆς του, ἡ ὁποία ὄχι μόνο

στὸν μέλλοντα αἰώνα, ἀλλὰ καὶ ἐδῶ, στὴν γῆ, πάσχει, παρόλο που

μπορεῖ νὰ μὴν τὸ συνειδητοποιεῖ, ὅπως ὁ γεννημένος στὴν φυλακὴ

δὲν καταλαβαίνει ὅτι στερεῖται τὸν ἥλιο. Ἀλλὰ ἀκόμα στὴν ψυχὴ

κάθε ἁμαρτωλοῦ κρύβεται κάποια μνήμη περὶ τοῦ οὐρανοῦ, ἡ ὁποία

ἐνίοτε ἐκφράζεται ὡς μία αἴσθηση ὅτι τοῦ λείπει κάτι ποὺ τὸ ἔχασε.

Γι' αὐτὸ τὰ ὀνόματα ἐκείνων ποὺ δὲν γνωρίζουν τὸν Θεὸ μοιάζουν

μὲ τὰ μάτια ποὺ εἶναι γεμάτα δάκρυα καὶ μᾶς ἀντικρίζουν μὲ

παράκληση βοήθειας.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι εὐκαιρία νὰ κάνουμε τὸ καλὸ

στοὺς ἀνθρώπους πάντα καὶ παντοῦ. Ὅταν κανεὶς προσεύχεται γιὰ

ἄλλους μὲ ὅλη τὴν καρδία του, τότε οἱ φύλακες Ἄγγελοι ἐκείνων

προσεύχονται γιὰ αὐτόν. Γι' αὐτὸ τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα γίνεται

πηγὴ πνευματικοῦ φωτὸς γιὰ τὸν ἴδιο, αὐτὸν ποὺ προσεύχεται, καὶ

ή προσευχή του, ὡς φῶς ποὺ ἀντανακλᾶται, δυναμουμένη μὲ τὶς

προσευχὲς τῶν Ἀγγέλων, ἐπιστρέφει στὸν ἴδιο.

Τὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι κουμπαρὰς πνευματικῆς

ἐλεημοσύνης, τὸν ὁποῖο ὁ φύλακας Ἄγγελός μας θὰ βάλει στὴν

ζυγαριὰ τῆς θείας δικαιοσύνης τὴν ἡμέρα τῆς Φοβερᾶς Κρίσεως.

Οἱ κεκοιμημένοι θὰ εἶναι περισσότερο ευγνώμονες σὲ αὐτοὺς ποὺ

προσεύχονταν γι' αὐτοὺς παρὰ οἱ φτωχοὶ καὶ πεινασμένοι στοὺς

ἐπίγειους εὐεργέτες τους. Η μεγαλύτερη ευτυχία τοῦ ἀνθρώπου

εἶναι τὸ νὰ μπορεῖ νὰ ἀγαπᾶ. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ ἴδια ἡ ζωή, τὸ δὲ

βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα εἶναι ἡ δυνατότητα νὰ μαθαίνουμε τὴν

τέχνη τῆς ἀγάπης τῶν ἀνθρώπων καθημερινά.

Στὸ βιβλιαράκι μὲ τὰ ὀνόματα σὰν νὰ διασταυρώνονται δύο

δρόμοι: ἡ προσευχὴ τοῦ ἑνὸς γιὰ τὸν ἄλλο εἶναι ἡ ἀκτίνα ἀπὸ

τὴν μία καρδία στὴν ἄλλη καρδία· ἡ προσευχὴ γιὰ ἐκείνους ποὺ

σώθηκαν εἶναι ἡ ἀκτίνα ποὺ ἀνεβαίνει στὸν οὐρανό· ἡ δὲ προσευχὴ

γιὰ ἐκείνους ποὺ κολάστηκαν εἶναι ἡ ἀκτίνα ποὺ κατεβαίνει στὴν

ἄβυσσο τοῦ ἅδη. Ὅταν αὐτὲς οἱ ἀκτίνες ἔρχονται σὲ ἐπαφὴ ἡ μία

μὲ τὴν ἄλλη, δημιουργοῦν σταυρό.

Ὁ Κύριος εἶπε: «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται».

Ἂν ὁ ἄνθρωπος ἀνοίγει συχνὰ τὸ βιβλιαράκι του μὲ τὰ ὀνόματα,

ὅπως τὸ πουλὶ τὰ φτερά του, τότε ὑπάρχει ἐλπίδα ὅτι τὸ ὄνομά του

θὰ καταγραφεῖ στὴν αἰώνια βίβλο στοὺς οὐρανούς.

Βιβλιογραφία.ΑΛΗΘΙΝΗ ΖΩΉ ΛΌΓΟΙ ΠΕΡΊ ΠΡΟΣΕΥΧΉΣ. ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΊΤΟΥ ΡΑΦΑΉΛ ΚΑΡΕΛΙΝ.ΙΕΡΑ ΜΌΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΊΟΥ.