Με αφορμή τον Μεγάλο Κανόνα του Αγίου
Ανδρέα της Κρήτης που ακούσαμε εχθές στις εκκλησίες, δημοσιεύουμε ένα σχετικό
απόσπασμα από το νέο μας βιβλίο, "Του Χριστού ή του κόσμου τούτου"
του μακαριστού Anthony Bloom.
... Παραξενεύει, ίσως, ο τίτλος της
σειράς ομιλιών που σκοπεύω να δώσω. Πρόθεσή μου είναι να αντιδιαστείλω αυτό που
ο C.S. Lewis ονομάζει ≪Churchianity≫, δηλαδή ≪της
Εκκλησίας≫, προς την
αληθινή διάσταση της χριστιανικής μας ταυτότητας και
να δείξω πόσο πολύ το πρώτο στοιχείο κυριαρχεί μέσα μας και γύρω μας, καθώς και
πόσο ατελείς είμαστε ως χριστιανοί.
Το θεωρώ, πράγματι, πολύ σημαντικό καθήκον
μου. Χρόνια τώρα στοχάζομαι πάνω στη διαφορά αυτών των δύο∙ όχι θεωρητικά αλλά
ερευνώντας τη δική μου ζωή, εξωτερική και εσωτερική. Η διάσταση αυτή μού κατέστη
τόσο σαφής, ώστε χρόνο με τον χρόνο βρίσκω όλο και μεγαλύτερη έμπνευση και χαρά
στη ζωή της Εκκλησίας, στα λόγια της προσευχής, στη δομή και το βάθος των ιερών
Ακολουθιών, στα έργα των Πατέρων, ενώ την ίδια στιγμή που επικροτώ όλα αυτά έχω
ρουφήξει τόση αμαρτία – και παρέμεινα άκαρπος.
Νομίζω δε ότι αν τώρα, στα τέλη της
ζωής μου, κρίνω έτσι τον εαυτό μου, τότε το ίδιο θα ισχύει και για πολλούς
άλλους. Δεν θα είμαι ο μόνος για τον οποίον ο άγιος Ανδρέας Κρήτης λέει στον
Κανόνα του: ≪Ὁ Νόμος ἠσθένησεν, ἀργεῖ
τὸ Εὐαγγέλιον, Γραφὴ δὲ πᾶσα ἐν σοὶ παρημέληται, Προφῆται ἠτόνησαν καὶ πᾶς
δικαίου λόγος·αἱ τραυματίαι σου, ὦ ψυχή, ἐπληθύνθησαν, οὐκ ὄντος ἰατροῦ τοῦ ὑγιοῦντός
σε≫. Δηλαδή, ≪Ὁ Νόμος ἀδράνησε. Τὸ Εὐαγγέλιο δὲν κάνει τίποτε.
Ὁλόκληρη ἡ Γραφὴ στὴ ζωή σου
παραμελήθηκε. Οἱ Προφῆτες ἀτόνησαν καὶ κάθε δίκαιου ἄνδρα λόγος. Τὰ τραύματά
σου, ψυχή μου, πλήθυναν, μὴ ἔχοντας γιατρὸ γιὰ νὰ σὲ θεραπεύσει≫. Τα λόγια αυτά δεν μού ανήκουν, ούτε σε
κανέναν από τους συγχρόνους μου. Τα λέει ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, στοχαζόμενος
τη δική του ζωή.
Πόσο περισσότερο θα πρέπει να
στοχαστούμε τη δική μας; Όπως είπα, σκέπτομαι ότι μπορεί να πηγαίνω στην
εκκλησία, να απολαμβάνω τη ζωή Της, να πιστεύω με θέρμη στο Ευαγγέλιο ως μήνυμα
του Χριστού, να προσβλέπω στο παράδειγμά Του και όλα αυτά να με κάνουν απλώς… ≪της Εκκλησίας≫.
Πριν από δυο μέρες είδα ένα όνειρο
που νομίζω ότι συνοψίζει αυτές τις σκέψεις: Βρισκόμουν στη Ρωσία. Στο τέλος της
Ακολουθίας, έτοιμος καθώς ήμουν να βγω για το κήρυγμα, ο ιερέας μού απηύθυνε
την ίδια προτροπή που είχα ακούσει πριν από είκοσι χρόνια από έναν πολύ
σεβάσμιο παπά: ≪Σε παρακαλώ
μην κηρύξεις, έχουμε χορτάσει από κηρύγματα≫. Αυτό το περιστατικό επανήλθε στον ύπνο μου…
Μετά (στο όνειρό μου), γύρισα και του είπα: ≪Όχι, το καθήκον μου είναι να κηρύξω, αλλά θα- θα πω την αλήθεια≫.
≪Μόλις έμαθα≫, ξεκίνησα, ≪ότι δεν
θέλετε να ακούσετε άλλο ένα κήρυγμα. Τόσοι
επίσκοποι, τόσοι ιερείς σάς έχουν μιλήσει και όμως δεν έχετε δει να γίνονται τα
λόγια τους έκφραση ζωής, προσωπικότητας, αγιότητας∙ γι’ αυτό σάς φαίνονται σαν
ψέμα. Δεν ήταν ψέμα. Η αλήθεια ήταν, ειπωμένη από ανθρώπους που την ήξεραν,
αλλά δεν έζησαν σύμφωνα με αυτήν, από ανθρώπους που θα καταδικαστούν, όπως λέει
το Ευαγγέλιο, από κάθε λέξη που είπαν.
Εσείς, όμως; Έχετε κάνει ποτέ τέτοιες
σκέψεις για τον εαυτό σας; Πόσες φορές έχουμε ακούσει στις Επιστολές τους
ίδιους τους αποστόλους του Χριστού να μας μιλούν, να ξεδιπλώνουν ενώπιόν μας τη
θεώρηση του Χριστού για τη ζωή, να μας λένε με ποιους τρόπους μπορούμε να
είμαστε μαθητές του Σωτήρος; Πόσες φορές έχουμε ακούσει το Ευαγγέλιο, δηλαδή
τον ίδιο τον Χριστό, να στέκεται αοράτως ανάμεσά μας και να μας μιλά
αυτοπροσώπως; Ο ιερέας ή ο διάκονος που έκαναν την ανάγνωση δεν έπαιζαν κανέναν
ρόλο∙ απλώς δάνειζαν τη φωνή τους.
Και πόσες φορές έχουμε ακούσει
ανθρώπους να μεταφέρουν το μήνυμα της αλήθειας – όσο ανάξιοι κι αν ήταν αυτού
του μηνύματος; Γιατί, λοιπόν, να μην πάρουμε μια απόφαση, όσο τρομακτική κι αν
ακούγεται, αλλά όμως αληθινή;
Γιατί να μην αποφασίσουμε ότι σ’ εσάς (στο
εκκλησίασμα στο οποίο μιλούσα) δεν θα διαβαστεί κανένα Αποστολικό ούτε Ευαγγελικό
ανάγνωσμα, δεν θα γίνει κανένα κήρυγμα, ούτε καν θα απαγγελθεί η Κυριακή
Προσευχή; Διότι στην Κυριακή Προσευχή δηλώνουμε ότι η ολόψυχη επιθυμία μας
είναι να αγιάζεται το όνομά Του, να γίνεται το θέλημά Του, να έλθει η Βασιλεία
Του, και ότι αποφασίζουμε να διαβούμε τον Ρουβίκωνα, να περάσουμε από την
κοιλάδα του θανάτου στην επικράτεια της ζωής, συγχωρώντας κάθε έναν που μας έφταιξε
και όλους μαζί – επειδή αυτό αποτελεί απόλυτον όρο για να συγχωρήσει κι εμάς ο
Θεός. Κι ακόμη να συμφωνήσουμε ότι θα σταματήσουμε να αναπέμπουμε προσευχές
στους αγίους που τους τιμούμε αλλά δεν τους μιμούμαστε, που μας αγγίζουν
συναισθηματικά αλλά δεν μας ξεσηκώνουν για να περπατήσουμε “ἐν καινότητι ζωῆς”≫.
Τελείωσα το φανταστικό αυτό κήρυγμα
λέγοντας: ≪Αν θέλετε
να είστε ειλικρινείς με τον Θεό και τον εαυτό σας, κάντε το. Θα
το κάνω κι εγώ≫. Μετά
ξύπνησα.__ ...
Anthony Bloom, Μητροπολίτης του
Σουρόζ
Tου Χριστού ή του κόσμου τούτου;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου