Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2025

S. Devyatova .Ορθόδοξοι ασκητές του 20ού αιώνα 29

 



 Ιερά Μονή Πυουχτίτσα

Αρχάριος Elena Kushaneva (1866–1947)

Η μακαριστή Γερόντισσα Έλενα (στον κόσμο Έλενα Μπογκντάνοβνα Κουσάνεβα) γεννήθηκε στις 21 Μαΐου 1866 στο χωριό Verkhny Ostrov της επαρχίας Pskov. Όταν η κοπέλα έγινε είκοσι πέντε ετών, ευχήθηκε να γίνει νύφη του Χριστού. Οι ευσεβείς γονείς Μπογδάν και Άννα ευλόγησαν την κόρη τους, η οποία αποφάσισε να πάει σε μοναστήρι. Το καλοκαίρι του 1891, η Έλενα έγινε αρχάριος στο μοναστήρι της Pyukhtitsa 17 .


Η Ηγουμένη Βαρβάρα (Μπλοχίνα), λίγο μετά την ολοκλήρωση των γενικών υπακοών για μικρό χρονικό διάστημα, διόρισε δασκάλα την ρασοφόρη αρχάριο Έλενα. Από το 1897 έως το 1921, έκανε υπακοή στο προαύλιο του μοναστηριού Revel.


Κάποτε η μητέρα Έλενα επέστρεφε από το αγρόκτημα στο Ταλίν. Ένα άλογο στάλθηκε από το μοναστήρι για να το πάρει από το μοναστήρι στο σταθμό Jõhvi (τότε Yevve), αλλά η πενήνταχρονη μητέρα Έλενα δεν ήθελε να πάει, αλλά επέστρεψε στο μοναστήρι με τα πόδια, έχοντας περπατήσει 25 χιλιόμετρα από το σταθμός. Μετά από αυτό το περιστατικό, πολλοί άρχισαν να δίνουν προσοχή στην ασυνήθιστη συμπεριφορά της.


Στη συνέχεια η Έλενα υπεβλήθη σε υπακοή στο μοναστήρι της Γεθσημανής για άρρωστες και ηλικιωμένες αδελφές, που ίδρυσε η Ηγουμένη Βαρβάρα 30 χιλιόμετρα από το μοναστήρι. Το 1938, η μακαριστή Έλενα επέστρεψε στο μοναστήρι από τη μονή της Γεθσημανής και εγκαταστάθηκε σε ένα σπίτι κοντά στην πύλη των αγίων πυλών, στο απώτατο γωνιακό κελί. Πολλές αδερφές τη σεβάστηκαν, καταλαβαίνοντας ότι η ευλογημένη γριά, με το πρόσχημα της ανοησίας, έκρυβε τα κατορθώματά της. Υπήρχαν όμως περιπτώσεις που η μακαρία καταδικάστηκε για παράξενες πράξεις. Η μοναχή Φωτίνα θυμάται: «Ήρθε στην εκκλησία, σηκώθηκε και ορκίστηκε δυνατά και μετά, φεύγοντας, χτύπησε την πόρτα. Οι αδερφές την επέπληξαν: «Μάνα Έλενα, γιατί έβριζες τόσο πολύ στην εκκλησία;» «Δηλαδή δεν έχεις δει; Τελικά η εκκλησία ήταν γεμάτη δαίμονες και τους έδιωξα όλους έξω!». Έτσι το είδε ο μακαρίτης!».


Από τα απομνημονεύματα της μοναχής Βαρσανούφιας, που μπήκε στο μοναστήρι το 1934: «Τότε, η 68χρονη ήδη Μητέρα Έλενα είχε ύψος άνω του μέσου όρου, εξέχουσα, ισχυρή, και όλες οι πράξεις της ήταν τόσο ευλογημένες...


Έτυχε να τη συναντήσεις και να της πεις: «Μάνα Έλενα, ευλόγησέ με !» Θα πει: «Ο Θεός να ευλογεί!» Διαφορετικά θα απαντήσει: «Όχι η εβδομάδα μου». Ή θα περάσει εντελώς αθόρυβα. Τη νύχτα φαινόταν συχνά από την κουζίνα. Περίπου στις 3 η ώρα τα ξημερώματα βγαίνει έξω και αρχίζει να κάνει βόλτες στον καθεδρικό ναό: πρώτα μαζεύει βότσαλα, μετά τα κουβαλάει και μετά τα ξαναβάζει στη θέση τους. Και όλα αυτά είχαν ιδιαίτερη σημασία. Εδώ και καιρό υπάρχει ένας θρύλος στο μοναστήρι ότι η Μητέρα του Θεού εμφανίζεται εδώ στις 3 τα ξημερώματα. Ο Βαλαάμ πρεσβύτερος Ιερομόναχος Πάμβα, σύμφωνα με ιστορίες που έχουν διασωθεί, είπε επανειλημμένα στις αδελφές Πουχτίτσα για το ίδιο πράγμα: «Στις 3 η ώρα το πρωί η Μητέρα του Θεού περπατά πάντα στο μοναστήρι σας».


Η μητέρα Έλενα τράβηξε την προσοχή με την παράξενη συμπεριφορά της: ξαφνικά ούρλιαζε, μετά κουνούσε το χέρι της ή ακόμα και χτυπούσε το πόδι της και όλες οι ενέργειές της ήταν αιχμηρές και γρήγορες.


Η μητέρα Έλενα είχε τον πιο σύντομο ύπνο: τα βράδια τραγουδούσε και διάβαζε ψαλμούς. Γνώριζε απέξω τον Ψαλτήρι. Της άρεσε να πλένει και να καθαρίζει, ειδικά τις τουαλέτες. Έφερε εκούσια τον σταυρό της ανοησίας για χάρη του Κυρίου σε όλη τη μακρόχρονη ζωή της...


Όλοι ήξεραν ήδη: όπου κάτι επρόκειτο να συμβεί, άρχισε να πηγαίνει εκεί. όπου είναι κακό, είναι πάντα εκεί.


Μέχρι τον θάνατό της ήταν αρχάριος τής ρασοφόρου... Οι αδερφές έλεγαν ότι όταν ζούσε στο μοναστήρι της Γεθσημανής, πήρε μια κουκούλα, έκοψε το μπαστούνι σε λωρίδες, το έπλεξε με μια πλεξούδα και τριγυρνούσε έτσι.


Έμπειρη σε θέματα πνευματικής ζωής, στην κατανόηση των τρόπων της Πρόνοιας του Θεού στη ζωή των ανθρώπων, υπηρετούσε τους πλησίον με λόγο και πράξη, προσευχές σε πνευματικές ανάγκες. Η ευλογημένη γερόντισσα παρηγόρησε πολλούς, προέβλεψε το μέλλον για πολλούς, νουθετεί και κατήγγειλε πολλούς και έδωσε συμβουλές. 


Είπε κάποτε σε μία αδερφή: «Αν πεθάνεις, δεν θα σου τραγουδήσουν ούτε το «Άγιος ο Θεός»...» Η αδερφή στενοχωρήθηκε... Πέθανε το Πάσχα, και σύμφωνα με τους κανόνες, οι ύμνοι του Πάσχα ήταν. ψάλλεται κατά τη διάρκεια της κηδείας».


Από την ιστορία της μοναχής Σεργίας για την ευλογημένη γριά: «Μια φορά περπατούσα από τον αχυρώνα των βοοειδών, και η μητέρα Έλενα με είδε, έτρεξε πάνω, γελώντας, μου έδωσε ένα βότσαλο και έτρεξε πιο πέρα. Ήταν πολύ πιο γρήγορη. Ερχόμουν από τη Γεθσημανή και έλεγα: «Μάνα Ελένη, θέλεις κάτι να φας;» Και εκείνη: «Κάνε ησυχία, σιωπή, δεν χρειάζομαι τίποτα...» Πάντα βρεγμένη και βρώμικη. Της λες: «Μάνα Ελενα, ευλόγησέ με να σου πλύνω!» «Όχι, όχι, όχι, θα περπατήσω έτσι». Δεν είχε κάτι παραπάνω από ρούχα, είχε μόνο τα πιο απαραίτητα... Η μαμά Έλενα με αγαπούσε. Όταν ζούσα ακόμα στον αχυρώνα, πήγαινα στο φράχτη και εκείνη έτρεχε κοντά μου, γελούσε και μου έδινε κάτι».


Από τα απομνημονεύματα της μοναχής Δήμητρας: «Η μητέρα Έλενα ήταν μια μεγάλη, οξυδερκής γριά. Έχοντας το χάρισμα της διορατικότητας, είδε την ανθρώπινη ψυχή και αποκάλυψε μυστικές σκέψεις. Ήμασταν χαρούμενοι. Μια μέρα περπατούσα από τον αχυρώνα των βοοειδών, και εκείνη έμενε σε ένα σπίτι κοντά στην πύλη, με είδε, άνοιξε το παράθυρο και είπε: «Μαρία, μην κρίνεις!» Και, πράγματι, ήταν έτσι. Λέτε: «Μάνα Έλενα, συγχώρεσέ με, προσευχήσου» και θα γίνει αμέσως πιο εύκολο».


Η ευλογημένη ηλικιωμένη κυρία προέβλεψε, όταν τα μοναστήρια έκλειναν παντού, ότι το μοναστήρι του Πουχτίτσκι δεν θα κλείσει, προέβλεψε επίσης μια φωτιά στον αχυρώνα, σημειώνοντας: "Η υπακοή δεν καίγεται στη φωτιά!"


Πριν από τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, ένας παλιός αχυρώνας έπιασε φωτιά και ήταν απαραίτητο να σωθούν τα ζώα. Η μοναχή Αμπραχάμια δυσκολεύτηκε να βγάλει όλες τις αγελάδες και μετά θυμήθηκε ότι είχε μείνει ένα μικρό μοσχάρι σε ένα μικρό διαμέρισμα. Σκεπάζοντας τον εαυτό της με μια κουβέρτα, όρμησε στον φλεγόμενο αχυρώνα και έβγαλε το μοσχάρι, μόνο η άκρη της ουράς του κάηκε, όπως είπαν αργότερα οι αδερφές. Εκείνο το βράδυ οι μοναχές θυμήθηκαν τα λόγια της μακαρίας Ελένης: «Η υπακοή δεν καίγεται στη φωτιά!». Έγινε σαφές σε όλους γιατί η μακαρία Ελένη περπάτησε γύρω από τον αχυρώνα τη νύχτα και προσευχόταν να μην πεθάνουν τα βοοειδή.


Μετά από αυτό το γεγονός, κάθε χρόνο στις 10 Αυγούστου, το μοναστήρι πραγματοποιεί θρησκευτική πομπή γύρω από τον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου με την ανάγνωση προσευχής στην εικόνα της Θεοτόκου «Φλεγόμενη Μπου

ς». Οι μοναχές ευχαριστούν τον Κύριο που όλοι έμειναν ζωντανοί εκείνο το βράδυ και τα βοοειδή δεν πέθαναν.


Σύμφωνα με τις ιστορίες των μοναχών, πριν από τον πόλεμο, όταν η μακαρία Έλενα ζούσε στο μοναστήρι της Γεθσημανής, πήγαινε συχνά στο γειτονικό χωριό Yaama και σκούπιζε όλες τις αυλές των σπιτιών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ολόκληρο το χωριό εκτοπίστηκε, και μετά κάηκε, οπότε ο μακαρίτης προέβλεψε την καταστροφή που πλησίαζε. Στη συνέχεια, το μοναστήρι της Γεθσημανής έκλεισε και όλες οι αδελφές ήρθαν στο μοναστήρι.


Λέει η μοναχή Φωτίνα: «...Λίγο μετά τον πόλεμο, η μακαρία Έλενα προέβλεψε σε έναν ιερέα μας ότι θα γίνει επίσκοπος (Αρχιεπίσκοπος Ταλίν Ρωμαίος). Όταν διορίστηκε κοσμήτορας το 1949, λέει: «Τι; Θα είναι και επίσκοπος!». Και τον επόμενο χρόνο έγινε επίσκοπος...»


Από τα απομνημονεύματα της μοναχής Ναταλίας: «Όταν μπήκα για πρώτη φορά στο μοναστήρι το 1947, έμενα στην κουζίνα, και η μητέρα Έλενα και η μητέρα Ασενέφα έμεναν στο σπίτι δίπλα στην πύλη, και ερχόταν συχνά στην κουζίνα. Θα έρθει, θα ανοίξει όλες τις πόρτες, θα περπατήσει και θα τραγουδήσει, τροπάρια, στιχέρα, τραγουδήσει από μνήμης, τα ήξερε όλα. Μια μέρα ήρθε στην κουζίνα μας και είπε: «Κορίτσια, ζήστε σε μοναστήρι, μην κάνετε φίλους. Όποιος κάνει φίλη σε ένα μοναστήρι θα ξεχάσει όλους τους αγίους, θα ευχαριστήσει μόνο την κοπέλα του». Αυτά είναι τα λόγια της: «Ας είναι όλοι στο μοναστήρι ίσοι για εσάς, όλοι ίσοι».


Στις 10 Νοεμβρίου 1947, έχοντας ζήσει στην ιερά μονή για περίπου 60 χρόνια, η μακαριστή γερόντισσα Έλενα αναχώρησε στον Κύριο. Η ηλικιωμένη γυναίκα τάφηκε στη βόρεια πλευρά του νεκροταφείου της μονής κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Μέχρι σήμερα, οι πιστοί έρχονται με τις ανάγκες τους στον τάφο της γέροντας, ζητούν την προσευχητική της μεσολάβηση ενώπιον του Κυρίου και με την πίστη τους λαμβάνουν αυτό που ζητούν.


Από την ιστορία του πατέρα Vasily Borin από τη Vask-Narva: «Τι χρειάζεσαι, πήγαινε στον τάφο της μητέρας Έλενας και ζήτησέ της να σου δώσει τα πάντα... Όποτε χρειάζομαι οτιδήποτε ή πάω οπουδήποτε, πηγαίνω πάντα στη μητέρα Έλενα, και βοηθάει σε όλα.»


Η μοναχή Nadezhda λέει: «Σχεδόν μισός αιώνας έχει περάσει από τότε. Μια μέρα περπατούσα από τον αχυρώνα και άκουσα μια κραυγή από το νεκροταφείο, σκέφτηκα: «Ποιος ουρλιάζει τόσο τρομερά;» Έρχομαι, και είναι μια άρρωστη ξαπλωμένη στον τάφο της μητέρας της Έλενας, ξαπλωμένη και ουρλιάζει όσο μπορεί, και κάνει εμετό... Μετά η άρρωστη πηγαίνει στους θάμνους, μια άλλη έρχεται στον τάφο, και αυτή κάνει επίσης εμετό, και οι δύο ουρλιάζουν όσο μπορούν. Τότε συνειδητοποίησα ότι η μητέρα Έλενα ήταν υπέροχη».


Σύμφωνα με τις αδερφές, πριν τον θάνατό της, η μακαριστή Γερόντισσα Έλενα τους είπε: «Μετά από εμένα μένει η Μητέρα Αικατερίνη... Και μετά τη Μητέρα Αικατερίνη δεν θα υπάρχει κανείς για εσάς».

Δεν υπάρχουν σχόλια: