Σε ευχαριστώ, Θεέ μου, που μου επέτρεψες να μιλήσω μαζί Σου!

 

Σε ευχαριστώ, Θεέ μου, που μου επέτρεψες να μιλήσω μαζί Σου!

Ρουμανικές Αγιορειτικές Πνευματικές Συμβουλές, Μέρος 1ο

Ιερομοναχός Ιουλιανός (Λαζάρ)

Πριν από την κοίμησή του, ο αββάς Ιουλιανός (Λάζαρος) ήταν ο πιο επισκέψιμος εξομολόγος της Ρουμανικής Σκήτης Προδρόμου στο Άγιο Όρος. Τα πνευματικά του παιδιά, μοναχοί και λαϊκοί έρχονταν από παντού, διασχίζοντας στεριά και θάλασσα για να λάβουν τις συμβουλές και τη βοήθειά του. Επέλεξε το μοναστικό μονοπάτι στην ηλικία των είκοσι ετών και εισήλθε στη Μονή Σιχαστρίας. Πέρασε τριάντα χρόνια εκεί στη σχολή της Ρουμανικής πρεσβυτερίας υπό τη φροντίδα των μεγάλων Γερόντων Κλεόπα (Ιλίε) και Παϊσίε (Ολάρου) και άλλων. Το 1977, όταν οι αδελφοί Σιχαστρίας πήγαν για προσκύνημα στο Άγιο Όρος, ο Ιερομόναχος Ιουλιανός παρέμεινε στο Άγιο Όρος. Ο μακάριος Γέροντας ήταν ενενήντα επτά ετών όταν κοιμήθηκε στις 10 Μαρτίου 2023. Είχε περάσει σαράντα δύο χρόνια ως πνευματικός πατέρας στη Σκήτη Προδρόμου. Η ακόλουθη συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Familia Ortodoxa" το 2011.

***

— Πάτερ, οι καιροί μας είναι δύσκολοι για όλους τους ανθρώπους. Οι κάθε είδους αμαρτίες έχουν πολλαπλασιαστεί, σαν να ζούμε τους έσχατους καιρούς — και θα έρθουν, όπως είναι γραμμένο στα ιερά βιβλία, όταν η αγάπη μεταξύ των γειτόνων ψυχρανθεί και δεν θα υπάρχει δρόμος από αδελφό σε αδελφό. Τι πρέπει να κάνουμε εμείς οι Ρουμάνοι, ένας χριστιανικός λαός που φαίνεται τόσο μακριά από τον Χριστό, σε αυτούς τους καιρούς των μεγάλων δοκιμασιών;

—Πρώτα απ 'όλα, ας εμβαθύνουμε στον λόγο του Σωτήρα, ο οποίος μας λέει: Ό,τι κι αν κάνετε, χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα (Ιωάν. 15:5). Αυτό σημαίνει ότι ό,τι κι αν κάνουμε, πρέπει πάντα να καταφεύγουμε σε Αυτόν, γιατί μόνος μας διδάσκει την ορθή πίστη. Και ας ζούμε με πίστη, όπως λέει στις Πράξεις των Αποστόλων: Ας ζητάμε τον Θεό, γιατί σε Αυτόν ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε (Πράξεις 17:28). Από εδώ, από αυτή την αναζήτηση, ξεκινά η προσέγγιση στον Θεό, η οποία λαμβάνει χώρα σε συνομιλία με τον Θεό. Το να προσευχόμαστε σημαίνει να συνομιλούμε με τον Θεό, είτε προσευχόμαστε με κάποιον είτε μόνοι μας, και ο Θεός δέχεται την προσευχή μας . Έτσι πρέπει να είναι η ζωή ενός Χριστιανού, ώστε να μπορεί πάντα να είναι με τον Θεό. Αλλά όπως μας διδάσκει η Αγία Γραφή και οι Άγιοι Πατέρες, αυτό είναι δυνατό μόνο αν προσευχόμαστε αδιάλειπτα.

Προσεύχεστε αδιάκοπα, προσεύχεστε αδιάκοπα, προσεύχεστε αδιάκοπα (Α΄ Θεσ. 5:17) — έτσι μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος από το 64 μ.Χ., όταν έγραψε την Επιστολή προς Θεσσαλονικείς. Αυτό σημαίνει ότι η εντολή μας ήταν πάντα η ίδια: να προσευχόμαστε αδιάκοπα. Αυτός ο λόγος απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους, σε όλους τους Χριστιανούς, όχι μόνο σε μοναχούς και ιερείς. Γιατί την εποχή που ο άγιος Απόστολος έγραψε αυτήν την επιστολή, δεν υπήρχαν εκκλησίες, ούτε ιερείς, ούτε μοναστήρια. Υπήρχαν μόνο χριστιανικές κοινότητες, που ιδρύθηκαν από τους Αγίους Αποστόλους, όπου οι πιστοί έκοβαν τον άρτο και κοινωνούσαν του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Νομίζω ότι θα μας ρωτήσουν για αυτόν τον λόγο του Αποστόλου Παύλου, που γράφτηκε για εμάς, όταν αναχωρήσουμε για τον άλλο κόσμο. Γιατί λέει ξεκάθαρα: Προσεύχεστε αδιάκοπα, όχι: «Αν θέλετε, αν μπορείτε, τότε προσεύχεστε αδιάκοπα».

— Πάτερ, αλλά οι άνθρωποι έχουν παιδιά, πράγματα που πρέπει να φροντίσουν… Πώς μπορούν να προσεύχονται αδιάκοπα;

—Και τι σημαίνει αυτή η προσευχή; Να κάνεις το καλό, να ενεργείς σαν να είναι ο Θεός μαζί σου. Και αν κάποιος έχει κάποιες δυσκολίες, όποιες κι αν είναι αυτές, ας φωνάξει: «Θεέ μου, βοήθησέ με!» Και αυτή είναι η προσευχή: «Θεέ μου, μη με αφήνεις!» — αντί να λες ή να σκέφτεσαι κάτι άλλο. Τότε, το να προσεύχεσαι αδιάλειπτα σημαίνει να προστατεύεις τις σκέψεις σου και να σκέφτεσαι μόνο καλά πράγματα. Γιατί το να σκέφτεσαι και να κάνεις κακά πράγματα δεν προέρχεται από τον Θεό. Θεός σημαίνει μόνο καλό· ο Θεός είναι αγάπη.

Μπορείτε, ωστόσο, να δείτε ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η τηλεόραση, το διαδίκτυο και όλα αυτά τα πράγματα μας εμποδίζουν σοβαρά να αγαπάμε τον Θεό. Διότι ο Απόστολος Ιάκωβος λέει πολύ όμορφα: Μοιχοί και μοιχαλίδες, δεν ξέρετε ότι η φιλία του κόσμου είναι έχθρα του Θεού; (Ιάκ. 4:4). Άλλωστε, τι μας φέρνουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αν όχι το πνεύμα αυτού του κόσμου;

Όποιος λοιπόν θέλει να είναι φίλος του κόσμου, γίνεται εχθρός του Θεού. Μην νομίζεις ότι δεν θα γίνεις εχθρός του Θεού αν είσαι φίλος του κόσμου... Η φιλία με τον κόσμο είναι τα πάντα, ξεκινώντας από την άνεση, την χαλαρότητα... Εδώ είναι που ο άνθρωπος αρχίζει να απομακρύνεται από τον Θεό. Άλλωστε, στην αρχή οι άνθρωποι λένε στον εαυτό τους ότι είναι με τον Θεό αλλά και με τον κόσμο, αλλά αυτό δεν διαρκεί πολύ. Η Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να είμαστε ή ψυχροί ή θερμοί, αλλά επειδή είσαι χλιαρός, και ούτε ψυχρός ούτε ζεστός, θα σε ξεράσω από το στόμα μου (Αποκ. 3:16). Δηλαδή, δεν είσαι ούτε το ένα ούτε το άλλο - είσαι χλιαρός: Αυτή η οδός είναι καλή, και εκείνη η οδός είναι καλή, και αυτή είναι καλή, και εκείνο είναι καλό. Αυτή είναι η ζωή στο πνεύμα των καιρών.

— Ούτε χωρίζοντας από τον κόσμο, ούτε αναζητώντας τον Θεό με μεγαλύτερη θέρμη...

—Είναι το ίδιο με το να υπηρετείς δύο κυρίους. Αλλά δεν μπορείς να υπηρετείς δύο κυρίους· δεν μπορείς να υπηρετείς τον Θεό και τον Μαμωνά (Ματθ. 6:24). Ποια κοινωνία έχει το φως με το σκοτάδι; (Β΄ Κορινθίους 6:14). Και έτσι αρχίζει ο άνθρωπος να αποχωρίζεται σταδιακά τον εαυτό του από τον Θεό.

Και το να πλησιάζεις πιο κοντά στον Θεό σημαίνει να απορρίπτεις τα πάντα: Να απορρίπτεις τον κόσμο, όλα τα πάθη του κόσμου, την ακόλαστη φύση του κόσμου, η οποία ξεκινά με υπερβολική άνεση - αλλά σήμερα ο άνθρωπος θέλει απλώς να ζει όλο και καλύτερα. Και μέχρι να απομονωθεί ο άνθρωπος από όλα όσα φέρνει ο κόσμος, δεν μπορεί να βρει τον Θεό. Έτσι, για να βρει τον Θεό, πρέπει να εγκαταλείψει τον κόσμο, να εγκαταλείψει όλα όσα τον περιβάλλουν και τον εμποδίζουν να βρει τον Θεό και να ζήσει μέσα Του.

— Αλλά ένας άνθρωπος σκέφτεται: «Εντάξει, λοιπόν, θα φύγω από τον κόσμο, αλλά τι θα λάβω σε αντάλλαγμα;»

—Όταν φύγαμε από τον κόσμο, πλησιάσαμε τον Θεό—δεν είναι δυνατόν με κανέναν άλλο τρόπο. Και αν ο Χριστός είναι μαζί μας, τότε μπορούμε να κάνουμε τα πάντα, επειδή ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα χωρίς Αυτόν. Αυτή είναι η ζωή ενός Χριστιανού: να αναζητά τον Θεό ανά πάσα στιγμή σε όλα τα πράγματα.

Αλλά ίσως κάποιος πει τώρα: «Αλλά έχω τα δικά μου πράγματα να φροντίσω: έχω παιδιά, πρέπει να δουλέψω, οπότε πώς μπορώ να βρω τον Θεό;» Θα βρεις τον Θεό, ω άνθρωπέ μου, θα Τον βρεις. Αν έχεις προβλήματα, τότε πάντα να φωνάζεις: «Θεέ μου, βοήθησέ με!» Τότε, όπου κι αν είσαι, ο Θεός θα είναι μαζί σου.

Το βρήκα αυτό στο Η Τέχνη της Προσευχής  —τα γραπτά των Αγίων Πατέρων για την Προσευχή του Ιησού: «Να έχετε αίσθηση της παρουσίας του Θεού και φόβο Θεού». Δηλαδή, όπου κι αν βρίσκεστε, να ενεργείτε και να συμπεριφέρεστε με τη σκέψη ότι στέκεστε ενώπιον του Θεού —γιατί είστε. Όλοι στεκόμαστε ενώπιον του προσώπου του Θεού. Ο Θεός είναι αόρατος, ακατανόητος στο ανθρώπινο μυαλό, αλλά εν Αυτώ ζούμε, κινούμαστε και υπάρχουμε , όπως είναι γραμμένο στις Πράξεις των Αποστόλων (17:28). Είμαστε πάντα ενώπιον του Θεού, ό,τι κι αν κάνουμε ή σκεφτόμαστε. Και ο Θεός βλέπει και ακούει τα πάντα — πρέπει πάντα να το έχουμε αυτό κατά νου. Είναι κάτι σπουδαίο.

— Πάτερ, τι μπορούμε να κάνουμε για να έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση ότι στεκόμαστε πάντα ενώπιον του Θεού;

—Υπάρχει μια πραγματικά όμορφη προσευχή που μπορείτε να πείτε όταν αρχίζετε να μιλάτε με τον Θεό, όταν πηγαίνετε στο δωμάτιό σας για να προσευχηθείτε: «Κύριε, σε ευχαριστώ, Κύριε, που μου επιτρέπεις να μιλήσω μαζί Σου». Τότε μιλάτε με τον Θεό! Ο άνθρωπος μιλάει με τον Θεό! Σκεφτείτε το γεγονός ότι μιλάτε με τον Θεό - είναι κάτι σπουδαίο. Μιλάτε με τον Θεό, και το θέλει. Μας καλεί να μιλήσουμε μαζί Του: Επειδή είναι γραμμένο: Άγιοι να είστε, γιατί εγώ είμαι άγιος (Α΄ Πέτρου 1:16). Έτσι θέλει ο Θεός να είμαστε - να είμαστε άγιοι, να είμαστε κοντά Του.

Πήγαινε, λοιπόν, στο δωμάτιό σου και ξεκίνα: «Σε ευχαριστώ, Κύριε, που μου επιτρέπεις να μιλήσω μαζί Σου, Θεέ μου». Και μετά πες Του: «Συγχώρεσέ με, Κύριε, που αμάρτησα, νομίζοντας ότι ήμουν μόνος· αλλά το έκανα ενώπιον του προσώπου Σου, Κύριε. Όλα όσα σκεφτόμουν, όλα όσα έκανα, ήταν ενώπιον του προσώπου Σου. Αλλά ήμουν αναίσθητος και δεν σε σκεφτόμουν».

Εδώ ξεκινά ο άνθρωπος. Και φτάνει στην κατάνυξη της καρδιάς, στα δάκρυα, και στο σημείο όπου δεν θα ήθελε ποτέ ξανά να απομακρυνθεί από τον Θεό. Γιατί τότε κατέρχεται η χάρη του Θεού, γιατί έρχεται το δώρο των δακρύων, και ο άνθρωπος σκέφτεται τη ζωή του και λέει: «Κύριε, ήταν ενώπιον του προσώπου Σου! Και είμαι σε σύγχυση με τη ζωή μου, τρέμω ενώπιον του προσώπου Σου όταν σκέφτομαι τη ζωή μου. Όλα όσα σκέφτηκα, όλα όσα έκανα, έλαβαν χώρα ενώπιον του προσώπου Σου.

Και έτσι είναι τα πράγματα· όλα συμβαίνουν ενώπιον του Θεού. Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κρυφτούμε από τον Θεό. Δεν είμαστε μόνοι και ποτέ δεν ήμασταν. Κάθε αμαρτία που έχουμε διαπράξει, όλο το καλό που έχουμε κάνει—όλα ήταν ενώπιον του Θεού. Και αυτή η προσευχή είναι πολύ όμορφη—μια προσευχή μέσω της οποίας ο άνθρωπος έρχεται σε συντριβή καρδιάς και μετάνοια. Άλλωστε, τι θέλει ο Θεός από εμάς; Να αποβάλουμε όλες τις αμαρτίες—αυτό είναι μετάνοια, να αποβάλουμε όλες τις αμαρτίες που έχουμε διαπράξει.

«Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό» - αυτή είναι μια προσευχή που γνωρίζουμε από τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη. Πολλοί έχουν κοπιάσει σε αυτήν και έχουν φτάσει σε υψηλό βαθμό. Υπάρχουν και άλλες καλές προσευχές που μπορούν επίσης να επαναληφθούν. Αν προσκολληθείτε σε μια άλλη προσευχή, αυτή είναι επίσης καλή, όπως και οι προσευχές προς τη Μητέρα του Θεού. Υπάρχει μια προσευχή που ψάλλεται στη λιτανεία: «Χαίρε, Παρθένε Θεοτόκε, Μαρία, κεκτημένη χάρη, ο Κύριος είναι μαζί σου. Ευλογημένη είσαι εν γυναίκεις και ευλογημένος ο καρπός της κοιλιάς σου, ότι γέννησες τον Σωτήρα των ψυχών μας». Άνθρωπε, αν πεις αυτή την προσευχή, είναι σαν μια προσευχή που προσφέρεται από τους αγγέλους - άλλωστε, προέρχεται από το Ευαγγέλιο του Λουκά: Χαίρε, κεκτημένη χάρη, ο Κύριος είναι μαζί σου... Ευλογημένη είσαι εν γυναίκεις και ευλογημένος ο καρπός της κοιλιάς σου (Λουκ. 1:28, 42). Αυτό είναι πολύ όμορφο! Άλλοι άνθρωποι μαθαίνουν ο ένας, άλλοι ο άλλος.

Και «Κύριε Ιησού…» Είτε περπατάτε κάπου, είτε περιμένετε σε κάποια αίθουσα… Πείτε αυτή την προσευχή για δέκα λεπτά κάθε μέρα - τουλάχιστον δέκα λεπτά, ή ένα τέταρτο της ώρας, σε ένα ήσυχο μέρος. Καθίστε, όπως λέγεται, σε ένα παγκάκι ύψους όσο η παλάμη του χεριού σας - προσέξτε να μην πέσετε από αυτό - και πείτε: «Κύριε Ιησού…» Αυτό γίνεται για ένα τέταρτο της ώρας, μετά είκοσι λεπτά - αν μπορείτε, τότε περισσότερο. Και το σμήνος των σκέψεων που θα σας επιτεθεί τότε - από αυτό το σημείο και μετά σίγουρα χρειάζεστε έναν πνευματικό πατέρα για να το αποκαλύψει αυτό. Αυτό είναι το έργο της προσευχής. Οι άγιοι το εφάρμοσαν κι αυτοί.

Ένας πνευματικός πατέρας μού είπε ότι μια από τις μαθήτριές του έλεγε «Κύριε Ιησού Χριστέ…» καθώς έκανε τις δουλειές του σπιτιού. Τα παιδιά της την άκουσαν και άρχισαν κι αυτά να λένε την προσευχή — και δεν ήταν ούτε δέκα χρονών ακόμα. Και επειδή την επαναλάμβαναν συνέχεια, η προσευχή ρίζωσε μέσα τους, και τα παιδιά την έλεγαν ακόμα και στον ύπνο τους.

— Γιατί είναι καλό για τους γονείς να προσεύχονται δυνατά στο σπίτι;

—Είναι καλό για τα παιδιά να το ακούν, γιατί τότε εισέρχεται στο μυαλό τους. Αν δώσεις κάτι σε ένα παιδί, αυτό εισέρχεται στο μυαλό του και περιστρέφεται εκεί μέσα— έτσι απλά. Άσε την προσευχή να περιστρέφεται εκεί μέσα αντί για κάτι άλλο.

— Αυτό σημαίνει ότι όταν η μητέρα και ο πατέρας είναι στο σπίτι, θα μπορούσαν να πουν πρώτα αυτή την προσευχή και μετά μια άλλη καθώς κάνουν κάποια χειρωνακτική εργασία.

—Όταν κάνουν κάποια εργασία—«Κύριε Ιησού Χριστέ…» ή οποιαδήποτε άλλη προσευχή. Υπάρχουν επίσης μερικά πολύ όμορφα λόγια από το Άγιο Όρος: «Αναζητήστε τον Ιησού, γιατί είναι κρυμμένος στις εντολές· εκπληρώνοντας τις εντολές Του, Τον αποκαλύπτετε. Όλη η πίστη περιέχεται στην εντολή που έδωσε: Αγάπα τον Θεό και τον συνάνθρωπό σου». 2 Αυτός είναι ολόκληρος ο Νόμος.

— Πάτερ, τι χρειάζεται περισσότερο ένας Χριστιανός της εποχής μας;

—Να εξομολογηθεί και να μην αμαρτήσει πια—και αν αμαρτήσει ξανά, να πάει στον ιερέα και να εξομολογηθεί μόλις συμβεί. Γιατί, σας λέω, μπορούμε να πετάξουμε στον ουρανό, να πλεύσουμε πάνω στα νερά, να ταξιδέψουμε στη γη—και το μόνο που ακούτε είναι ότι κάποιος έφυγε με αυτοκίνητο το πρωί, και τον έφεραν πίσω νεκρό: Το αυτοκίνητο έγινε κομμάτια και τον έφεραν πίσω νεκρό. Όπως και να τον βρει ο θάνατος, έτσι θα κριθεί! Όσες βαριές αμαρτίες κι αν έχει διαπράξει, αν τις εξομολογηθεί πριν τον προλάβει ο θάνατος, η Εκκλησία θα τον σώσει. Αυτό είναι το Μυστήριο της Εξομολόγησης!

Ο καθένας πρέπει να σκεφτεί το γεγονός ότι θα φύγει στον άλλο κόσμο. Πότε; Δεν ξέρουμε, αλλά όλοι θα το κάνουν. Σε ένα χρόνο, ή σε δέκα... Είχα αυτή τη φράση: «Τα χρόνια περνούν, είμαι γέρος, αλλά θα αποχωριστώ τον γέρο ακόμα». Αλλά νομίζω ότι θα είναι σύντομα - να 'μαι, ήδη ογδόντα πέντε χρονών. Έτσι πρέπει να έχουμε επίγνωση ότι οδεύουμε προς τα εκεί. Δεν ξέρουμε πότε, αλλά πρέπει να προετοιμαστούμε για την αιώνια ζωή.

Η ζωή του ανθρώπου περνάει από τρεις κύκλους. Ο πρώτος είναι στην κοιλιά της μητέρας του, όπου ζήσαμε για εννέα μήνες. Ο δεύτερος είναι στη γη, όσο καιρό κι αν ζήσει: δέκα, πενήντα, εκατό χρόνια. Ο τρίτος είναι η ζωή εκεί, η οποία δεν έχει τέλος. Επομένως, πρέπει να προετοιμαστούμε γι' αυτόν.

Πρέπει να σκεφτούμε το γεγονός ότι θα πεθάνουμε και θα λογοδοτήσουμε για όλα όσα κάναμε εδώ, αφού λέγεται ότι «ακόμα και ο Αβραάμ θα μετανοήσει που δεν έκανε περισσότερα εδώ» - το βρήκα αυτό στο Πατερικό. Υπήρχε ένας γέροντας που ήταν άρρωστος. Ήταν ζηλωτής για τον Θεό από τη νεότητά του, και στα γηρατειά του εκπλήρωνε τον κανόνα του καθισμένος σε ένα σκαμνί, λέγοντας: «Κύριε Ιησού Χριστέ...» Τότε ένας από τους νεαρούς αδελφούς ήρθε και του είπε: «Μην βασανίζεις τον εαυτό σου. Αναπαύσου λίγο, γιατί είσαι γέρος και άρρωστος». Σηκώθηκε αμέσως και είπε: «Τι λες, αδελφέ; Δεν ξέρεις ότι ακόμη και ο Αβραάμ θα μετανοήσει που δεν έκανε περισσότερα;» Επομένως, θα λογοδοτήσουμε εκεί, στην αιώνια ζωή, για όλα όσα κάναμε εδώ. Είτε κάναμε καλό είτε κακό - όλα...

Γι' αυτό λέω ότι αυτή η σάρκα θα φύγει ενώ η ψυχή θα παραμείνει, γιατί αυτή είναι ο αφέντης. Μόνο η ψυχή θα πάει εκεί. Γι' αυτό έχω επαναλάβει πολλές φορές: «Το σώμα είναι καλός υπηρέτης αλλά κακός αφέντης». Είθε το σώμα να μην γίνει αφέντης, γιατί αν γίνει αφέντης, θα επιθυμήσει το υλικό. Υπάρχει μια παροιμία: «Όλο το κακό προέρχεται από την αγάπη για τον εαυτό». Και από αυτό προέρχονται όλες οι σωματικές επιθυμίες, όλη η χαλαρότητα, όπως σας είπα... Ο άνθρωπος δεν σκέφτεται πλέον το γεγονός ότι θα πεθάνει, ότι θα πάει εκεί. «Μην δίνεις στο σώμα αυτό που ζητάει, γιατί θα μετατραπεί σε πόνο», «μην ενδίδεις στο σώμα σου, γιατί η ψυχή θα πεθάνει» - αυτά είναι μερικά πολύ όμορφα λόγια, από το Άγιο Όρος.

— Πάτερ, θέλαμε να σε ρωτήσουμε κάτι για την προσευχή…

—Λέγεται για την προσευχή: «Αν θέλεις να αγιάσεις το νου σου, να θυμάσαι τον Χριστό. Όσο περισσότερο προσπαθείς, τόσο περισσότερο νιώθεις την παρουσία Του». Ή: «Ό,τι αγαπάει ο νους, αυτό σκέφτεται. Αν αγαπάς τον Θεό, Τον σκέφτεσαι συνέχεια».

Χρειαζόμαστε προσευχή—χρειάζεται να προσευχόμαστε πολύ. Ο Απόστολος Παύλος λέει πολύ όμορφα: Ο Σταυρός είναι για τους απολεσθέντες μωρία· για εμάς όμως που σωζόμαστε είναι δύναμη Θεού. Διότι είναι γραμμένο: Θα καταστρέψω τη σοφία των σοφών και θα εκμηδενίσω τη σύνεση των συνετών. Πού είναι ο σοφός; Πού είναι ο γραμματέας; Πού είναι ο λογοτέχνης αυτού του κόσμου; Δεν μωροποίησε ο Θεός τη σοφία αυτού του κόσμου;... ευδόκησε ο Θεός με την μωρία του κηρύγματος να σώσει αυτούς που πιστεύουν (Α΄ Κορινθίους 1:18-21).

— Πάτερ, πώς μπορούμε να φτάσουμε σε ένα τέτοιο πνευματικό επίπεδο σαν αυτό που μας είπες;

—Σκεπτόμενοι με Ποιον μιλάτε και ότι στέκεστε ενώπιον του Θεού. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εισέλθετε στην προσευχή και να συγκεντρώσετε τη δύναμη του Θεού μέσα σας, ώστε να μπορείτε να προσευχηθείτε περισσότερο. Στεκόμαστε ενώπιον του Θεού και αρχίζουμε την προσευχή. Οι προσευχές μας είναι πολύ όμορφες. Έχουμε πρωινές προσευχές, έχουμε βραδινές προσευχές, διαβάζουμε ακάθιστους και μελωδίες—αλλά μόνο για να φτάσουν όλα στην καρδιά. Πρέπει να νιώσουμε κάθε λέξη. Αν δεν το κάνετε, τότε προσεύχεστε μάταια! Αν κοιτάξετε το ρολόι σας ή απλώς πείτε: «Δώστε, δώστε, δώστε», τότε είναι ρουτίνα, είναι μάταιο! Λέγεται πολύ όμορφα: Κι όμως, στην εκκλησία προτιμώ να πω πέντε λόγια με τη σύνεσή μου, για να διδάξω και άλλους με τη φωνή μου, παρά δέκα χιλιάδες λόγια σε άγνωστη γλώσσα (Α΄ Κορινθίους 14:19).

— Έρχεται μάχη σκέψεων, Πατέρα· έρχονται τρομερές σκέψεις, μια καταιγίδα σκέψεων...

—Δεν προέρχονται από τον άνθρωπο. Ο Άγιος Μακάριος και ο Άγιος Αντώνιος είδαν κακά πνεύματα και μίλησαν μαζί τους. Όταν ένας άνθρωπος φτάσει στο σημείο να ζει όλο και περισσότερο με τον Θεό, τα πνεύματα δεν τον πλησιάζουν. Αλλά για κάποιον που μόλις ξεκινάει, θα υπάρξουν επιθέσεις. Αν τις απορρίψετε, τότε δεν είναι αμαρτίες. Αλλά αν αρχίσουν και τους ανοίξετε έστω και λίγο την πόρτα και συναινέσετε σε αυτές — αυτή είναι αμαρτία. Γιατί μετά από μια επίθεση, ακολουθούν άλλες. το κακό πνεύμα σταματά για λίγο και μετά ξυπνάει ξανά μετά από λίγο. Αλλά ο άνθρωπος πρέπει να προχωρήσει μπροστά, να προχωρήσει μπροστά. Τώρα το θέμα είναι να μην κινείται προς τα πίσω!

Πόσο πρέπει να καταβάλλεις τον εαυτό σου για να έχεις πάντα το Άγιο Πνεύμα—και τότε, όπως λέει ο Εκκλησιαστής: Κοιμάμαι, αλλά η καρδιά μου ξυπνάει (Άσμα 5:2)! Πόση χαρά υπάρχει κοντά στον Νυμφίο Χριστό, η ψυχή ως νύφη! Ή όταν ο νους ενώνεται με την καρδιά, τότε ολοκληρώνεται ένας γάμος μεταξύ νου και καρδιάς· αυτή είναι η μεγαλύτερη χαρά, ότι ο νους έχει ενωθεί με τον Χριστό!

Ε, είναι εύκολο να το λες αλλά δύσκολο να το κάνεις! Όπως λέει στο Κατά Ματθαίον (5:19): Όποιος τα κάνει και τα διδάξει, αυτός θα ονομαστεί μέγας στη Βασιλεία των Ουρανών. Ή στη Δεύτερη Επιστολή προς Τιμόθεο (2:6): Ο γεωργός που κοπιάζει πρέπει πρώτος να μετέχει των καρπών —των καρπών του Αγίου Πνεύματος, του Διδασκάλου— και έπειτα να τους δίνει σε άλλον. Τόσο όμορφα λόγια! Πρέπει να αποκτήσω ζήλο μέσα μου· πρέπει να το εκπληρώσω αυτό στην πράξη ο ίδιος.

— Δηλαδή, εμείς οι Χριστιανοί πρέπει πάντα να κάνουμε αυτό που λέμε, αυτό που κηρύττουμε.

—Δίδαξε πρώτα τον εαυτό σου. Άνθρωπέ μου, πες μου πώς ζεις, για να πιστέψω αυτό που προσπαθείς να μου αποδείξεις·» «Το να διδάσκεις με τη ζωή σου είναι η καλύτερη απόδειξη·» «αν είσαι ομιλητικός—ζήσε πρώτα και μόνο μετά δίδαξε·» «πάνω απ' όλα, ζήσε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο που κηρύττεις». Ο ζήλος για τον Θεό κατοικεί μέσα σου και μετά μεγαλώνει μέσα σου! Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που, όπως φαίνεται, μιλούν μόνο για να δοξάσουν τον Θεό, γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να πετύχει οτιδήποτε. Χωρίς τον Θεό δεν μπορείς να κάνεις τίποτα! Και αυτό είναι αλήθεια.

Τώρα, επιστρέφοντας στο σώμα, το Ευαγγέλιο του Ιωάννη λέει: Το πνεύμα είναι αυτό που ζωοποιεί· η σάρκα δεν ωφελεί σε τίποτα· οι λόγοι που εγώ σας λαλώ, είναι πνεύμα και ζωή (6:63). Η Γραφή λέει επίσης: Δεν κάνω τίποτα από τον εαυτό μου· αλλά καθώς με δίδαξε ο Πατέρας μου, αυτά λαλώ (Ιωάν. 8:28). Αυτά τα λόγια είναι από τον Ουρανό, αυτή είναι η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος: «Ό,τι μου είπε ο Πατέρας, αυτό σας λαλώ». Και λέει, εννοώντας: «Το Πνεύμα δίνει ζωή· η σάρκα δεν ωφελεί σε τίποτα». Δεν λέει ότι ωφελεί, αλλά ότι σε σύγκριση με την ψυχή, το σώμα δεν είναι τίποτα. «Είμαστε ναός του Αγίου Πνεύματος» (πρβλ. Α΄ Κορ. 6:19). Πρέπει να αγιάσουμε το σώμα με τις πράξεις, τις προσευχές και τα καλά μας έργα. Ας αγιάσουμε το σώμα! Έχουμε τα λείψανα των αγίων που αγίασαν τα σώματά τους σε όλη τους τη ζωή. Αγίασαν αυτή τη σάρκα με την ψυχή! Πρέπει να την αγιάσουμε. Γι' αυτό λέω ότι το σώμα είναι καλός υπηρέτης αλλά κακός αφέντης. Ας μην γίνει αφέντης! Γιατί για να αγιάσει το σώμα, πρέπει να το φερθούμε ως υπηρέτη. Αν γίνει αφέντης, τότε ο υπηρέτης είναι η ψυχή!

Δεν χρειαζόμαστε υπερβολικά περίπλοκες φιλοσοφίες. Η μεγαλύτερη φιλοσοφία, όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος , είναι η μνήμη του θανάτου .

— Πάτερ, σε παρακαλώ, πες μας έναν αποχαιρετιστήριο λόγο.

—Σας το έχω ήδη πει: Ας σκεφτεί κάθε άνθρωπος πώς να μην διαπράξει περισσότερες αμαρτίες, αλλά αν το κάνει, ας εξομολογηθεί. Αυτό είναι το μεγαλύτερο έργο - η εξομολόγηση. Και ας προσέχει να μην τον προλάβει ο θάνατος στις αμαρτίες του. Ας μην διαπράξει άλλες αμαρτίες! Αν αμαρτήσει, τότε μόλις το κάνει, ας πάει στον ιερέα και ας εξομολογηθεί, για να μην τον βρει έτσι ο θάνατος. Όπως είπα, επαναλαμβάνω: Ένας άνθρωπος φεύγει με αυτοκίνητο και το αυτοκίνητο γίνεται κομμάτια: Κάποιος τρελός έπεσε πάνω του, ένας μεθυσμένος - ποιος ξέρει τι. Σε όποια κατάσταση κι αν τον άρπαξε ο θάνατος, έτσι θα κριθεί. Αν ο θάνατος τον άρπαξε αφού είχε διαπράξει κάποια μεγάλη αμαρτία αλλά την είχε εξομολογηθεί, τότε είναι ευλογημένος. Ας το σκεφτούμε αυτό, για τη μέλλουσα ζωή.

Ιερος σχημα  μοναχός Iulian (Lazăr)

Μετάφραση Jesse Dominick

Pravoslavie.ru