Άποψη του ανεγειρόμενου κοπτικού μοναστηριού
του Αγίου Μηνά στον Μαρεώτη της Αιγύπτου στη ίδια θέση του παλαιού ιερού
Η παράδοξη σύνδεση του άγιου Μηνά με την αποφασιστική μάχη στο Ελ Αλαμέιν και την ήττα του Ρόμμελ αναθέρμανε το ενδιαφέρον της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας για τον παλιό πάτρωνά της. Όπως συνέβη κατά τον ελληνοιταλικό πόλεμο του 1940-41, κατά τον οποίον ήταν διάχυτη η λαϊκή πίστη για τη θεία επιφάνεια και προστασία της Θεοτόκου, έτσι και στην Αλεξάνδρεια είχε ευρύτερα διαδοθεί ότι λίγο πριν από τη θρυλική μάχη του Ελ Αλαμέιν (Οκτώβριος 1942) παρουσιάστηκε ένας άγνωστος έφιππος, που περιερχόταν το συμμαχικό στρατόπεδο και εμψύχωνε τους στρατιώτες .Άλλωστε και το τοπωνύμιο Ελ Αλαμέιν σημαίνει τόπο του Μηνά. Εδραιώθηκε έτσι από τους Έλληνες στρατιώτες της Μ. Ανατολής η λαϊκή πίστη ότι ο άγιος Μηνάς ήλθε υπέρμαχος και σωτήρας.
Η εορτή του αγίου Μηνά τελέστηκε με μεγαλοπρέπεια στο ναό του Αγίου Σάββα χοροστατούντος του Παναγιωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας Χριστοφόρου Β΄, ο οποίος και προέστη στην επινίκια και ευχαριστήρια δοξολογία την ίδια μέρα(11 Νοεμβρίου).
Τη γενική επιθυμία να επανιδρυθεί το παλαιό κέντρο λατρείας του αγίου Μηνά στη λιβυκή έρημο, πραγματοποίησε ο Κόπτης Πατριάρχης Κύριλλος ΣΤ΄ όπου στις 27 Νοεμβρίου 1959 θεμελίωσε τη νέα εκκλησία , κοντά στην αρχαιολογική περιοχή της ιστορικής πόλης του. Έτσι αναβίωσε η λατρεία του αγίου και σήμερα έχει αναπτυχθεί εκεί μια ισχυρή μοναστική κοινότητα Κοπτών.
Το Ιερό και η πόλη του Αγίου Μηνά στην Αίγυπτο
Το σημαντικότερο κέντρο λατρείας του αγίου Μηνά στους πρώιμους βυζαντινούς αιώνες ήταν ο ναός του στην έρημο της Λιβύης, κοντά στη Μαρεώτιδα λίμνη. Η αρχαία συναξαριακή παράδοση αναφέρει την απόθεση των ιερών λειψάνων του σ' αυτόν τον τόπο όπου και ιδρύθηκε ενωρίς μικρός ναός. Ο πρώτος ναός ιδρύθηκε πιθανότατα επί της βασιλείας του Μ Κωνσταντίνου (306-307μ.Χ). Ο αυτοκράτορας τίμησε τον άγιο Μηνά, για την θαυματουργική θεραπεία της λεπρής κόρης του, όπως βεβαιώνουν τα ανατολικά συναξάρια (κυρίως τα Αιθιοπικά). Ένας μεγαλύτερος ναός ιδρύθηκε, σύμφωνα πάντοτε με την ανατολική παράδοση, επί της πατριαρχείας του Μ. Αθανασίου (328-373μ.Χ). Επί του αυτοκράτορα Αρκαδίου (395-408μ.Χ) ιδρύθηκε στην ίδια θέση μεγαλοπρεπής ξυλόστεγη βασιλική, που εθεωρείτο ως ο μεγαλύτερος χριστιανικός ναός στην Αίγυπτο.
Με κέντρο αυτό το ναό οργανώθηκε με την πάροδο του χρόνου ολόκληρη πόλη, η πόλη του Αγίου Μηνά.
Το λαμπρό αυτό ιερό της Λιβυκής ερήμου, που είχε έντονο ελληνικό ύφος, όπως μαρτυρούν οι σωζόμενες επιγραφές, διατηρήθηκε ακόμη και μετά την αραβική κατάκτηση της περιοχής (μέσα του 7ου αιώνα). Η μεταβολή όμως των ιστορικών συνθηκών και οι συνεχείς επιδρομές των νομάδων της Λιβυκής ερήμου ερήμωσαν την πόλη του αγίου Μηνά και την αφάνισαν.
Σύμφωνα με μεταγενέστερο αραβικό συναξάριο, το λείψανό του αγίου μεταφέρθηκε επί της πατριαρχείας του Βενιαμίν Β΄ (1327-1339μ.Χ.) στο Κάιρο, όπου ιδρύθηκε νέος ναός του αγίου Μηνά, σωζόμενος μέχρι σήμερα.
Κατά τις ανασκαφές του Kaufmann, που διήρκεσαν από το 1905 έως το 1909 αποκαλύφθηκε η έκταση και το μεγαλείο της πόλης και του ιερού. Ανασκάφηκε η βασιλική του αυτοκράτορα Αρκαδίου με όλο το συγκρότημα των κτιρίων της, το βαπτιστήριο, τα κοινόβια, η πηγή του αγιάσματος, οι θέρμες, οι φούρνοι τα κοιμητήρια κ.λ.π. Η πληθωρική παρουσία ελληνικών επιγραφών βεβαιώνει τον ελληνικό χαρακτήρα του ιερού. Χαρακτηριστικά ευρήματα των ανασκαφών στην πόλη του Αγίου Μηνά είναι οι λεγόμενες ΕΥΛΟΓΙΕΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου