Νάνι-νάνι, νάνι-νάνι κι όπου σε πονεί θα γιάνει...

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΔΑΡΜΑΡΑ, συνεργάτης Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας

Ό μικρός μου γιος ό Χαρίλαος, ό Χάρης-χαρούμενος όπως τον φωνάζουμε στην οικογένεια αφοί είναι όνομα και πράγμα σε ηλικία επτά ετών περίπου μας άφησε άναυδους με τη συμπεριφορά του. Ήταν ένα βράδυ του Ιουνίου, ό καιρός θαυμάσιος, ζέστη και ό Χάρης με την παρέα του από 4-5 πιτσιρικάδες έπαιζαν χαρούμενα στη βεράντα. Γέλια, χαρές, φωνές, όλο εκείνο τον σκηνικό ενός ξένοιαστου παιδικού παιχνιδιού. Και αίφνης ακούω τον Χάρη να δηλώνει προς τούς φίλους του: «Παιδιά, εγώ τώρα νυστάζω και θέλω να κοιμηθώ. Σας παρακαλώ να πάτε σπίτια σας και θα βρεθούμε αύριο πάλι». Κοίταξα τα γειτονοπούλα και είδα στο βλέμμα τους έντονη απορία ξάφνιασμα δεν καταλάβαιναν τί συνέβη αλλά συμμορφώθηκαν προς την επιθυμία του γιου μου, καληνύχτισαν και γύρισαν σπίτια τους. Ό Χάρης, αφού χαιρέτησε τούς φίλους του, πήγε στο μπάνιο για να πλυθεί, να βουρτσίσει τα δόντια, να κάνει την απαραίτητη βραδινή του προσευχή και στη συνέχεια να πλαγιάσει. Ομολογώ πώς κι εγώ ή ίδια αιφνιδιάστηκα. Τον ότι ό μικρός μου γιος ήθελε να κοιμάται νωρίς τον είχαμε όλοι καλά εμπεδωμένο. Φανταζόμουν όμως ότι σε περίπτωση ζωηρού παιχνιδιού, όπως εκείνο τον βράδυ, θα ξεχνιόταν, θα παρασυρόταν από την παρέα.

Ό Χάρης έχει τον χάρισμα να «ακούει» καθαρά τις ανάγκες του σώματος του αλλά, κυρίως, να τις σέβεται. Δεν τρώει από λαιμαργία έχει αρκετές γνώσεις πάνω στις τροφές και γνωρίζει τί να αποφεύγει, δεν παρεκκλίνει από τον πρόγραμμα τού ύπνου του.

Όμως ήρθαν καιροί χαλεποί, ό Χάρης- χαρούμενος πήγε στο Γυμνάσιο και του έφυγε ή χαρά. Ήρθαν μέρες πού ή ώρα του ύπνου, λόγω φόρτου μαθημάτων, ήταν μετά τις 11 τον βράδυ και τον επόμενο πρωί δυσκολευόταν να ξυπνήσει, έπαψε να τιτιβίζει σαν σπουργίτι και να μας φτιάχνει τη διάθεση. Κάποιο βράδυ μάλιστα με τα ματάκια ίου βουρκωμένα μού είπε πώς αισθανόταν πολύ κουρασμένος, πώς είχε εκνευρισμό και δεν ήξερε τί να κάνει για να ηρεμήσει.

Για τον πόσο ευεργετικός είναι ό ύπνος έχουμε αναφερθεί εκτενώς στις σελίδες τού ανάγκες χείρας περιοδικού. Ο καλός ύπνος είναι φάρμακο, ηρεμεί τον σώμα και τον πνεύμα. Παίρνει δύναμη ό άνθρωπος να σηκωθεί την επομένη τον πρωί υγιής και ευδιάθετος να επιδοθεί στο έργο της ημέρας. Πέφτουν ή πίεση και οι κατεχολαμίνες, χαλαρώνουν τα νεύρα, απομακρύνεται ή κατάθλιψη, ξεκουράζεται ό εγκέφαλος. Μιλάμε όμως εδώ για ύπνο διάρκειας επτά-οκτώ ωρών για τούς ενήλικες και, όπως μας πληροφορούν οι επιστήμονες, για εννέα ώρες στους εφήβους!

Μάλιστα, εννέα ώρες χρειάζονται οι έφηβοι για να έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο και να αποδίδουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Ή έλλειψη ύπνου δεν συνεπάγεται μόνον μειωμένη απόδοση αλλά κακή διάθεση, προβληματική συμπεριφορά, ευερεθιστότητα, επιθετικότητα.

Πώς όμως να πείσεις έναν έφηβο ότι πρέπει να κοιμάται νωρίς αφού ή αντίδραση στα «πρέπει» σ' αυτή την ηλικία είναι αναπόσπαστο κομμάτι τής προσωπικότητάς του; "Από πείρα σας λέω πώς όταν μιλάς στους έφηβους με σεβασμό, τούς εξηγείς με επιχειρήματα και δείχνεις αγάπη προς αυτούς και όχι ουσιαστικότητα, ακόμα και όταν δείχνουν ότι δεν ακούν, τα λόγια καταγράφονται στο κεφάλι τους, τούς προβληματίζουν και τελικός τα επεξεργάζονται. Μην περιμένετε βέβαια αποτελέσματα από την πρώτη μέρα. Θα πρέπει τον μπλά- μπλά να είναι συστηματικό, ενημερωτικό και χρειάζονται γερά νεύρα και ψυχραιμία. Κι όταν εξηγηθεί και γίνει αποδεκτό από τον έφηβο ότι ή έλλειψη ύπνου μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας, τότε τίθεται σε εφαρμογή «πρόγραμμα ύπνου».

Οι γονείς με σοβαρότητα και συνέπεια γίνονται επιτηρητές αυτού τού προγράμματος, ώστε να εξασφαλιστεί ότι ό έφηβος θα κοιμάται αυτές τις απαραίτητες εννέα ώρες. Καλό είναι να απομακρυνθούν από τον εφηβικό δωμάτιο τον τηλέφωνο, ό ηλεκτρονικός υπολογιστής ή ή συσκευή τής τηλεόρασης, αν υπάρχουν, αλλιώς αυτά να κλείνουν τη συμφωνημένη ώρα.

Μπορούμε, τέλος, να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στην κατάρτιση ενός προγράμματος δραστηριοτήτων, τον όποιο δεν θα τα καταβάλλει, δεν θα τα αγχώνει αλλά θα τα οργανώνει σωστά ύπνος προγράμματος πού θα κάνει τον βιολογικό τους ρολόι να χτυπάει όμορφα και ρυθμικά. Ό γιος μου, όταν συμφωνήσαμε στις 10 τον βράδυ να είναι στο κρεβάτι του, ζήτησε την επιβεβαίωση μου πώς «και τον 16 είναι καλός βαθμός». Και είναι πράγματι πολύ καλός βαθμός αν έτσι διασφαλίζεται ή ψυχοσωματική υγείας τού έφηβου και ή ειρήνη στο σπίτι.

Νάνι-νάνι, νάνι-νάνι κι όπου σε πονεί θα γιάνει. Πόση αλήθεια περικλείουν αυτές οι λίγες λέξεις του γνωστού μας νανουρίσματος!