Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ.
Ό Άγιος Ζαχαρίας, πατέρας του Άγιου Ιωάννου του Προδρόμου, ήταν ιερεύς από την ιερατική τάξη Άβιά κατά τις ήμερες του Ηρώδη. Σύζυγος του ήταν ή Ελισάβετ, απόγονος του Ααρών. Και οι δύο ήσαν άνθρωποι πιστοί στο Θεό και ή ζωή τους ήταν άμεμπτη, σύμφωνη με το νόμο και τις εντολές του Κυρίου. Δεν είχαν παιδί, γιατί ή Ελισάβετ ήταν στείρα, και ήταν και οι δύο μεγάλοι στην ηλικία. Όταν ήλθε ή σειρά να εφημερεύσει ή τάξη του Ζαχαρίου και αυτός εκτελούσε τα καθήκοντά του προς το Θεό, συνέβη να του ανατέθει με κλήρο, όπως συνηθιζόταν, κατά το έθος της ιερατείας, να εισέλθει στο ναό του Κυρίου και να προσφέρει θυμίαμα. Τότε εμφανίσθηκε ενώπιον του Άγγελος Κυρίου, ό όποιος στάθηκε στην δεξιά πλευρά του θυσιαστηρίου του θυμιάματος. Ό Ζαχαρίας, όταν τον είδε, ταράχθηκε και τον κυρίεψε φόβος.
Ό Άγγελος, όμως, του είπε: «Μη φοβάσαι, Ζαχαρία, γιατί ή προσευχή σου εισακούσθηκε και ή γυναίκα σου Ελισάβετ θα γεννήσει υιό και θα του δώσεις το όνομα Ιωάννης. Θα νιώσεις χαρά και αγαλλίαση και θα χαρούν πολλοί για τη γέννηση του. Θα είναι μέγας ενώπιον του Κυρίου κρασί και άλλα δυνατά του είδους αυτού δεν θα πιει• θα είναι, πλήρης Πνεύματος Αγίου ήδη από κοιλίας μητρός αυτού, και θα κάνει πολλούς Ισραηλίτες να επιστρέψουν στον Κύριο το Θεό τους. Αυτός θα προπορευθεί στο έργο του Κυρίου με το πνεύμα και τη δύναμη του Προφήτου Ηλία. Θα συμφιλιώσει πατέρες με παιδιά, και θα κάνει τούς ασεβής να αποκτήσουν τη φρόνηση των δικαίων. Έτσι θα προετοιμάσει το λαό να υποδεχτεί τον Κύριο».
Ό Ζαχαρίας τότε είπε στον Άγγελος: «Πώς μπορώ να βεβαιωθώ γι' αυτό; Εγώ είμαι πια γέρος και ή γυναίκα μου περασμένης ηλικίας». Ό Άγγελος του αποκρίθηκε: «Εγώ είμαι ό Γαβριήλ, πού ευρίσκομαι ενώπιον του Θεού. Με απέστειλε να σου μιλήσω και να σου αναγγείλω αντί την ευχάριστη είδηση. Και ιδού, επειδή δεν πίστεψες στα λόγια μου, τα όποια θα πραγματοποιηθούν στην ώρα τους, από' αυτή τη στιγμή θα χάσεις τη λαλιά σου και δεν θα μπορείς να μιλήσεις μέχρι την ημέρα πού θα γίνουν αυτά».
Ό λαός, εν τω μεταξύ, περίμενε το Ζαχαρία και απορούσε για την αργοπορία του μέσα στο ναό. Όταν εξήλθε του ναού δεν μπορούσε να τους μιλήσει. Εκείνοι κατάλαβαν ότι κάποιο δράμα είχε δει μέσα στο ναό. Όταν τελείωσαν οι ημέρες τής διακονίας του στο ναό, επήγε στην οικία του. Μερικές ημέρες αργότερα, ή γυναίκα του Ελισάβετ συνέλαβε. Έκρυβε όμως την εγκυμοσύνη της για πέντε μήνες και έλεγε: «Ό Θεός είδε την στενοχώρια μου και φρόντισε να με απαλλάξει από το όνειδος πού ένιωθα ενώπιον των ανθρώπων για την ατεκνία μου».
Όταν συμπληρώθηκε ό καιρός να γεννήσει, ή Ελισάβετ έκανε υιό. Οι περίοικοι και οι συγγενείς άκουσαν ότι ό Κύριος έδειξε μεγάλη ευσπλαχνία σ' αυτήν και χαίρονταν μαζί της. Όταν το παιδί έγινε οκτώ ημερών, ήλθαν να του κάνουν περιτομή και ήθελαν να του δώσουν το όνομα Ζαχαρίας, όπως λεγόταν ό πατέρας του. Ή μητέρα του, όμως, είπε: «Όχι, θα ονομαστεί Ιωάννης». Τότε τής είπαν: «Μα δεν υπάρχει κανένας από τους συγγενείς σου πού να έχει το όνομα αυτό». Με νοήματα ερώτησαν το Ζαχαρία ποιό όνομα θα ήθελε να δώσει στο παιδί. Αυτός ζήτησε μια μικρή πλάκα και έγραψε: «Ιωάννης, είναι το όνομα αυτού». Και όλοι απόρησαν. Αμέσως το στόμα του άνοιξε, λύθηκε ή γλώσσα του και άρχισε να ομιλεί δοξάζοντας το Θεό .
Πλημμυρισμένος ό Ζαχαρίας από το Άγιος Πνεύμα προεφήτευσε λέγων:
«Ευλογητός Κύριος, ό Θεός του Ισραήλ, ότι επεσκέψατο και εποίησεν λύτρωσιν τω λαώ αυτού, και ήγειρε κέρας σωτηρίας ημίν εν τω οίκω Δαυείδ του παιδός αυτού, καθώς ελάλησε διά στόματος των άγιων, τι από' αιώνος προφητών αυτού, σωτηρίαν εξ έχθρων ημών και εκ χειρός πάντων των μισούντων ημάς, ποιήσαι έλεος μετά των πατέρων ημών και μνησθήναι διαθήκης αγίας αυτού, όρκον ον ώμοσε προς Αβραάμ τον πατέρα ημών, του δούναι ημίν αφόβως, εκ χειρός των εχθρών ημών ρυσθέντας, λατρεύειν αυτώ εντολές οσιότητι και δικαιοσύνη ενώπιον αυτού πάσας τας ημέρας της ζωής ημών. Και συ, παιδίον, προφήτης υψίστου κληθήση προπορεύση γάρ προς προσώπου Κυρίον ετοιμάσαι οδούς αυτού, του δούναι γνώσιν σωτηρίας τω λαώ αυτού, εντολές αφέσει αμαρτιών αυτών διά σπλάγχνα ελέους Θεού ημών, εν οίς επεσκέψατο ημάς ανατολή εξ ύψους, επιφάναι τοις εντολές σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις, του κατενθύναι τούς πόδας ημών εις οδόν ειρήνης»
Λουκας 1,67-79
Το Ζαχαρία, ορισμένοι από τούς Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ό Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ό Θεολόγος, Γρηγόριος ό Νύσσης, ταυτίζουν με τον ομώνυμο Ζαχαρία πού φονεύθηκε μεταξύ του ναού και του θυσιαστηρίου . Ή Εκκλησία δεν υιοθέτησε την άποψη αυτή, ή δεν εκκλησιαστική υμνογραφία εξυμνεί τον Άγιος Ζαχαρία ως θύμα του Ηρώδη πού σφαγιάσθηκε αντί του άποκρυβέντος υιού αυτού Ιωάννου .
Ή Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 5 Σεπτεμβρίου και στις 11 Φεβρουαρίου εορτάζει την εύρεση των ιερών λειψάνων του, τα όποια, κατά πληροφορία του Ιεροσολύμων Δοσιθέου, άνευρέθησαν στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης επί Θεοδοσίου του Μικρού (408-450 μ.Χ.) . Περί της μετακομιδής δεν του ιερού λειψάνου στην Ιταλία γράφει και ό Ιεροσολύμων Νεκτάριος .
ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΑΥΤΟΥ.
Ό Άγιος Ζαχαρίας, λόγω της παρουσίας του στην Καινή Διαθήκη, τιμάται μεταξύ των Χριστιανών της Δύσεως όχι λιγότερο από' ότι στην Εκκλησία της Ανατολής. Έχουμε συνειδητά παραλείψει, στην παρούσα έκδοση, την αναλυτική παρουσίαση της μετακομιδής στην Βενετία των ιερών λειψάνων του Αγίου Μάρκου, άφθονα και εξαντλητικά μελετημένης στις θρησκευτικές, πολιτικές και πολιτιστικές της παραμέτρους. Απομένει πάντως να μελετηθεί ή μετακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ζαχαρίου, του πατέρα του Ιωάννου του Βαπτιστού, ως μία παρουσία άντικατοπτρική προς εκείνη του ιερού λειψάνου του Ευαγγελιστού Μάρκου, καθόσον είναι παράλληλη για την παλαιότητά της, αλλά ξεκάθαρα διαφορετική για την έμμεση ιδεολογική της άξια.
Το ιερό λείψανο θεωρείται δώρο του αυτοκράτορας Λέοντος Ε' του Αρμενίου (813-820 μ.Χ.) στο δόγη agnello particiaco (811-827 μ.Χ.). Με βάση τη μαρτυρία του Ανδρέα dandolo , αυτό το μεγάλο δώρο αντιπροσωπεύει όντως όχι μόνο το πρώτο ιερό σκήνωμα πού φθάνει στην λιμνοθάλασσα από την Κωνσταντινούπολη, αλλά αποκτά επιπλέον τη σημασία εύγλωττων σημείων της πολιτικής πιστότητας και της πολιτιστικής εξαρτήσεως του Βενετικού δουκάτου, πού ευρίσκεται στα σπάργανα, απέναντι στους Ρωμαίους της Ανατολής. Με τρόπο ύψιστα συμβολικό το ψευδοχρυσόβουλλο, μεταγενέστερο τού έτους 1000 μ.Χ., πού θα συνόδευε αυτή την αυτοκρατορική δωρεά , «υπογραμμίζει έμμεσα», όπως γράφει ό bruno bertoli, «την γνήσια Ρωμαϊκή καταγωγή της Βενετίας από' την Κωνσταντινούπολη και την αποξένωση της από τον κόσμο των βαρβάρων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας της Λύσεως » και επιβεβαιώνει αυτό το σύνδεσμο τής ιεράς μονής του Άγιου Ζαχαρίου με τη Ρώμη τής Ανατολής.
Ό Ανδρέας dandolo μας πληροφορεί ότι το λείψανο πρέπει να έφθασε στην Βενετία γύρω στο 819 μ.Χ., πριν δηλαδή από το θάνατο του αυτοκράτορας, όπως πιστεύει και ό DONALD NICOL . Ό SILVIO TRAMONTIN θεωρεί ως έτος μετακομιδής το 814 μ.Χ. Αν θελήσουμε να συσχετίσουμε τη μετακομιδή του ιερού λειψάνου στην Βενετία με την οικοδόμηση τής αφιερωμένης σ' αυτόν μονής, πού ό δόγης Ιουστινιανός PATRICIACO (827-829 μ.Χ.) ίδρυσε δύο χρόνια πριν, όπως δηλώνει στην διαθήκη του , μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το γεγονός τής μετακομιδής είναι δυνατόν να έγινε το έτος 827 μ.Χ. . Σ` αυτή την περίπτωση πάντως ή μετακομιδή θα πρέπει να πραγματοποιήθηκε την εποχή του Μιχαήλ Β' του Αμορίου (820- 829 μ.Χ.) .
Διατηρείται ακόμη στην κόγχη τής γοτθικής εκκλησίας (το «χρυσό παρεκκλήσι» ή του Αγίου Ταρασίου) το ξύλινο ζωγραφιστό κιβώτιο έντός του οποίου το ιερό λείψανο του Αγίου φυλασσόταν μαζί με άλλα λείψανα, ή « CAPSELLA SANCTI ZACHARIE», όπως αφηγείται ή επιγραφή πού κοσμεί το πίσω μέρος του πολύπτυχου τής Σχολής του VIVARINI και πού είναι τοποθετημένο σήμερα επάνω στο κιβώτιο.
Αυτή ή ζωγραφική απεικόνιση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας εικονογραφημένος έγγραφος κατάλογος όλων των λειψάνων πού φυλάσσονται και τιμώνται μέσα στο ναό. Στις 24 Φεβρουαρίου 1660, όταν τα ιερά λείψανα μετεκομίσθησαν από την παλαιά στην νέα εκκλησία, πού εγκαινιάσθηκε το έτος 1543, το σκήνωμα του Αγίου Ζαχαρίου τοποθετήθηκε επάνω στο δεύτερο θυσιαστήριο δεξιά, πρώτα σε μία λειψανοθήκη πάλι ξύλινη και κατόπιν σε μαρμάρινη πού φιλοτέχνησε ό Αλέξανδρος VITTORIA. (1663).
ΒΙΒΛΙΟΓ. ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΚΑΘ` ΗΜΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου