Η πόλη δεν πρέπει να οφείλει την
ομορφιά της σε στολίδια φερμένα απ΄ έξω, αλλά στην αρετή των κατοίκων της… Εύχομαι
οι κατακτητές που πρόκειται να έλθουν να φροντίσουν να μη λεηλατήσουν τις
πόλεις που θα υποτάξουν και να μη στολίσουν την πατρίδα τους από τη δυστυχία
των άλλων λαών»…
Πολύβιος
Οι σημαντικότερες συλλογές
αρχαιοτήτων, σήμερα, στον πλανήτη θεωρούνται, κατά σειράν, της Αγγλίας, της
Γαλλίας και της Γερμανίας και τέταρτη της Ελλάδος, παρά το γεγονός ότι καμία
από τις τρεις πρώτες χώρες δεν διαθέτει… αρχαία ιστορία!
Ξεκινώντας με αυτή τη διαπίστωση και
τα λόγια του διάσημου Έλληνα ιστορικού, Πολύβιου (203 π.Χ. - 120 π.Χ.) οι
πολιτικές απόψεις του οποίου σχετικά με την εξισορρόπηση των εξουσιών,
χρησιμοποιήθηκαν, κατά τη σύνταξη του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο
συγγραφέας-λαογράφος, δημοσιογράφος Γιώργος Λεκάκης, ξεκινάει το νέο του
βιβλίο-ντοκουμέντο, με τίτλο «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί
Κατοχής» (εκδ. Κάδμος».
Μέσα από τις 360 σελίδες, μεγάλου
σχήματος, του βιβλίου του, επίκαιρο όσο ποτέ, ο Γιώργος Λεκάκης καταθέτει
εμπεριστατωμένα την ερευνητική του εργασία, που διήρκησε έξη ολόκληρα χρόνια,
και ξετυλίγει το «κουβάρι» των βανδαλισμών που υπέστη η πατρίδα μας σε μία από
τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της.
Βάση του βιβλίου αποτέλεσε η Επίσημη
Έκθεση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδος, του 1946,
με τίτλο «Ζημίαι των αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των στρατών Κατοχής», ανατύπωση
της οποίας, από το πρωτότυπο, παρατίθεται αυτούσια σε ειδικό κεφάλαιο του
βιβλίου.
Το θέμα, που πραγματεύεται στη νέα
του αυτή έρευνα ο πολυγραφότατος συγγραφέας, δεν του είναι άγνωστο, έχοντας
αποδείξει ότι διαθέτει και την ανάλογη ευαισθησία. Ο ίδιος είναι, μεταξύ άλλων,
Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης Γερμανικών Αποζημιώσεων, με πρόεδρο
τον Μανώλη Γλέζο.
«Άφησα έξω τις ανθρώπινες απώλειες,
τις εκτελέσεις αμάχων, παιδιών, γυναικών και γερόντων, που δεν αποτιμώνται…
Άλλωστε, η «Μαύρη Βίβλος της Κατοχής» (εκδ. Ενωμένης Εθνικής Αντίστασης
1941-1944) τα έχει πει, σχεδόν, όλα… Θρηνήσαμε περί τους 1.100.000 πατριώτες,
που έπεσαν θύματα της γερμανικής θηριωδίας. Στο βιβλίο μου, συμπεριέλαβα μόνον
τις υλικές ζημίες, αυτές που μπορούν να αποτιμηθούν, καθώς στην εποχή μας πιο
πολύ καταλαβαίνουμε την υλική αξία, παρά την πνευματική, την ανθρώπινη…»,
επισημαίνει χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του στο ΑΜΠΕ ο Γιώργος Λεκάκης, ο οποίος
χθες βράδυ βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για την πρώτη παρουσίαση του βιβλίου.
Και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους:
8.500 κλεμμένα αντικείμενα (νεολιθικά, αρχαία, εκκλησιαστικά κειμήλια κ.ά.), η
αξία των οποίων, όπως τονίζει ο Γιώργος Λεκάκης, ξεπερνά σήμερα, κατά πολύ, το
ένα τρισεκατομμύριο ευρώ.
«Από την αρχή του πολέμου οι ναζί είχαν
συγκροτήσει έναν κατάλογο, με έργα διαφόρων δημόσιων συλλογών, που εξέφραζαν
κατ’ αυτούς την… «γερμανικότητα». Και άρα, κατά την λογική τους, έπρεπε για τον
λόγο αυτό να πάνε στην Γερμανία…», τονίζει ο κ. Λεκάκης. Και συνεχίζει: «Όταν
στην Κατοχή οι Έλληνες αρχαιοφύλακες έκαμαν παρατηρήσεις στους κλέπτες
Γερμανούς, η συνήθης απάντηση ήταν «μην ενδιαφέρεσθε, γιατί αυτά δεν είναι δικά
σας…».
Οι Γερμανοί κατακτητές, βέβαια, είχαν
«υποσχεθεί» τότε την τήρηση των Ελληνικών νόμων περί αρχαιοτήτων, μας θυμίζει ο
συγγραφέας. Όπως, επίσης, «υποσχέθηκαν» να παραδώσουν μετά τον πόλεμο τα
προϊόντα ανασκαφών, δια του Γερμανικού Ινστιτούτου. Μόνο που η έκκληση την
οποία απεύθυνε το Ελληνικό Υπουργείο (αρ. 36260/1198/13.7.1942) προς την Ειδική
Γερμανική Στρατιωτική Υπηρεσία Προστασίας Μνημείων, περί τηρήσεως των
αρχαιολογικών νόμων έπεσε στο κενό και μας επεστράφη ως… απαράδεκτη.
Το απαράγραπτο της κλοπής των
Γερμανών
Διαφωτιστικό είναι και το νομικό
παράρτημα του βιβλίου, με τίτλο «Η έννομη προστασία των πολιτιστικών
αγαθών-Διεθνείς Συμβάσεις και Ελληνικό Δίκαιο», που αποδεικνύει το απαράγραπτο
της κλοπής των Γερμανών και την νόμιμη δυνατότητα διεκδικήσεως αποζημιώσεως από
την Ελλάδα, μαζί με σχετική νομική βιβλιογραφία.
«Αυτές οι κλοπές δεν παραγράφονται,
ούτε απ’ την συνείδηση, αλλά ούτε και απ’ το Διεθνές Δίκαιο. Με άλλα λόγια, οι
Γερμανοί δεν μας χρωστούν μόνο τα κατοχικά δάνεια», τονίζει ο Γιώργος Λεκάκης,
ο οποίος δεν παραλείπει να κάνει αναφορά στη συνεισφορά των απογόνων των αμάχων
θυμάτων των Γερμανών, που εργάστηκαν σκληρά και συνετέλεσαν στο λεγόμενο
«οικονομικό θαύμα» της μεταπολεμικής Γερμανίας, μεταξύ των οποίων οι γονείς
του, αλλά και πολλοί συγγενείς.
Ανυπολόγιστες καταστροφές σε όλη την
Ελλάδα
Η ιδιαίτερη αυτή καταστροφή που
συντελέστηκε επί Γερμανικής Κατοχής σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, έχει όχι
μόνο πολιτιστική διάσταση, αλλά και θρησκευτική (κατέστρεψαν ολοσχερώς
ιστορικούς ναούς, από άλλους σύλησαν πολύτιμα κειμήλια, βομβάρδισαν ιερές
μονές, έκαναν καυσόξυλα παλιές εικόνες), πνευματική (κάψανε σχολεία και
βιβλιοθήκες, όπως αυτή της Κέρκυρας, του 18ου αιώνα, με όλο της το πολύτιμο
περιεχόμενο, που ανερχόταν σε 70.000 τόμους), και οικολογική (έκαψαν τεράστιες
δασικές εκτάσεις για να εντοπίσουν αντάρτες). Είναι, άλλωστε, «κυρίαρχο θέμα προστασίας
της ίδιας της ταυτότητάς μας», καταλήγει ο Γιώργος Λεκάκης.
Δ.Ριμπά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου