ΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ.

Διάγραμμα της θείας Λειτουργίας

Υπάρχει μια πορεία, υπάρχει αρχή, μέση, κορύφωση, λύση. Πολλοί υποστήριξαν παλαιότερα oτι ή θεία Λειτουργία, προήλθε από τη λειτουργική εβραϊκή πράξη, την πράξη της θυσίας στον ναό του Σολομώντα, αλλά συνδυάστηκε με την αρχαία τραγωδία. Εάν δεχτούμε  ότι ή αρχαία τραγωδία είναι επίσης μια θρησκευτική τελετουργία και όχι απλώς θέατρο ή καλές τέχνες, ότι πρόκειται για θεολογική και θρησκευτική πράξη, μπορούμε πράγματι να βρούμε στοιχεία της αρχαίας τραγωδίας, δηλαδή των αρχαίων θεατρικών δρωμένων, μέσα στη θεία Λειτουργία. Είναι εμφανής ή παρουσία της εισόδου και της εξόδου, ή παρουσία της δράσης της κυρίας σκηνής, ή παρουσία του αγγέλου, ή παρουσία, κυρίως, της υπόθεσης- θέτουμε την υπόθεση, θέτουμε το θέμα, κορυφώνεται ή αγωνία και φτάνουμε στη λύση, κατά τον ορισμό του Αριστοτέλη.

Το πρώτο πού πρέπει να επισημανθεί σ’ αυτό το διάγραμμα και να το έχουμε υπόψη μας, είναι ότι ή Λειτουργία αποτελείται από δύο σαφώς διακρινόμενα μέρη: α) το διδακτικό μέρος, πού ονομάζεται Λειτουργία του λόγου, β) το μυσταγωγικό μέρος, πού ονομάζεται Λειτουργία του μυστηρίου.

Όταν λέμε διδακτικό και μυσταγωγικό μέρος, εννοούμε ότι κατά το α' μέρος διδασκόμαστε, γίνεται διδαχή, ενώ κατά το β' μέρος μυούμεθα, γίνεται μύηση. Μάλιστα στο όριο τομής των δύο αυτών μερών υπάρχει σαφής επισήμανση, με εκφώνηση του ιερέα, ότι τώρα αρχίζει κάτι άλλο: όσοι δεν έχετε τη δυνατότητα να μετάσχετε της μυήσεως πρέπει να φύγετε από τον ναό. Στην αρχαία περίοδο υπήρχαν οι κατηχούμενοι, οι όποιοι δεν είχαν ακόμη βαπτιστεί, διδάσκονταν. Αυτοί μπορούσαν να είναι παρόντες και επιβαλλόταν να είναι παρόντες στο α' μέρος πού γινόταν ή διδασκαλία, αλλά δεν μπορούσαν να είναι παρόντες στο β' μέρος πού ενεργείτο ή μύηση. Θέλω να σάς θυμίσω, ότι μέχρι και τον 6ο αιώνα έχουμε μαρτυρία ότι τα τελούμενα κατά το β' μέρος, το μυσταγωγικό, δεν επιτρεπόταν να διαδοθούν σέ μή μυημένο, δηλαδή σέ μή βαπτισμένο, πολύ περισσότερο σέ ειδωλολάτρη, να περιγράφει δηλαδή ένας πιστός σέ έναν αβάπτιστο τί γίνεται μέσα στη θεία Λειτουργία. Από αυτή τη στάση του μυστικού, τού κρυπτού, έχουμε φτάσει σήμερα στην άλλη άκρη, να θεατρινίζουμε την πράξη της θείας Λειτουργίας και να την θεατρινίζουμε με έναν τρόπο απαράδεκτο. Έχω δει, και θα έχετε δει ασφαλώς στις τηλεοράσεις, ακόμα και την ώρα τού καθαγιασμού, να «ζουμάρει» ό φακός πάνω στην αγία Τράπεζα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ. ΕΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΑΝ . ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΟΜΟΣ.