Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ- ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ - Ό τρόπος της ζωής του ανθρώπου έχει ως πρότυπο τον τριαδικό τρόπο της ζωής της 'Αγίας Τριάδος.

ΜΕΡΟΣ Α'

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Λειτουργούντος ενός ιερέως μετά διακόνου, ή και χοροστατούντος αρχιερέως, ό διάκονος εξέρχεται έκ του ιερού Βήματος, και λαβών ευλογία παρά του ιερέως, ή παρά του αρχιερέως (εάν χοροστατεί τοιούτος), και προσκυνήσας τρις, λέγει: Ευλόγησαν, δέσποτα.

Ό ιερεύς (έκφώνως, υψών άμα το Ευαγγέλιο και ποιων τύπον σταυρού):

Ευλογημένη ή βασίλεια του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αει και εις τους αιώνας των αιώνων.

Μεγάλη ή δόξα της βασιλείας του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος,  τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους αιώνες.

Ή διατύπωση «Βασιλεία του θεού» αποκτά ασφαλώς συγκεκριμένο περιεχόμενο με το κήρυγμα του Ιησού Χριστού. Μπορούμε όμως να αναζητήσουμε τη διατύπωσή της και στην Παλαιά Διαθήκη. Ή αρχαιότερη διατύπωση βρίσκεται στο βιβλίο της Εξόδου (19,6), όταν με τη Διαθήκη του ό θεός καθιστά τον λαό του βασιλέων ίεράτευμα, έθνος άγιον. Έκτοτε, ή έννοια της Βασιλείας απασχολεί πολλούς συγγραφείς της Παλαιάς Διαθήκης, άλλοτε ως ιστορική πραγματικότητα και άλλοτε ως εσχατολογικό όραμα. Αυτό το δεύτερο, το εσχατολογικό όραμα, μυσταγωγεί τούς πραγματικά ευσεβείς Ιουδαίους και προετοιμάζει το κήρυγμα της Βασιλείας πού είναι εγγύς, oπως διατυπώνεται από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο: ηγγικεν ή Βασιλεία των Ουρανών (Ματθ. 3,2).

Αυτή τη Βασιλεία εγκαθιστά ό Ιησούς. Και αυτό το ξεδίπλωμα του περιεχομένου της γίνεται το κρίσιμο σημείο της αντιπαράθεσής του με την ιερατική τάξη της εποχής του. Το ερώτημα δηλαδή πού αναδύεται από τη σύγκρουση, είναι ερώτημα περί Βασιλείας: για ποια Βασιλεία πρόκειται. Από τη μια μεριά, ή ιερατική και ή κατεστημένη θρησκευτική τάξη εγκλωβίζει το περιεχόμενό της μέσα στα όρια της ιστορίας, από την άλλη ό Ιησούς το ανοίγει σέ μια προοπτική ατελεύτητου χρόνου και άπέρατου τόπου. Ή Βασιλεία πού επαγγέλλεται ό Ιησούς δεν είναι εκ τον κόσμου τούτου. Είναι ή νέα πραγματικότητα. Ή Δημιουργία ξαναπλάθεται, γίνεται πραγματική Δημιουργία τού Θεού. Κι αυτό γιατί με τον ερχομό της τερματίζεται ή κυριαρχία τού Διαβόλου, της αμαρτίας και του θανάτου. Ό Θεός είναι ανάμεσα μας, φέρει τη φύση μας, άθανατίζει αυτή τη φύση.

Αυτό το Ευαγγέλιο της Βασιλείας θα αναλάβουν οι Απόστολοι να το κηρύξουν στην Οικουμένη. Αυτό το κήρυγμα της Βασιλείας θα αποτελέσει το κύριο έργο της Εκκλησίας.

 Γι’ αυτό και το εξαγγέλλει κάθε φορά πού τελείται το Δείπνο αυτής της Βασιλείας, το ευχαριστιακό δείπνο, κορμός και κέντρο κάθε θείας Λειτουργίας, είτε αυτή τελείται σέ ένα μικρό εκκλησάκι, είτε σέ μεγάλο ναό.

Γιατί όμως δεν αρκούμαστε να μιλήσουμε για Βασιλεία τού Θεού ή Βασιλεία των Ουρανών, όπως ό ίδιος ό Χριστός μίλησε στο κήρυγμά του, όπως τα Ευαγγέλια και οι Απόστολοι μίλησαν, αλλά εκτείνουμε την εξαγγελία σέ Βασιλεία τού Πατρός και τού Υιού και του Αγίου Πνεύματος; Τί οδήγησε τούς άγιους Πατέρες να προχωρήσουν σέ αυτή την τριαδολογική διατύπωση; Μια διατύπωση μάλιστα πού δεν υπήρχε από τα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας, αλλά άρχισε να εμφανίζεται γύρω στον 4ο αιώνα; Μα ασφαλώς οι αιρέσεις. Αυτό πού για τρεις αιώνες αύτονοήτως ήταν γνωστό λόγω μιας άγιοπνευματικής εμπειρίας, άρχισε να διαστρέφεται από τον φιλοσοφικό και λογικό στοχασμό. Θεωρήθηκε λοιπόν έπάναγκες να διατυπωθούν ή να επαναδιατυπωθούν οι όροι της πίστεως.

 Και ήταν οι Οικουμενικές Σύνοδοι πού ανέλαβαν αυτό το έργο.

Αυτές οι διατυπώσεις δεν αναφέρονται στη διαφύλαξη μιας αντικειμενικής αλήθειας, αλλά στη διαφύλαξη των όρων της οδού της σωτηρίας. 

Ή συνεχής υπενθύμιση της τριαδικότητας τού Θεού αποβλέπει στη συνεχή υπενθύμιση μιας ανάλογης τριαδικότητας τού ανθρώπου, πού είναι εικόνα του Θεού. Αν ξεχάσουμε, ή αν αρνηθούμε το μυστήριο μιας τριαδικής σχέσης, κινδυνεύουμε να εκτραπούμε από την οδό της σωτηρίας. Και επειδή στη θεία Λειτουργία τελεσιουργείται το μυστήριον της σχέσης, ή κοινωνία δηλαδή των πιστών με τον Χριστό, αλλά και ή κοινωνία των πιστών μεταξύ τους, ως μελών του σώματος του Χριστού, είναι ένας από τούς κύριους λόγους πού καταθέτομε την επισήμανση ότι πρόκειται να γίνουμε πολίτες της Βασιλείας του Πατρός και τού Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ό τρόπος της ζωής του ανθρώπου έχει ως πρότυπο τον τριαδικό τρόπο της ζωής της 'Αγίας Τριάδος.

Ή πρόταση τού ιερέα καταλήγει: νυν και αεί και εις τούς αιώνας των αιώνων. Ή φράση επαναλαμβάνεται άπειρες φορές στην κοινή μας λατρεία, άλλα και στην ατομική προσευχητική άσκηση καθενός. Πρόκειται για πρόταση ανατροπής, γιατί μας εισάγει σέ διαφορετικό από τον ιστορικό χρόνο. Δεν αναιρείται ό ιστορικός χρόνος, αλλά «διορθώνεται» άνοιγόμενος σέ λειτουργικό χρόνο.

 Και ό λειτουργικός χρόνος δεν είναι ένας ευθύγραμμος (ούτε βέβαια κυκλικός) χρόνος του πάντοτε, αλλά ένας χρόνος σχέσης κτιστού και άκτιστου, θεότητας και ανθρωπότητας. Αυτόν τον χρόνο και αυτή τη σχέση λαχταρούμε να τα ζήσουμε, και αυτή τη λαχτάρα μας την καταθέτουμε.

Το ότι αυτή τη λαχτάρα μας καταθέτομε, όλοι όσοι έχουμε συναχθεί για να τελέσουμε την πράξη της ευχαριστίας και να κατορθώσουμε το μυστήριο της κοινωνίας, φαίνεται από την απάντηση πού ακολουθεί:

Ό λαός: Αμήν.

Αυτό το ’Αμήν σημαίνει συμφωνία, κατάφαση, αλλά και ευχή. Ή λέξη είναι εβραϊκή, και σημαίνει αληθώς, γένοιτο, εκφράζει βεβαιότητα. Στα χείλη του Χριστού ή λέξη αποκτά την οικουμενική της διάσταση, γίνεται ή λέξη πού καταφάσκει στην παρουσία του και στο έργο του. Πιστεύω ότι δεν είμαι υπερβολικός, αν ισχυριστώ ότι δύο είναι οι γλυκύτερες λέξεις στη ζωή κάθε πιστού: το όνομα Ιησούς και ή λέξη Αμήν.

Τώρα, μετά την εκφώνηση της ταυτότητας της νέας μας πατρίδας, είμαστε έτοιμοι να αναφέρουμε προς τον Θεό τα αιτήματα μας.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ. ΕΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΑΝ . ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΟΜΟΣ.