ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΥΨΟΣ, ΜΗΚΟΣ, ΒΑΘΟΣ, ΠΛΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΣΟΦΟΥ!

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ ΥΨΟΣ, ΜΗΚΟΣ, ΒΑΘΟΣ, ΠΛΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΣΟΦΟΥ!

Αἰκατερῖνα καὶ σοφὴ καὶ παρθένος· Ἐκ δὲ ξίφους καὶ Μάρτυς· ὦ καλὰ τρία!

Ἡ Ἁγία Μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Αἰκατερίνα ἡ πάνσοφος, ἡ προστάτις τῆς παιδείας (25/11), γεννήθηκε στήν Ἀλεξάνδρειαν ἀρχάς τοῦ Δ’ αἰῶνος. Ἦτο ἀπόγονος τῆς δυναστείας τῶν Πτολεμαίων Βασιλέων τῆς Αἰγύπτου, μέλος ἐνδόξου καί πλουσιωτάτης οἰκογενείας. Οι γονείς της ήσαν ειδωλολάτραι. Από τη νηπιακήν ηλικία διεκρίθη για την έφεσή της στα γράμματα. Μέχρι τα δεκαοκτώ έμαθε απταίστως την ελληνική και ρωμαϊκή παιδεία και επιστήμην. Εσπούδασε τους μεγάλους ποιητάς Όμηρο και Βιργίλιον. Επίσης εσπούδασε ιατρική και διάβασε τον Ιπποκράτη και τον Γαληνόν, επιφανείς ιατρούς. Περισσότερον όμως ησχολήθη με την φιλοσοφίαν. Εμελέτησε τα βιβλία όλων των αρχαίων φιλοσόφων, ιδιαιτέρως τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλην… Εκ παραλλήλου εσπούδασε την ρητορική τέχνη κι έμαθε πολλές γλώσσες. Ήτο η πλέον μορφωμένη στην Αλεξάνδρειαν, ανάμεσα σε όλες τις συνομίληκές της!.. Επίσης διεκρίνετο για την εξωτερικήν εμφάνισή της, καθώς ήτο εκπάγλου καλλονής! Συνεκέντρωνε στο πρόσωπό της τα τέσσερα στοιχεία στα οποία «στέκονται» οι άνθρωποι: δόξα, πλούτη, μόρφωση, ομορφιά. Η μητέρα και οι συγγενείς την επίεζαν αφορήτως να παντρευθή, για να μη φύγουν από τα χέρια τους οι οικογενειακοί τίτλοι... Εκείνη ενημέρωσε τους πάντες ότι θα αφιερώση τα πάντα στον Νυμφίο Χριστό και για να τους αποτρέψη να την πιέζουν, προσποιήθηκε ότι θα λάβη ως σύζυγον εκείνον ο οποίος θα ήτο σοφότερος, πλουσιότερος, ομορφότερος και πιο δοξασμένος από αυτήν. Παρουσιάσθηκαν πολλοί και διάφοροι, κανείς όμως δεν πληρούσε τα κριτήρια σε σχέση με αυτήν. Απελπισμένοι οι γονείς της, από κοινού απεφάσισαν να την στείλουν σε φιλόσοφον ασκητή, να την καθοδηγήση στο δρόμο της επιλογής… Ο Γέρων Ανανίας –έτσι λεγόταν ο ασκητής- μόλις είδε την Αγίαν αμέσως αντελήφθη το πνευματικόν ύψος και μήκος και βάθος και πλάτος και πλούτο της!.. Της είπε ότι εγνώριζε Νυμφίον ο οποίος υπερτερούσε ασυγκρίτως σε όλα. Εκείνη με ενθουσιασμό δήλωσε ότι θέλει να τον γνωρίση. Τότε ο π. Ανανίας της έδωσε εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου, η οποία κρατούσε τον Κύριο στην αγκαλιά Της και την συνεβούλευσε να θερμοπαρακαλέση την Θεοτόκο να της δείξη τον Υιόν Της! Η Αγία Αικατερίνα υπήκουσεν, αλλά την νύκτα -κατάκοπη καθώς ήτο- αποκοιμήθηκε. Είδε την Παναγία Βρεφοκρατούσα, με τον Κύριον -ο Οποίος έλαμπεν υπέρ τον ήλιον- στην αγκάλη Της! Η Μητέρα Του Τον παρεκάλεσε να κοιτάξη την Αγίαν Αικατερίναν αλλ΄ Εκείνος δεν υπήκουσεν, έστρεψε αλλού το πρόσωπό Του και Της είπε πως δεν μπορούσε να την δη, διότι ήτο όλο σκοτάδι και ασχήμια, λόγω της καταστάσεως στην οποίαν ευρίσκετο. Συνεπλήρωσε δε ότι αν ήθελε να Τον δη, έπρεπε να συμβουλευθή τον ασκητήν Ανανίαν. Αμέσως εξύπνησε ταραγμένη και αξημέρωτα ακόμη κίνησεν ομού μετ’ άλλων γυναικών, να συναντήση τον ασκητήν Ανανίαν. Όταν έφθασεν, έπεσε στα πόδια του και κλαίουσα του αφηγήθηκε το όραμα. Ο π. Ανανίας της ομίλησε για τον Χριστόν, για την χριστιανική πίστη, για την αγάπη και την θυσία Του υπέρ των ανθρώπων, καθώς και για την ευτυχία που βρίσκουν οι πάντες κοντά Του. Αμέσως εκείνη ένιωσε να φλέγεται η καρδιά της και βαπτίσθηκε. Την ίδια νύκτα είδε πάλι την Παναγία και τον Κύριον. Αυτήν όμως την φοράν Εκείνος την εκοίταξε με αγάπη και στην ερώτηση της Παναχράντου Μητρός Του πώς την έβλεπεν, απήντησε: «Τώρα έγινε λαμπερή, ένδοξη, πλουσία και πάνσοφος»! Τίποτε από τα παλαιά δεν ευρίσκω επάνω της· έφυγε το σκοτάδι εξαφανίσθηκε η ασχημία της ,τώρα αποφασίζω να την μνηστευθώ για νύμφη Μου άφθορον»! Τότε η Αγία γονάτισε ενώπιόν Του λέγουσα εν μέσω δακρύων: «Υπερένδοξε Δέσποτα, δεν είμαι αξία να δω την Βασιλεία Σου, αξίωσέ με να γίνω ταπεινή δούλη Σου». Εκείνη την στιγμήν η Θεοτόκος της έπιασε το δεξί χέρι και είπε στον Υιό Της: «Δώσε της, Παιδί μου, το δακτυλίδι να τη νυμφευθής, για να την αξιώσης της Βασιλείας Σου της αιωνίου». Ο Χριστός της φόρεσε ένα όμορφο δακτυλίδι, λέγοντας: «ιδού σήμερον σε λαμβάνω δια νύμφην Μου άφθορον και αιώνιον. Φύλαξε με ακρίβειαν αυτή την συμφωνία και μη λάβης άλλον νυμφίον επίγειον». Ξύπνησε η Αγία Αικατερίνα και στο χέρι της φορούσε το δακτυλίδι!.. Έκτοτε δόθηκε ολοψύχως εις τον Κύριον, έγινε διαπρύσιος κήρυξ της Αληθείας της Πίστεως. Πάμπολλους εφήλκυσεν εις Χριστόν!

Εκείνη την εποχήν ηγεμόνευε ο μέγας διώκτης των Χριστιανών Μαξέντιος. Τιμώντας ιδιαιτέρως τα είδωλα, διέταξε να συγκεντρωθούν από όλες τις πόλεις και τα χωριά στην Αλεξάνδρεια και να προσφέρουν θυσίες στους θεούς, απειλώντας με σκληρές τιμωρίες, όσους δεν θα υπήκουαν. Η Αγία Αικατερίνα, βλέπουσα τον λαό να τρέχη έντρομος και παρά την θέλησή του να θυσιάζη, λυπήθηκε κατάκαρδα και ενεθάρρυνε τους Χριστιανούς να μην αρνηθούν την Πίστη τους, παρακινούσα συνάμα και τους ειδωλολάτρες να μη θυσιάζουν. Πολλοί εξ αυτών, χάρη στην ευγλωττία και την πειθώ που ασκούσε, εστράφησαν στην αληθινή Πίστη του Κυρίου. Εν συνεχεία παρουσιάσθηκε η ιδία στον αυτοκράτορα, ομολόγησε την πίστη της και τον ήλεγξε αδυσώπητα για όλα όσα έκανε. Προσβεβλημένος διέταξε να την συλλάβουν αμέσως. Ο αυτοκράτωρ μετεκάλεσε στα ανάκτορα όλους τους σοφούς, για να διαλεχθούν μαζί της, ελπίζοντας ότι θα την κατατροπώσουν, αποδεικνύοντες ότι η πίστη των ειδώλων ήτο αληθινή. Εκατόν πενήντα σοφοί συναθροίσθηκαν και ηττήθηκαν όλοι στον διάλογον. Απαξάπαντες επίστευσαν εις Χριστόν, παραδέχθηκαν την Αλήθεια και βαπτίσθηκαν. Έξαλλος ο Μαξέντιος τους έρριξε στην πυρά. Τα σκηνώματά τους ενεκρώθησαν, αλλά παρέμειναν ανέπαφα! Ο αυτοκράτωρ μετήλθε πολλές και ποικίλες μεθόδους για να κερδίση την Αγίαν Αικατερίναν. Άρχισε με κολακείες και υποσχέσεις και κατέληξε στην φρίκη των βασανιστηρίων. Μαστιγώθηκε ανελέητα η Αγία και φυλακίσθηκε επί δωδεκαήμερον άσιτη... Τότε πίστευσαν και μαρτύρησαν η αυτοκράτειρα, ο στρατηλάτης Πορφύριος και διακόσιοι στρατιώται! Βλέποντας, ο Μαξέντιος, ότι η Αγία δεν υποχωρούσε, σκέφθηκε την απόλυτη φρίκη χρησιμοποιώντας ξύλινο τροχόν, ο οποίος είχε προσαρμοσμένα περιμετρικώς ξυράφια και βελόνια. Πάλι δεν κατάφερε το παραμικρό, καθώς η Αγία θαυμαστώ τω τρόπω παρέμεινεν αλώβητη! Μετά και από αυτό, διέταξε να την αποκεφαλίσουν. Τα τίμια λείψανά της ευρίσκονται στο περιώνυμο μοναστήρι της στο Όρος Σινά.

Να έχωμε τις θεοπειθείς πρεσβείες και ευλογίες της. Χρόνια πάμπολλα στις εορτάζουσες,εύχομαι, εμπνευσμένα από την μεγάλην Αγία τους!..

Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ'.

Ἡ ἀμνάς σου, Ἰησοῦ, κράζει μεγάλη τῇ φωνῇ. Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι τῷ βαπτισμῷ σου· καὶ πάσχω διὰ σέ, ὡς βασιλεύσω σὺν σοί καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ, ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί· ἀλλ᾽ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου τὴν μετὰ πόθου τυθεῖσάν σοι. Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. 

Τὸν συνάναρχον Λόγον…

Τὴν πανεύφημον νύμφην Χριστοῦ ὑμνήσωμεν, Αἰκατερίναν τὴν θείαν καὶ πολιοῦχον Σινᾶ, τὴν βοήθειαν ἡμῶν καὶ ἀντίληψιν· ὅτι ἐφίμωσε λαμπρῶς τοὺς κομψοὺς τῶν ἀσεβῶν, τοῦ Πνεύματος τῇ δυνάμει καὶ νῦν ὡς Μάρτυς στεφθεῖσα, αἰτεῖται πᾶσι τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον...

Τὴν σοφίαν ἄνωθεν, κομισαμένη τοῦ λόγου, τῶν ῥητόρων ἤλεγξας τὰς φληναφίας εὐτόνως· κάλλεσι τῆς παρθενίας ὡραϊσμένη, αἵμασι, τῆς μαρτυρίας πεποικιλμένη· διὰ τοῦτό σε ὡς νύμφην, Αἰκατερίνα Χριστὸς προσήκατο.

Ἕτερον Κοντάκιον

Ἦχος β'. Τὰ ἄνω ζητῶν...

Χορείαν σεπτήν, ἐνθέως φιλομάρτυρες, ἐγείρατε νῦν, γεραίροντες τὴν πάνσοφον Αἰκατερίναν· αὕτη γάρ, ἐν σταδίῳ τὸν Χριστὸν ἐκήρυξε καὶ τὸν ὄφιν ἐπάτησε, ῥητόρων τὴν γνῶσιν καταπτύσασα.

Κάθισμα

Ἦχος α'. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ...

Μολοῦσα εὐθαρσῶς, πρὸς ἀγῶνας τρισμάκαρ, ἀνδρείως τὸν Χριστόν ὡμολόγησας Μάρτυς καὶ τύραννον ἤλεγξας, δυσσεβῆ καὶ παράφρονα καὶ κατῄσχυνας ῥητορευόντων τὰ στίφη καὶ ἀνέδραμες εἰς οὐρανίους σκηνώσεις· διὸ σε δοξάζομεν.

Ἕτερον Κάθισμα

Ἦχος δ'. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ...

Ἡ παρθένος καὶ σεμνή Αἰκατερῖνα ἡ σοφή, τῇ δυνάμει τοῦ Χριστοῦ ἐπιρρωσθεῖσα ἀληθῶς, ἀγαλλομένη εἰσέρχεται ἐν σταδίῳ καὶ τύραννον ὠμόν καταβαλοῦσα στερρῶς καὶ πᾶσαν τὴν πληθύν, τῶν δυσσεβούντων ἐχθρῶν, μετ' εὐφροσύνης ἔψαλλεν ἀκαταπαύστως μεγάλῃ φωνῇ· Χριστέ μου δόξα, Σωτὴρ καὶ ῥύστα, σὺ οὖν δέξαι τὸ πνεῦμά μου.

Ἕτερον Ἦχος πλ. δ'. 

Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς...

Ἀλεξανδρέων ἡ λαμπρὰ καὶ θεία πόλις, ἐπὶ τῇ μνήμῃ σου σεμνὴ πανηγυρίζει, καὶ γεραίρει τοὺς ἄθλους σου Αἰκατερῖνα οὓς ἔτλης γενναιοφρόνως ὑπὲρ Χριστοῦ· καὶ μέγα βρενθυομένη σοι ἐκβοᾷ· Ὦ παρθένε πολύαθλε, εἰς οὐρανίους σκηνάς, συνοῦσα νῦν τῷ Κτίστῃ σου, χαῖρε Μάρτυς πανθαύμαστε.

Ἕτερον Κάθισμα Ἦχος πλ. δ'. 

Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον...

Τὴν σοφίαν τὴν ὄντως ἐξ Οὐρανοῦ, διὰ στόματος, Μάρτυς, τοῦ Μιχαήλ λαβοῦσα πανεύφημε καὶ ἐν ἄθλοις ἀήττητε, τῇ μὲν σοφίᾳ τῇ ἔξω τοὺς ρήτορας ἔπτηξας, τῇ δὲ σοφίᾳ τῇ θείᾳ, τὴν πλάνην ἐμείωσας· ὅθεν καθορῶν σου τὸν ἀγῶνα ὁ Κτίστης, παρέστη ἐνισχύων σε. Δεῦρο λέγων, ἀνάβηθι· οἱ θησαυροὶ γὰρ σε μένουσι· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Ὁ Οἶκος

Τὴν ἐκ Θεοῦ σοφίαν λαβοῦσα παιδόθεν ἡ Μάρτυς καὶ τὴν ἔξω καλῶς σοφίαν πᾶσαν μεμάθηκε, γνοῦσα δὲ ἐκ ταύτης τὴν τῶν στοιχείων κίνησίν τε καὶ ποίησιν κατὰ λόγον καὶ τὸν αὐτὰ ἐξ ἀρχῆς διὰ λόγου ποιήσαντα, αὐτῷ τὴν εὐχαριστίαν ἐν νυκτὶ καὶ ἡμέρᾳ προσέφερε· τὰ δὲ εἴδωλα καθεῖλε καὶ τοὺς ταῦτα ἀφρόνως λατρεύοντας, ρητόρων τὴν γνῶσιν καταπτύσασα.

Μεγαλυνάριον

Νύμφη τοῦ Σωτῆρος πανευκλεής, αἴγλῃ παρθενίας καὶ σοφίας τῇ καλλονῇ καὶ μαρτύρων ἄθλοις, λαμπρῶς πεποικιλμένη, Αἰκατερίνα ὤφθης ὡς καλλιπάρθενος.

M α ν ώ λ η ς  M ε λ ι ν ό ς

Θεολόγος Συγγραφεύς

Διευθυντής τῆς Bιβλιοθήκης

τῆς ῾Iερᾶς Συνόδου 

τῆς ᾿Eκκλησίας τῆς ῾Eλλάδος

E-mail: ManolisMelinos@gmail.com 

Http//: www.manolismelinos.com