ΨΑΛΜΟΣ 122. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟ.

Ψαλμὸς ρκβ' (122)

Ὠδὴ τῶν ἀναβαθμών 

 ΠΡΟΣ σὲ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου τὸν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ. 2 ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων αὐτῶν, ὡς ὀφθαλμοὶ παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς κυρίας αὐτῆς, οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρῆσαι ἡμᾶς. 3 ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, ὅτι ἐπὶ πολὺ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως, 4 ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν. Τὸ ὄνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι, καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις.

 

 

 

 

Όπως οἱ δοῦλοι προσβλέπουν στα χέρια τῶν κυρίων τους, όπως η ψυχοκόρη προσβλέπει στα χέρια τῆς κυρίας της, έτσι κι ἐμεῖς προσβλέπουμε πρὸς τὸν Κύριο και Θεό μας, μέχρι νὰ μᾶς σπλαχνιστεί.

Ελέησέ μας Κύριε, ελέησέ μας, γιατί μᾶς κατέβαλε μεγάλη περιφρόνηση, γιατὶ ἐπιβαρύνθηκε ἡ ψυχή μας. Ας ντροπιαστοῦν ὅσοι εὐημεροῦν, ἂς ἐξουθενωθοῦν ὅσοι περηφανεύονται.

Ναὶ μὲν ἐνώπιον τοῦ λαοῦ βρίσκεται ἡ ποθεινὴ πόλη τῆς εἰρήνης, ἀλλὰ ἡ ὁδοιπορία δὲν ἔχει τελειώσει. Ο λαός, κατ' επέκταση κάθε πιστός, ζητάει ἐνίσχυση ἄνωθεν γιὰ νὰ φτάσει στὸ τέρμα. Καὶ βέβαια, νὰ ἐλευθερωθοῦν καὶ ὅσοι ἀκόμη βρίσκονται ἐν αἰχμαλωσία

 

 

Πρὸς σὲ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου τὸν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ.

 

Η προσήλωση στὸν Θεὸ ἀποτελεῖ στάση ζωῆς, γιὰ νὰ μὴν πῶ τρόπο υπάρξεως. Η διανύεις τον βίο σου προσηλωμένος στην παρουσία τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀρνεῖσαι αὐτὴ τὴν παρουσία καὶ πορεύεσαι στο πουθενά. Είναι χαρακτηριστική ἡ ἐπισήμανση τοῦ ἀποστόλου Παύλου γιὰ τοὺς ἀνθρώΠους που πορεύονται ἀπόντος τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴ ζωή τους: εἰ νεκροὶ οὐκ. · φερονται φάγωμεν καὶ πίωμεν, αύριον γὰρ ἀποθνήσκομεν (Α' Κορ. 15.32).

 

Ο οὐρανὸς νοεῖται ὡς τόπος τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ. Δὲν πρόκειται για τοπικό προσδιορισμό, ἀλλὰ γιὰ τροπικό. Οὐρανὸς εἶναι κάθε συνθήκη που ὁ Θεὸς εἶναι παρών. Ακόμα καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νὰ χαρακτηριστει  ὡς οὐρανός, ἀφοῦ σύμφωνα μὲ τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ, Ἰδοὺ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν (Λουκ. 17,21)

 

 

* Ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων αὐτῶν, ὡς ὀφθαλμοὶ παιδίσκης εἰς χεῖρας τῆς κυρίας αὐτῆς, οὕτως οἱ ὀφθαλ- καὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτειρῆσαι ἡμᾶς.

 

 

Ἡ ἔννοια τοῦ δούλου καὶ ἡ ἔννοια τῆς παιδίσκης στὴ βιβλικὴ γλώσσα

δηλώνει μιὰ οἰκειότητα. Ὁ δοῦλος καὶ ἡ παιδίσκη ἀναφέρονται στὸν κύριο ἢ στὴν κυρία τους, ὅπως ἀναφέρεται τὸ παιδὶ στοὺς γονεῖς του.

Ὅσο γιὰ τὴ σχέση πιστῶν καὶ Θεοῦ, ὑπάρχουν δύο στάδια: τὸ στάδιο τοῦ κατηχούμενου καὶ τὸ στάδιο τοῦ υἱοῦ, δηλαδὴ τὸ στάδιο τῶν προσεγγιζόντων ποὺ παλεύουν νὰ ἐλευθερωθοῦν ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ τὸ στάδιο ὅσων ἔχουν τὸ πνεῦμα τῆς θείας υἱοθεσίας. Τροπολογεῖται ὁ στίχος καὶ ὡς προφητεία γιὰ τὴν προσέλευση τῶν ἐθνῶν στὴν κατοικία τοῦ Κυρίου, δηλαδὴ στὴν Ἐκκλησία, ἀφοῦ τὰ ἔθνη νοοῦνται ὡς δοῦλοι τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ὡς υἱοὶ καὶ θυγατέρες.

 

 

Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, ὅτι ἐπὶ πολὺ ἐπλήσθημεν ἐξουδενώσεως. ' ἐπὶ πλεῖον ἐπλήσθη ἡ ψυχὴ ἡμῶν. Τὸ ὄνειδος τοῖς εὐθηνοῦσι, καὶ ἡ ἐξουδένωσις τοῖς ὑπερηφάνοις.

 

Διπλασιασμένο αίτημα γιὰ ἔλεος, γιατὶ ὁ πόνος τῆς ἐξορίας εἶναι μεγαλος. Δεν πρόκειται τόσο για σωματικό πόνο, ὅσο γιὰ ψυχικό. Τὸ αἶτημα διατυπώνεται γιὰ πνευματικὰ ἀγαθά, ὄχι γιὰ πλούτη ποὺ παρατηνυν την  υπερηφάνεια.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν Παροιμιῶν μαθαίνουμε ὅτι: Κύριος ὑπερηφάνοιςἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν (Παρ. 3,34), φράση ποὺ ἐπαναλαμβάνεται στην Καινή Διαθήκη (Ἰακ. 4,6 καὶ Α' Πέτρ. 5,5).