Διδασκαλίες του Γέροντα Αλεξίου
«Εγώ», είπε ο γέροντας, «είμαι μια μικρογραφία των πρεσβυτέρων της Όπτινα, όπως ακριβώς και το ίδιο το Ζωσιμαϊκό Σκήτη. Οι πρεσβύτεροι της Όπτινα έχουν ήδη συνηθίσει να συναναστρέφονται με τον κόσμο.
• Ένας μοναχός πρέπει να γνωρίζει δύο λέξεις: «συγχωρώ και ευλογώ». Πρέπει να αποστηθίσει το στιχηρόν του 7ου ήχου: «Δες, ψυχή μου, τα άνομα σου έργα και θαύμασε πώς σε αντέχει η γη, πώς δεν σκορπίζεις, πώς τα άγρια θηρία δεν σε καταβροχθίζουν· πώς ούτε ο ήλιος που δεν δύει δεν παύει να σε λάμπει· σήκω, μετανόησε και κράξε στον Κύριο: Αμάρτησα σε Σένα, αμάρτησα, ελέησέ με» (Κυριακή του Εσπερινού).
Όταν ακούτε τον ήχο των κουδουνιών έξω, αυτές σκορπίζονται και θρυμματίζονται σε διάφορα αντικείμενα. Μερικές φορές, ένας θόρυβος τριξίματος, τσιριξίματος ή τριξίματος θολώνει την αντίληψή τους. Αντίθετα, όταν κάθεστε μέσα σε τέσσερις τοίχους, ακούτε τον ίδιο ήχο πολύ καθαρά, γιατί οι τοίχοι δεν τον περικλείουν, εμποδίζοντάς τον να σκορπιστεί. Ομοίως, τα αστέρια στον ουρανό είναι ορατά μόνο το βράδυ. Είναι αόρατα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν κατεβείτε βαθιά στη γη (για παράδειγμα, σε ένα πηγάδι), θα δείτε πολλά αστέρια που δεν έχετε ξαναδεί. Ομοίως, αν κάποιος συνηθίσει περισσότερο την Προσευχή του Ιησού, αυτή η προσευχή γίνεται εμπόδιο για το μυαλό του, εμποδίζοντάς το να αποσπαστεί από γειτονικά πρόσωπα και αντικείμενα. Τον βοηθά να κατανοήσει τα λόγια των εκκλησιαστικών ύμνων και αναγνωσμάτων και γενικά τον βοηθά να παρακολουθεί τις εκκλησιαστικές λειτουργίες πιο προσεκτικά. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για τους αρχάριους στην πρακτική της Προσευχής του Ιησού, αλλά μόνο για εκείνους που είναι συνηθισμένοι σε αυτήν.
• Όταν λέτε την Προσευχή του Ιησού, επικεντρώστε το μυαλό σας στα λόγια της προσευχής· δηλαδή, προσευχηθείτε με προσοχή. Είναι καλύτερο να περιορίσετε την Προσευχή του Ιησού χρονικά (για παράδειγμα, δεκαπέντε με είκοσι λεπτά) παρά σε ποσότητα: σε αυτή την περίπτωση, λέτε την προσευχή πιο χαλαρά και προσεκτικά. Ας επαναλαμβάνεται αυτός ο κανόνας, σαν μάθημα, τακτικά, εκτός από τις δώδεκα μεγάλες εορτές.
Όταν διαβάζετε το Ευαγγέλιο και την Επιστολή καθημερινά, είναι καλύτερο να διαβάζετε ένα κεφάλαιο από το καθένα την ημέρα. Το Πάσχα και τις δώδεκα μεγάλες γιορτές, το Ψαλτήρι εγκαταλείπεται και διαβάζονται μόνο το Ευαγγέλιο και η Επιστολή.
• Είναι καλύτερο να διαβάζει κανείς το Ψαλτήρι όρθιος στο κελί του παρά καθισμένος, παρά το γεγονός ότι στην εκκλησία τα καθίσματα του Ψαλτηρίου ακούγονται καθισμένοι. Η ανάγνωση του Ψαλτηρίου στο κελί είναι μια προσευχητική εργασία. (Αν οι άνθρωποι κάθονται στην εκκλησία κατά τη διάρκεια του καθίσματος, αυτό γίνεται για χάρη των καθισμάτων που διαβάζονται μετά το κάθισμα και όχι για χάρη των ίδιων των καθισμάτων.)
Το Ευαγγέλιο πρέπει να διαβάζεται όρθιος. Η Επιστολή μπορεί να διαβάζεται είτε καθιστός είτε όρθιος, αλλά η όρθια στάση είναι προτιμότερη. Ένας λαϊκός που επιθυμεί να εξοικειωθεί με την πνευματική ζωή θα πρέπει πρώτα να διαβάσει το βιβλίο του Επισκόπου Θεοφάνη, «Τι είναι η Πνευματική Ζωή;». Αυτό το βιβλίο αποτελεί μια πύλη προς την πνευματική ζωή.
• Τα γραπτά των πρεσβυτέρων της Όπτινα είναι πιο κοντά στην καρδιά από αυτά του Θεοφάνη του Εγκλείστου . Έχει πολλή σχολική, επιστημονική γνώση (επικεφαλίδες, υποδιαιρέσεις). Οι πρεσβύτεροι της Όπτινα είναι πιο έμπειροι, λόγω της μακράς, συνεχούς εξάσκησής τους με αυτούς που διακονούν. Γενικά, μια ζωντανή, εγκάρδια πίστη κατανοεί ένα θέμα πιο γρήγορα και βαθιά από τη διανοητική μελέτη ή τον χειρισμό που μοιάζει με νυστέρι.
• Από τους πρεσβύτερους της Όπτινα, ο πατήρ Μακάριος της Όπτινα είναι ο πιο σοβαρός και βοηθητικός προς τους μοναχούς . Για αυτόν, όλα καταλήγουν στην ταπεινότητα και την αυτομεμψία. Δεν υπάρχει γράμμα όπου να μην αναφέρεται η ταπεινότητα. Σαν βούτυρο σε χυλό, προσθέτει αυτομεμψία παντού.
• Οι πρεσβύτεροι της Όπτινα τονίζουν ένα χαρακτηριστικό στο Μυστήριο του Ευχελαίου: ακριβώς αυτό κάνει ευκολότερη την περιήγηση στα τελώνια.
• Ο Αρχιερέας Γλαγκόλεφ (πρύτανης της εκκλησίας Νικολάι-Ποκρόφσκαγια, θείος του πατέρα Αλέξιου από την πλευρά της συζύγου του και νονός του) είπε: «Πρώτα, κάνε ό,τι σου λέει η Εκκλησία και μετά κάνε ό,τι θέλεις, και μετά μπορείς να είσαι πιο φιλελεύθερος».
• Το σχήμα είναι η ολοκλήρωση του μοναχισμού. Ο μοναχισμός του Μανάτου είναι απλώς ο «αρραβώνας μιας αγγελικής εικόνας», ενώ το σχήμα είναι η ίδια η «αγγελική εικόνα». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αρχαία πρακτική δεν γνώριζε μοναχισμό του Μανάτου, μόνο το σχήμα. Ο μοναχισμός του Μανάτου εισήχθη αργότερα ως χαλάρωση της αρχικής αυστηρότητας της μοναστικής ζωής. Στον Άθωνα, το σχήμα εξακολουθεί να θεωρείται σχεδόν υποχρεωτικό για κάθε μοναχό: πριν από το τέλος της ζωής, όλοι πρέπει να λάβουν το σχήμα. Λαμβάνονται πολύ αυστηρά μέτρα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα ληφθεί πολύ νωρίς. Ο Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ και η Αυτού Θεοφάνης ο Έγκλειστος δεν έλαβαν καθόλου το σχήμα. Αυτό σημαίνει ότι για κάποιο λόγο δεν θεωρούσαν το σχήμα απαραίτητο για τον εαυτό τους. Το σχήμα είναι μια επανάληψη και εντατικοποίηση των μοναστικών όρκων: ένα άτομο αισθάνεται ότι δεν έχει εκπληρώσει σωστά τους μοναστικούς του όρκους, μετανοεί γι' αυτό και τους επαναλαμβάνει ενώπιον ολόκληρης της Εκκλησίας, ελπίζοντας να τους εκπληρώσει με τη βοήθεια του Θεού. Στον σχηματικό μοναχισμό, ο κανόνας της προσευχής εντείνεται.
• Κατά την εξομολόγηση, ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια, δεν πρέπει να κοιτάζει κανείς τα πρόσωπά τους, αλλά μάλλον να κοιτάζει κατά μέτωπο ή σε μια εικόνα, γιατί η όραση, σύμφωνα με τους αγίους πατέρες, είναι ισχυρός αγωγός του πάθους της πορνείας.
• Ο γέροντας είπε ότι πρέπει να προσευχόμαστε ενάντια στη νευρικότητα - στον Βόρισσα και τον Γκλεμπ· ενάντια στην κακία της μέθης - στον άγιο μάρτυρα Βονιφάτιο· ενάντια στο πάθος της πορνείας - πρώτα απ 'όλα, πρέπει να προσευχόμαστε στον Κύριο Θεό, τη Μητέρα του Θεού, τον Φύλακα Άγγελο, τον άγιό μας και στη συνέχεια στον Όσιο Ιωάννη τον Μακρόπαθο, τον Όσιο Μωυσή τον Ούγγρο, τον Όσιο Μαρτιμιανό, την Οσία Μαρία την Αιγυπτία, την Αγία Μάρτυρα Θωμαΐδα, τον Απόστολο Ιωάννη τον Θεολόγο (την παρθένο) και όλους τους αγίους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου